549300LI66B1EUKRVH652022-01-012022-12-31iso4217:EUR549300LI66B1EUKRVH652021-01-012021-12-31iso4217:EURxbrli:shares549300LI66B1EUKRVH652022-12-31549300LI66B1EUKRVH652021-12-31549300LI66B1EUKRVH652020-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember549300LI66B1EUKRVH652020-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember549300LI66B1EUKRVH652020-12-31ifrs-full:OtherEquityInterestMember549300LI66B1EUKRVH652020-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember549300LI66B1EUKRVH652020-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember549300LI66B1EUKRVH652020-12-31549300LI66B1EUKRVH652021-01-012021-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember549300LI66B1EUKRVH652021-01-012021-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember549300LI66B1EUKRVH652021-01-012021-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember549300LI66B1EUKRVH652021-01-012021-12-31ifrs-full:OtherEquityInterestMember549300LI66B1EUKRVH652021-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember549300LI66B1EUKRVH652021-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember549300LI66B1EUKRVH652021-12-31ifrs-full:OtherEquityInterestMember549300LI66B1EUKRVH652021-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember549300LI66B1EUKRVH652021-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember549300LI66B1EUKRVH652022-01-012022-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember549300LI66B1EUKRVH652022-01-012022-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember549300LI66B1EUKRVH652022-01-012022-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember549300LI66B1EUKRVH652022-01-012022-12-31ifrs-full:OtherEquityInterestMember549300LI66B1EUKRVH652022-12-31ifrs-full:IssuedCapitalMember549300LI66B1EUKRVH652022-12-31ifrs-full:RetainedEarningsMember549300LI66B1EUKRVH652022-12-31ifrs-full:OtherEquityInterestMember549300LI66B1EUKRVH652022-12-31ifrs-full:EquityAttributableToOwnersOfParentMember549300LI66B1EUKRVH652022-12-31ifrs-full:NoncontrollingInterestsMember
ABO-Group
Environment
JAARVERSLAG
Building the foundations for a healthy future
2022
ABO-Group blijft zich verder inzetten voor
een gezondere en betere leefomgeving.
3
2
de
recordjaar op rij voor ABO-Group!
Met trots stel ik jullie het jaarverslag van ABO-Group Environment 2022 voor. Ook in 2022 zijn de
uitdagingen van een steeds sneller veranderende wereld, gekoppeld aan een opeenvolging van crisissen,
ABO-Group niet ontgaan. Vanuit haar ambities helpt ABO-Group bij het opvangen van de
klimaatverandering, stikstofproblematiek, CO2-vermindering, energieneutraliteit en verbetering van de
ruimtelijke omgeving. In deze periode gekenmerkt door bewustwording, willen we voorloper zijn en
oplossingen bieden om de impact zo beperkt mogelijk te houden.
In een wereld die voortdurend verandert en evolueert, hebben we ons als organisatie flexibel opgesteld
en zijn we erin geslaagd in te spelen op nieuwe omstandigheden en trends. Daarbij vormt
klimaatverandering een van de grootste uitdagingen waarmee de wereld momenteel geconfronteerd
wordt. De gevolgen van die verandering zijn al eventjes merkbaar, met onder andere toenemende
temperaturen, veranderingen in neerslagpatronen en stijgende zeespiegels. ABO-Group probeert met
haar expertise en diensten, in zowel België, Nederland als Frankrijk hoofd te bieden aan die gevolgen en
tracht oplossingen te formuleren. In Frankrijk is onze afdeling ‘risques naturels’ dagelijks aan het werk
voor het formuleren van geotechnische oplossingen, nadat wegen en bruggen weggespoeld werden
door modderstromen en hevige regenval. Begin 2023 vervoegde de monitoringexpert Dynaopt onze
groep. Zij ontwikkelen innovatieve meetsystemen voor het monitoren van bouwwerken (bruggen,
tunnels, dammen,…) en natuurelementen (steenval, aardverschuivingen, overstromingen,…). Aan de
hand van hun monitoringtechnieken trachten zij veranderingen in de ondergrond, ten gevolge van de
klimaatverandering, in kaart te brengen en op te volgen, en proberen zij op die manier toekomstige
rampen te vermijden.
Vervolgens blijft ABO-Group zich verder inzetten voor een gezondere en betere leefomgeving.
Vervuiling vormt daarbij een van de grootste bedreigingen voor onze leefomgeving, zowel op het land
als in het water. Hieromtrent deden we in 2020 een belangrijke aankondiging in de pers, waarbij wij
vanuit onze expertise als studiebureau de maatschappij waarschuwden over de chemische stoffen PFAS,
waar toen nagenoeg niemand in België al over gehoord had. Ondertussen zorgt PFAS voor ons in België
als marktleider bijna voor de helft van onze bodemonderzoeken.
Ook de grondstoffenproblematiek en de daaraan gekoppelde wens van Europa om hierin onafhankelijk
te worden van andere landen, nemen we sedert een paar jaar ten harte. Ons studiebureau ABO-Geo+
Environnement in Frankrijk groeide ondertussen uit tot referentiebureau voor mijnbouw in Europe en
wordt ondersteund door haar zusterbedrijf Geosonic, welke boringen uitvoert tot op dieptes van 250
tot 500 meter. Deze items zijn aanvullend op onze core business bodem en brengen ons in een
versnelling naar groei en stellen ons in staat steeds complexere projecten en opdrachten binnen te halen.
Tot slot blijft de Groep gefocust op het uitbreiden van haar expertise binnen tal van niches én
kennisontwikkeling van haar medewerkers. Daaromtrent lanceerde de Groep in september vorig jaar
haar ABO Academy. Dit geeft de medewerkers de kans zich te verdiepen in andere diensten en expertises
binnen de Groep en dit draagt zowel bij tot de persoonlijke ontwikkeling van de medewerkers, als de
ontwikkeling van de Groep als een geheel. ABO-Group is dankzij haar medewerkers sterker dan ooit
geworden en zij verwacht deze trend samen met hen verder te zetten in 2023.
Frank De Palmenaer
CEO ABO-Group Environment
4
Verslag van de Raad van Bestuur over het boekjaar 2022 7
1. Commentaar bij de Geconsolideerde Jaarrekening ten einde een getrouw overzicht van de ontwikkeling van
de resultaten en van de positie van de Groep te geven 10
Geconsolideerde resultatenrekening 10
Geconsolideerde balans 11
Geconsolideerde kasstroomtabel 11
Vooruitzichten 12
2. Commentaar bij de Statutaire Jaarrekening van ABO-Group Environment NV teneinde een getrouw overzicht
van de ontwikkeling van de resultaten en van de positie van ABO-Group Environment NV te geven 12
3. ABO-Group Environment’s visie – Het maximaliseren van impact 13
4. ABO-Group Environment’s visie – ESG Strategie 20
5. Beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de Groep geconfronteerd wordt 22
Risico’s verbonden aan de activiteiten van de Vennootschap 22
Risico’s verbonden aan de Vennootschap 24
Financiële risico’s 25
6. Bestemming van het resultaat van ABO-Group Environment NV 27
7. Belangrijke gebeurtenissen die na het einde van het boekjaar hebben plaatsgevonden 27
8. Omstandigheden die de ontwikkeling van de Vennootschap of haar filialen kunnen beïnvloeden 27
9. Informatie betreffende de werkzaamheden op het gebied van ontwikkeling en onderzoek 27
10. Gegevens over het bestaan van bijkantoren 27
11. Verantwoording in toepassing van artikel 3:6 §1 6° WVV 28
12. Gebruik van financiële instrumenten 28
13. Verklaring inzake deugdelijk bestuur 28
13.1. De belangrijkste kenmerken van de interne controle- en risicobeheerssystemen in verband met het proces
van de financiële rapportering 28
13.2. De staat van het kapitaal van de Vennootschap en het aandeelhouderschap (informatie art. 34 KB 14
november 2007 en art. 14, vierde lid, Wet van 2 mei 2007)
3030
13.3. Raad van bestuur 32
13.4. Comités opgericht door de raad van bestuur 34
13.5. Management en dagelijks bestuur 36
13.6. Genderquotum 36
13.7. Remuneratieverslag 37
13.8. Belangenconflicten: toepassing van artikel 7:96 WVV 39
13.9. Belangenconflicten: toepassing van artikel 7:97 WVV 39
5
14. Ontslagen en benoemingen 39
15. Verklaring door de verantwoordelijke personen 40
Geconsolideerde jaarrekening voor het jaar eindigend op 31 december
2022 en 2021 41
Geconsolideerde resultaten rekening 42
Geconsolideerd totaal resultaat 43
Geconsolideerde balans 44
Geconsolideerd overzicht van wijzigingen in het eigen vermogen 46
Geconsolideerde kasstroomtabel 47
Toelichting bij de geconsolideerde financiële staten 49
1. Bedrijfsinformatie 49
2. Presentatiebasis 49
2.1. Voornaamste boekhoudprincipes 51
2.2. Nieuwe en gewijzigde standaarden welke nog niet van toepassing zijn 63
2.3. Boekhoudkundige beoordelingen, ramingen en veronderstellingen 63
2.4. Bedrijfscombinaties 66
2.5. Goodwill 69
2.6. Immateriële vaste activa 71
2.7. Materiële vaste activa 72
2.8. Handelsvorderingen, contract activa- en overige kortlopende activa 75
2.9. Geldmiddelen en kasequivalenten 76
2.10. Eigen vermogen 77
2.11. Financiële schulden 80
2.12. Voorzieningen 81
2.13. Overige schulden 86
2.14. Reële waarde 87
2.15. Segmentinformatie 90
2.16. Omzet 92
2.17. verige bedrijfsopbrengsten 93
2.18. Overige bedrijfskosten 94
2.19. Diensten en diverse goederen 94
2.20. Personeelsbeloningen 95
2.21. Financiële kosten 95
2.22. Financiële opbrengsten 95
2.23. Belastingen 96
6
2.24. Winst per aandeel 98
2.25. Verbintenissen 98
2.26. Risico’s 99
2.27. Relaties met verbonden partijen 101
2.28. Vergoeding van de commissaris 102
2.29. Gebeurtenis na balansdatum 102
2.30. Overzicht van de geconsolideerde entiteiten 103
3. Enkelvoudige jaarrekening van ABO-Group Environment 104
Verklaring van de commissaris over de geconsolideerde jaarrekening 106
7
Verslag van de Raad van
Bestuur over het boekjaar 2022
8
Groepsstructuur per 31 december 2022
ABO-Group Environment NV
ABO-Group France*
*100% eigendom
ERG SAS*
ERG Environnement
SAS*
ERG Equipment SAS*
INNOGEO SARL*
GEO+ Environnement
SARL*
Geosonic France SAS*
ABO NV*
ABO Logistics NV*
Ecorem Baltya UAB*
SCI NicERG*
Energy To Zero Consult
NV*
Geosonda Environment
NV*
Geosonda BV*
ABO Research BV*
Enviromania BV
87,2%
Translab NV*
ABO-Group Nederland B.V.*
ABO Beheer B.V.*
ABO Milieuconsult B.V.*
Sialtech B.V.*
Geosonda B.V.
70%
Geomet Vastgoed B.V.*
Geomet B.V.*
9
Geachte aandeelhouders,
In overeenstemming met de wettelijke en statutaire verplichtingen, brengen wij u hierbij verslag uit over
het beleid dat werd gevoerd tijdens het afgelopen boekjaar en leggen wij u de statutaire en
geconsolideerde jaarrekening van het op 31 december 2022 afgesloten boekjaar ter goedkeuring voor.
De jaarverslagen over de enkelvoudige en de geconsolideerde jaarrekening werden in overeenstemming
met artikel 3:32 §1, laatste lid, Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (hierna afgekort als
“WVV”) samengevoegd.
In dit verslag wordt met “ABO-Group Environment NV” de niet geconsolideerde Vennootschap bedoeld.
Indien verwezen wordt naar “ABO", de “Groep” of de “Vennootschap”, wordt verwezen naar de
geconsolideerde vennootschappengroep.
De consolidatiekring zag er op 31 december 2022 als volgt uit:
− De moedermaatschappij: ABO-Group Environment NV;
− De Belgische dochtervennootschappen: ABO NV, ABO Logistics NV, ABO Research BV, Asper BV,
Energy to zero Consult NV, Enviromania BV, Geosonda BV, Geosonda Environment NV, en Translab
NV;
− De Nederlandse dochtervennootschappen: ABO-Group Nederland BV, ABO Beheer BV, ABO
Milieuconsult BV, Geomet Vastgoed BV, Geomet BV, Geosonda BV en Sialtech BV;
− De Franse dochtervennootschappen: ERG Holding SA, ERG SAS, ERG Environnement SAS, ERG
Equipement SAS, Geo+ Environnement SARL, Geosonic France SAS, Innogeo SARL en SCI NicERG.
10
1. Commentaar bij de Geconsolideerde Jaarrekening ten einde een
getrouw overzicht van de ontwikkeling van de resultaten en van de
positie van de Groep te geven
Geconsolideerde resultatenrekening
Toename van 9,8% in de bedrijfsopbrengsten
In 2022 zijn de totale bedrijfsopbrengsten van ABO-Group gestegen naar 70,9 miljoen euro, een
toename van 9,8% ten opzichte van 2021. De bijdrage van de overnames van de in 2022 overgenomen
handelsfondsen van Geo-Supporting en Colsen, en het niet eerder geconsolideerde deel van het in 2021
overgenomen Asper en Geosonic, vertegenwoordigen 2,7% omzetgroei, waarmee de organische groei
van de bestaande activiteiten nu uitkomt op 7,1%.
Over het ganse boekjaar ziet ABO-Group haar opbrengsten in het segment Geotechniek groeien met
12,2% tot 40,1 miljoen euro (35,8 miljoen euro in FY2021), mede dankzij bovenvermelde acquisities van
Geo-Supporting en de extra bijdrage van Geosonic. Zonder deze bijdrage zou de omzet groeien met
8,4%. De activiteiten in de Milieutak stijgen met 6,8%, waarvan 5,4% organisch, naar 30,8 miljoen euro
(ten opzichte van 28,8 miljoen euro in 2021). Het aandeel van de geotechnische activiteiten neemt
verder toe van 55,4% naar 56,6%.
Over het ganse jaar 2022 realiseren de Franse activiteiten een totale omzet van €36,8 miljoen, een
stijging van 8,4% waarvan 6,9% organisch. Na een sterke stijging in de eerste jaarhelft, mede dankzij de
integratie van Geosonic en GEO+ Environnement, ondervonden verschillende Franse entiteiten hinder
van het tekort aan arbeidskrachten, waardoor de omzetgroei geremd werd.
In de tweede jaarhelft gingen de geotechnische activiteiten en milieudivisies in België verder op hun
elan waarmee ze 2022 hadden ingezet – dankzij grote infrastructuurprojecten rond Antwerpen en
Brussel en grote raamcontracten in het kader van de PFAS-problematiek tekenen de Belgische entiteiten
voor een organische omzetgroei van 11,6%. Samen met de 2,1% groei via de bijdrage van de
asbestspecialist Asper, die in juli 2021 de Groep vervoegde, resulteert dit in een totale groei van 13,7%
voor de Belgische activiteiten naar een totale omzet van 21,8 miljoen euro in 2022 (versus 19,1 miljoen
euro in 2021).
In Nederland bleef het milieukundig veldwerk stabiel. Bovendien ondervonden de adviespoot en het
geotechnisch onderzoek in de tweede jaarhelft de impact van de stikstofregulering evenals de eerste
vertraging in de markt. Organisch kennen de Nederlandse activiteiten daardoor een beperkte groei van
0,3%. Gesteund door de acquisities van Colsen en Geo-Supporting, stijgt de omzet over 2022 met 7,5%
naar 12,4 miljoen euro.
EBITDA ondanks aanhoudende kostendruk naar 9,9 miljoen euro, marge van 13,9%
De EBITDA voor 2022 komt uit op 9,9 miljoen euro, ten opzichte van 8,1 miljoen euro een jaar eerder.
De integraties van de acquisities uit 2021 en begin 2022 zijn grotendeels verwerkt, waardoor deze een
positieve bijdrage leveren aan de rendabiliteit van de Groep. Door de aanhoudende inflatoire druk van
onderaanneming-, brandstof- en personeelskosten kwam de marge echter onder druk te staan in de
tweede jaarhelft. Bovendien noopte de krapte op de arbeidsmarkt verschillende entiteiten in de Groep
ertoe het aandeel onderaanneming op te voeren. Dankzij een sterke kostenfocus slaagde de Groep erin
om de EBITDA-marge te laten landen op 13,9% voor het ganse jaar 2022, significant beter dan de 12.6%
uit 2021.
11
De afschrijvingen en provisies nemen toe van 5,0 naar 6,4 miljoen euro. ABO-Group blijft investeren in
de vernieuwing en uitbreiding van haar machinepark om adequaat aan de noden van haar klanten te
kunnen beantwoorden. Daarnaast werd er ook een specifieke voorziening opgenomen ten belope van
0,5 miljoen euro met betrekking tot de uitspraak in een juridisch geschil gerelateerd aan de ondertussen
verkochte internationale activiteiten van ABO Logistics.
In navolging van de renteklim in de tweede jaarhelft stijgt het financiële resultaat met 30% tot -0,7
miljoen euro. Ondanks de voormelde inflatiedruk en toegenomen financiële kosten, zorgt de toename
van de marges voor een stijging van de nettowinst in 2022, van 2,1 miljoen euro naar 2,2 miljoen euro
(0,21 euro per aandeel).
Geconsolideerde balans
Het balanstotaal groeit verder van 66,2 naar 70,8 miljoen euro. Aan actiefzijde reflecteert dit de
acquisities en investeringen in machines, evenals voornoemde groei in het werkkapitaal, terwijl op het
passief de korte en lange-termijnschulden toenemen. Het totaal eigen vermogen bedraagt 21,7 miljoen
euro ten opzicht van 20,5 miljoen een jaar eerder. De impact van de aankoop van het minderheidsbelang
in Geosonda en de boekhoudkundige verwerking van de gerelateerde contractuele afspraken (met name
put- en call-opties), die op dat moment werden aangegaan met betrekking tot het resterende belang,
wordt op jaareinde grotendeels gecompenseerd door de verlaging van de toekomstige waarde van de
pensioenverplichtingen in gevolge de recente renteklim. De eigen vermogensratio eindigt zo op 30,8%
(versus 30,9% eind vorig jaar).
Geconsolideerde kasstroomtabel
in k€
2022
2021
Netto kasstroom uit operationele activiteiten
7 062
6 772
Operationele kasstroom
9 341
7 537
Aanpassingen van het werkkapitaal
-2 279
-765
Netto kasstroom (gebruikt in) uit investeringsactiviteiten
-4 114
-4 571
Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten
-2 373
-1 050
Netto toename van de geldmiddelen en kasequivalenten
575
1 151
Geldmiddelen en kasequivalenten bij het begin van het jaar
16 172
15 021
Geldmiddelen en kasequivalenten op het einde van het jaar
16 747
16 172
De netto kasstroom uit operationele activiteiten bedraagt 7,1 miljoen euro (versus 6,8 miljoen euro in
2021). De Groep slaagde erin om de toename van de werkkapitaalbehoefte uit de eerste jaarhelft
significant terug te dringen dankzij de opstart van de facturatie voor een aantal grote projecten en de
traditionele jaarlijkse afrekeningen op jaareinde. Over gans 2022 nemen de handelsvorderingen en
overige kortlopende activa met 3,2 miljoen euro toe, gedeeltelijk gecompenseerd door de stijging van
de handelsschulden en overige kortlopende schulden ten belope van 0,9 miljoen euro.
Gezien de recente acquisities en de inkoop van een deel van het uitstaande minderheidsbelang bij
Geosonda Nederland, alsook de investeringen in werkkapitaal en vaste activa, stijgt de netto financiële
schuld van 9,7 miljoen euro eind 2021 naar 10,6 miljoen euro. Zo bedraagt de schuldgraad 1,1x ten
opzichte van de EBITDA (1,2x eind 2021) waardoor de Groep haar sterke financiële positie opnieuw
bevestigt.
12
Vooruitzichten
Behoud van de groepsambities ondanks uitdagende geopolitieke en economische situatie
Ook in 2023 verwacht ABO-Group te kunnen inspelen op de toenemende bewustwording en
regelgeving rond climate change, leefmilieu, gezondheid en well-being die drijvende krachten zijn voor
de groei en diversificatie van haar activiteiten. Zoals in het kader van de PFAS-problematiek, wil ABO-
Group hierin een voortrekkersrol nemen. De onstabiele geopolitieke situatie en haar invloed op de
volatiele markten zal echter ook in 2023 de algemene economische situatie voor ABO-Group
beïnvloeden. Zoals in 2022, zal ABO-Group trachten deze impact op te vangen door in te zetten op een
correcte commerciële prijsstrategie en interne efficiëntie.
Op middellange termijn, bevestigen het bestuur en de operationele directies het vertrouwen in haar plan
om uiterlijk eind 2025 de omzetkaap van 100 miljoen euro te behalen. ABO-Group verwacht dat haar
beproefde concept om sterke organische groei te combineren met gerichte acquisities haar in staat zal
stellen het nagestreefde technisch marktleiderschap in haar activiteiten waar te maken. De recent
aangekondigde overnames van DynaOpt en SEGED zullen hiertoe bijdragen, en zoals steeds, is de Groep
in gesprek met verschillende targets om de uitvoering van haar plan te ondersteunen.
2. Commentaar bij de Statutaire Jaarrekening van ABO-Group
Environment NV teneinde een getrouw overzicht van de ontwikkeling
van de resultaten en van de positie van ABO-Group Environment NV te
geven
ABO-Group Environment NV heeft tijdens het boekjaar afgesloten op 31 december 2022 een omzet van
m€ 2,5 gerealiseerd (m€ 2,2 in 2021, +12,7%). De groei is toe te schrijven aan een verdere uitbreiding
van de overkoepelende diensten (IT, HR, finance, M&A, marketing & communicatie, QHSE, …) aan de
andere vennootschappen in de Groep, evenals de investeringen in nieuwe machines en materiaal die
vervolgens verhuurd worden aan de operationele entiteiten.
Ondanks de inflatoire druk op de bedrijfskosten en de stijging van de afschrijvingen in gevolge de
investeringen, stijgt de bedrijfswinst zo met 46% naar k€ 224 (versus k€ 153 in 2021). Door een
afwaardering van intra-groep vorderingen ten belope van k€ 749 daalt de winst van het boekjaar echter
van k€ 637 in 2021 naar k€ 69 in 2022. Gecombineerd met het verlies van m€ 141,0 dat werd
overgedragen uit het vorig boekjaar eindigt het te bestemmen resultaat bijgevolg op m€ 140,9 verlies.
Het statutair eigen vermogen bedraagt per eind 2022 m€ 32,2 mio euro op een balanstotaal van m€
42,5. De verkorte niet-geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening is opgenomen in Toelichting
3 (cfr. pagina 104).
13
3. ABO-Group’s visie – Het maximaliseren van impact
ABO-Group neemt haar rol als positieve kracht in de samenleving ten harte en zet haar jarenlange
ervaring en expertise in om de belangen van haar klanten, partners en de maatschappij optimaal te
vertegenwoordigen. Doorheen het afgelopen jaar zette de Groep zich in voor allerlei projecten, met een
focus op duurzaamheid en met een ambitie voor het streven naar een betere en gezondere
leefomgeving.
Een gezondere leefomgeving
Uitdaging
De verschillende industriële evoluties hebben over de jaren heen gezorgd voor een wereldwijde
economische groei, maar hebben ook heel wat uitdagingen met zich mee gebracht, waarvan de meest
actuele: bodemverontreiniging. Hoewel er reeds heel wat inspanningen geleverd worden om dergelijke
problemen aan te pakken en te voorkomen, blijven nieuwe uitdagingen zich de kop op steken. Veel van
de vervuilde oude industriesites zijn reeds langer gekend, maar de sanering ervan blijkt vaak lastig,
gezien vaak de geschikte technieken nog niet bestaan. Daarnaast is er ook nog steeds heel wat
onduidelijkheid over de gevolgen van bodemverontreiniging op lange termijn.
Impact ABO-Group
België
Vanuit Europa werd een specifiek programma gelanceerd, LIFE genaamd, gericht op het financieren van
projecten die een positieve impact hebben op het milieu en klimaat. Samen met 7 Europese partners zet
ABO nv zich daarbij in voor het sub-programma “LIFE Capture”, met als doel de kenmerken en het
gedrag van PFAS-verontreiniging te onderzoeken, in kaart te brengen en duurzame oplossingen te
formuleren.
PFAS (Poly- en perfluoralkylstoffen), is een verzamelnaam voor meer dan 6 000 chemische stoffen, die
van nature niet voorkomen in het milieu. Ze zijn bestand tegen hoge temperaturen en zijn water-, vuil-
en vetafstotend, wat ertoe geleid heeft dat zij in veel industriële toepassingen en
consumentenproducten gebruikt werden, zoals brandblusschuim, schoonmaakmiddelen en
smeermiddelen of producten als antikleefpannen, cosmetica en textiel. Doorheen het vijfjaar lange
project worden, onder leiding van ABO nv, op vervuilde pilootsites doorgeen Europa onderzoeken
uitgevoerd. Tijdens de onderzoeken worden innovatieve saneringstechnieken aangewend, om op die
manier de meest duurzame techniek voor de sanering van dergelijke sites te ontwikkelen.
14
15
Frankrijk
Naast de actuele PFAS-stoffen, zijn er nog heel wat
vervuilende stoffen die onze leefwereld infiltreren. De
bodemafdeling van ABO-ERG voerde vorig jaar bodem-
en grondwateronderzoek uit op een oude fabriekssite
in Marseille en leverde het ontwerp af voor het
uitvoeren van de saneringswerken op de site. Omwille
van een lekkende tank, had de site te lijden onder heel
wat bodem- en grondwaterverontreiniging. De stof die
gedurende die periode gelekt werd, bevatte de
chemische stof Chroom 6, een corrosie-werende stof
die toegevoegd wordt aan grondverven die gebruikt
worden voor vliegtuigen, bruggen en industriële
toepassingen. Door specifieke injecties met een reactieve oplossing werd het aanwezige Chroom 6
gereduceerd worden tot Chroom 3, die geen schadelijke eigenschappen vertoont voor de natuur. De
resultaten van de sanering zijn duidelijk zichtbaar en de verontreiniging daalde in een deel van de site
met 95%.
Nederland
In Utrecht ging in april 2022 de grootschalige sanering van de Gietijzerstraat van start. De site werd
vervuild door zware metalen (koper, lood en zink) en tijdens de sanering werd ook asbest aangetroffen.
In 2019 voerde ABO-Milieuconsult het
verkennend bodemonderzoek uit, waarbij
stalen van de grond en het grondwater
genomen werden, om zo de volgende
stappen van de sanering te bepalen. Na het
verkennend onderzoek werd een meer
gedetailleerd bodem- en asbestonderzoek
uitgevoerd, waarna het saneringsplan
volledig kon opgesteld worden en dan ook
uitgevoerd worden. De sanering is nog steeds
gaande en zal naar schatting nog duren tot
Q4 2023.
16
Klimaatneutraal
Uitdaging
Europa wil tegen 2050 klimaatneutraal zijn en wil daarbij het gebruik van fossiele brandstoffen
exponentieel verminderen. Daaruit volgen verschillende beleidsinitiatieven en regelgevingen die
enerzijds gericht zijn op het bevorderen van duurzame ontwikkeling aan de hand van hernieuwbare
energiebronnen, energie-efficiëntie, slimme energienetwerken,… en die anderzijds gericht zijn op het
verminderen van de uitstoot van broeikasgassen door het gebruik van fossiele brandstoffen te
verminderen en zo doende ook de opwarming van de aarde tegen te gaan.
Impact ABO-Group
België
Antwerpen wil in 2050 klimaatneutraal en klimaatrobuust zijn. Om dit te bereiken werkte de stad een
aantal doelstellingen uit. Zo wil de stad een warmtenet aanleggen, om de restwarmte die gecreëerd
wordt in de industriezones zo veel als mogelijk te hergebruiken. De stad stelde hiervoor een stappenplan
op: de Roadmap 2030 die voorziet in de uitrol van warmtenetten in negen pilootzones. Voor de uitrol
van de warmtenetten is bodemonderzoek nodig. Geosonda voerde hiervoor sonderingen uit tot een
diepte van 40 meter. Daarnaast voerden de experten ook boringen uit met monstername en plaatsten
zij peilbuizen. Een deel van de warmtenetten is reeds aangelegd en effectief in werking. Het warmtenet
moet ervoor zorgen dat tegen 2050 50% van de Antwerpse gebouwen - 200.000 gezinnen - kunnen
genieten van deze duurzame verwarmingsmethode.
Daarnaast levert de stad ook inspanningen om de CO2-uitstoot van haar industrie in de Antwerpse
haven met 50% te verminderen tegen 2030. Dit mede door de bouw van een gemeenschappelijke CO2-
infrastructuur. Sinds november 2021 voert Geosonda tal van geotechnische grondonderzoeken uit, van
boringen tot peilbuizen gepaard met de bijhorende analyses.
© Stad Antwerpen
17
Nederland
Reeds sinds de jaren 90 worden in de
open ruimte van de provincie Flevoland
windmolens geplaatst. Een groot deel van
de windmolens die toen geplaatst werden
zijn ondertussen verouderd en voldoen
niet meer aan de standaarden van
vandaag. De provincie Flevoland stelde
een Regioplan Windenergie op, waarin
prioriteit gegeven wordt aan het
vervangen van de verouderde
windmolens. Er worden maar liefst 600
oude molens, met een gezamenlijk
vermogen van iets meer dan 600 megawatt, verwijderd. In de plaats komen nieuwe molens, die ondanks
afname qua aantal, meer dan het dubbele aan windenergie kunnen opwekken, wat zo’n 1 390 megawatt
betreft. Goed voor een kwart van alle windenergie op land in Nederland. Om niet alleen de bouw van
de nieuwe windmolens mogelijk te maken, maar ook de bouw van kraanopstelplaatsen, toevoerwegen,
bruggen, gestuurde boringen en de aanleg van kabel en leidingen mogelijk te maken, voerde Geosonda
allerhande sonderingen en grondboringen uit. Flevoland wil tegen 2030 de werken afgerond hebben.
Frankrijk
Overheden en bedrijven stimuleren actief de adoptie van elektrische voertuigen als middel om het
gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen en zodoende ook de CO2-uitstoot naar beneden te
halen. Naarmate de technologie zich verder ontwikkelt, wordt verwacht dat de elektrische voertuigen
een steeds belangrijkere rol zullen spelen in de transitie naar een duurzamere en schonere mobiliteit.
Elektrische voertuigen worden aangedreven door lithium-ionbatterijen. Lithium is een zilverwit
alkalimetaal dat voornamelijk gewonnen wordt uit gesteenten en zoutmeren. Voor de toevoer van
Lithium is Europa tot op heden grotendeels afhankelijk van landen zoals China, de Verenigde Staten, en
Australië. Frankrijk beschikt echter ook over enkele mijnen waar Lithium aanwezig zou kunnen zijn. Van
2015 tot eind 2022 werden in het departement Allier verschillende boorcampagnes uitgevoerd, waarbij
Geosonic gedurende 14 maanden kernboringen uitvoerde tot 250 en 500 meter diepte, goed voor een
totale lengte van 12.000 meter aan boringen, waarbij vastgesteld werd dat er effectief significante
voorraden Lithium aanwezig zijn in de bodem. Naar schatting zou de te winnen lithiumvoorraad
voldoende zijn om 700.000 batterijen per jaar te produceren en dit gedurende 25 jaar.
18
Research & Development
Uitdaging
De wereld verandert vandaag sneller dan ooit tevoren. ABO-Group volgt de nieuwste ontwikkelingen
binnen de markten en sectoren waarin zij actief is op de voet op, om zo relevant te blijven voor haar
klanten, partners en haar andere stakeholders in de maatschappij. Technologische ontwikkelingen
volgen elkaar snel op en dwingen ons ertoe te blijven innoveren. De Groep draagt dit niet alleen intern
uit, maar ook extern, in haar keuze van projecten partnerschappen.
Impact ABO-Group
België
Op de nucleaire site van SCK in Mol staat de multifunctionele onderzoeksreactor MYRRHA, die
verschillende onderzoeksmogelijkheden biedt op het vlak van geneeskunde, toegepaste fysica, de
behandeling van kernafval. Omdat de reactorkern van MYRRHA niet genoeg splijtstof heeft om zelf de
kettingreactie te onderhouden, heeft de reactor een deeltjesversneller nodig. Het project Minerva vormt
het startpunt van deze deeltjesversneller en zal van MYRRHA ’s wereld eerste onderzoeksreactor maken
die aangedreven wordt door een deeltjesversneller.
Voor de bouw van de deeltjesversneller voerde Geosonda een combinatie van geotechnische en
geofysische onderzoeken uit, waarbij ze de veelzijdigheid van haar product-en dienstenaanbod sterk
kon uitspelen - dankzij elektrische sonderingen, pressiometerproeven en roto-sonische boringen
konden de grondmechanische bodemeigenschappen op de site volledig in kaart gebracht worden. Alle
bekomen bodemstalen werden bovendien geanalyseerd in het laboratorium van zusterbedrijf Translab,
wat de kracht van ABO-Group verder in de verf zette.
Frankrijk
In Glomet, Bretagne, ontgint IRMG (Imerys Refractory Minerals Glomel) een soort leisteen die meer dan
450 miljoen jaar oud is. Het gesteente bevat verschillende mineralen, waaronder andalusiet, die
vervolgens via verschillende fabrieksprocessen ontgonnen kunnen worden. Het mineraal andalusiet
wordt op zijn beurt gebruikt in tal van vuurvaste industriële toepassingen, waaronder staal, cement,
gietijzer en glas.
In het kader van een openbedrijvendag op de site, werkte ABO-GEO+ Environnement een digitale tool
uit, wat het voor de bezoekers mogelijk maakte de gehele site virtueel te bezoeken. Om deze digitale
tool uit te werken, ging ABO-GEO+ ter plaatste om beelden en video’s te verzamelen van de volledige
site, voornamelijk aan de hand van dronebeelden. Al de beelden werden vervolgens op kantoor
afgewerkt vooraleer ze in de digitale applicatie werden samengebracht. De tool bevat zowel stilstaande
beelden als video’s en kan ook geraadpleegd worden via een VR-headset, wat bezoekers precies het
gevoel geeft effectief op de site te staan.
19
20
4. ABO-Group’s visie – ESG Strategie
Hoewel ABO-Group momenteel de drempelwaardes
voor de Non-Financial Reporting verplichtingen nog
niet overschrijdt, is de Groep zich bewust van haar
impact op het vlak van milieu, samenleving en bestuur
(“ESG” – Environmental, Social en Governance) en de
verantwoordelijkheid die ze daarin draagt naar haar
verschillende stakeholders toe. Binnen dit kader heeft
de Groep nu de krijtlijnen uitgewerkt van haar ESG-
strategie.
Op basis van een diepgaande analyse van onze
activiteiten en via interviews met medewerkers,
management, klanten, leveranciers en beleidsmakers
bepaalden we onze dubbele materialiteitsmatrix – een
overzicht van de duurzaamheidsprioriteiten die we
hieruit konden afleiden, hun relatieve belang voor de verschillende stakeholders en de impact op / van
onze Groep. Op basis van deze matrix, hebben we vervolgens drie focusdomeinen geïdentificeerd waar
ABO-Group de grootste impact heeft of zelf de grootste invloed van ondervindt, met telkens de
belangrijkste factoren die gerelateerd zijn aan deze domeinen. Tenslotte brachten we in kaart hoe deze
focusdomeinen gelinkt konden worden aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (“SDG” –
Sustainable Development Goals) van de Verenigde Naties.
Remediering & Innovatie – In de opdrachten
die uitgevoerd worden voor haar klanten, draagt
ABO-Group dagelijks bij aan het stopzetten en
omkeren van milieuschade, en zorgen we voor
een veilige leef- en werkomgeving voor de
mensen. Naar de toekomst toe zullen we
trachten de positieve impact van de
kernactiviteiten van ABO-Group verder te
maximaliseren. Belangrijke tools hiervoor zijn
technologie en innovatie, om de gebruikte
oplossingen verder te verbeteren, en nieuwe
methodes te identificeren om een antwoord te
bieden op de milieuproblemen van vandaag en
morgen.
21
Tenslotte zijn bedrijfsethiek en databeveiliging twee fundamentele materiële onderwerpen die als
gemeenschappelijke basis dienen om onze ambities op de drie bovenstaande focusdomeinen te kunnen
verwezenlijken.
ABO-Group heeft nu het proces opgestart om deze strategie en de verschillende focusdomeinen te
vertalen in concrete principes, acties en bijhorende KPIs die aan de verwachtingen van onze stakeholders
voldoen en waarover in de volgende jaarverslagen gerapporteerd zal worden.
Mens & Cultuur – In alles wat we doen, stelt
ABO-Group het welzijn van haar werknemers
voorop, en proberen we een mensgerichte,
veilige en inclusieve werkomgeving te creëren
waarin we hun persoonlijke en professionele
ontwikkeling stimuleren. Een omgeving die zich
engageert voor diversiteit, gelijke kansen en
inclusie, en die toelaat de aanwezige talenten
verder te ontwikkelen en nieuwe talenten aan te
trekken, ongeacht hun afkomst, leeftijd en
gender, geloof of cultuur.
Klimaatbestendigheid – ABO-Group wil
bijdragen aan de versterking van de
weerbaarheid van het klimaat door het
verminderen van onze CO2-uitstoot, het in
stand houden van onze hulpbronnen door zo
efficiënt mogelijk te werken, en het aanpassen
van onze activiteiten aan de belangrijkste de
gevolgen van de klimaatverandering (op lange
termijn).
22
5. Beschrijving van de voornaamste risico’s en onzekerheden waarmee de
Groep geconfronteerd wordt
De risico’s en onzekerheden die naar het oordeel van de Vennootschap wezenlijk zijn, worden hierna
beschreven. De volgorde waarin deze risico’s en onzekerheden worden gepresenteerd, geeft op geen
enkele manier de veronderstelde volgorde van belangrijkheid ervan weer.
In wat volgt worden de risico’s beschreven op geconsolideerd niveau. Wanneer in deze risicobeschrijving
wordt gesproken van risico’s voor de Vennootschap, wordt daarmee gewezen op risico’s voor het geheel
of een deel van de Vennootschap en haar dochtervennootschappen, ook de Groep genoemd, zoals deze
naar best vermogen beheerst worden op een continue basis.
Risico’s verbonden aan de activiteiten van de Vennootschap
Risico’s verbonden aan de regelgeving
De Vennootschap is actief op de markt van bodem-, energie-, asbest-, afval-, milieu-/water- en
geotechnisch gerelateerde dienstverlening en bevindt zich in een sterk gereguleerde omgeving. De
activiteiten van de Vennootschap en de projecten van de klanten waaraan de Vennootschap werkt,
moeten voldoen aan verschillende wettelijke, reglementaire en milieubepalingen. De Vennootschap
moet ook steeds over de vereiste vergunningen en erkenningen kunnen blijven beschikken bij de
uitoefening van haar activiteiten. De Vennootschap kan niet waarborgen dat er in de toekomst geen
plotse of aanzienlijke wijzigingen komen in de bestaande wetten of voorschriften, dan wel aangaande
het behoud van de reeds toegekende en nog gewenste erkenningen in de sector. Deze wijzigingen en
de kosten om zich hieraan aan te passen, zouden een aanzienlijke impact kunnen hebben op de
activiteiten, financiële positie of resultaten van de Vennootschap.
Risico’s verbonden aan het verminderen of wegvallen van overheidssteun
Heel wat projecten waarop de Vennootschap werkzaam is, worden mee gefinancierd door
overheidstoelagen, subsidies, investeringstoelagen, enz. aan klanten. Het wegvallen of verlagen van de
overheidssteun voor dergelijke projecten kan klanten ertoe aanzetten de projecten uit te stellen of niet
uit te voeren en kan wezenlijke negatieve effecten hebben op de activiteiten, financiële positie of
resultaten van de Vennootschap.
Risico’s verbonden aan de afhankelijkheid van klanten uit de publieke sector
De Vennootschap is afhankelijk van het beleid van haar klanten uit de publieke en semipublieke sector,
die op jaarbasis ongeveer 50% van de omzet vertegenwoordigen. Het niveau van openbare uitgaven
kan verkleinen als gevolg van bezuinigingsmaatregelen. Een terugval in uitgaven door klanten uit de
publieke sector zou een wezenlijke impact kunnen hebben op de activiteiten, financiële positie of
resultaten van de Vennootschap.
Wijziging van het beleid van de overheid met als gevolg de herleiding van subsidies naar de klanten uit
de publieke en semipublieke sector, kan leiden tot stopzetting van projecten. Klanten uit de publieke
sector in elk van de landen waar de Vennootschap actief is, kunnen in de toekomst beslissen om
bepaalde van hun programma’s en hun beleid te wijzigen of hun aanbestedingsmethoden wijzigen, met
mogelijks een wezenlijke impact op de activiteiten, financiële positie of resultaten van de Vennootschap.
23
Risico’s verbonden aan de projectportefeuille
De groei en verdere opwaardering van de Vennootschap hangt af van de huidige portefeuille van
gerealiseerde en operationele projecten en de winstgevendheid van toekomstige projecten. Iedere
vertraging, onvoorziene moeilijkheid bij de verwezenlijking van de projectportefeuille of vroegtijdige
beëindiging dan wel annulering van lange termijn projecten, kan resulteren in bijkomende kosten of
prijsreducties en kan een negatief effect hebben op de rendabiliteit van het betrokken project. 40 à 50%
van de omzet wordt gerealiseerd op een ad hoc basis. De Vennootschap dient met andere woorden
continu te investeren in het werven van nieuwe opdrachten en projecten. In functie van het behouden
van een optimale bezetting, kan niet gegarandeerd worden dat dit ook aan rendabele prijzen kan
gebeuren. Projecten zijn blootgesteld aan het risico van vertraging, wijziging of zelfs annulering,
waardoor de Vennootschap minder omzet en winst kan realiseren dan aanvankelijk voorzien.
Risico’s verbonden aan overnames of investeringen
Het is waarschijnlijk dat de Vennootschap externe groei, mogelijk ook in andere landen dan België,
Nederland en Frankrijk, zal nastreven via overnames, joint ventures of investeringen. Dergelijke
transacties gaan gepaard met specifieke risico’s.
Voor de Vennootschap investeert in een onderneming, maakt ze een inschatting van de waarde of
potentiële waarde van zulke onderneming en het potentiële rendement op de investering. Bij het maken
van deze inschatting en het voeren van een due diligence onderzoek vertrouwt de Vennootschap op de
beschikbare informatie en, in sommige gevallen, het door een derde verrichte onderzoek. Er is echter
geen zekerheid dat het door de Vennootschap of door een derde uitgevoerde due diligence onderzoek
met betrekking tot deelnemingen in ondernemingen die de Vennootschap de laatste jaren heeft
verworven, voldoende waren of dat alle risico’s (en de impact daarvan) gerelateerd aan zulke
ondernemingen werden geïdentificeerd. Zo de overname of investering plaatsvindt in andere landen,
dient ook met de daar heersende regelgeving rekening te worden gehouden.
De overnameprijs kan aanzienlijk hoger liggen dan de geïdentificeerde netto-activa van de
overgenomen vennootschap (“goodwill”). Jaarlijks wordt de erkende goodwill geëvalueerd in functie van
de resultaatsontwikkeling en voorziene kasstroomgeneratie. Deze test kan mogelijks leiden tot het
geheel of gedeeltelijk moeten opnemen van een bijzondere waardevermindering op goodwill en aldus
een negatieve impact hebben op de financiële situatie en resultaten van de Vennootschap.
Risico’s verbonden aan desinvesteringen
Gedurende de laatste jaren heeft de Vennootschap verscheidene dochtervennootschappen en
bedrijfstakken gedesinvesteerd omwille van een gebrek aan rendabiliteit. De verkoopovereenkomsten
kunnen verklaringen en waarborgen bevatten die aanleiding kunnen geven tot onvoorziene
aansprakelijkheden en toekomstige desinvesteringen realiseren misschien niet de verwachte voordelen.
De Vennootschap kan ook aangesproken worden op gemeenrechtelijke gronden. Deze
aansprakelijkheden kunnen een negatieve impact hebben op de activiteiten, financiële situatie of
resultaten van de Vennootschap.
24
Risico’s verbonden aan aansprakelijkheden
Hoewel de Vennootschap een ruim scala aan verzekeringspolissen heeft gesloten, kan niet gewaarborgd
worden dat deze verzekeringspolissen alle mogelijke verliezen of schade, uit het optreden van de risico’s
verbonden aan haar activiteiten als adviesverlener alsmede in het kader van de uitvoering van
veldwerkactiviteiten, m.i.v. het gebruik daarbij van gespecialiseerde machinerie, dekken. Hieruit
voortvloeiende claims kunnen een wezenlijke impact hebben op de activiteiten, financiële positie en/of
resultaten van de Vennootschap.
Risico’s verbonden aan lopende gerechtelijke procedures
De Groep heeft een aantal geschillen, eigen aan haar activiteiten, waarvoor geen of slechts een beperkte
voorziening is aangelegd, gezien de Raad van Bestuur van oordeel is dat het niet waarschijnlijk is dat dit
voor de Groep tot een negatieve financiële impact zal leiden, onder andere omdat gerekend wordt op
tussenkomst van een verzekering. Mocht deze inschatting niet correct blijken te zijn, kan dit leiden tot
een ongunstige invloed op de activiteiten, de financiële toestand en de resultaten van de Vennootschap.
Risico’s verbonden aan de Vennootschap
Risico’s verbonden aan het personeel
De kosten om diensten te leveren, inclusief de mate waarin de Vennootschap haar personeelsbestand
inzet, beïnvloedt haar winstgevendheid. De mate waarin de Vennootschap haar personeelsbestand, dat
voor een belangrijk segment over een zeer gespecialiseerd (technisch) profiel moet beschikken, aanwerft
en inzet wordt beïnvloed door een aantal factoren, waaronder:
– Het vermogen van de Vennootschap om werknemers aansluitend te transfereren van voltooide
projecten naar nieuwe opdrachten;
– Het vermogen van de Vennootschap om de vraag naar haar diensten te voorspellen en daarbij
een geschikte bezettingsgraad aan te houden;
– Het vermogen van de Vennootschap om personeelsverloop te beheren;
– Het vermogen van de Vennootschap om de vaardigheden van de werknemers aan te passen
aan de noden van de markt.
De Vennootschap dient over het welzijn van haar werknemers te waken en ervoor te zorgen dat zij een
gezonde work-life balance kunnen aanhouden, zoniet bestaat het risico dat de werknemers
gedemotiveerd geraken, wat kan leiden tot een toename in personeelsverloop.
Verder dient de Vennootschap ook de nodige aandacht te besteden aan de health & safety maatregelen,
en er zo voor zorgen dat het een veilige werkplek creëert waarin het risico op ongevallen tot een
minimum beperkt wordt.
Risico’s verbonden aan de IT-systemen
Het vermogen van de Vennootschap om diensten te leveren aan haar klanten hangt onder meer af van
de efficiënte en ononderbroken werking van haar IT systemen en van de prestaties van haar IT-
dienstverleners. In een verder digitaliserende wereld, duiken steeds vaker malafide praktijken op, zoals
phishing, hacking, deepfake, etc. De Vennootschap is zich ter dege bewust van deze risico’s en tracht
zich hier maximaal tegen te beschermen, doch kan geen garantie geven dat het steeds bestand zal zijn
tegen de intellectuele “creativiteit” van hackers. Iedere fout, het verlies van gegevens of het uitvallen van
het IT-systeem kan het beheer van de Vennootschap schaden, wat een wezenlijk ongunstige invloed zou
kunnen hebben op de activiteiten, de financiële toestand en de resultaten van de Vennootschap.
25
Financiële risico’s
Risico’s verbonden aan debiteuren
Het in gebreke blijven om te voldoen aan betalingsverplichtingen of faillissementen van klanten en
andere debiteuren kunnen de liquiditeit van de Vennootschap in gevaar brengen. Het kredietrisico met
betrekking tot klanten wordt beperkt door de toepassing van strikte procedures. Om het risico van
financiële verliezen in dit kader te beperken werkt de Vennootschap verder alleen met kredietwaardige
tegenpartijen om een eventueel financieel verlies uit niet-betaling te beperken. Vooraleer een nieuwe
klant wordt aanvaard, evalueert de Vennootschap de kredietwaardigheid van de klant aan de hand van
externe informatie en tools. Het kredietrisico wordt continu opgevolgd en het management evalueert
constant het klantenbestand op haar kredietwaardigheid. De Groep verleent krediet aan zijn klanten in
het kader van de gewone bedrijfsactiviteit. Doorgaans eist de Groep geen onderpand of andere zakelijke
zekerheden om de verschuldigde bedragen te dekken. Alle vorderingen zijn inbaar, behalve deze
waarvoor een voorziening voor dubieuze debiteuren is aangelegd.
De gemiddelde kredietperiode voor verkochte diensten bedraagt 30-90 dagen. Intresten worden niet
systematisch aangerekend op vervallen vorderingen. De Groep voert maandelijks een gedetailleerde
analyse uit op al haar handelsvorderingen.
De netto boekwaarde van de financiële activa opgenomen in de jaarrekening geeft het maximale
kredietrisico weer.
De ouderdomsbalans van de handelsvorderingen is als volgt:
Vervallen
in k€
Totaal
Niet
vervallen
< 30 d
31-60 d
61-90 d
> 91 d
Op 31 dec. 2022
23 574
20 056
1 583
773
290
872
Op 31 dec. 2021
20 561
17 071
1 664
735
393
698
De waardeverminderingen op de handelsvorderingen van k€562 op 31 december 2022 (k€482 op 31
december 2021) betreffen hoofdzakelijk handelsvorderingen welke meer dan 91 dagen vervallen zijn en
naar inschatting van het management niet meer inbaar.
Risico’s verbonden aan de liquiditeit
De Vennootschap waakt over haar kasstroomvoorspellingen om te verzekeren dat ze over voldoende
onmiddellijk beschikbare liquide middelen beschikt om de verwachte operationele kosten te dekken,
met inbegrip van de naleving van haar financiële verplichtingen. De klanten van de Vennootschap vragen
langere betaaltermijnen, wat de kaspositie van de Vennootschap beïnvloedt. Elk onvermogen om
voldoende onmiddellijk beschikbare liquide middelen te behouden om de verwachte operationele
kosten te dekken zou de Vennootschap ertoe kunnen verplichten om haar schuldenniveau te verhogen
tegen hogere intresten en zou haar ondernemingsactiviteiten aanzienlijk kunnen verstoren, alsook haar
reputatie en haar vermogen om bijkomend kapitaal of financiering op te halen. Dit zou een negatieve
invloed kunnen hebben op de winst en de financiële situatie van de Vennootschap. De Groep beheert
liquiditeitsrisico’s door de regelmatige opvolging van voorspellingen en actuele kasstromen en door de
maturiteitsprofielen van de financiële activa en passiva met elkaar te vergelijken.
26
Risico’s verbonden aan financiële of bancaire tegenpartij
De Vennootschap kan geconfronteerd worden met de insolvabiliteit van een financiële of bancaire
tegenpartij. Dit zou aanleiding kunnen geven tot de opzegging van bestaande kredietlijnen, zowel voor
kredieten als voor afdekkingen (hedging), en bijgevolg tot een inkrimping van de financiële middelen
van de Vennootschap. In overeenstemming met de marktpraktijken voorzien de kredietovereenkomsten
doorgaans marktverstoringsclausules en clausules i.v.m. een belangrijke verandering van de
omstandigheden (zgn. “MAC” clausules of material adverse change clausules) die, in sommige extreme
omstandigheden, bijkomende kosten voor de Vennootschap kunnen genereren en zelfs in nog
extremere gevallen, kunnen leiden tot een stopzetting van het krediet.
Risico’s verbonden aan de stijgende rentevoeten
Het interestrisico is het risico dat de reële waarde of de toekomstige kasstromen van een financieel
instrument zal wijzigen door wijzigingen van de interestvoet. Het risico van de Vennootschap voor
wijzigingen in interestvoet bevindt zich voornamelijk bij de leningen met een variabele interestvoet. De
Vennootschap heeft voornamelijk leningen met een vaste interestvoet met uitzondering van de “straight
loans”. Deze laatste zijn voornamelijk korte termijn leningen ter financiering van het werkkapitaal. Een
toename van de interestvoet met 1%, zou aanleiding geven tot een toename van de interestkost met
k€111.
Risico’s verbonden met de schuldgraad van de Vennootschap en haar financiële
convenanten
De netto financiële schuldgraad (netto financiële schuld tegenover het eigen vermogen toerekenbaar
aan de aandeelhouders) van de Vennootschap bedraagt 49% eind 2022 (50% eind 2021).
Het is mogelijk dat de schuldgraad van de Vennootschap de volgende gevolgen heeft:
– Een groot deel van de operationele kasstroom dient te worden gebruikt om interest- en
kapitaalaflossingen te betalen. Hierdoor heeft de Vennootschap minder liquide middelen
beschikbaar om onder meer haar werkkapitaal te financieren, investeringen te doen, overnames,
investeringen of partnerships aan te gaan.
– De Vennootschap heeft minder ruimte om mogelijks een dividend uit te keren aan haar
Aandeelhouders;
– De Vennootschap is kwetsbaarder voor verslechterde economische of industriële
omstandigheden; en
– De mogelijkheid voor de Vennootschap om financiering te verkrijgen in de toekomst wordt
beperkt.
– De schuldgraad van de Vennootschap kan zorgen voor het moeten naleven van restrictieve
financiële convenanten. Restrictieve convenanten beperken de financiële en operationele
flexibiliteit van de Vennootschap wat een negatieve impact kan hebben op de financiële
toestand van de Vennootschap.
Risico’s verbonden met de beoordeling van belastingverplichtingen
De Vennootschap heeft voorzieningen aangelegd in haar jaarrekening ter dekking van haar
belastingverplichtingen en hoewel de Vennootschap oordeelt dat de raming van deze verplichtingen
waarop de voorzieningen zijn gebaseerd nauwkeurig is, zouden de voorziene belastingverplichtingen te
hoog of te laag kunnen blijken. Het is mogelijk dat de belastingautoriteiten in de landen waarin de
Vennootschap actief is een verschillende interpretatie hanteren dan de Vennootschap of dat in die
27
landen de belastingwetgeving en -reglementen op een inconsistente wijze worden gehandhaafd. Dit
zou een negatieve invloed kunnen hebben op de winst en de financiële situatie van de Vennootschap.
Risico’s verbonden aan de oorlog in Oekraïne
Daar de Vennootschap zelf niet actief is in de Oekraïne of Rusland, en geen Russische of Oekraïense
klanten of leveranciers heeft, ondervindt ze geen directe impact van de oorlog. Indirecte effecten worden
eveneens opgevolgd, waaronder de negatieve impact van de gestegen energieprijzen op de
operationele kosten van de onderneming, zowel rechtstreeks als via de indexering van lonen en andere
producten. Aangezien de Vennootschap niet altijd in staat is om deze kostenstijgingen volledig door te
rekenen aan haar klanten, kan dit op termijn een negatieve invloed kunnen hebben op de winst en de
financiële situatie van de Vennootschap.
6. Bestemming van het resultaat van ABO-Group Environment NV
De raad van Bestuur stelt voor het resultaat integraal over te dragen naar het volgend boekjaar.
7. Belangrijke gebeurtenissen die na het einde van het boekjaar hebben
plaatsgevonden
ABO-Group heeft in het begin van 2023 twee Franse bedrijven overgenomen. Het betrof enerzijds het
Franse bedrijf Dynaopt, een ontwikkelaar van innovatieve meetsystemen voor het monitoren in functie
van bouwwerken en natuurelementen en is gelegen in Champigny-sur-Marne, ten oosten van Parijs.
Anderzijds werd de Franse milieuspecialist SEGED overgenomen. SEGED is een adviesbureau voor milieu
en duurzame ontwikkeling, gelegen in Saint-Maximin-la-Sainte-Baume in het Franse departement Var.
Behoudens bovenstaande, hebben er zich sinds de afsluiting van het boekjaar eindigend op 31
december 2022 geen andere vermeldingswaardige belangrijke gebeurtenissen voorgedaan.
8. Omstandigheden die de ontwikkeling van de Vennootschap of haar
filialen aanmerkelijk kunnen beïnvloeden
Er hebben zich geen omstandigheden voorgedaan die een belangrijke invloed hebben op de
ontwikkeling van de Vennootschap.
9. Informatie betreffende de werkzaamheden op het gebied van
ontwikkeling en onderzoek
ABO en al zijn werknemers, in elk van de operationele vennootschappen en in elk van de landen,
investeren op een geregelde en gestructureerde manier tijd in onderzoek en ontwikkeling. De focus ligt
hierbij op het verfijnen van gekende technieken, het ontwikkelen van nieuwe technieken (o.a. op het vlak
van sanering) en het uitbouwen van nieuwe niches.
10. Gegevens over het bestaan van bijkantoren
ABO-Group Environment NV heeft geen bijkantoren.
28
11. Verantwoording in toepassing van artikel 3:6 §1 6° WVV
Niettegenstaande uit de statutaire balans van ABO-Group Environment NV een overgedragen verlies
blijkt, stelt de Raad van Bestuur voor de jaarrekening op te stellen volgens de boekhoudkundige regels
van continuïteit. De omgekeerde overname in 2014 door de Venootschap (toen nog Thenergo NV) van
ABO Holding en gelieerde venootschappen, heeft het eigen vermogen, zowel statutair als
geconsolideerd, positief gebracht en aanzienlijk versterkt. Bovendien is de Vennootschap sinds de
omgekeerde overname rendabel en heeft zij een positieve liquiditeitsratio groter dan één.
12. Gebruik van financiële instrumenten
De Vennootschap heeft eind 2022 geen afgeleide financiële instrumenten.
13. Verklaring inzake deugdelijk bestuur
De Vennootschap hanteert de Belgische Corporate Governance Code 2020 als referentiecode. Deze code
kan geconsulteerd worden op www.corporategovernancecommittee.be. In dit hoofdstuk wordt een
toelichting gegeven over de toepassing van deze Code tijdens het boekjaar 2022.
Voor de algemene werking van de Raad van Bestuur, van de Comités van de Raad van Bestuur en van
het Uitvoerend Comité met betrekking tot het corporategovernancebeleid wordt verwezen naar het
Charter inzake deugdelijk bestuur, waarvan de meest recente versie werd goedgekeurd door de Raad
van Bestuur op 20 april 2021 (beschikbaar op de website www.abo-group.eu).
De Vennootschap past de Corporate Governance Code en het Charter inzake deugdelijk bestuur toe
behoudens de volgende uitzonderingen:
In afwijking op principe 7.6 van de Code, ontvangen de niet-uitvoerend bestuurders geen deel van hun
remuneratie in de vorm van aandelen van de Vennootschap. Een dergelijke toekenning vereist een
verdere analyse van de praktische gevolgen ervan, zowel voor de onderneming als voor de leden van
de Raad.
In afwijking op principe 7.9 van de Code, heeft de raad geen minimumdrempel bepaald van aandelen
die moeten aangehouden worden door de leden van het uitvoerend management. Het
remuneratiepakket voor de leden van het uitvoerend management is voldoende uitgebalanceerd met
verschillende componenten om de leden van het uitvoerend management aan te zetten tot een strategie
van duurzame, winstgevende groei.
13.1. De belangrijkste kenmerken van de interne controle- en
risicobeheerssystemen in verband met het proces van de financiële
rapportering
Het interne controlesysteem van ABO-Group is gericht op het waarborgen van:
– Het bereiken van de doelstellingen van de onderneming
– De betrouwbaarheid van de financiële en niet financiële informatie
– De naleving van wetten en regels
Het interne controlesysteem wordt omschreven in het Charter inzake deugdelijk bestuur van ABO-
Group.
29
Gezien de beperkte omvang van de Groep werd door de Raad van Bestuur beslist geen afzonderlijke
interne auditfunctie te creëren.
ABO-Group heeft een systeem voor risicobeheer en interne controle opgezet dat aangepast is aan haar
werking en aan de omgeving waarin ze evolueert. Dit systeem is gebaseerd op het model voor interne
controle “COSO” (afkorting voor “Committee of Sponsoring Organizations of the Threadway
Commission”). Het COSO is een internationale particuliere en niet-regeringsgebonden organisatie die
erkenning geniet op het vlak van bestuur, interne controle, risicobeheer en financiële rapportering.
De COSO-methode draait rond vijf controlecomponenten:
– Omgeving voor interne controle
– Risicoanalyse
– Controle activiteiten
– Informatie en communicatie
– Toezicht en monitoring
13.1.1. Controleomgeving
Organisatie van de interne controle
Het Auditcomité is belast met de monitoring van de doeltreffendheid van de systemen voor interne
controle en risicobeheer. De verantwoordelijkheden van het Auditcomité met betrekking tot financiële
rapportering, interne controle en risicomanagement worden gedetailleerd toegelicht in het Charter
inzake deugdelijk bestuur (www.abo-group.eu).
ABO-Group heeft een externe Compliance Officer aangesteld (Dhr. Floris Pelgrims, als vaste
vertegenwoordiger van Erromesa BV).
Binnen de onderneming zijn voor elke functie duidelijke bevoegdheidsdomeinen afgebakend en
delegaties van verantwoordelijkheden vastgelegd.
Bedrijfsethiek
De onderneming heeft een Charter inzake deugdelijk bestuur opgesteld, alsook een Gedragscode,
waarin de verwachtingen staan ten aanzien van het leiderschap van de vennootschap, alsook ten aanzien
van de werknemers in termen van verantwoordelijkheid en ethisch gedrag. Jaarlijks wordt de naleving
van deze Gedragscode geëvalueerd door de Raad van Bestuur, op aangeven van het Benoemings- en
Remuneratiecomité.
13.1.2. Risicoanalyse
ABO-Group analyseert op periodieke basis de risico’s in verband met haar activiteiten. Alle
sleutelmedewerkers worden regelmatig ondervraagd over hun risico-inschatting. De verschillende
risico’s worden dan ingeschat naar impact en kwetsbaarheid van de onderneming. Vervolgens worden
actieplannen opgesteld welke periodiek opgevolgd worden in het Uitvoerend Comité. Het geheel van
risicofactoren en actieplannen wordt geëvalueerd door het Auditcomité. Op basis van deze analyse
konden bepaalde risico’s worden geïdentificeerd en maatregelen uitgewerkt.
30
13.1.3. Controle-activiteiten
Een belangrijk gegeven inzake de controle-activiteiten is de jaarlijkse budgetoefening en de periodieke
kasvooruitzichten, waarbij strategie, risicofactoren, businessplannen en beoogde resultaten worden
getoetst. Periodieke controles worden uitgevoerd. Hierbij wordt speciale aandacht besteed aan de
beveiliging van de IT-systemen, aan scheiding van bevoegdheden, duidelijke functiebepalingen voor het
personeel en aan het bestaan van duidelijke procedures en richtlijnen.
13.1.4. Informatie & communicatie
Om betrouwbare financiële informatie te verschaffen maakt ABO-Group gebruik van een
gestandaardiseerde rapportering van de rekeningen en een toepassing van IFRS-waarderingsregels
(welke in het geconsolideerd jaarverslag gepubliceerd worden onder het punt “Voornaamste
boekhoudprincipes”).
De boekhouding van alle entiteiten wordt centraal opgevolgd vanuit de hoofdzetel te Gent. De
consolidatie wordt gedaan in een gespecialiseerd softwarepakket (Cognos). Van de informatiesystemen
voor de financiële gegevens is er een dagelijkse back-up en de toegang tot het systeem is beperkt.
13.1.5. Toezicht en monitoring
Het toezicht wordt uitgeoefend door de Raad van Bestuur, door middel van het Auditcomité, door een
toezicht op de rapportering, het evalueren van de risicofactoren en de desbetreffende actieplannen.
13.2. De staat van het kapitaal van de Vennootschap en het
aandeelhouderschap (informatie art. 34 KB 14 november 2007 en art. 14,
vierde lid, Wet van 2 mei 2007)
13.2.1. Het kapitaal en de aandelen
Het kapitaal van de Vennootschap bedraagt € 166.490.574,48, vertegenwoordigd door 10.568.735
gewone aandelen. Het kapitaal is sinds de reverse takeover van ABO Holding als volgt geëvolueerd:
Datum
Transactie
Aantal nieuw
uitgegeven
aandelen
Prijs per
aandeel
Bedrag kapitaal-
verhoging
Kapitaal
Totaal aantal
aandelen
Vanaf
oprichting
tot
26/03/2014
-
-
-
-
€ 139.828.062,37
28.633.631
27/03/2014
Kapitaalverh.
inbreng
in natura
2.613.550.000
€ 0,01
€ 26.135.500,00
€ 165.963.562,37
2.642.183.631
15/09/2014
Samenvoeging
bestaande
aandelen /250
0
€ 0,00
€ 0,00
€ 165.963.562,37
10.568.734
19/12/2014
Kapitaalverh.
in geld
1
€ 527.012,11
€ 527.012,11
€ 166.490.574,48
10.568.735
Alle aandelen zijn zonder vermelding van nominale waarde en hebben alle dezelfde rechten en
verplichtingen. Alle aandelen geven recht op één stem in de algemene vergadering en alle
31
aandeelhouders die zich correct op een algemene vergadering hebben aangemeld, kunnen op gelijke
wijze van hun stemrecht gebruik maken. Er bestaat omtrent het stemrecht geen wettelijke of statutaire
beperking.
Met uitzondering van de aandelen heeft de Vennootschap geen andere effecten uitgegeven, noch
bestaat er een aandelenplan voor werknemers. Er zijn geen wettelijke of statutaire beperkingen van
overdracht van aandelen. Evenmin heeft de Vennootschap kennis van het bestaan van
aandeelhoudersovereenkomsten die aanleiding kunnen geven tot beperking van de overdracht van
aandelen of de uitoefening van het stemrecht.
13.2.2. Benoeming en bevoegdheid van het bestuursorgaan
De raad van bestuur is bevoegd om alle handelingen te verrichten die nodig of dienstig zijn tot
verwezenlijking van het doel van de Vennootschap, behoudens die waarvoor volgens de wet of de
statuten alleen de algemene vergadering bevoegd is. De bestuurders worden verkozen door de
algemene vergadering van aandeelhouders. Wanneer, bij een benoeming van een bestuurder geen
enkele kandidaat de volstrekte meerderheid van de uitgebrachte stemmen behaalt, gaat men over tot
een nieuwe stemming tussen de twee (2) kandidaten die de meeste stemmen hebben behaald. In geval
van gelijkheid van stemmen bij die herstemming, is de oudste kandidaat verkozen.
13.2.3. Statutenwijziging
Het is de algemene vergadering die het recht heeft om wijzigingen aan te brengen in de statuten, op de
wijze zoals voorzien in artikel 7:153 van het WVV.
De algemene vergadering kan over wijzigingen in de statuten alleen dan geldig beraadslagen en
besluiten, wanneer de voorgestelde wijzigingen bepaaldelijk zijn aangegeven in de oproeping en
wanneer de aanwezigen ten minste de helft van het maatschappelijk kapitaal vertegenwoordigen.
Is de laatste voorwaarde niet vervuld, dan is een tweede bijeenroeping nodig en de nieuwe vergadering
beraadslaagt en besluit op geldige wijze, ongeacht het door de aanwezige vennoten vertegenwoordigde
deel van het kapitaal. Een wijziging is alleen dan aangenomen, wanneer zij drie vierde van de stemmen
heeft verkregen.
13.2.4. Toegestaan kapitaal
Enkel de algemene vergadering is bevoegd het kapitaal te verhogen.
13.2.5. Verwerving en vervreemding van eigen aandelen
De Vennootschap heeft geen machtiging tot verwerven en/of vervreemden van zijn eigen aandelen.
13.2.6. Controlewijziging na een openbaar overnamebod
Er bestaan geen overeenkomsten waarbij de Vennootschap partij is en die in werking treden, wijzigingen
ondergaan of aflopen in geval van een wijziging van controle over de Vennootschap na een openbaar
overnamebod.
De Vennootschap heeft geen overeenkomsten afgesloten met haar bestuurders of werknemers die in
vergoedingen voorzien wanneer, naar aanleiding van een openbaar overnamebod, de bestuurders
ontslag nemen of zonder geldige reden moeten afvloeien of de tewerkstelling van de werknemers
beëindigd wordt.
32
13.2.7. Transparantieverklaringen
De Wet van 2 mei 2007 en de statuten van de Vennootschap voorziet de verplichting voor de
aandeelhouders tot kennisgeving van een belangrijke deelneming in de Vennootschap. De
overschrijding van de quota die aanleiding geven tot een verplichting tot kennisgeving overeenkomstig
de wetgeving inzake de openbaarmaking van belangrijke deelnemingen, wordt vastgesteld op 5% en
alle veelvouden van 5%.
De Vennootschap ontving op 17 augustus 2022 een transparantiekennisgeving, waaruit bleek dat de
heer Frank De Palmenaer, ingevolge de aankoop van aandelen op 12 augustus 2022 90,19% van de
stemrechten van de Vennootschap bezat. Verder ontving de Vennootschap geen kennisgevingen. ABO-
Group is ook niet op de hoogte van het bestaan van aandeelhoudersovereenkomsten. Tenslotte werden
door ABO-Group geen certificaten uitgegeven.
13.3. Raad van bestuur
13.3.1. Samenstelling van de Raad van Bestuur
RAAD VAN BESTUUR per 31 december 2022
Voorzitter
Jadel BV (1) met als vaste vertegenwoordiger de
heer Jan Gesquière
van 26 mei 2021 t.e.m. 25 mei 2024
Lid van het Auditcomité
Bestuurder
Paul Decraemer BV (1) met als vaste
vertegenwoordiger de heer Paul Decraemer
van 25 mei 2022 t.e.m. 31 mei 2023
Voorzitter van het
Auditcomité en lid van het
Benoemings- en
Remuneratiecomité
Bestuurder
Katleen De Stobbeleir BV (1) met als vaste
vertegenwoordiger mevrouw Katleen De
Stobbeleir
van 25 mei 2022 t.e.m. 31 mei 2023
Voorzitter van het
Benoemings- en
Remuneratiecomité
Bestuurder
Alti Conseil SAS (1) met als vaste
vertegenwoordiger mevrouw Blandine Proriol
van 25 mei 2021 t.e.m. 31 mei 2023
Lid van het Auditcomité
Bestuurder
Argonauten BV (2) met als vast
vertegenwoordiger de heer Feliciaan De
Palmenaar
van 25 mei 2022 t.e.m. 31 mei 2023
Gedelegeerd
Bestuurder
De heer Frank De Palmenaer (3)
van 26 mei 2021 t.e.m. 25 mei 2024
Lid van het Benoemings- en
Remuneratiecomité
(1) niet-uitvoerend onafhankelijk bestuurder (2) niet-uitvoerdend bestuurder (3) uitvoerend bestuurder
De Raad van Bestuur bestaat uit zes leden. Vijf van hen zijn niet-uitvoerende bestuurders. Vier
bestuurders zijn onafhankelijk zowel in de zin van artikel 7:87 van het WVV, als van het Charter inzake
deugdelijk bestuur van de Vennootschap.
33
Jan Gesquière
- Ondernemende financiële
generalist
- Helicopterview
- No nonsens, hands on
Frank De Palmenaer
- Visionair
- Ondernemer
- Multidisciplinaire duizendpoot
Katleen De Stobbeleir
- Leergierig
- Onderzoeker in hart en nieren
- Energiek
Paul Decraemer
Gericht op nieuwe trends en
technologieën m.b.t.
duurzaamheid en gezondheid en
voeding
Blandine Proriol
- Focus op communicatie
- Uitwerken van strategieën
- Passie voor het financiële
Feliciaan De Palmenaer
- Digitalisering
- Onderzoeker
Onder leiding van de Voorzitter evalueren de bestuurders de werking van de Raad en zijn samenwerking
met het Uitvoerend comité, om zodoende een efficiënte functionering te verzekeren.
13.3.2. Activiteiten van de Raad van Bestuur tijdens het voorbije boekjaar
De Raad van Bestuur heeft 7 maal vergaderd in 2022. Alle bestuurders waren op deze vergaderingen
aanwezig, met uitzondering van Katleen De Stobbeleir BV die één vergadering verontschuldigd werd.
– De Raad van Bestuur behandelde in 2022 onder meer de volgende onderwerpen:
– De jaarcijfers 2021
– De statutaire en geconsolideerde jaarrekening, het jaarverslag
– Oproeping en agenda van de algemene vergadering
– Impact op de operationele werking van de oorlog in Oekraïne
– Periodieke opvolging van de operationele vennootschappen ten opzichte van budget, inclusief
het investeringsbudget
– Het businessplan en de langetermijnstrategie
– Digitalisatie
– Het commercieel plan
– De verslaggeving van het Auditcomité en het Benoemings- en Remuneratiecomité
34
– De halfjaarcijfers 2022
– De organisatiestructuur, inclusief de opvolging van operationele herstructureringen
– Installatie van de nieuwe raad / benoeming van de leden van de comités
– Overnamedossiers
– Fiscale positie van de Groep
– Compliance
– Hangende betwistingen en juridische dossiers
– Personeelsorganisatie en functionele wijzigingen
– Het businessplan 2022-2025
– Het budget 2023
13.3.3. Evaluatie van de Raad
De Raad van Bestuur, onder leiding van de Voorzitter, maakt jaarlijks een zelfevaluatie om vast te stellen
of de Raad en zijn comités efficiënt functioneren. De evaluatie heeft de volgende doelstellingen:
– Beoordelen hoe de Raad werkt
– Nagaan of de behandelde onderwerpen grondig worden voorbereid
– De daadwerkelijke bijdrage van elke bestuurder beoordelen
– De actuele samenstelling van de Raad nagaan in het licht van de gewenste samenstelling
13.4. Comités opgericht door de raad van bestuur
13.4.1. Auditcomité
Samenstelling van het Auditcomité
De Raad van Bestuur heeft een Auditcomité aangesteld dat uit minstens drie leden bestaat. Het
Auditcomité is als volgt samengesteld:
– Jadel BV, met als vaste vertegenwoordiger Jan Gesquière
– Paul Decraemer BV, met als vaste vertegenwoordiger Paul Decraemer
– Alti Conseil SAS, met als vaste vertegenwoordiger Blandine Proriol
Paul Decraemer BV werd benoemd tot voorzitter van het Auditcomité.
De Raad van Bestuur heeft de rol, de samenstelling en de werking van het Auditcomité vastgelegd in
het Charter inzake deugdelijk bestuur. Alle leden van het auditcomité zijn niet-uitvoerende,
onafhankelijke bestuurders.
Het auditcomité houdt toezicht op de financiële verslaggeving en de naleving van de administratieve,
juridische en fiscale procedures, alsook op de opvolging van financiële en operationele audits en
verstrekt advies omtrent de keuze en de vergoeding van de Commissaris. Het comité, dat rechtstreeks
verslag uitbrengt aan de Raad van Bestuur, heeft voornamelijk een toezichthoudende en adviserende
rol.
Conform artikel 7:99 van het WVV verklaart ABO-Group dat de Voorzitter van het Auditcomité, Paul
Decraemer BV, met als vaste vertegenwoordiger de Heer Paul Decraemer, voldoet aan de vereisten van
onafhankelijkheid en de nodige deskundigheid bezit op het gebied van boekhouding en audit.
35
Vergaderingen van het Auditcomité
Het Comité vergaderde tweemaal voltallig in 2022.
Er werd specifiek aandacht besteed aan:
– Financiële en operationele rapportering
– De juridische structuur, inclusief bespreking mogelijkheid tot vereenvoudiging
– Risicoanalyse van de activiteiten
– Halfjaar- en jaarresultaten, inclusief rapportering van de commissaris
– Juridische geschillen en voorzieningen
– Het auditplan
– IFRS roadmap
Na elke vergadering rapporteerde het Auditcomité, via zijn Voorzitter, aan de Raad van bestuur over de
hierboven beschreven onderwerpen en adviseerde het met het oog op besluitvorming door de Raad
van bestuur.
Evaluatie van het Auditcomité
De Voorzitter van het Comité brengt op jaarlijkse basis verslag uit aan de Raad van bestuur over de
werking van het Auditcomité. De werking van het comité wordt afgemeten aan het Charter inzake
deugdelijk bestuur en andere relevante criteria goedgekeurd door de Raad van bestuur.
13.4.2. Benoemings- & Remuneratiecomité
Samenstelling van het Benoemings- en Remuneratiecomité
De Raad van bestuur heeft een Benoemings- en Remuneratiecomité opgericht dat uit minstens drie
leden bestaat. Het Benoemings- en Remuneratiecomité heeft de volgende samenstelling:
– Katleen De Stobbeleir BV, met als vaste vertegenwoordiger Katleen De Stobbeleir
– Paul Decraemer BV, met als vaste vertegenwoordiger Paul Decraemer
– Frank De Palmenaer
Katleen De Stobbeleir BV werd benoemd tot voorzitter van het Benoemings- en Remuneratiecomité.
De Raad van bestuur heeft de rol, de samenstelling en de werking van het Benoemings- en
Remuneratiecomité vastgelegd in het Charter inzake deugdelijk bestuur. De meerderheid van het
Benoemings- en Remuneratiecomité zijn niet-uitvoerende, onafhankelijke bestuurders.
Het Benoemings- en Remuneratiecomité doet aanbevelingen aan de Raad van bestuur aangaande de
benoeming en vergoeding van de leden van de Raad van bestuur en het Uitvoerend comité.
Vergaderingen van het Benoemings- en Remuneratiecomité
Het Benoemings- en Remuneratiecomité is in 2022 tweemaal voltallig samengekomen. Na elke
vergadering rapporteert dit comité, via zijn voorzitter, aan de Raad van bestuur.
Evaluatie van het Benoemings- en Remuneratiecomité
De Voorzitter van het Comité brengt op jaarlijkse basis verslag uit aan de Raad van bestuur over de
werking van het Benoemings- en Remuneratiecomité. De werking van het comité wordt afgemeten aan
het Charter inzake deugdelijk bestuur en andere relevante criteria goedgekeurd door de Raad van
bestuur.
36
13.5. Management en dagelijks bestuur
De gedelegeerd bestuurder, ook CEO genoemd, wordt benoemd door de Raad van bestuur op basis van
een aanbeveling door het Benoemings- en Remuneratiecomité. Hij is verantwoordelijk voor het dagelijks
bestuur van de Vennootschap. Hij rapporteert rechtstreeks aan de Raad van bestuur. De huidige
gedelegeerd bestuurder, de heer Frank De Palmenaer, werd benoemd tijdens de vergadering van de
Raad van bestuur van 3 juni 2021.
Het Uitvoerend Comité, in het Charter inzake deugdelijk bestuur ‘managementcomité’ genoemd, bestaat
uit minimum drie leden. Het betreft geen directieraad in de zin van artikel 7:104 WVV.
De leden van het Uitvoerend Comité, die al dan niet bestuurder zijn, worden benoemd door de Raad
van bestuur. Het Uitvoerend Comité komt regelmatig samen.
Het Uitvoerend Comité staat de CEO bij in de uitvoering van zijn taken, bereidt de bekendmaking voor
van de financiële verslagen en andere materiële financiële en niet-financiële informatie en voert andere
taken uit die de CEO of de Raad van bestuur aan hem zou delegeren.
Het Uitvoerend Comité is op datum van dit verslag als volgt samengesteld:
Naam
Functie
De heer Frank De Palmenaer
Gedelegeerd bestuurder
Erromesa BV, vast vertegenwoordigd door de heer
Floris Pelgrims
CFO / Compliance Officer
De heer Sébastien Gori
CEO ABO-ERG
Het vennootschapsadres voor alle leden van het Uitvoerend Comité is de zetel van de onderneming:
Derbystraat 255, 9051 Gent (Sint-Denijs-Westrem) in België.
Frank De Palmenaer
Gedelegeerd bestuurder
Floris Pelgrims
CFO / Compliance Officer
Sébastien Gori
CEO ABO-ERG
13.6. Genderquotum
Overeenkomstig de quotawet van 28 juli 2011, dient ten minste één derde van de leden van de Raad
van bestuur van het andere geslacht te zijn dan de overige leden. ABO-Group voldoet aan deze
voorwaarde.
37
13.7. Remuneratieverslag
13.7.1. Procedure voor het ontwikkelen van een remuneratiebeleid en vaststelling
van het remuneratieniveau voor de leden van de Raad van bestuur en de
uitvoerende managers
De procedure voor het uitwerken van het remuneratiebeleid en de vaststelling van het
remuneratieniveau voor de leden van de Raad van bestuur en van het Uitvoerend Comité wordt
vastgelegd door de Raad van bestuur.
De remuneraties van de niet-uitvoerende bestuurders werden in 2022 door de Raad van Bestuur
vastgelegd. De remuneraties van de leden van het uitvoerend management werden in 2022 door de
Raad van Bestuur goedgekeurd in zoverre er wijzigingen waren aan de lopende contracten.
13.7.2. Renumeratiebeleid
De vergoeding voor de niet-uitvoerende bestuurders bestaat uit een vaste vergoeding van € 5.000 per
trimester. De niet-uitvoerende bestuurders ontvangen geen variabele verloning, noch prestatiepremies
in aandelen.
De gedelegeerd bestuurder ontvangt een vaste vergoeding als bestuurder bij een aantal
vennootschappen. De remuneratie van het uitvoerend management als dienstverlener bestaat uit een
vaste dagvergoeding. De remuneratie van het uitvoerend management als personeelslid bestaat uit een
vaste vergoeding, een pensioenplan, een hospitalisatieverzekering en een voertuig. Het uitvoerend
management wordt niet vergoed met lange termijn cash-incentive plannen, noch met aandelen en/of
aandelenopties.
Vandaag is er geen terugvorderingsrecht bepaald ten gunste van de Vennootschap voor een variabele
remuneratie die werd toegekend op basis van onjuiste financiële gegevens.
13.7.3. Bezoldigingen en andere vergoedingen aan bestuurders
In EUR
Vaste
vergoeding
Totaal 2022
Jadel BV met als vaste vertegenwoordiger de heer
Jan Gesquière (*)
Niet-uitvoerend
€ 20.000
€ 20.000
Paul Decraemer BV met als vaste
vertegenwoordiger de heer Paul Decraemer
Niet-uitvoerend
€ 20.000
€ 20.000
Katleen De Stobbeleir BV met als vaste
vertegenwoordiger mevrouw Katleen De
Stobbeleir
Niet-uitvoerend
€ 20.000
€ 20.000
Anti Conseil SAS met als vaste vertegenwoordiger
mevrouw Blandine Proriol
Niet-uitvoerend
€ 20.000
€ 20.692
Argonauten BV met als vaste vertegenwoordiger
de heer Feliciaan De Palmenaer
Niet-uitvoerend
€20.000
€20.000
De heer Frank De Palmenaer
Uitvoerend
n.v.t.
n.v.t.
* Voorzitter van de Raad van Bestuur
38
13.7.4. Evaluatiecriteria voor de vergoeding van de uitvoerende managers,
gebaseerd op prestaties
De uitvoerende managers ontvangen een variabele vergoeding die gedeeltelijk afhankelijk is van de
resultaten van de onderneming.
13.7.5. Remuneratie van de gedelegeerd bestuurder
De gedelegeerd bestuurder ontving in 2022 een totale vergoeding van k€ 178.
In k Euro
Vaste remuneratie
k€ 175
Variabele remuneratie
-
Kostenvergoeding
k€ 3
Daarnaast werd er een bedrag van k€ 130 gestort in een ‘fonds de dotation’ in Frankrijk, gelinkt aan de
heer Frank De Palmenaer, dat investeringen in innovatieve regionale ontwikkelingsinitiatieven beoogt.
13.7.6. Remuneratie van de andere leden van het uitvoerend management
De andere leden van het uitvoerend management ontvingen in 2022 samen een totale vergoeding van
k€ 432.
In k Euro
Vaste remuneratie
k€ 391
Variabele remuneratie
k€ 27
Pensioen
k€ 14
Andere voordelen (dienstverband)
Voertuig / GSM / Hospitalisatieverzekering
Het niveau en de structuur van de remuneratie van de leden van het Uitvoerend Comité zijn zodanig
bepaald dat het de onderneming moet toelaten gekwalificeerde managers aan te trekken en te blijven
motiveren. De vergoeding wordt op regelmatig tijdstip getoetst aan haar marktconformiteit.
De leden van het Uitvoerend Comité, met uitzondering van de gedelegeerd bestuurder, ontvangen geen
bestuurdersvergoedingen voor de vennootschappen waar ze een bestuurdersmandaat vervullen.
13.7.7. Aandelen toegekend aan het uitvoerend management
Er werden in 2022 geen warrants, aandelen of aandelenopties toegekend aan de gedelegeerd
bestuurder, noch aan de andere leden van het uitvoerend management. Er zijn geen lopende
aandelenoptieplannen en/of warrantplannen.
13.7.8. Vertrekvergoedingen
Er zijn geen vertrekvergoedingen verschuldigd ten opzichte van de niet-uitvoerend bestuurders.
Sinds zijn benoeming door de Raad van bestuur van 3 juni 2021 heeft de CEO van ABO-Group Frank De
Palmenaer het statuut van gedelegeerd bestuurder en is niet onderworpen aan specifieke regels van
opzegtermijn en opzegvergoeding. De overeenkomst voor managementdiensten met Erromesa BV kan
eenzijdig beëindigd worden, mits uitbetaling van een forfaitaire en éénmalige vergoeding van k€ 36. De
CEO van ABO-ERG Sebastien Gori heeft het statuut van werknemer en is dus onderworpen aan de
wettelijke regels van opzegtermijn en opzegvergoeding.
39
13.7.9. Vergoeding commissaris
De commissaris ontving voor de vervulling van zijn auditopdracht voor het boekjaar 2022 het bedrag
van k€ 216.
13.8. Belangenconflicten: toepassing van artikel 7:96 WVV
Overeenkomstig artikel 7:96 WVV dient de Raad van bestuur in dit verslag een uittreksel op te nemen
uit de notulen van de Raad van bestuur waarin een mogelijks vermogensrechtelijk belangenconflict in
hoofde van één van de bestuurders werd aangemeld, alsmede van de verantwoording van de beslissing
hieromtrent en de vermogensrechtelijke gevolgen ervan voor de Vennootschap. In 2022 werd geen
beroep gedaan op toepassing van deze procedure.
13.9. Belangenconflicten: toepassing van artikel 7:97 WVV
Beursgenoteerde bedrijven moeten beslissingen die tot de bevoegdheid van de raad van bestuur
behoren en die verband houden met de relatie tussen de Vennootschap en de met haar verbonden
ondernemingen, vooraf voorleggen aan een comité van drie onafhankelijke bestuurders. De bestuurders
worden door één of meer onafhankelijke experts bijgestaan. Artikel 7:97 WVV omschrijft de procedure
die moet worden gevolgd.
Tijdens het boekjaar 2022 hebben er zich op de raad van bestuur geen situaties voorgedaan die
aanleiding gaven tot de toepassing van deze regeling voor belangenconflicten.
14. Ontslagen en benoemingen
Op de Algemene Vergadering komen dit jaar de mandaten van vier bestuurders te vervallen.
Het bestuur stelt voor om, na advies van het Remuneratie- en Benoemingscomité, over te gaan tot
hernieuwing van volgende mandaten:
– Paul Decraemer BV, vast vertegenwoordigd door de heer Paul Decraemer, voor een periode van
1 jaar als niet-uitvoerend onafhankelijk bestuurder.
– Katleen De Stobbeleir BV, vast vertegenwoordigd door mevrouw Katleen De Stobbeleir, voor
een periode van 1 jaar als niet-uitvoerend onafhankelijk bestuurder.
– Alti Conseil SAS, vast vertegenwoordigd door mevrouw Blandine Proriol, voor een periode van
1 jaar als niet-uitvoerend onafhankelijk bestuurder.
– Argonauten BV, vast vertegenwoordigd door de heer Feliciaan De Palmenaer, voor een periode
van 1 jaar als niet-uitvoerend bestuurder.
40
15. Verklaring door de verantwoordelijke personen
Verklaring met betrekking tot de informatie gegeven in dit rapport voor de 12 maanden eindigend op
31 december 2022.
De ondergetekenden verklaren dat:
− De jaarrekeningen, die zijn opgesteld overeenkomstig de toepasselijke standaarden voor
jaarrekeningen, een getrouw beeld geven van het vermogen, van de financiële toestand en van
de resultaten van de Vennootschap en de in de consolidatie opgenomen ondernemingen;
− Het rapport voor de 12 maanden eindigend op 31 december 2022 een getrouw overzicht geeft
van de ontwikkeling en de resultaten van het bedrijf en van de positie van de Vennootschap en
de in de consolidatie opgenomen ondernemingen, evenals een beschrijving van de voornaamste
risico’s en onzekerheden waarmee zij geconfronteerd worden.
Gent, 25 april 2023,
Voor de Raad van bestuur,
De Voorzitter, De Gedelegeerd Bestuurder,
Jadel BV, de heer Frank De Palmenaer
vertegenwoorigd door
de heer Jan Gesquière
41
Geconsolideerde jaarrekening
voor het jaar eindigend op 31
december 2022 en 2021
42
Geconsolideerde resultaten rekening
Voor het jaar eindigend op 31
december
in 000€
Toelichting
2022
2021
Omzet
2.16
69 868
63 511
Overige bedrijfsopbrengsten
2.17
1 059
1 085
Totaal bedrijfsopbrengsten
70 927
64 596
Aankopen van goederen en diensten voor verkoop
-8 881
-7 568
Diensten en diverse goederen
2.19
-21 803
-20 139
Personeelsbeloningen
2.20
-29 436
-27 400
Afschrijvingen
-5 792
-4 911
Overige bedrijfskosten
2.18
-1 489
-1 433
Operationele winst
3 526
3 145
Financiële kosten
2.21
- 740
- 558
Financiële opbrengsten
2.22
19
5
Winst voor belastingen
2 805
2 592
Belastingen
2.23
- 589
- 529
Netto winst
2 216
2 063
Netto winst (verlies) toerekenbaar aan de
aandeelhouders van de moeder
2 225
2 003
minderheidsbelangen
- 9
60
Winst per aandeel voor de aandeelhouders
Gewoon en verwaterd
2.24
0,21
0,19
De bijgevoegde toelichtingen maken integraal deel uit van deze geconsolideerde resultatenrekening.
43
Geconsolideerd totaal resultaat
Voor het jaar eindigend
op 31 december
in 000€
Toelichting
2022
2021
Netto winst
2 216
2 063
Niet gerealiseerde resultaten - transfereerbaar naar de
winst-en verliesrekening
Verandering reële waarde financiële activa met reële
waardewijzigingen via de niet-gerealiseerde resultaten
2.10
- 7
- 4
Niet gerealiseerde resultaten - niet-transfereerbaar naar
de winst- en verlies rekening
Actuariële winst
2.10
657
170
Impact belastingen
- 164
- 45
Niet gerealiseerde resultaten, na belastingen
486
121
Totaal resultaat na belastingen
2 702
2 184
Totaal resultaat toewijsbaar aan de
Aandeelhouders van de moeder
2 711
2 124
Minderheidsbelangen
- 9
60
De bijgevoegde toelichtingen maken integraal deel uit van deze geconsolideerde resultatenrekening.
44
Geconsolideerde balans
Voor het jaar eindigend
op 31 december
in 000€
Toelichting
2022
2021
Vaste activa
Goodwill
2.5
979
914
Immateriële vaste activa
2.6
2 262
2 311
Materiële vaste activa
2.7
23 466
22 342
Uitgestelde belastingvorderingen
2.23
759
868
Financiële activa met reële waardewijzigingen via
de niet-gerealiseerde resultaten
25
38
Overige financiële activa
588
613
Totaal vaste activa
28 079
27 086
Kortlopende activa
Voorraad
2.8
1 266
1 275
Handelsvorderingen
2.8
14 035
12 805
Contract activa
2.8
9 539
7 756
Overige kortlopende activa
2.8
1 095
1 132
Liquide middelen en kasequivalenten
2.9
16 747
16 172
Totaal kortlopende activa
42 682
39 140
Totaal activa
70 761
66 226
45
Voor het jaar eindigend
op 31 december
in 000€
Toelichting
2022
2021*
Totaal eigen vermogen
Kapitaal
2.10
4 857
4 857
Geconsolideerde reserves
2.10
14 315
12 563
Niet-gerealiseerde resultaten
2.10
2 490
2 196
Eigen vermogen toewijsbaar aan de aandeelhouders
van de Groep
21 662
19 616
Minderheidsbelang
2.10
98
880
Totaal eigen vermogen
21 760
20 496
Langlopende schulden
Financiële schulden
2.11
11 110
11 592
Uitgestelde belastingschulden
2.23
1 353
1 383
Voorzieningen
2.12
1 112
1 211
Overige langlopende schulden
2.11
914
−
Totaal langlopende schulden
14 489
14 186
Kortlopende schulden
Financiële schulden
2.11
16 276
14 322
Handelsschulden
7 770
7 040
Belastingschulden
1 330
972
Overige kortlopende schulden
2.11/2.13
9 136
9 210
Totaal kortlopende schulden
34 512
31 544
Totaal eigen vermogen en schulden
70 761
66 226
* Het jaar 2021 is aangepast met een herclassificatie van de factoring schuld van Geosonic France. Deze herwerking is
beschreven in Toelichting 2. Presentatiebasis.
De bijgevoegde toelichtingen maken integraal deel uit van deze geconsolideerde resultatenrekening.
46
Geconsolideerd overzicht van wijzigingen in het eigen vermogen
Toewijsbaar aan de aandeelhouders van de
moeder
Geconsoli-
Niet-
Minder-
deerde
gerealiseerde
heids-
Totaal eigen
in 000€
Toelichting
Kapitaal
Totaal
reserves
resultaten
belang
vermogen
Op 1 januari 2021
4 857
17 662
10 540
2 265
1 317
18 979
Netto winst
2 003
2 003
60
2 063
Niet-gerealiseerde
resultaten
121
121
−
121
Totaal Resultaat
2 124
2 003
121
60
2 184
Transfer afschrijvingen
materiële vaste activa
2.10
−
190
- 190
−
−
−
Aankoop
minderheidsbelang
2.10
- 170
−
- 170
−
- 497
- 667
Op 31 december 2021
4 857
19 616
12 563
2 196
880
20 496
Netto winst
2 225
2 225
- 9
2 216
Niet-gerealiseerde
resultaten
486
486
−
486
Totaal Resultaat
2 711
2 225
486
- 9
2 702
Aankoop
minderheidsbelang
Geosonda
2.10
- 302
−
- 302
−
- 258
- 560
Putoptie
minderheidsbelang
Geosonda
2.10
- 363
−
- 363
−
- 515
- 878
Transfer afschrijvingen
materiële vaste activa
2.10
−
193
- 193
−
−
−
Op 31 december 2022
4 857
21 662
14 315
2 490
98
21 760
De bijgevoegde toelichtingen maken integraal deel uit van deze geconsolideerde resultatenrekening.
47
Geconsolideerde kasstroomtabel
Voor het jaar eindigend
op 31 december
in 000€
Toelichting
2022
2021*
Netto winst
2 216
2 063
Niet kaskosten en operationele aanpassingen
Afschrijvingen van materiële vaste activa
2.7
5 369
4 536
Afschrijvingen van immateriële vaste activa
2.6
423
375
Meerwaarde verkoop van materiële vaste activa
2.7
- 104
- 4
Reële waardeaanpassingen
2.4
- 165
−
Beweging in de provisies
2.12
311
- 230
Beweging in de waardeverminderingen op klanten
2.8
251
293
Financiële opbrengsten
2.22
- 19
- 5
Financiële kosten
2.21
740
558
Badwill bij bedrijfscombinaties
2.4
−
- 189
Uitgestelde belastingkost
2.23
-141
- 12
Belastingkost
2.23
730
541
Overige
-1
3
Aanpassingen van het werkkapitaal
Toename in de overige financiële vaste activa,
handelsvorderingen en overige kortlopende activa
-3 181
-4 142
Afname/(toename) van de voorraad
9
- 29
Toename van de handelsschulden en overige schulden
893
3 406
Kasstroom uit operationele activiteiten voor interesten en
belastingen
7 331
7 164
Ontvangen interesten
2.22
16
4
Betaalde belastingen
- 285
- 396
Netto kasstroom uit operationele activiteiten
7 062
6 772
* Het jaar 2021 is aangepast met een herclassificatie van de factoring schuld van Geosonic. Deze herwerking is beschreven in
Toelichting 2. Presentatiebasis.
48
Voor het jaar eindigend
op 31 december
in 000€
Toelichting
2022
2021*
Investeringsactiviteiten
Investeringen in materiële vaste activa
2.7
-3 608
-4 415
Investeringen in immateriële vaste activa
2.6
-9
- 41
Verkoop van materiële vaste activa
2.7
138
507
Acquisitie van dochteronderneming, netto van verwerving
geldmiddelen
2.4
- 641
- 622
Opbrengst uit financiële activa
6
−
Netto kasstroom (gebruikt in) uit investeringsactiviteiten
-4 114
-4 571
Financieringsactiviteiten
Ontvangsten uit leningen
2.11
5 425
7 787
Terugbetalingen van leningen
2.11
-3 977
-5 339
Terugbetalingen van leasingschulden
2.11
-2 571
-2 275
Betaalde interesten
- 428
- 390
Overige financiële opbrengsten (kosten)
- 262
- 166
Aankoop van minderheidsbelangen
2.4
- 560
- 667
Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten
-2 373
-1 050
Netto toename van de geldmiddelen en kasequivalenten
575
1 151
Geldmiddelen en kasequivalenten bij het begin van het jaar
2.9
16 172
15 021
Geldmiddelen en kasequivalenten op het einde van het
jaar
2.9
16 747
16 172
* Het jaar 2021 is aangepast met een herclassificatie van de factoring schuld van Geosonic. Deze herwerking is beschreven in
Toelichting 2. Presentatiebasis.
De bijgevoegde toelichtingen maken integraal deel uit van deze geconsolideerde resultatenrekening.
49
Toelichting bij de geconsolideerde financiële staten
1. Bedrijfsinformatie
ABO-Group Environment NV (de Vennootschap) is een gespecialiseerd ingenieursbureau gericht op
geotechniek, milieu en bodemsanering. ABO-Group biedt “consultancy” en “testing & monitoring”-
diensten aan voor bouw (bodem en geotechniek), alsook duurzaam advies voor milieu-, afval- en
energievraagstukken. De activiteiten situeren zich voornamelijk in België, Frankrijk en Nederland. De
Vennootschap is een naamloze vennootschap (NV) naar Belgisch recht met als maatschappelijke zetel:
Derbystraat 255, 9051 Gent.
De geconsolideerde jaarrekening van de Vennootschap voor het boekjaar dat werd afgesloten op 31
december 2022 omvat ABO-Group Environment NV en de bijhorende dochterondernemingen (waarnaar
samen wordt verwezen met ‘ABO’ of de ‘Groep’).
Op de Raad van Bestuur van 25 april 2023 werd de geconsolideerde jaarrekening goedgekeurd voor
vrijgave.
2. Presentatiebasis
De geconsolideerde jaarrekening werd opgesteld in overeenstemming met de International Financial
Reporting Standards (IFRS), zoals gepubliceerd door de International Accounting Standards Board (IASB)
en goedgekeurd door de Europese Unie.
De geconsolideerde financiële rekeningen worden weergegeven in euro’s en alle waarden zijn afgerond
tot het dichtst bij zijnde duizendtal (€ 000), tenzij anders vermeld.
Wijziging van boekhoudprincipes
De boekhoudprincipes zijn consistent met deze van het vorige boekjaar, behalve voor de volgende IFRS
aanpassingen welke van toepassing zijn op 1 januari 2022:
– Aanpassing aan IFRS 16 Leaseovereenkomsten: Huurconcessies in verband met COVID-19 na 30
juni 2021 (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 april 2021)
– Aanpassingen aan IAS 16 Materiële vaste activa: inkomsten verkregen voor het beoogde
gebruik (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2022)
– Aanpassingen aan IAS 37 Voorzieningen, voorwaardelijke verplichtingen en voorwaardelijke
activa: verlieslatende contracten – kost om het contract na te leven (toepasbaar voor boekjaren
vanaf 1 januari 2022)
– Aanpassingen aan IFRS 3 Bedrijfscombinaties: referenties naar het conceptueel
raamwerk (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2022)
– Jaarlijkse verbeteringen 2018–2020 (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2022)
De toepassing van bovenstaande nieuwe standaarden heeft geen belangrijke impact gehad op de
geconsolideerde balans, de geconsolideerde resultatenrekening en het overzicht van gerealiseerde en
niet-gerealiseerde resultaten.
De Groep heeft gebruik gemaakt van bovenstaande aanpassing aan IFRS 16. Zie toelichting 2.11
Financiële schulden voor meer informatie.
50
Daarnaast heeft de Groep voor het jaar eindigend op 31 december 2022 nieuwe waarderingsregels
toegepast met betrekking tot put- en call opties op minderheidsbelangen. We verwijzen naar
toelichtingen 2.1.10, 2.1.16, 2.3 en 2.4.
Herwerking op de jaarcijfers van 2021
De Groep heeft de cijfers van het jaarverslag van 2021 aangepast voor de factoring schulden van
Geosonic France. In de geconsolideerde jaarrekening voor het jaar eindigend op 31 december 2021 zijn
de factoring schulden gerapporteerd als handelsschulden. In de herwerkte balans per 31 december 2021
zijn de factoring schulden gepresenteerd als financiële schulden. Binnen de geconsolideerde
kasstroomtabel per 31 december 2021 is de beweging op de factoring schuld aangepast van toename
van de handelsschulden naar ontvangsten uit leningen.
De impact van de herwerking op de geconsolideerde balans per 31 december 2021 is als volgt:
Per 31 december 2021
Zoals
in 000€
gerapporteerd
Aangepast
Herwerkt
Kortlopende schulden
Financiële schulden
13 835
487
14 322
Handelsschulden
7 527
-487
7 040
Belastingschulden
972
−
972
Overige kortlopende schulden
9 210
−
9 210
Totaal kortlopende schulden
31 544
−
31 544
De impact van de herwerking op de geconsolideerde kasstroomtabel per 31 december 2021 is als volgt:
Per 31 december 2021
Zoals
in 000€
gerapporteerd
Aangepast
Herwerkt
(afname) toename van de handelsschulden en overige
schulden
3 412
-6
3 406
Kasstroom uit operationele activiteiten voor
interesten en belastingen
7 170
-6
7 164
Netto kasstroom uit operationele activiteiten
6 778
-6
6 772
Ontvangsten uit leningen
7 781
6
7 787
Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten
-1 056
6
-1 050
De Groep heeft eveneens de cijfers van het jaarverslag van 2021 aangepast met betrekking tot de
presentatie van subsidies van ABO NV. In de geconsolideerde resultatenrekening voor het jaar eindigend
op 31 december 2021 zijn de betreffende subsidies gerapporteerd als overige bedrijfsopbrengsten. In
de herwerkte resultatenrekening per 31 december 2021 zijn de subsidies gepresenteerd als omzet.
51
De impact van de herwerking op de geconsolideerde resultatenrekening per 31 december 2021 is als
volgt:
Voor het jaar eindigend op 31 December 2021
in 000€
Zoals gerapporteerd
Aangepast
Herwerkt
Omzet
63 068
443
63 511
Overige bedrijfsopbrengsten
1 528
-443
1 085
Totaal bedrijfsopbrengsten
64 596
−
64 596
2.1. Voornaamste boekhoudprincipes
2.1.1. Consolidatiebalans
De geconsolideerde jaarrekening omvat de jaarrekening van alle dochterondernemingen die door de
Groep worden gecontroleerd. Een overzicht van alle geconsolideerde entiteiten is weergegeven in
toelichting 2.30.
Een onderneming wordt volledig geconsolideerd vanaf de datum van acquisitie, welke de datum is
wanneer de Groep de controle verwerft, en wordt zolang geconsolideerd tot dat de Groep de controle
verliest. Controle bestaat wanneer de Groep onderhevig is aan, of rechten heeft op, de variabele
rendementen vanuit haar betrokkenheid bij de onderneming en wanneer de Groep de mogelijkheid
heeft om deze rendementen te beïnvloeden vanuit zijn zeggenschap over de onderneming. De Groep
heeft controle over een onderneming als, en alleen als de Groep:
– Zeggenschap heeft over de onderneming (zoals vanuit bestaande rechten welke de Groep de
mogelijkheid geven om de relevante activiteiten van de onderneming te sturen);
– Onderhevig is aan, of rechten heeft op, de variabele rendementen vanuit haar betrokkenheid bij
de onderneming; en
– De mogelijkheid heeft om haar zeggenschap te gebruiken over de onderneming om de
rendementen te beïnvloeden.
Een verandering in het deelnemingspercentage van een dochteronderneming, zonder de zeggenschap
te verliezen, worden verwerkt als een eigen vermogen transactie. Als de Groep de controle verliest over
een dochteronderneming, dan worden de activa en het eventuele minderheidsbelang uitgeboekt en de
reële waarde van de ontvangen betaling en de resterende investering geboekt, waarbij het verschil in
de geconsolideerde resultatenrekening wordt erkend.
Alle transacties tussen de ondernemingen van de Groep, alle balansen en alle niet-gerealiseerde winsten
op transacties tussen groepsondernemingen, worden bij consolidatie geëlimineerd. Niet-gerealiseerde
verliezen worden ook geëlimineerd op dezelfde manier als niet-gerealiseerde winsten, tenzij een
bijzondere waardevermindering van toepassing is op het actief dat onderwerp is van de transactie. De
boekhoudprincipes van dochterondernemingen worden in lijn gebracht met die van de Groep om de
consistentie te verzekeren in de rapportering.
52
2.1.2. Bedrijfscombinaties en goodwill
De overnameprijs (de overgedragen vergoeding van een bedrijfscombinatie) wordt gewaardeerd als het
totaal van de reële waarde op de overnamedatum van de overgedragen activa, aangegane of
overgenomen verplichtingen en de door de overnemende partij uitgegeven
eigenvermogensinstrumenten. De overnameprijs omvat ook alle activa en verplichtingen die
voortvloeien uit een voorwaardelijke vergoedingsregeling. Overname gerelateerde kosten worden
verwerkt als lasten in de periode dat deze kosten gemaakt worden en zitten in de rubriek “diensten en
diverse goederen” in de resultatenrekening.
De verworven identificeerbare activa en de overgenomen verplichtingen worden gewaardeerd tegen
hun reële waarde op de overnamedatum. Voor elke bedrijfscombinatie wordt enig minderheidsbelang
in de overgenomen partij gewaardeerd tegen reële waarde of tegen het evenredige deel van het
minderheidsbelang in de identificeerbare netto-activa van de overgenomen partij. De keuze van de
waarderingsgrondslag wordt gemaakt op transactiebasis.
Indien een bedrijfscombinatie in fasen tot stand komt, wordt de reële waarde van het oorspronkelijk
aangehouden belang in de overgenomen entiteit geherwaardeerd op de overnamedatum met de impact
ervan via de resultatenrekening.
Aanpassingen aan de reële waarde van de voorwaardelijke verplichtingen, welke als activa of verplichting
gepresenteerd zijn, worden na de overnamedatum geboekt in de resultatenrekening of in de niet-
gerealiseerde resultaten.
Goodwill wordt bij verwerving van dochterondernemingen vanaf overnamedatum opgenomen voor het
surplus van enerzijds het totaal van de reële waarde van de overgedragen vergoeding, het bedrag van
eventuele minderheidsbelangen en (in een bedrijfscombinatie die in verschillende fasen wordt
gerealiseerd) de reële waarde van het voorheen aangehouden aandelenbelang, anderzijds het netto-
saldo van de verworven identificeerbare activa en de overgenomen verplichtingen. Indien dit totaal, ook
na herbeoordeling, resulteert in een negatief bedrag, wordt deze winst onmiddellijk in de winst- en
verliesrekening opgenomen.
Na de eerste opname moet de overnemende partij de in een bedrijfscombinatie verworven goodwill
waarderen tegen kostprijs verminderd met eventuele geaccumuleerde bijzondere
waardeverminderingsverliezen. Goodwill wordt niet afgeschreven maar elk jaar onderworpen aan een
test op bijzondere waardeverminderingen. Voor deze doeleinden, wordt goodwill vanaf de
overnamedatum toegewezen aan elk van de kasstroom genererende eenheden van de Groep welke
verwacht worden voordeel te halen uit de bedrijfscombinatie, onafhankelijk van de toegewezen activa
en verplichtingen van de overgenomen vennootschap aan deze eenheden. Indien de realiseerbare
waarde van een kasstroomgenererende eenheid lager is dan haar boekwaarde, wordt de bijzondere
waardevermindering eerst in mindering gebracht van de boekwaarde van de goodwill die aan de
kasstroomgenererende eenheid werd toegewezen. Daarna wordt de bijzondere waardevermindering
toegewezen aan de andere vaste activa die tot de eenheid behoren, evenredig met hun boekwaarde.
Wanneer een bijzondere waardevermindering voor goodwill eenmaal is opgenomen, wordt deze in een
latere periode niet teruggenomen .
53
2.1.3. Vreemde valuta
Functionele en rapporteringsvaluta
De jaarresultaten van de individuele entiteiten die tot de Groep behoren, worden uitgedrukt in de
munteenheid van de voornaamste economische ruimte waarbinnen deze entiteiten opereren
(functionele munteenheid). De geconsolideerde financiële rapportering wordt weergegeven in euro, de
functionele- en presentatievaluta van de Vennootschap. Alle ondernemingen binnen de Groep hebben
de euro als functionele munt.
Transacties in vreemde valuta
Bij het opstellen van de jaarrekeningen van de individuele entiteiten worden transacties andere dan in
euro, geboekt tegen wisselkoersen die gelden op datum van de transacties. Op iedere balansdatum
worden monetaire activa en passiva uitgedrukt in vreemde valuta omgezet tegen de koers op de
balansdatum. Niet-monetaire activa en passiva aan reële waarde, uitgedrukt in vreemde valuta worden
omgerekend tegen de wisselkoers die geldt op de datum waarop de reële waarde werd bepaald. Winsten
en verliezen afkomstig uit de vereffening van wisseltransacties en uit de omrekening van monetaire
activa en passiva uitgedrukt in vreemde valuta worden erkend in de resultatenrekening van die periode.
2.1.4. Erkenning van opbrengsten
De opbrengsten uit verkopen worden opgenomen op basis van het volgende 5-stappen model:
1. Identificeer de contracten met de klant
2. Identificeer de prestatie-verplichtingen in het contract
3. Bepaal de transactie-prijs
4. Alloceer de transactie-prijs aan de diverse prestatie-verplichtingen in het contract
5. Erken omzet wanneer de entiteit voldaan heeft aan een prestatie-verplichting
Volgende specifieke criteria met betrekking tot opname van opbrengsten zijn van toepassing:
Consultancy
Consultancy contracten zijn voornamelijk op een “time & material” basis en uitzonderlijk op basis van
een vaste prijs met uitzondering van de studiefases.
Omzet uit contracten op basis van “time & material” worden maandelijks geboekt als een op te stellen
factuur waarbij de facturatie gebeurt volgens de contractuele overeenkomst.
Bij vaste prijs wordt de omzet verworven over de prestatieperiode en bepaald op basis van de
vooruitgang van het project, indien de vooruitgang op redelijke betrouwbare manier kan bepaald
worden. De vooruitgang wordt voornamelijk geschat door de ingenieurs op het project op basis van
onderzoek van het project. Aanpassingen aan het percentage van vooruitgang worden verwerkt op het
moment dat de gebeurtenissen welke een aanpassing vereisen zich voordoen. Indien er waarschijnlijk
een verlies zal gemaakt worden, wordt dit verlies onmiddellijk geboekt.
Testing en monitoring
Omzet voor de “testing & monitoring” activiteiten wordt geboekt bij aflevering van het project. De
projecten zijn voornamelijk van korte duur en op basis van een vaste prijs.
54
Overige verkopen van goederen en diensten
Opbrengsten uit de verkoop van goederen en diensten worden opgenomen op het tijdstip waarop de
controle wordt overgedragen aan de klant, met andere woorden in de meeste gevallen bij levering van
de goederen en diensten.
Interestopbrengsten
Interestopbrengsten worden aan de resultatenrekening toegerekend naarmate ze verdiend worden, op
basis van de effectieve interestmethode.
Dividenden
Dividenden worden opgenomen in het resultaat op het moment dat de Groep het recht op een dividend
verworven heeft.
2.1.5. Belastingen
Belasting op het resultaat van het boekjaar is het totale bedrag dat is opgenomen in de winst of het
verlies over de periode met betrekking tot actuele belasting en uitgestelde belastingen.
De belastingkosten worden opgenomen in de winst- en verliesrekening over de periode, tenzij de
belasting voortvloeit uit een transactie of gebeurtenis die direct in het eigen vermogen is opgenomen.
In dat geval worden de belastingen rechtstreeks ten laste van het eigen vermogen genomen.
Voor de berekening worden de belastingtarieven gebruikt waarvan het wetgevingsproces materieel is
afgesloten op de balansdatum.
Actuele belastingen voor lopende en voorgaande perioden worden, in zoverre ze nog niet zijn betaald,
opgenomen als verplichting. Als het bedrag dat al is betaald met betrekking tot lopende en voorgaande
perioden groter is dan het bedrag dat over deze periode verschuldigd is, wordt het saldo opgenomen
als een actief.
Uitgestelde belastingen worden opgenomen op basis van de ‘liability’-methode, voor alle tijdelijke
verschillen tussen de belastbare basis en de boekwaarde voor financiële verslaggevingsdoeleinden en
dit zowel voor activa als verplichtingen.
Volgens deze methode moet de Groep bij een bedrijfscombinatie onder meer uitgestelde belastingen
opnemen als gevolg van het verschil tussen de reële waarde van de verworven activa, verplichtingen en
voorwaardelijke verplichtingen en hun belastingbasis ten gevolge van de bedrijfscombinatie.
Uitgestelde belastingvorderingen worden enkel opgenomen indien het waarschijnlijk is dat er voldoende
toekomstige belastbare winsten zullen zijn om het belastingvoordeel te kunnen genieten. De
boekwaarde van uitgestelde belastingvorderingen worden op iedere balansdatum geëvalueerd en
worden afgeboekt in de mate dat het niet langer waarschijnlijk is dat het gerelateerde belastingvoordeel
geheel of gedeeltelijk zal worden gerealiseerd. Niet erkende uitgestelde belastingvorderingen worden
op iedere balansdatum geëvalueerd en worden erkend in de mate dat het waarschijnlijk is geworden
dat toekomstige belastbare winsten zullen toelaten om de uitgestelde belastingvorderingen te
recupereren.
Uitgestelde belastingverplichtingen en- vorderingen worden opgenomen aan het belastingtarief dat
verwacht is van toepassing te zijn in het jaar waarin het actief of de verplichting gerealiseerd of gesetteld
wordt, gebaseerd op de belastingtarieven die zijn aangenomen of waarvan het wetgevingsproces
materieel is afgesloten op rapporteringsdatum.
55
Uitgestelde belastingverplichtingen en -vorderingen worden tegenover elkaar afgezet indien wettelijk is
toegelaten om de verschuldigde belastingen en vorderingen tegenover elkaar af te zetten en indien
deze betrekking hebben op belastingen geheven door dezelfde belastingautoriteiten en indien de Groep
de intentie heeft dit recht uit te voeren.
De opbrengsten, kosten en activa worden opgenomen zonder de aftrekbare belasting over de
toegevoegde waarde. Het netto bedrag van terug te vorderen B.T.W. of verschuldigde B.T.W. is
opgenomen in de belastingvorderingen en belastingschulden.
2.1.6. Immateriële activa andere dan goodwill
Immateriële activa omvatten voornamelijk software en klantenportefeuilles welke geboekt werden in het
kader van een bedrijfscombinatie.
Uitgaven voor onderzoek, ondernomen met het oog op het verwerven van nieuwe wetenschappelijke
of technische kennis en inzichten, worden als kosten in de jaarrekening genomen op het ogenblik dat
ze zich voordoen.
Ontwikkelingsuitgaven, waarbij de resultaten van het onderzoek worden toegepast in een plan of een
ontwerp voor de productie van nieuwe of aanzienlijk verbeterde producten en processen, worden enkel
in de balans opgenomen indien het product of het proces technisch of commercieel uitvoerbaar is, de
Groep voldoende middelen ter beschikking heeft ter voltooiing ervan en er kan aangetoond worden dat
het actief waarschijnlijk toekomstige economische voordelen zal genereren.
Het geactiveerde bedrag omvat de kosten van materialen, directe loonkosten en een evenredig deel van
de overheadkosten. De Groep heeft momenteel geen geactiveerde ontwikkelingsuitgaven.
De immateriële activa worden geboekt aan hun kostprijs verminderd met de eventuele gecumuleerde
afschrijvingen en de eventuele gecumuleerde bijzondere waardeverminderingsverliezen.
Afschrijvingen
Immateriële activa worden afgeschreven volgens de lineaire methode vanaf de datum waarop het actief
beschikbaar is en dit over de verwachte gebruiksduur. De afschrijvingsmethode en periode van het
immaterieel actief met een gedefinieerde levensduur wordt minstens herzien op elk financieel jaareinde.
Volgende gebruiksduren worden toegepast:
– Software: 3 jaar;
– Klantenportefeuilles: 10 jaar.
2.1.7. Materiële vaste activa
De materiële vaste activa van de Groep worden gewaardeerd tegen de kostprijs min de gecumuleerde
afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen behalve terreinen en gebouwen aan
marktwaarde min de geaccumuleerde afschrijvingen op gebouwen en eventuele bijzondere
waardeverminderingen op datum van de herwaardering.
De kostprijs omvat de initiële aankoopprijs vermeerderd met alle rechtstreeks toerekenbare kosten
(zoals niet-terugvorderbare belastingen, transport). De kostprijs van een zelf vervaardigd actief omvat
de kostprijs van de materialen, directe loonkosten en een evenredig deel van de productieoverhead.
De terreinen en gebouwen worden gewaardeerd volgens de herwaarderingsmethode, met andere
woorden aan marktwaarde min de geaccumuleerde afschrijvingen en eventuele bijzondere
56
waardeverminderingen op datum van de herwaardering. De waardering van de terreinen en gebouwen
aan reële waarde worden uitgevoerd met voldoende regelmaat zodat de marktwaarde van het
geherwaardeerde actief niet significant verschilt met zijn boekwaarde.
Een herwaarderingsmeerwaarde wordt geboekt in de niet-gerealiseerde resultaten
(herwaarderingsreserve). Indien de herwaarderingsmeerwaarde echter een herwaarderingsverlies
terugneemt voor hetzelfde actief welke in een voorgaande periode in de resultatenrekening werd
geboekt, wordt de meerwaarde geboekt in de resultatenrekening. Een herwaarderingsverlies wordt
geboekt in de resultatenrekening, tenzij dat het een terugname is van een herwaarderingsmeerwaarde
geboekt in de herwaarderingsreserve voor hetzelfde actief in een voorgaande periode.
Er wordt een transfer van de herwaarderingsreserve naar de geconsolideerde reserves uitgevoerd voor
het verschil tussen de afschrijving gebaseerd op het geherwaardeerde actief en de afschrijving
gebaseerd op de oorspronkelijke kostprijs. Op datum van herwaardering worden de gecumuleerde
afschrijvingen afgeboekt tegenover de bruto waarde van het actief en wordt vervolgens de netto waarde
van het actief geherwaardeerd. Bij verkoop wordt de resterende herwaarderingsreserve gerelateerd aan
het actief getransfereerd naar de geconsolideerde reserves.
Indien belangrijke materiële vaste activa worden vervangen, worden de oorspronkelijke activa
uitgeboekt en vervangen door de kostprijs van de nieuwe activa, met een nieuwe gebruiksduur. Indien
er een belangrijk nazicht wordt uitgevoerd, wordt deze kost toegevoegd aan de boekwaarde van de
materiële vaste activa als vervangingskost indien het aan de opnamecriteria voldoet. Alle andere kosten
met betrekking tot onderhoud en herstelling worden ten laste genomen van de resultatenrekening op
het ogenblik waarop ze zich voordoen.
De items met betrekking op materiële vaste activa worden niet meer opgenomen op het moment van
buitengebruikstelling of indien er geen toekomstige economische voordelen meer worden verwacht van
het gebruik ervan. De winst of verlies, voortvloeiend uit de buitengebruikstelling van het vast actief
(berekend op basis van het verschil tussen de netto verkoop en de boekwaarde van het vast actief)
worden opgenomen in het resultaat van het jaar van buitengebruikstelling.
De activa worden lineair afgeschreven over de geschatte economische gebruiksduur, met name:
– Terreinen: niet afgeschreven
– Gebouwen: 30-33 jaar;
– Inrichting van gebouwen: 10 jaar;
– Technische uitrusting: 3-10 jaar;
– Computermateriaal: 3-5 jaar;
– Kantooruitrusting: 5 jaar;
– Wagens: 4-5 jaar
De geschatte levensduur, de restwaarden en de afschrijvingsmethode worden steeds herzien op
balansdatum zodat eventuele gewijzigde inschattingen verwerkt worden op vooruitziende basis.
2.1.8. Leasing
De Groep beoordeelt bij aanvang van het contract of een contract een leaseovereenkomst is of bevat.
Dat betekent dat het contract het recht geeft om het gebruik van een geïdentificeerd actief gedurende
een bepaalde periode te controleren, in ruil voor een vergoeding .
57
DE GROEP ALS LEASINGNEMER
De Groep past een enkele opname- en waarderingsbenadering toe voor alle leaseovereenkomsten,
behalve voor kortlopende leaseovereenkomsten en leasing van activa met een lage waarde. De Groep
neemt leaseverplichtingen op voor de leasebetalingen en recht-op-gebruik activa die het recht
vertegenwoordigen om de onderliggende activa te gebruiken.
Recht-op-gebruik activa
De Groep erkent recht-op-gebruik activa op de ingangsdatum van de lease (d.w.z. de onderliggende
datum waarop het item beschikbaar is voor gebruik). Recht-op-gebruik activa worden gewaardeerd
tegen kostprijs, verminderd met eventuele gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere
waardeverminderingsverliezen en gecorrigeerd voor eventuele herwaardering van leaseverplichtingen.
De kost van recht-op-gebruik activa omvat het bedrag van de opgenomen leaseverplichtingen,
gemaakte initiële directe kosten en leasebetalingen op of vóór de ingangsdatum verminderd met
ontvangen voordelen. Activa voor gebruiksrechten worden lineair afgeschreven over de leaseperiode.
Als de eigendom van het geleasde actief aan het einde van de leaseperiode aan de Groep wordt
overgedragen of als de kosten de uitoefening van een aankoopoptie reflecteren, wordt de afschrijving
berekend op basis van de geschatte gebruiksduur van het actief. De gebruiksrechten voor activa zijn ook
onderworpen aan bijzondere waardeverminderingen. We verwijzen hiervoor naar de waarderingsregels
onder 2.1.9 Bijzondere waarderverminderingen voor niet-financiële activa.
Leaseverplichtingen
Op de ingangsdatum van de leaseovereenkomst neemt de Groep leaseverplichtingen op die worden
gewaardeerd tegen de huidige waarde van de verwachte leasebetalingen over de leaseperiode. De
leasebetalingen omvatten vaste betalingen verminderd met eventuele leasevoordelen, variabele
leasebetalingen die afhankelijk zijn van een index of een koers, en bedragen die naar verwachting zullen
worden betaald onder restwaardegaranties. De leasebetalingen omvatten ook de uitoefenprijs van een
aankoopoptie waarvan de Groep redelijkerwijs zeker is dat deze zal worden uitgeoefend en betalingen
van boetes voor het beëindigen van de leaseovereenkomst, indien de leaseperiode deze optie om te
beëindigen weerspiegelt.
Variabele leasebetalingen die niet afhankelijk zijn van een index of een koers worden als kost
opgenomen in de resultatenrekening in de periode waarin de gebeurtenis of toestand die de betaling
veroorzaakt, zich voordoet.
Bij de berekening van de huidige waarde van leasebetalingen gebruikt de Groep haar incrementele
rentevoet omdat de impliciete rentevoet niet direct kan worden bepaald. Na de ingangsdatum wordt
het bedrag van de leaseverplichtingen verhoogd om de aangroei van rente weer te geven en verlaagd
voor de leasebetalingen. Bovendien wordt de boekwaarde van leaseverplichtingen geherwaardeerd bij
aanpassingen, een wijziging in de leaseperiode, een wijziging in de leasebetalingen (bijvoorbeeld
wijzigingen in toekomstige betalingen als gevolg van een wijziging in een index of koers die wordt
gebruikt om dergelijke leasebetalingen te bepalen) of een wijziging in de beoordeling van een optie om
het onderliggende actief te kopen.
De lease verplichtingen van de Groep worden opgenomen bij de financiële schulden.
Kortlopende leaseovereenkomsten en leasing van activa met een lage waarde
De Groep past de vrijstelling voor de erkenning van huurovereenkomsten op korte termijn toe (d.w.z.
die leaseovereenkomsten met een leaseperiode van 12 maanden of minder vanaf de ingangsdatum en
die geen aankoopoptie bevatten). Het past ook de vrijstelling toe van geleasde activa met een lage
58
waarde. Leasebetalingen op korte termijn leases en van activa met een lage waarde worden als kost
opgenomen gedurende de leaseperiode.
DE GROEP ALS LEASINGGEVER
De Groep heeft geen contracten waar het als leasinggever optreedt.
2.1.9. Bijzondere waardevermindering voor niet-financiële activa
Voor de niet-financiële activa van de Groep wordt op elke balansdatum beoordeeld of er aanwijzingen
zijn dat een actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig is. Indien dergelijke indicaties
aanwezig zijn, dient de realiseerbare waarde van het actief te worden geschat. De realiseerbare waarde
van een actief of van een kasstroom genererende eenheid is de hoogste waarde van de reële waarde
minus de verkoopkosten en zijn bedrijfswaarde. Een bijzondere waardevermindering wordt opgenomen
indien de boekwaarde van een actief, of de kasstroom genererende eenheid waartoe het actief behoort,
hoger is dan de realiseerbare waarde. Bijzondere waardeverminderingen worden opgenomen in de
winst- en verliesrekening.
Het bepalen van de bedrijfswaarde is gebaseerd op het kasstroomverdisconterings-model, met name
de verdiscontering van de toekomstige kasstromen voortvloeiend uit voortgezette exploitatie van de
eenheid, waarbij door het management uitgegaan is van een kasstroomprognose op basis van een
businessplan op vijf jaar en een sensitiviteitsanalyse voor de belangrijkste assumpties. De toekomstige
kasstromen worden verdisconteerd op basis van een gewogen gemiddelde vermogenskost. Om de
kasstroomprognoses te bepalen na de laatste budgetperiode worden ze geëxtrapoleerd op basis van
een groeivoet.
Bijzondere waardeverminderingen kunnen worden teruggenomen indien er zich een wijziging voordoet
bij de elementen die de bijzondere waardevermindering tot stand hebben gebracht. Deze terugname
kan de eigenlijke boekwaarde voor bijzondere waardevermindering, min waardeverlies en afschrijvingen,
niet overschrijden. Het terugnemen van de bijzondere waardevermindering heeft een onmiddellijk effect
op het resultaat.
2.1.10. Financiële activa
Reële waarde van de financiële instrumenten
De volgende methodes en principes worden toegepast om de reële waarde van de relevante financiële
instrumenten te ramen:
– Investeringen in beleggingsfondsen worden gewaardeerd op basis van de jaarrekening van het
betrokken fonds, waarbij de beleggingen in de jaarrekening gewaardeerd worden volgens
regels vastgelegd door het IPEV (“International Private Equity and Venture Capital valuation”);
– Voor handelsvorderingen, handelsschulden, andere kortlopende activa en passiva vormen de
boekwaarden opgenomen in de balans een benadering van hun reële waarde rekening houdend
met hun korte looptijd;
– Voor geldmiddelen en kasequivalenten vormen de boekwaarden opgenomen in de balans een
benadering van hun reële waarde rekening houdend met hun korte looptijd;
Criteria voor de eerste opname en het niet meer opnemen van financiële activa
Financiële activa worden bij eerste opname geclassificeerd als financiële activa met reële waarde
wijzigingen via de niet-gerealiseerde resultaten of de resultatenrekening of als financiële activa
gewaardeerd aan geamortiseerde kostprijs. De classificatie van het financieel actief op het moment van
59
boeking is afhankelijk van de karakteristieken van de contractuele kasstromen van het financieel actief
en het business model van het Groep om deze financiële activa te beheren. De financiële activa worden
initieel opgenomen aan hun reële waarde plus, voor de activa welke niet gewaardeerd worden aan reële
waarde via de resultatenrekening, de direct toerekenbare transactiekosten.
De financiële activa van de Groep bestaan uit de geldmiddelen en kasequivalenten, handels- en overige
vorderingen, waarborgen en investeringen in een beleggingsfonds.
Aankopen en verkopen van financiële activa worden geboekt op afwikkelingsdatum. Dit houdt in dat
een actief wordt opgenomen op de dag dat het door de Groep wordt ontvangen, en dat het niet langer
wordt opgenomen vanaf de datum dat het door de Groep wordt geleverd; op deze datum wordt tevens
een eventuele winst of verlies bij vervreemding opgenomen.
Criteria voor de waardering van financiële activa
– Financiële activa met reële waarde wijzigingen via de niet-gerealiseerde resultaten:
Bij eerste opname worden deze financiële activa opgenomen tegen reële waarde. Deze
financiële activa betreffen uitsluitend de investeringen in beleggingsfondsen. Een winst of verlies
dat voortvloeit uit de verandering van de reële waarde van het financieel actief wordt geboekt
in de niet-gerealiseerde resultaten in het eigen vermogen. Bij verkoop worden de
geaccumuleerde winsten of verliezen geboekt als niet-gerealiseerde resultaten niet
getransfereerd naar het operationeel resultaat, maar blijven ze binnen het eigen vermogen.
– Financiële activa met reële waarde wijzigingen via de resultatenrekening:
Callopties op minderheidsbelangen worden gepresenteerd als financiële activa gewaardeerd
tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst-en-verliesrekening.
– Financiële activa gewaardeerd aan geamortiseerde kostprijs:
Deze niet-afgeleide financiële activa met vaste of bepaalbare betalingen die niet op een actieve
markt zijn genoteerd, worden tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerd. Een winst of verlies
wordt in de winst- en verliesrekening opgenomen wanneer het financieel actief aan een
bijzondere waardevermindering onderhevig is.
Bijzondere waardevermindering van financiële activa
De Groep past de vereenvoudigde benadering toe voor het bepalen van de waardeverminderingen voor
verwachte kredietverliezen (ECLs) op handelsvorderingen en overige vorderingen. De ECLs zijn
gebaseerd op het verschil tussen de contractuele kasstromen en alle kasstromen welke de Groep
verwacht te ontvangen, verdisconteert aan een benadering van de originele effectieve interestvoet. Een
waardevermindering wordt geboekt op elke rapporteringsperiode op basis van de levensduur ECL.
Op het einde van het boekjaar wordt een schatting gemaakt van de dubieuze vorderingen op basis van
een evaluatie van alle uitstaande bedragen. Dubieuze debiteuren worden afgeschreven in het jaar waarin
zij als dusdanig geïdentificeerd worden.
De provisies en waardeverminderingen op financiële activa worden als financiële kosten geboekt als
deze activa betrekking hebben op financieringsactiviteiten. Wanneer deze activa betrekking hebben op
operationele of investeringsactiviteiten, worden de provisies en waardeverminderingen als operationele
kosten geboekt.
60
2.1.11. Voorraden
Voorraden worden gewaardeerd aan het laagste van de kostprijs en de netto realiseerbare waarde. De
netto realiseerbare waarde is de geschatte verkoopprijs min de geschatte kosten om het product af te
werken en om de verkoop te realiseren. De voorraad is samengesteld uit hulpgoederen en werkmateriaal
die verbruikt worden bij het uitvoeren van projecten en dewelke gewaardeerd worden aan kost volgens
het FIFO principe.
2.1.12. Handels- en overige vorderingen inclusief contract activa
Korte-termijn handelsvorderingen en overige vorderingen worden gewaardeerd aan kostprijs
verminderd met geschikte waardeverminderingen voor geschatte oninbare bedragen.
Een contract activa is het recht op een vergoeding in ruil voor de levering van goederen of diensten aan
de klant. De Groep boekt een contract activa wanneer de goederen of diensten geleverd worden aan de
klant en dit voordat de goederen of dienst gefactureerd worden. De contract activa bevatten zowel op
te maken facturen alsook contracten in uitvoering welke gewaardeerd worden op basis van de staat van
uitvoering. We verwijzen ook naar de boekhoudprincipes met betrekking tot de omzet.
2.1.13. Geldmiddelen en kasequivalenten
Geldmiddelen en kasequivalenten omvatten contante en direct opvraagbare deposito’s, beleggingen op
korte termijn (< 3 maanden), kortlopende zeer liquide beleggingen die onmiddellijk kunnen worden
omgezet in geldmiddelen waarvan het bedrag gekend is en die geen materieel risico van
waardeverandering in zich dragen.
2.1.14. Voorzieningen
Voorzieningen worden aangelegd wanneer de Groep een bestaande (in rechte afdwingbare of feitelijke)
verplichting heeft ten gevolge van een gebeurtenis in het verleden, wanneer het waarschijnlijk is dat een
uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen, vereist zal zijn om de verplichting af
te wikkelen, en als het bedrag van de verplichting op betrouwbare wijze kan worden geschat.
Indien de Groep verwacht dat sommige of alle uitgaven die vereist zijn om een voorziening af te wikkelen
zullen worden vergoed, wordt de vergoeding opgenomen als een financieel actief en slechts als het
vrijwel zeker is dat de vergoeding zal worden ontvangen.
2.1.15. Personeelsvergoedingen
De Groep heeft zowel toegezegde-bijdrage- als toegezegde-pensioenregelingen.
Toegezegde-bijdrage regelingen
De pensioenverplichtingen voor toegezegde bijdrage regelingen worden over het algemeen aangelegd
via werkgevers- en werknemersbijdragen. De bijdrageverplichtingen tot de pensioenplannen met een
vaste bijdrage ten laste van de Groep worden opgenomen in de winst- en verliesrekening van het jaar
waarop ze betrekking hebben.
De Belgische toegezegde-bijdrageplannen worden geclassificeerd en verwerkt als toegezegde-
pensioenplannen.
61
Toegezegde-pensioenregeling
De dochterondernemingen in Frankrijk hebben een te bereiken doel pensioenregeling evenals de
Belgische groepsverzekeringen met een minimaal gegarandeerd rendement.
De Belgische toegezegde-bijdrage plannen hebben een variabel gegarandeerd rendement op bijdragen
betaald sedert 1 januari 2016. Op de bijdragen betaald voor 1 januari 2016 is er een minimum rendement
gegarandeerd op werkgeversbijdragen (3,25%) en op werknemersbijdragen (3,75%). Het variabel
gegarandeerd rendement wordt jaarlijks berekend als 65% van de gemiddelde 10 jaarlijkse OLO
rentevoet over een periode van 24 maanden, met een minimum van 1,75% en een maximum van 3,75%.
Gezien de lage OLO rentevoeten in de laatste jaren, is het initiële percentage vastgesteld op 1,75%.
Bijdragen betaald tot en met 31 december 2015 blijven onderhevig aan het minimum gegarandeerd
rendement van 3,25% op werkgeversbijdragen en 3,75% op werknemersbijdragen.
Een toegezegde-pensioenregeling legt het bedrag van de beloningen vast die de werknemer zal krijgen
bij het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, hetgeen meestal afhankelijk is van één of meerdere
factoren zoals leeftijd, anciënniteit en salaris of garandeert een minimaal rendement op de gedane
stortingen.
De netto verplichting van de Groep die in de balans wordt opgenomen voor toegezegde-
pensioenregelingen is de actuele waarde van de verplichting van de toegezegde-pensioenregelingen
op de balansdatum, verminderd met de reële waarde van fondsbeleggingen welke aangehouden zijn
door een in aanmerking komende verzekeringsmaatschappij en niet beschikbaar zijn voor de
schuldeisers van de Groep en ook niet rechtstreeks aan de Groep kunnen worden uitbetaald - en
aangepast voor pensioenkosten van verstreken diensttijd. De verplichting van toegezegde-
pensioenregelingen wordt regelmatig door onafhankelijke actuarissen bepaald op basis van de
“projected unit credit” methode. De actuele waarde van de toegezegde-pensioenverplichting wordt
bepaald door de verwachte toekomstige kasuitstromen te verdisconteren aan de rentevoet van
hoogwaardige bedrijfsobligaties uitgedrukt in dezelfde valuta als waarin de beloningen zullen worden
betaald en met vervaltermijnen die nauw aansluiten bij deze van de pensioenverplichting.
De componenten van de toegezegde-pensioenregelingskosten omvatten (a) pensioenkosten (actuele
en van verstreken diensttijd), (b) netto interesten op de netto toegezegde-pensioenverplichting (actief)
en (c) de herwaardering van de netto toegezegde-pensioenverplichting (actief). Pensioenkosten voor
verstreken diensttijd worden onmiddellijk als last opgenomen ten vroegste op (a) de datum van de
wijziging of inperking van het plan of op (b) de datum waarop de Groep kosten voor herstructureringen
opneemt.
De netto interest op een netto toegezegde-pensioenverplichting (actief) wordt berekend door de
toepassing van de discontovoet op de netto toegezegde-pensioenverplichting (actief).
De Groep boekt actuariële winsten en verliezen ter weerspiegeling van aanpassingen ingevolge de
opgedane ervaring en wijzigingen in de actuariële veronderstellingen en dit volledig in de periode
waarin deze zich voordoen in de niet-gerealiseerde resultaten.
Pensioenkosten worden volledig opgenomen onder de personeelsbeloningen.
62
2.1.16. Financiële verplichtingen
Criteria voor de eerste opname en het niet meer opnemen van financiële verplichtingen
Financiële schulden worden geclassificeerd als financiële verplichtingen gewaardeerd aan
geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode. Financiële verplichtingen worden
initieel opgenomen aan reële waarde van de ontvangen geldmiddelen, na aftrek van direct toewijsbare
transactiekosten.
Een financiële verplichting wordt niet meer opgenomen indien de verplichting voldaan is, geannuleerd
of vervallen.
De financiële verplichtingen van de Groep bestaan uit handels- en overige schulden en leningen.
Compensatie
Financiële activa en financiële verplichtingen worden gecompenseerd alleen en alleen als er een huidig
contractueel of wettelijk recht is om te compenseren en het de intentie is om enkel aan het netto bedrag
te voldoen.
Putopties op minderheidsbelangen
Een financiële verplichting wordt opgenomen voor de reële waarde van de geschreven putoptie op een
minderheidsbelang door een gedeeltelijke compensatie van het minderheidsbelang. Het verschil tussen
de waarde van het minderheidsbelang en de reële waarde van de verplichting wordt toegevoegd aan
de geconsolideerde reserves, die in het eigen vermogen toewijsbaar aan aandeelhouders zijn
opgenomen. De reële waarde van de financiële verplichting is de contante waarde van het geschatte
aflossingsbedrag en afhankelijk van een management raming van een aantal assumpties (i.e. waardering
van de aandelen, de geraamde waarschijnlijkheid van uitoefening van de putoptie in de verschillende
jaren en de verwachte WACC). De financiële verplichting wordt weergeven bij de overige langlopende
en/of kortlopende schulden in de geconsolideerde balans. De verplichting zal op het einde van elke
rapporteringsperiode aangepast worden in de winst- en verliesrekening voor waardeveranderingen,
waaronder het effect van het afwikkelen van de verdiscontering en andere veranderingen in het
geschatte aflossingsbedrag als gevolg van veranderingen in assumpties van het management. Als de
optie afloopt zonder te zijn uitgeoefend, wordt de verplichting geannuleerd ten laste van
minderheidsbelangen en geconsolideerde reserves.
2.1.17. Handelsschulden en overige schulden
Handelsschulden en overige schulden worden opgenomen aan hun nominale waarde .
63
2.2. Nieuwe en gewijzigde standaarden welke nog niet van toepassing
zijn
De standaarden welke nog niet van toepassing zijn op datum van de geconsolideerde jaarrekening van
de Groep worden hieronder weergeven. Dit overzicht toont de standaarden en interpretaties welke voor
de Groep op redelijke basis van toepassing zullen zijn op de toekomstige datum. De Groep plant om
deze standaarden en interpretaties aan te nemen op het moment waarop ze van toepassing zijn.
– IFRS 17 Verzekeringscontracten (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2023)
– Aanpassingen aan IFRS 17 Verzekeringscontracten: initiële toepassing van IFRS 17 en IFRS 9 –
Vergelijkende info (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2023)
– Aanpassingen aan IAS 1 Presentatie van de Jaarrekening: classificatie van verplichtingen als
kortlopend of langlopend en Langlopende Verplichtingen met Convenanten (toepasbaar voor
boekjaren vanaf 1 januari 2024 of later, maar nog niet goedgekeurd binnen de Europese Unie)
– Aanpassingen aan IAS 1 Presentatie van de Jaarrekening en IFRS Practice Statement 2:
Toelichting van grondslagen voor financiële verslaggeving (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1
januari 2023)
– Aanpassingen aan IAS 8 Grondslagen voor financiële verslaggeving, schattingswijzigingen en
fouten: Definitie van schattingen (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2023)
– Aanpassingen aan IAS 12 Winstbelastingen: Uitgestelde belastingen met betrekking tot activa
en passiva die voortvloeien uit één enkele transactie (toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari
2023)
– Aanpassingen aan IFRS 16: Leaseovereenkomsten: Leaseverplichting in een Sale and Leaseback
(toepasbaar voor boekjaren vanaf 1 januari 2024 maar nog niet goedgekeurd binnen de
Europese Unie).
De wijzigingen worden niet verwacht een materiële impact te hebben op de geconsolideerde
jaarrekening van de Groep.
De Groep heeft ervoor gekozen om geen standaarden of interpretaties voorafgaand aan hun
inwerkingtreding toe te passen.
2.3. Boekhoudkundige beoordelingen, ramingen en veronderstellingen
Om de geconsolideerde jaarrekening op te stellen dient het management beoordelingen, ramingen en
veronderstellingen te maken die invloed hebben op de gepubliceerde bedragen in de jaarrekening en
in de bijbehorende toelichtingen. De onzekerheid welke deze ramingen en veronderstelling inherent
met zich meebrengen kunnen resulteren in belangrijke aanpassingen aan de boekwaarde van de activa
of verplichtingen in toekomstige periodes.
Beoordelingen, schattingen en assumpties
Het management maakt beoordelingen en schattingen en gebruikt assumpties bij de toepassingen
onder IFRS, welke een belangrijke impact hebben op de bedragen opgenomen in de financiële
rekeningen met een belangrijk risico op wijzigingen in het volgende jaar. De ramingen en
veronderstellingen zijn gebaseerd op de informatie welke beschikbaar was op het ogenblik dat de
geconsolideerde jaarrekening wordt voorbereid. Deze informatie kan in de toekomst wijzigen als gevolg
van veranderingen in de markt of omstandigheden welke buiten de controle van de Groep vallen. Deze
wijzigingen op de boekhoudkundige assumpties worden opgenomen in de periode waarin de
herziening heeft plaatsgevonden.
64
Bijzondere waardevermindering op goodwill
De Groep evalueert op elke afsluitdatum of er aanwijzingen zijn dat een bijzondere waardevermindering
voor alle immateriële en materiële vaste activa dient opgenomen te worden. Jaarlijks wordt voor elke
kasstroomgenererende eenheid waaraan goodwill toegewezen is, een analyse voor bijzondere
waardevermindering uitgevoerd. Bij de berekeningen van de bedrijfswaarde, dient het management de
toekomstige kasstromen van de vaste activa of de kasstroom genererende eenheid in te schatten en
dient zij een verdiscontering te berekenen op de actuele waarde van deze kasstromen.
Er werden eind 2022 en 2021 geen bijzondere waardeverminderingen geboekt op de goodwill.
De bedrijfswaarde is gevoelig aan de verdisconteringsvoet en de andere assumpties met betrekking tot
onder andere groeivoet omzet, bruto marge en operationele kosten. De assumpties en de evaluatie
wordt verder toegelicht onder punt 2.5.
Uitgestelde belastingvorderingen
De Groep heeft niet gebruikte belastingverliezen, notionele- en investeringsaftrekken, overdrachten
voor DBI en andere tijdelijke aftrekbare verschillen. De Groep boekt een uitgestelde belastingvordering
slechts in de mate dat het meer dan waarschijnlijk is dat de toekomstige belastbare winsten zullen
gegenereerd worden tegen de welke de belastingvorderingen kunnen worden gebruikt. Een belangrijke
beoordeling van het management is vereist om het bedrag van de opgenomen belastingvorderingen te
bepalen, gebaseerd op een ingeschatte timing alsook het bedrag van toekomstige belastbare winsten
samen met toekomstige planning strategieën. De totale uitgestelde belastingvordering op fiscale
overdraagbare verliezen en andere aftrekken bedraagt k€ 643 op 31 december 2022 (2021: k€ 628).
Verdere informatie wordt gegeven in toelichting 2.23.
Reële waarde terreinen en gebouwen
De Groep waardeert de terreinen en gebouwen volgens het herwaarderingsmodel waarbij de terreinen
en gebouwen gewaardeerd worden aan reële waarde min gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere
afschrijvingen. De Groep maakt gebruik van een vastgoed expert om de reële waarde in te schatten op
basis van de omstandigheden en informatie welke beschikbaar is op datum van waardering.
De gebouwen in België werden gewaardeerd aan reële waarde in maart 2020. De reële waarde week
echter niet materieel af van de boekwaarde per 31 december 2019. De waardering van de gebouwen in
Nederland is gebeurd op eind 2020 voor het gebouw Alphen aan den Rijn en op 25/2/2018 (kantoor
Breda) en op 31/12/2018 voor de gebouwen in Frankrijk. Het management heeft geen indicaties dat de
huidige boekwaarde van de gebouwen materieel afwijken van hun reële waarde.
De boekwaarde van de terreinen en gebouwen bedraagt k€ 6 324 op 31 december 2022 (2021:
k€ 6 290).
Toegezegde pensioenplannen
De Groep heeft de Belgische toegezegde-pensioenplannen (groepsverzekering met wettelijk minimaal
rendement) geclassificeerd en verwerkt als toegezegde-pensioenplannen. De Groep heeft andere
toegezegde pensioenplannen in Frankrijk.
De boekhoudkundige verwerking van toegezegde pensioenplannen vergt van het management dat
belangrijke assumpties gemaakt worden met betrekking tot de actualisatievoet, toekomstige
salarisverhogingen en inflatie. De assumpties en de sensitiviteiten van deze assumpties op de netto
verplichting worden verder toegelicht in 2.12.
65
Voorzieningen en voorwaardelijke verplichtingen
De Groep heeft een aantal geschillen lopen waarvoor de Groep een belangrijke beoordeling maakt met
betrekking tot enerzijds de waarschijnlijkheid en anderzijds het mogelijke bedrag welke betaald zou
moeten worden. De geschillen worden verder toegelicht in 2.12.
Bepaling van de lease termijn bij contracten met opties voor verlenging en beëindiging
De Groep bepaalt de leaseperiode als de niet-opzegbare lease termijn, samen met eventuele periodes
gedekt door een optie om de huurovereenkomst te verlengen indien redelijkerwijs zeker is dat deze zal
uitgeoefend worden, of door eventuele periodes met een optie om de huurovereenkomst te beëindigen,
indien redelijkerwijs zeker is dat deze niet wordt uitgeoefend.
De Groep heeft verschillende lease overeenkomsten met opties voor verlenging en beëindiging. De
Groep past beoordelingen toe of het redelijk zeker is of de optie om te verlengen of de
huurovereenkomst te beëindigen al dan niet wordt uitgeoefend. Dat wil zeggen, het houdt rekening met
alle relevante factoren die daarvoor een economisch motief vormen om de verlenging of beëindiging
uit te oefenen. Enkele elementen die daarbij in rekening worden gebracht zijn het al dan niet bestaan
van verbeteringswerken aan de activa, het al dan niet strategische belang van de locatie, de initiële duur
van de overeenkomst. Na de ingangsdatum beoordeelt de Groep de leasetermijn opnieuw wanneer er
een belangrijke gebeurtenis of verandering in omstandigheden is die binnen zijn macht ligt en zijn
mogelijkheid om de uitoefening van de optie om te verlengen of te beëindigen beëinvloedt
(bijvoorbeeld aanzienlijke verbeteringen of belangrijke aanpassingen aan het geleasde actief). De
periodes gedekt door een optie om te beëindigen worden enkel in rekening gebracht als deel van de
lease termijn wanneer het redelijk zeker is dat deze niet uitgeoefend zal worden.
Lease overeenkomsten – inschatting van de incrementele rentevoet
De Groep kan de impliciete interestvoet niet gemakkelijk bepalen, daarom gebruikt zij de incrementele
interestvoet om leaseverplichtingen te meten. De incrementele interestvoet is de rentevoet die de Groep
zou betalen in een vergelijkbare economische omgeving om via een lening gedurende een vergelijkbare
periode en met een vergelijkbare dekking een actief te verkrijgen van een vergelijkbare waarde als het
gebruiksrecht.
De incrementele interestvoet weerspiegelt wat de Groep ‘zou moeten betalen’, dewelke een schatting
vereist wanneer er geen waarneembare tarieven beschikbaar zijn (zoals voor dochterondernemingen die
geen financieringstransacties aangaan) of wanneer deze moeten worden aangepast aan de voorwaarden
van de huurovereenkomst (bijvoorbeeld wanneer huurovereenkomsten niet in de functionele valuta van
de dochteronderneming zijn). De Groep schat de incrementele interestvoet op basis van waarneembare
inputs (zoals marktrentevoeten) indien beschikbaar.
Putopties op minderheidsbelangen
De Groep heeft een financiële verplichting opgenomen voor de reële waarde van een geschreven
putoptie op een minderheidsbelang. De reële waarde van de financiële verplichting is de contante
waarde van het geschatte aflossingsbedrag en afhankelijk van een management raming van een aantal
assumpties (i.e. waardering van de aandelen, de geraamde waarschijnlijkheid van uitoefening van de
putoptie in de verschillende jaren en de verwachte WACC). Verdere informatie wordt gegeven in
toelichting 2.4.
66
2.4. Bedrijfscombinaties
2.4.1. Bedrijfscombinaties uit 2021
GEO+ Environnement
De Groep heeft alle aandelen van GEO+ Environnement verworven per 4 januari 2021. Met deze
overname heeft de Groep extra expertise en kennis in de sector van mijnbouw, steengroeven en dijken
binnengehaald en kan deze kennis ook in de andere thuislanden van de Groep worden aangeboden.
De netto kasuitstroom uit de bedrijfscombinatie was k€ 122.
De transactie gaf aanleiding tot het boeken van een goodwill van k€ 70 welke de mogelijke synergiëen
weergeeft tussen GEO+ Environnement en de Groep alsook het verwerven van extra expertise en kennis
die kan worden toegepast in de andere thuislanden van de Groep. De Groep heeft tijdens de reële
waardebepaling rekening gehouden met een potentieel terug te vorderen bedrag van k€ 52 op de
verkoper die op een geblokkeerde rekening stond. Deze som diende als onderpand voor mogelijke
afwijkingen van de garanties die door de verkopers gegeven werden, en werd begin 2023 finaal
vrijgegeven zonder impact op het resultaat.
Geosonic France
De Groep heeft alle aandelen van Geosonic France verworven per 1 februari 2021 voor een bedrag in
geld van k€ 350. Geosonic is een Frans sonisch boorbedrijf met hoofdzetel in Jardin. Een belangrijk stap
voor haar ontwikkeling aangezien Geosonic bekend staat als de belangrijkste speler in de Franse markt
op het vlak van sonisch boren evenals van diepe, complexe boringen.
De netto kasuitstroom uit de bedrijfscombinatie was k€ 50.
De transactie gaf aanleiding tot het boeken van een badwill van k€ 185, welke werd opgenomen in de
lijn “overige bedrijfsopbrengsten” in de geconsolideerde resultatenrekening. Deze badwill weerspiegelt
een hogere reele waarde van de verworven activa, inclusief klantenrelaties, ten opzichte van de prijs die
betaald werd. Tijdens de reële waardebepaling door de Groep in 2021, werd rekening gehouden met
een terug te vorderen bedrag op de verkoper van k€ 143 die op een geblokkeerde rekening staat. In
2022 heeft de Groep een bedrag van k€ 250 ontvangen van de verkoper. De additionele opbrengst van
k€ 107 is opgenomen onder “Overige bedrijfsopbrengsten” in de geconsolideerde resultatenrekening.
Asper bv
Op 1 juli 2021 heeft de Groep alle aandelen van het Belgische Asper BV verworven voor een bedrag in
geld van k€ 600. Met deze overname haalt de Groep aanvullende expertise in huis in asbest – en
bodemonderzoek, waardoor een mooie synergie kan bereikt worden.
De netto kasuitstroom uit de bedrijfscombinatie was k€ 450.
De transactie gaf aanleiding tot een badwill van k€ 4, welke werd opgenomen in de lijn “overige
bedrijfsopbrengsten” in de geconsolideerde resultatenrekening.
67
2.4.2. Bedrijfscombinaties uit 2022
ABO-Colsen Bodem
De Groep heeft de activiteiten van het Nederlandse studiebureau Colsen, Adviesburo voor
Milieutechniek op het gebied van bodemonderzoek overgenomen per 21 februari 2022. Met deze
overname bouwt de Groep haar netwerk in Nederland verder uit en krijgen ze extra voet aan grond in
Zeeland.
De reële waardes van de geïdentificeerde activa en verplichtingen op datum van overname waren als
volgt:
Reële waarde-
Reële
in 000€
Boekwaarde
aanpassingen
waarde
Activa
Immateriële vaste activa
−
171
171
Materiële vaste activa
27
16
43
Totaal activa
27
187
214
Schulden
Uitgestelde belastingschulden
−
25
25
Financiële leningen op lange termijn
27
−
27
Totaal schulden
27
25
52
Totaal geïdentificeerde activa en schulden
−
162
162
Goodwill
63
Aankoopprijs aandelen
225
Uitgestelde betaling
59
Betaalde overnameprijs in geldmiddelen
166
Kasuitstroom bij bedrijfscombinatie
166
De netto kasuitstroom uit de bedrijfscombinatie was k€ 166. Bovendien waren er k€ 12 transactiekosten
verbonden aan de overname, die opgenomen werden in “Diensten en diverse goederen” in de
geconsolideerde resultatenrekening.
De reële waardeaanpassing van de immateriële vaste activa heeft betrekking op klantenrelaties die
gewaardeerd werden op basis van de “multi period excess earnings”-methode en bedraagt k€ 171.
De transactie gaf aanleiding tot het boeken van een goodwill van k€ 63 welke de mogelijke synergiën
weergeeft tussen de bodemafdeling van Colsen en de Groep. De Groep heeft tijdens de reële
waardebepaling rekening gehouden met een bedrag van k€ 59 (k€ 72 op niet-verdisconteerde basis)
die gedurende een periode van 5 jaar aan de verkoper verschuldigd is. De uitgestelde betalingen zullen
bepaald worden op basis van een overeengekomen formule en zijn afhankelijk van toekomstige
resultaten van het overgenomen studiebureau. Per 31 december 2022 bedraagt de huidige waarde van
68
de uitgestelde vergoeding k€ 63, waarvan k€ 51 opgenomen in de lijn “Overige langlopende schulden”
en k€ 12 in de lijn “Overige kortlopende schulden”.
Sinds de overname heeft ABO-Colsen Bodem k€ 360 bijgedragen aan de omzet en k€ 38 aan de netto
winst van de Groep. Indien de overname had plaatsgevonden op 1 januari, was de bijdrage van ABO-
Colsen Bodem aan de omzet en netto winst respectievelijk k€ 427 en k€ 45 geweest.
Geo-Supporting/GeoSensors
De Groep heeft de activiteiten van Geo-Supporting en GeoSensors op het gebied van geotechnisch
onderzoek overgenomen per 25 maart 2022. De activiteiten en de werknemers worden geïntegreerd in
Geosonda BV, de geotechnische sondeerafdeling van de Groep. Met deze overname haalt de Groep
extra expertise in huis en versterken ze het geotechnisch advies in Nederland.
De reële waardes van de geïdentificeerde activa en verplichtingen op datum van overname waren als
volgt:
Reële waarde-
Reële
in 000€
Boekwaarde
aanpassingen
waarde
Activa
Immateriële vaste activa
−
194
194
Materiële vaste activa
218
100
318
Totaal activa
218
294
512
Schulden
Uitgestelde belastingschulden
−
29
29
Financiële leningen op lange termijn
10
−
10
Totaal schulden
10
29
39
Totaal geïdentificeerde activa en schulden
208
265
473
Goodwill
2
Aankoopprijs aandelen
475
Betaalde overnameprijs in geldmiddelen
475
Kasuitstroom bij bedrijfscombinatie
475
De netto kasuitstroom uit de bedrijfscombinatie was k€ 475. Bovendien waren er k€ 15 transactiekosten
verbonden aan de overname, die opgenomen werden in “Diensten en diverse goederen” in de
geconsolideerde resultatenrekening.
De reële waardeaanpassing van de immateriële vaste activa heeft betrekking op klantenrelaties die
gewaardeerd werden op basis van de “multi period excess earnings”-methode en bedraagt k€ 194. De
reële waarde aanpassing van de materiële vaste activa voor een bedrag van k€ 100 heeft voornamelijk
betrekking op sondeerrupsen.
69
De transactie gaf aanleiding tot het boeken van een goodwill van k€ 2 welke de mogelijke synergieën
weergeeft voor de geotechnische sondeerafdeling van de Groep.
Sinds de overname hebben de activiteiten van Geo-Supporting en GeoSensors k€ 475 bijgedragen aan
de omzet en k€ 26 aan de netto winst van de Groep. Indien de overname had plaatsgevonden op 1
januari, was de bijdrage aan de omzet en netto winst respectievelijk k€ 660 en k€ 46 geweest.
Overige
De Groep heeft zijn belang in Geosonda BV verhoogd van 55% tot 70% per 1 januari 2022 door de
acquisitie van extra aandelen voor een overnameprijs van k€ 560. De Groep is eveneens
overeengekomen om het resterende minderheidsbelang in Geosonda BV over te nemen door het
toekennen van een putoptie aan de minderheidsaandeelhouder en een calloptie aan de Groep. Deze
opties zijn voor het eerst uitoefenbaar in 2023 en vervallen in 2025. De uitoefenprijs zal bepaald worden
op basis van een overeengekomen formule en is afhankelijk van toekomstige resultaten van Geosonda
BV. De huidige waarde van het geschatte aflossingsbedrag van de putoptie bedroeg initieel k€ 878. Deze
reële waarde van de putoptie is geboekt tegenover minderheidsbelangen voor k€ 515 en
geconsolideerde reserves voor K€363. Per 31 december 2022 is de huidige waarde van het geschatte
aflossingsbedrag gewijzigd naar k€ 863 en wordt weergeven bij de overige langlopende schulden in de
geconsolideerde balans. De reële waardeaanpassing van k€ 58 is opgenomen onder “Overige
bedrijfsopbrengsten” in de geconsolideerde resultatenrekening. Het effect van de verdiscontering van
k€ 43 is opgenomen onder “Financiële kosten” in de geconsolideerde resultatenrekening. De reële
waarde van de calloptie op de verslagdatum is nul, aangezien de uitoefenprijs gelijk is aan een
benadering van de reële waarde van het minderheidsbelang.
2.5. Goodwill
De goodwill kan als volgt gedetailleerd worden:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
ABO NV (consulting)
154
154
Translab
690
690
Geoplus
70
70
ABO Milieuconsult BV
63
−
Geosonda BV
2
−
Totaal
979
914
De Groep heeft een oefening voor bijzondere afschrijvingen uitgevoerd op de goodwill van de
kasstroom genererende eenheid ABO (consulting), Translab (consulting), Geoplus (consulting), ABO
Mileuconsult BV en Geosonda BV. De kasstroom genererende eenheid ABO (consulting) en Translab
(consulting) maken deel uit van het operationele segment “België”. Geoplus (consulting) is actief in het
operationele segment “Frankrijk” en ABO Milieuconsult BV en Geosonda BV maken deel uit van het
operationele segment “Nederland”.
De oefening voor ABO is gebaseerd op een verdisconteerd kasstroommodel welke de kasstromen bevat
voor het komende jaar op basis van het budget, voor het tweede tot en met het vijfde jaar lineair op
basis van een groeivoet van 2 % en een residuele waarde op het einde van het vijfde jaar.
70
De belangrijkste assumpties voor ABO zijn de verdisconteringsvoet (WACC) van 10,12 % en een
perpetuele groeivoet van 2 %. Overige assumpties zijn een stabiele omzet, bruto marge en niveau van
de operationele kosten. De realiseerbare waarde werd geschat op m€ 8,6 welke ongeveer m€ 5,3 hoger
is dan de boekwaarde van de kasstroom genererende eenheid.
De sensitiviteit van de belangrijkste assumpties is als volgt:
Scenario - in 000€
Impact op realiseerbare waarde
Sensitiviteit - realisatie 80% van gebudgetteerde EBITDA
-1 714
Toename verdisconteringvoet met 1%
- 836
Geen van bovenstaande sensitiviteiten geven aanleiding tot een bijzondere waardevermindering op de
goodwill bij ABO.
De belangrijkste assumpties voor Translab zijn de verdisconteringsvoet (WACC) van 10,12 % en een
perpetuele groeivoet van 2 %. Overige assumpties zijn de jaarlijkse verwachte groei van de omzet, de
bruto marge en het niveau van de operationele kosten. De assumpties houden rekening met een
graduele verbetering van het resultaat van de kasstroom genererende eenheid naarmate de diversificatie
van het dienstenaanbod naar milieugerichte laboproeven verder op punt gesteld wordt. De realiseerbare
waarde werd geschat op m€ 2,6 welke ongeveer m€ 1,5 hoger is dan de boekwaarde van de kasstroom
genererende eenheid.
De sensitiviteit van de belangrijkste assumpties is als volgt:
Scenario - in 000€
Impact op realiseerbare waarde
Sensitiviteit - realisatie 80% van gebudgetteerde EBITDA
-846
Toename verdisconteringvoet met 1%
-315
Geen van bovenstaande sensitiviteiten geven aanleiding tot een bijzondere waardevermindering op de
goodwill bij Translab.
De belangrijkste assumpties voor Geoplus zijn de verdisconteringsvoet (WACC) van 9,98 % en een
perpetuele groeivoet van 2 %. Overige assumpties zijn de jaarlijkse verwachte groei van de omzet, de
bruto marge en het niveau van de operationele kosten. De realiseerbare waarde werd geschat op m€ 1,9
welke ongeveer m€ 1,4 hoger is dan de boekwaarde van de kasstroom genererende eenheid.
De sensitiviteit van de belangrijkste assumpties is als volgt:
Scenario - in 000€
Impact op realiseerbare waarde
Sensitiviteit - realisatie 80% van gebudgetteerde EBITDA
- 408
Toename verdisconteringvoet met 1%
- 187
Geen van bovenstaande sensitiviteiten geven aanleiding tot een bijzondere waardevermindering op de
goodwill bij Geoplus.
De belangrijkste assumpties voor ABO Milieuconsult BV zijn de verdisconteringsvoet (WACC) van
9.36 % en een perpetuele groeivoet van 2 %. Overige assumpties zijn de jaarlijkse verwachte groei van
de omzet, de bruto marge en het niveau van de operationele kosten. De realiseerbare waarde werd
geschat op m€ 2,0 welke ongeveer m€ 1,6 hoger is dan de boekwaarde van de kasstroom genererende
eenheid.
71
De sensitiviteit van de belangrijkste assumpties is als volgt:
Scenario - in 000€
Impact op realiseerbare waarde
Sensitiviteit - realisatie 80% van gebudgetteerde EBITDA
- 438
Toename verdisconteringvoet met 1%
- 205
Geen van bovenstaande sensitiviteiten geven aanleiding tot een bijzondere waardevermindering op de
goodwill bij ABO Milieuconsult BV.
2.6. Immateriële vaste activa
De veranderingen in de boekwaarde van de immateriële vaste activa kan als volgt voorgesteld worden:
Software, patenten en
in 000€
Klantenportefeuille
licenties
Totaal
Aanschaffingswaarde
Op 1 januari 2021
2 333
735
3 068
Investeringen
16
25
41
Bedrijfscombinatie
1 160
−
1 160
Op 31 december 2021
3 509
760
4 269
Investeringen
−
9
9
Bedrijfscombinatie
365
−
365
Op 31 december 2022
3 874
769
4 643
Afschrijvingen
Op 1 januari 2021
- 961
- 622
-1 583
Afschrijvingen
- 326
- 49
- 375
Op 31 december 2021
-1 287
- 671
-1 958
Afschrijvingen
- 379
- 44
- 423
Op 31 december 2022
-1 666
- 715
-2 381
Netto boekwaarde
Op 1 januari 2021
1 372
113
1 485
Op 31 december 2021
2 222
89
2 311
Op 31 december 2022
2 208
54
2 262
De afschrijvingen zijn gepresenteerd in de resultatenrekening onder de lijn “afschrijvingen”.
De resterende gewogen gemiddelde afschrijvingsperiode voor de klantenportefeuille is 6,3 jaar.
72
2.7. Materiële vaste activa
De veranderingen in de boekwaarde van de materiële vaste activa kunnen als volgt gepresenteerd
worden:
Installaties
Rollend
Recht-op-
Activa in
in 000€
Terreinen
Gebouwen
/machines
Meubilair
materieel
gebruik activa
ontwikkeling
Totaal
Aanschaffingswaarde
Op 1 januari 2021
973
8 264
13 165
3 152
1 674
15 024
50
42 303
Investeringen
−
79
2 900
127
409
−
−
3 515
Bedrijfscombinatie
−
−
130
22
29
201
−
382
Verkopen en
buitengebruikstellingen
−
−
- 667
- 6
- 14
- 739
−
-1 426
Addities in recht-op-gebruik
activa
−
−
−
−
−
2 361
−
2 361
Herwaardering gebouwen
−
−
−
−
−
−
−
−
Transfer
−
−
50
−
−
−
- 50
−
Op 31 december 2021
973
8 343
15 578
3 295
2 098
16 846
−
47 133
Investeringen
−
423
2 762
227
196
−
−
3 608
Bedrijfscombinatie
−
−
308
−
16
37
−
361
Verkopen en
buitengebruikstellingen
−
−
- 314
- 9
- 107
- 649
−
-1 079
Addities in recht-op-gebruik
activa
−
−
−
−
−
2 600
−
2 600
Transfer
−
−
249
−
161
- 410
−
0
Op 31 december 2022
973
8 766
18 583
3 513
2 364
18 424
−
52 623
Afschrijvingen
Op 1 januari 2021
−
-2 654
-7 683
-2 504
-1 152
-7 185
−
- 21 17 7
Afschrijvingen
−
- 372
-1 695
- 180
- 206
-2 083
−
-4 536
Verkopen en
buitengebruikstellingen
−
−
167
6
11
739
−
923
Op 31 december 2021
−
-3 026
-9 211
-2 678
-1 347
-8 529
−
- 24 79 1
Afschrijvingen
−
- 389
-2 138
- 198
- 261
-2 383
−
-5 369
Verkopen en
buitengebruikstellingen
−
−
293
7
95
608
−
1 003
Transfer
−
−
- 224
−
- 123
347
−
0
Op 31 december 2022
−
-3 415
-11 280
-2 869
-1 636
-9 957
−
- 29 15 7
Netto boekwaarde
Op 1 januari 2021
973
5 610
5 482
648
522
7 839
50
21 126
Op 31 december 2021
973
5 317
6 367
617
751
8 317
−
22 342
Op 31 december 2022
973
5 351
7 303
644
728
8 467
−
23 466
73
De investeringen in materiële vaste activa bedragen k€ 3 608 in 2022 en k€ 3 515 in 2021.
De investeringen hebben voornamelijk betrekking op machines, boortorens, transportvoertuigen en
overige technische uitrusting.
In 2022 werden voor k€ 2 600 aan nieuwe recht-op-gebruik activa erkend. De addities bevinden zich in
volgende rubrieken: k€ 560 voor rollend materieel (2021: k€ 1 116), k€ 726 aan installaties en machines
(2021: k€ 963) en k€ 1 314 aan gebouwen (2021: k€ 282).
De Groep heeft een winst gerealiseerd op de verkoop van materiële vaste activa van k€ 104 in 2022
(2021: k€ 4).
Er werden geen bijzondere waardeverminderingen geboekt op de materiële vaste activa.
De recht-op-gebruik activa bestaan uit volgende rubrieken:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Gebouwen
4 067
3 587
Installaties en machines
2 700
2 898
Rollend materieel
1 700
1 832
Totaal
8 467
8 317
De Groep heeft in 2022 in totaal voor k€ 454 (2021: k€ 670) aan huurkosten erkend binnen de rubriek
“Diensten en diverse goederen” van de geconsolideerde resultatenrekening die betrekking hebben op
korte-termijn leases ten belope van k€ 406 en activa met lage waarde voor k€48. De daling werd
gerealiseerd dankzij de aanhoudende investeringen in machines en materiaal, waardoor de korte-termijn
leases teruggebracht konden worden.
74
De veranderingen in de boekwaarde van de recht-op-gebruikt activa kunnen als volgt gepresenteerd
worden:
Installaties en
Rollend
in 000€
Gebouwen
machines
materieel
Totaal
Aanschaffingswaarde
Op 1 januari 2021
4 823
6 765
3 435
15 022
Bedrijfscombinatie
49
54
102
205
Verkopen en buitengebruikstellingen
- 75
- 225
- 439
- 739
Addities in recht-op-gebruik activa
282
963
1 116
2 361
Transfer
−
−
−
−
Op 31 december 2021
5 079
7 557
4 214
16 848
Bedrijfscombinatie
37
−
−
37
Verkopen en buitengebruikstellingen
- 45
- 427
- 177
- 649
Addities in recht-op-gebruik activa
1 314
726
560
2 600
Herwaardering gebouwen
−
−
−
−
Transfer
−
−
- 412
- 412
Andere bewegingen
−
−
−
−
Op 31 december 2022
6 385
7 856
4 185
18 424
Afschrijvingen
Op 1 januari 2021
- 993
-4 010
-2 182
-7 185
Afschrijvingen
- 576
- 875
- 632
-2 083
Verkopen en buitengebruikstellingen
75
225
439
739
Transfer
−
−
−
−
Op 31 december 2021
-1 494
-4 660
-2 375
-8 529
Afschrijvingen
- 871
- 892
- 620
-2 383
Verkopen en buitengebruikstellingen
45
396
167
608
Transfer
−
−
347
347
Andere bewegingen
−
−
−
−
Op 31 december 2022
-2 320
-5 156
-2 481
-9 957
Netto boekwaarde
Op 1 januari 2021
3 830
2 755
1 253
7 837
Op 31 december 2021
3 585
2 897
1 839
8 319
Op 31 december 2022
4 065
2 700
1 704
8 467
75
Reële waarde terreinen en gebouwen
De terreinen en gebouwen worden verwerkt volgens het herwaarderingsmodel. De laatste reële waarde
aanpassing is gebeurd in maart 2020 voor de gebouwen in België (in maart 2020 werd een nieuwe reële
waardebepaling gedaan voor de gebouwen in België, maar de afwijking van de reële waarde met de
boekwaarde op eind 2019 was immaterieel waardoor geen reële waarde aanpassing werd geboekt), in
december 2018 voor de gebouwen in Frankrijk en in februari 2018 voor de gebouwen in Nederland,
behalve het gebouw binnen de Nederlandse entiteit Geomet Vastgoed B.V.: dit gebouw werd per eind
2020 geherwaardeerd (k€ 225 bijkomende opwaardering) op basis van een nieuwe reële waardebepaling
op het einde van de rapporteringsperiode. De reële waarde van de terreinen en gebouwen op 31
december 2022 en 2021 in België, Nederland en Frankrijk zijn niet significant verschillend dan hun
boekwaarde. De afschrijvingen geboekt op de reële waarde aanpassing bedragen k€ 256 in 2022 (2021:
k€ 256 ).
Indien de terreinen en gebouwen gewaardeerd zouden zijn via het kostprijs model, dan zou de
boekwaarde k€ 3 549 bedragen op 31 december 2022 (2021: k€ 3 258).
Hypotheken en overige zekerheden
De terreinen en gebouwen met een boekwaarde van k€ 1 158 zijn belast met hypotheken en overige
zekerheden ten voordele van de leningen van de Groep.
2.8. Handelsvorderingen, contract activa, voorraad en overige
kortlopende activa
De handelsvorderingen, contract activa, voorraden en overige kortlopende activa bestaan uit het
volgende:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Handelsvorderingen
14 597
13 287
Contract activa
9 539
7 756
Geboekte waardeverminderingen
- 562
- 482
Totaal Handelsvorderingen en contract activa
23 574
20 561
Voorraad
1 266
1 275
Overige kortlopende activa
1 095
1 132
Totaal Voorraad en overige kortlopende activa
2 361
2 407
De handelsvorderingen zijn niet interestdragend en hebben betalingstermijnen tussen 30 en 90 dagen.
De contract activa bestaan voornamelijk uit nog te factureren diensten bepaald op basis van een “time
& material” contract of een contract met een vaste prijs, deze bedragen k€ 9 539 eind 2022 (2021:
k€ 7 756) en zullen gefactureerd worden in 2023.
76
De beweging van de contract activa in 2022 is als volgt:
in 000€
Contract activa
Op 1 januari 2022
7 756
Overgeboekt van contract activa naar handelsvorderingen
-7 040
Opbrengsten opgenomen in contract activa
8 823
Op 31 december 2022
9 539
Op 31 december 2022 bedragen de waardeverminderingen op handelsvorderingen k€ 562 (2021:
k€ 482).
De beweging van de geboekte waardeverminderingen is als volgt:
in 000€
Waardevermindering op handelsvorderingen
Op 1 januari 2021
-420
Toevoeging
-373
Terugneming en gebruik
311
Op 31 december 2021
-482
Toevoeging
-378
Terugneming en gebruik
298
Op 31 december 2022
-562
De vervaldagenbalans wordt weergegeven in toelichting 2.26.
De voorraad bestaat uit werkmaterieel ten belope van k€ 951 (2021 : k€973) en hulpgoederen voor een
bedrag van k€316 (2021 : k€302).
De overige kortlopende activa bestaan voornamelijk uit vooruitbetaalde kosten k€ 359 (2021: k€ 485),
terug te vorderen btw en belastingen k€ 146 (2021: k€ 423) en andere overige kortlopende activa
k€ 590 (2021: k€ 224).
2.9. Geldmiddelen en kasequivalenten
De geldmiddelen en kasequivalenten bestaan uit:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Geldmiddelen
15 504
14 117
Kasequivalenten
1 243
2 055
Totaal
16 747
16 172
De geldmiddelen verkrijgen een interest op basis van een variabele interestvoet. De kasequivalenten
bestaan uit korte termijn beleggingen met een maturiteit van minder dan drie maanden.
Het totaal van de geldmiddelen en kasequivalenten uit bovenstaande tabel reconcilieert met de
geconsolideerde kasstroomtabel.
Er zijn geen beperkingen op de geldmiddelen gedurende 2022 en 2021.
77
2.10. Eigen vermogen
Het maatschappelijk kapitaal van de moeder ABO-Group Environment NV bestaat uit 10 568 735
gewone aandelen voor een totaal bedrag van k€ 4 857 op 31 december 2022 (2021: k€ 4 857). De
aandelen hebben geen nominale waarde. De fractiewaarde van de aandelen is € 0,46.
Er hebben geen wijzigingen plaats gevonden in het kapitaal en aantal aandelen gedurende 2022 en
2021.
Alle aandelen hebben dezelfde stem- en dividendrechten.
Reserves
De geconsolideerde reserves bevatten naast de overgedragen winsten en verliezen eveneens de
wettelijke reserve. De wettelijke reserve neemt toe a rato van 5% van de jaarlijkse statutaire winst tot de
wettelijke reserve minstens 10% van het maatschappelijk kapitaal is. De wettelijke reserve kan niet
uitgekeerd worden aan de aandeelhouders.
De wettelijke reserve van ABO-Group Environment NV bedraagt k€ 4 op 31 december 2022 (2021: k€ 4).
De overige reserves bedragen k€ 14 311 op 31 december 2022 (2021: k€ 12 559). De Groep heeft geen
dividenden uitbetaald gedurende 2022 en 2021.
De Groep heeft zijn belang in Geosonda BV verhoogd van 55% tot 70% per 1 januari 2022 door de
acquisitie van extra aandelen voor een overnameprijs van k€ 560. De Groep is eveneens
overeengekomen om het resterende minderheidsbelang in Geosonda BV over te nemen door het
toekennen van een putoptie aan de minderheidsaandeelhouder en een calloptie aan de Groep. De
huidige waarde van het geschatte aflossingsbedrag van de putoptie bedroeg initieel k€ 878. Deze reële
waarde van de putoptie is geboekt tegenover minderheidsbelangen voor k€ 515 en geconsolideerde
reserves voor K€ 363.
78
Niet-gerealiseerde resultaten
De niet-gerealiseerde resultaten kunnen als volgt uitgesplitst worden:
Financiële activa
met reële waarde-
Herwaardering
wijzigingen via de
aan reële
Toegezegde
Totaal niet-
niet-gerealiseerde
waarde
pensioen-
gerealiseerde
in 000€
resultaten
gebouwen
regeling
resultaten
Niet-gerealiseerde resultaten
op 1 januari 2021
10
2 485
- 231
2 265
Reële waarde verandering
fondsbeleggingen
- 4
−
−
- 4
Reclassificatie impact
afschrijvingen naar
geconsolideerde reserves
−
- 190
−
- 190
Actuariële winst toegezegde
bijdrage pensioenregeling
−
−
170
170
Impact uitgestelde belastingen
−
−
- 45
- 45
Niet-gerealiseerde resultaten
op 31 december 2021
6
2 295
- 106
2 196
Reële waarde verandering
fondsbeleggingen
- 7
−
−
- 7
Reclassificatie impact
afschrijvingen naar
geconsolideerde reserves
−
- 193
−
- 193
Actuariële winst te bereiken
doel pensioenregeling
−
−
657
657
Impact uitgestelde belastingen
−
−
- 164
- 164
Niet-gerealiseerde resultaten
op 31 december 2022
- 1
2 102
387
2 490
Toewijsbaar aan de
aandeelhouders
- 1
2 102
387
2 490
Toewijsbaar aan het
minderheidsbelang
−
−
−
−
79
Minderheidsbelang
Het minderheidsbelang op de balans, in de resultatenrekening en in de niet-gerealiseerde resultaten
kan als volgt worden uitgesplitst:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Geosonda BV
−
773
Enviromania/Translab
98
107
Totaal minderheidsbelang op balans
98
880
Geosonda BV
−
71
Enviromania/Translab
- 9
- 11
Totaal minderheidsbelang in totaal resultaat
- 9
60
Het minderheidsbelang in 2022 bestaat uit 12,8% in de vennootschappen Enviromania NV en Translab
NV. De Groep heeft zijn belang in Geosonda BV verhoogd van 55% tot 70% per 1 januari 2022 door de
acquisitie van extra aandelen. Er is eveneens een mogelijkheid dat de Groep het resterende
minderheidsbelang in Geosonda BV in de toekomst zal overnemen gezien bij voornoemde acquistie een
putoptie aan de minderheidsaandeelhouder werd toegekend en een calloptie aan de Groep. We
verwijzen hiervoor naar Toelichting 2.4.
Het minderheidsbelang in 2021 bestaat uit 45% van de aandelen in de dochteronderneming Geosonda
BV en 12,8% in de vennootschappen Enviromania NV en Translab NV.
De samengevatte financiële informatie (netto contributie) van Enviromania/Translab NV is als volgt:
in 000€
Enviromania/Translab
Langlopende activa (incl. goodwill)
1 372
Kortlopende activa
142
Langlopende schulden
-367
Kortlopende schulden
-379
Eigen vermogen
-768
Aandeel
13%
Aandeel in het eigen vermogen van het minderheidsbelang
-98
Boekwaarde minderheidsbelang
-98
Omzet
1 365
Verlies van het boekjaar
-70
Aandeel
13%
Aandeel in resultaat
-9
80
2.11. Financiële schulden
De financiële schulden kunnen als volgt gedetailleerd worden:
Voor het jaar eindigend
op 31 december
in 000€
Interestvoet
Vervaldag
2022
2021*
1. Leningen
27 386
25 914
Straight loan
Euribor+1,15% - 2,25%
2023
8 218
7 406
Investeringkrediet
0,30% - 2,10%
2022-2034
7 123
7 330
Lease verplichtingen
0,00% - 6,22%
2022-2031
7 685
7 677
Leningen vakantiegeld
0,70% – 3,40%
2022-2023
863
1 005
Leningen vennootschapsbelasting
0,60% - 0,70%
2022-2023
58
219
Euroflex lening
3,00%
2032
546
598
Lening
5,00%
2023
39
103
Factoring
Euribor+0,95% - 1,80%
2023
2 854
1 576
2. Overige
914
−
Schuld geschreven putopties op
minderheidsbelangen
2025
863
−
Uitgestelde vergoeding
2026
51
−
Totaal
28 300
25 914
waarvan kortlopend
16 276
14 322
waarvan langlopend
12 024
11 592
* Het jaar 2021 is aangepast met een herclassificatie van de factoring schuld van Geosonic France. Deze
herwerking is beschreven in Toelichting 2. Presentatiebasis.
In het kader van een straight loan financieringsovereenkomst ten bedrage van maximaal 6 miljoen euro
met Belfius, werd een convenant van netto financiële schuld / EBITDA ingevoegd van maximaal 3,5. Voor
het jaar eindigend op 31 december 2022 bedroeg deze convenant 1,1.
De straight loans zijn korte termijn leningen (maandelijks of drie-maandelijks) welke telkens hernieuwd
kunnen worden. Deze leningen hebben een variabele interestvoet. Investeringskredieten worden
aangegaan voor de financiering van specifieke investeringen, al dan niet gegroepeerd, voor een
bepaalde tijd met een vaste interestvoet. De overige leningen betreffen leningen van kleinere bedragen
met een variabele of een vaste interestvoet. De factoring is recourse waardoor de risico’s, rechten en
verplichtingen niet volledig zijn overgedragen. Bijgevolg worden de ontvangen bedragen van de factor
als financiële verplichting geboekt.
De Groep heeft op 24 maart 2022 een putoptie geschreven op het minderheidsbelang van Geosonda
BV. Per 31 december 2022 bedraagt de huidige waarde van het geschatte aflossingsbedrag k€ 863. We
verwijzen naar Toelichting 2.4.
De uitgestelde vergoeding heeft betrekking op de overname van de activiteiten van het Nederlandse
studiebureau Colsen, Adviesburo voor Milieutechniek. De Groep heeft tijdens de reële waardebepaling
rekening gehouden met een bedrag van k€ 59 die gedurende een periode van 5 jaar aan de verkoper
verschuldigd zou zijn. Per 31 december 2022 bedraagt de huidige waarde van de uitgestelde vergoeding
81
k€ 63, waarvan k€ 51 opgenomen in de lijn “Overige langlopende schulden” en k€ 12 in de lijn “Overige
kortlopende schulden”. We verwijzen naar Toelichting 2.4.
Het overzicht van de wijzigingen van de verplichtingen welke voortvloeien uit financiële activiteiten is
als volgt:
Totale
verplichtingen
Lease
Geschreven
Uitgestelde
uit financiële
in 000€
Leningen
verplichtingen
putoptie
vergoeding
activiteiten*
Op 1 januari 2022
18 237
7 677
−
−
25 914
Netto kasstromen
1 448
-2 571
−
−
-1 123
Nieuwe lease verplichtingen
−
2 600
−
−
2 600
Nieuwe leningen uit
bedrijfscombinaties
−
36
−
−
36
Niet-kasstromen
−
−
863
51
914
Buitengebruikstellingen
−
- 41
−
−
- 41
Overige
16
- 16
−
−
−
Op 31 december 2022
19 701
7 685
863
51
28 300
waarvan kortlopend
14 257
2 019
−
−
16 276
waarvan langlopend
5 445
5 665
863
51
12 024
* Het jaar 2021 is aangepast met een herclassificatie van de factoring schuld van Geosonic France. Deze herwerking is
beschreven in Toelichting 2. Presentatiebasis.
Als gevolg van de COVID-19 pandemie, hebben de Franse entiteiten van de Groep in 2020 een
betalingsuitstel gekregen op hun leningen en lease verplichtingen. Voor zowel de leningen en lease
verplichtingen werd een betaaluitstel verkregen van zes maanden. Alle verplichtingen werden verlengd
met een termijn van zes maanden na hun initiële einddatum. De Groep heeft gebruik gemaakt van de
aanpassing aan IFRS 16 (Covid-19 gerelateerde huurconsessies). Tijdens 2022 werd geen bijkomend
betalingsuitstel gekregen.
2.12. Voorzieningen
De voorzieningen bestaan voornamelijk uit een voorziening voor geschillen en de voorziening voor de
te bereiken doel pensioenregeling in Frankrijk:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Toegezegde pensioenregeling (Frankrijk)
508
1 063
Toegezegde pensioenregeling (België)
-1
3
Geschillen
605
145
Totaal
1 112
1 211
82
Voorziening geschillen
Per 31 december 2022 heeft de Groep in totaliteit k€ 605 voorzieningen voor geschillen (k€ 145 in 2021).
ABO NV is betrokken in een aantal juridische procedures, waar de vennootschap gedagvaard werd voor
een niet correcte uitvoering van geleverde diensten, met schade tot gevolg voor de klant. Ondanks het
feit dat de vennootschap van oordeel is dat haar in deze zaken geen schuld treft (gezien haar adviezen
een middelenverbintenis inhouden en geen resultaatsverbintenis), houdt de vennootschap op heden
een voorziening aan van in totaal k€ 110. Dit bedrag stemt overeen met de best mogelijke inschatting
op dit moment, in afwachting van een uitspraak in de respectievelijke procedures.
ABO Logistics, één van de dochtervennootschappen van ABO-Group, is verwikkeld in een juridisch
geschil gerelateerd aan de ondertussen verkochte en stopgezette internationale activiteiten, bestaande
uit procedures in Hong Kong en Gent. Midden juli 2022 ontving de Groep de uitspraak met betrekking
tot de procedure in Hong Kong, waarbij deze laatste in het ongelijk werd gesteld. Er is momenteel nog
geen finale bepaling van de totale vordering, maar er werd een voorziening aangelegd van k€ 460. De
procedure in Gent is momenteel nog lopende - de uitkomst hiervan kan niet op een betrouwbare manier
ingeschat worden en derhalve is het management van oordeel dat er geen provisie aangelegd kan
worden.
Te bereiken doel pensioenregeling in Frankrijk
De dochtervennootschappen in Frankrijk hebben aan de werknemers een te bereiken doel
pensioenregeling (“IDR” of “Indemnité de depart en retraite ”) toegekend welke wettelijk verplicht is en
geregeld werd in een collectieve arbeidsovereenkomst. Het bedrag van de uitbetaling op datum van
pensioen is afhankelijk van de anciënniteit, salarisniveau, aard van uitdiensttreding en type van
personeel. De pensioenregeling is een collectief fonds en de verplichtingen werden geëxternaliseerd bij
een verzekeringsmaatschappij. De pensioenleeftijd is 65 jaar voor kaderleden en 62 jaar voor niet-
kaderleden.
De Groep betaalt bijdragen aan het geëxternaliseerd fonds om de verplichting in te dekken. Het fonds
beheert eveneens onafhankelijk de activa van het plan.
De Groep heeft gebruik gemaakt van een onafhankelijke actuaris voor het berekenen van onderstaande
toelichtingen.
83
De beweging van de voorziening van de te bereiken doel pensioenregeling is als volgt:
Netto
Reële waarde
Verplichting toegezegde
in 000€
verplichting
activa
pensioen- regeling, netto
Op 1 januari 2021
1 601
- 600
1 001
Acquisitie
117
−
117
Bijdragen
−
- 42
- 42
Interesten
8
- 3
5
Prestaties
156
−
156
Uitbetalingen
−
−
−
Actuariële winst
- 171
−
- 171
Rendement op de activa exclusief interesten
−
- 3
- 3
Op 31 december 2021
1 711
- 648
1 063
Acquisitie
−
−
−
Bijdragen
−
- 82
- 82
Interesten
15
- 5
10
Prestaties
171
−
171
Uitbetalingen
- 40
40
−
Actuariële winst
- 640
−
- 640
Rendement op de activa exclusief interesten
−
- 15
- 15
Op 31 december 2022
1 218
- 710
508
De voornaamste assumpties welke gebruikt werden, zijn als volgt:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Salarisverhoging
2,2%
2,0%
Actualisatievoet
3,7%
0,9%
De actualisatievoet werd voor de berekening in 2022 aangepast in lijn met impact van de macro-
economische evoluties, met name de stijgende interestvoeten en oplopende indexatie van de kosten.
De wijzigingen in het geconsolideerd overzicht van de niet-gerealiseerde resultaten is als volgt:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Impact wijziging demografische assumpties
-3
-2
Impact wijziging ervaring op netto verplichting
25
55
Impact wijziging actualisatievoet
618
118
Rendement op de activa exclusief interesten
15
3
Totale impact op het niet-gerealiseerd resultaat
655
174
84
De kost uit de pensioenregeling is als volgt:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Prestaties
171
156
Netto interestkost op de verplichting
10
8
Totaal
181
164
De reële waarde van de activa kan als volgt verdeeld worden over de verschillende categorieën van
financiële instrumenten (berekend op basis van gegevens in het geconsolideerd jaarverslag verzekeraar):
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Aandelen
121
104
Obligaties
363
361
Geldmiddelen en kasequivalenten
101
66
Vastgoed
106
79
Overige
19
38
Totaal
710
648
De Groep heeft een sensitiviteitsanalyise uitgevoerd rekening houdend met een mogelijke wijziging van
de actualisatievoet met 0,5%. De impact van de sensiviteitsanalyse op de netto verplichting is als volgt:
in 000€
2022
Actualisatievoet: +0,5%
-84
Actualisatievoet: -0,5%
93
De Groep verwacht dat in 2023 de werkgeversbijdrages aan het pensioenplan k€ 126 zullen bedragen.
De gewogen gemiddelde leeftijd van de participanten is 37 jaar. Het pensioenplan heeft 235
aangesloten werknemers (2021: 218).
Te bereiken doel pensioenregeling in België
De Groep heeft een toegezegde bijdrage pensioenregeling in België met een minimaal gegarandeerd
rendement. De Groep verwerkt deze plannen als een te bereiken doel pensioenregeling vanaf 1 januari
2016. Tot eind 31 december 2015 werden deze plannen als een toegezegde bijdrage pensioenregeling
verwerkt.
De Groep betaalt bijdragen aan een geëxternaliseerde verzekeringsmaatschappij om de verplichting in
te dekken. Het fonds beheert eveneens onafhankelijk de activa van het plan. De Groep heeft gebruik
gemaakt van een onafhankelijke actuaris voor het berekenen van onderstaande toelichtingen.
85
De beweging van de voorziening van de te bereiken doel pensioenregeling is als volgt:
Reële
Verplichting toegezegde
in 000€
Netto verplichting
waarde activa
pensioenregeling, netto
Op 1 januari 2021
1 024
-1 017
7
Bijdragen
−
- 66
- 66
Interesten
8
- 8
−
Prestaties
55
−
55
Actuariële verliezen
24
- 21
3
Belastingen betaald op bijdragen
- 7
7
−
Administratiekosten
−
4
4
Op 1 januari 2022
1 104
-1 101
3
Bijdragen
−
- 83
- 83
Interesten
13
- 13
−
Prestaties
76
−
76
Uitbetalingen
- 6
6
−
Actuariële winst
13
- 15
- 2
Belastingen betaald op bijdragen
- 10
10
−
Administratiekosten
−
5
5
Op 31 december 2022
1 190
-1 191
- 1
De wijzigingen in het geconsolideerd overzicht van de niet-gerealiseerde resultaten is als volgt:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Impact wijziging ervaring op netto verplichting
19
32
Impact wijziging actualisatievoet
-6
-8
Rendement op de activa exclusief interesten
-15
-20
Totale impact op het niet-gerealiseerd resultaat
-2
4
De voornaamste assumpties welke gebruikt werden, zijn als volgt:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Inflatie
2,20%
1,90%
Actualisatievoet
3,75%
1,25%
Rendement op activa
3,75%
1,25%
86
De kost uit de pensioenregeling is als volgt:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Prestaties
76
55
Netto interest
−
−
Administratiekosten
5
4
Totaal
81
59
De activa worden belegd in Tak21 en Tak23 verzekeringsproducten.
Een sensitiviteitsanalyse met een mogelijke wijziging van de actualisatievoet met 0,25% heeft geen
materiële impact op de netto verplichting.
De Groep verwacht dat in 2023 k€ 93 zal betaald worden als werkgeversbijdragen in het plan.
De gewogen gemiddelde leeftijd van de participanten is 35 jaar. Het pensioenplan heeft 161 aangesloten
actieve werknemers en 448 aangesloten niet-actieve werknemers.
2.13. Overige schulden
De overige schulden bestaan uit:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Toe te rekenen kosten
287
196
Voorafbetalingen
90
697
Belastingschulden (andere dan vennootschapsbelasting)
2 593
2 304
Kortlopende voorzieningen
275
242
Schulden m.b.t. personeel
5 726
5 672
Overige
165
99
Totaal
9 136
9 210
87
2.14. Reële waarde
Financiële vaste activa
Boekwaarde
Fair value
in 000€
2022
2021
2022
2021
Financiële vaste activa
Financiële vaste activa gewaardeerd aan
reële waarde via niet-gerealiseerde
resultaten
25
38
25
38
Beleggingsfondsen
25
38
25
38
Financiële vaste activa gewaardeerd aan
geamortiseerde kostprijs
41 461
37 528
41 461
37 528
Handelsvorderingen en contract activa
23 574
20 561
23 574
20 561
Overige financiële activa (langlopend)
588
613
588
613
Overige kortlopende activa
552
182
552
182
Geldmiddelen en kasequivalenten
16 747
16 172
16 747
16 172
Totaal financiële vaste activa
41 486
37 566
41 486
37 566
De reële waarde van de financiële activa werd bepaald op basis van de volgende methodes en
assumpties:
– De boekwaarde van de geldmiddelen en kasequivalenten, de handelsvorderingen en overige
kortlopende activa benadert de reële waarde door hun korte termijn karakter.
– De financiële activa met reële waardewijzigingen via de niet-gerealiseerde resultaten bestaan
uitsluitend uit investeringen in beleggingsfondsen. De Investeringen in beleggingsfondsen
worden gewaardeerd op basis van de jaarrekening van het betrokken fonds, waarbij de
beleggingen in de jaarrekening gewaardeerd worden volgens regels vastgelegd door het IPEV
(“International Private Equity and Venture Capital valuation”). Deze reële waarde berekeningen
worden geclassificeerd als niveau 3. De impact op de niet-gerealiseerde resultaten in 2022 was
k€ -7 (2021:k€ -4).
– De reële waarde van de overige financiële activa is niet significant verschillend met de
boekwaarde op 31 december 2022 en 2021.
88
Financiële verplichtingen
Boekwaarde
Fair value
in 000€
2022
2021*
2022
2021*
Financiële verplichtingen
Financiële verplichtingen gewaardeerd aan
geamortiseerde kostprijs
35 311
33 052
34 280
33 087
Leningen
27 386
25 914
26 510
25 949
Handelsschulden
7 770
7 040
7 770
7 040
Overige schulden
155
98
−
98
Financiële verplichtingen gewaardeerd aan
reële waarde via winst of verlies
926
−
926
−
Schuld geschreven putopties op
minderheidsbelangen
863
−
863
−
Uitgestelde vergoeding
63
−
63
−
Totaal financiële verplichtingen
36 237
33 052
35 206
33 087
Waarvan langlopend
12 024
11 592
11 388
11 131
Waarvan kortlopend
24 213
21 460
23 818
21 956
* Het jaar 2021 is aangepast met een herclassificatie van de factoring schuld van Geosonic France. Deze herwerking is
beschreven in Toelichting 2. Presentatiebasis.
De reële waarde van de financiële schulden wordt bepaald op basis van de volgende methodes en
assumpties:
– De boekwaarde van de kortlopende schulden benaderen hun reële waarde door het korte
termijn karakter van deze instrumenten.
– De financiële schulden werden geëvalueerd op basis van de interestvoet en de vervaldag.
Sommige financiële schulden hebben vaste interestvoeten en de reële waarde is onderhevig aan
veranderingen in de interestvoeten en de individuele kredietwaardigheid. Andere financiële
schulden hebben variabele interestvoeten en de boekwaarde benadert de reële waarde van deze
instrumenten. Deze reële waarde berekeningen worden geclassificeerd als niveau 2.
De schuld geschreven putopties op minderheidsbelangen ter waarde van k€ 863 betreft de impact van
de financiële verplichting gerelateerd aan de putopties toegekend aan de minderheidsaandeelhouder
van Geosonda BV betreffende het volledige minderheidsbelang, waarbij deze putopties de houder het
recht verlenen om een gedeelte van of hun volledige investering in deze dochteronderneming te
verkopen. Deze opties zijn voor het eerst uitoefenbaar in 2023 en vervallen in 2025. De uitoefenprijs zal
bepaald worden op basis van een overeengekomen formule en is afhankelijk van toekomstige resultaten
van Geosonda BV. Deze putopties zijn niveau 3 instrumenten.
De uitgestelde vergoeding van k€ 63 heeft betrekking op de overname van de activiteiten van het
Nederlandse studiebureau Colsen, Adviesburo voor Milieutechniek. De Groep heeft tijdens de reële
waardebepaling rekening gehouden met een bedrag die gedurende een periode van 5 jaar aan de
verkoper verschuldigd is. De jaarlijkse betalingen zullen bepaald worden op basis van een
overeengekomen formule en zijn afhankelijk van toekomstige resultaten van het overgenomen
studiebureau. Deze uitgestelde vergoeding is een niveau 3 instrument.
89
Reële waarde hiërarchie
De Groep gebruikt de volgende hiërarchie voor het bepalen en toelichten van de reële waarde van de
financiële instrumenten:
– Niveau 1: genoteerde (niet aangepaste) prijzen in actieve markten voor identieke activa en
verplichtingen.
– Niveau 2: Waarderingstechnieken waarbij de significante parameters observeerbaar zijn, en dit
ofwel direct of indirect.
– Niveau 3: Waarderingstechnieken waarbij parameters gebruikt worden welke niet gebaseerd
zijn op observeerbare marktdata.
Voor het jaar eindigend op 31 december 2022
in 000€
Totaal
niveau 1
niveau 2
niveau 3
Financiële activa met reële waardewijzigingen
via de niet-gerealiseerde resultaten
25
−
−
25
Financiële schulden: leningen
26 510
−
26 510
−
Schuld geschreven putopties op
minderheidsbelangen
863
−
−
863
Uitgestelde vergoeding
63
−
−
63
Voor het jaar eindigend op 31 december 2021
in 000€
Totaal
niveau 1
niveau 2
niveau 3
Financiële activa met reële waardewijzigingen
via de niet-gerealiseerde resultaten
38
−
−
38
Financiële schulden: leningen
25 949
−
25 949
−
De reële waarde van de investeringen in beleggingsfondsen worden bepaald door de
investeringsfondsen zelf volgens regels vastgelegd door het IPEV. Het beleggingsfonds belegt in niet-
genoteerde groeibedrijven in de milieu en groene energie sector. De Groep gebruikt de waarderingen
zonder enige verdere aanpassing. Aangezien deze waarderingen niet observeerbaar zijn voor andere
partijen, wordt deze waarderingsmethode gecategoriseerd als niveau 3.
De beweging van de reële waarde van deze financiële activa is als volgt:
in 000€
Op 1 januari 2021
42
Winsten (verliezen) via niet-gerealiseerde resultaten
-4
Op 31 december 2021
38
Winsten (verliezen) via niet-gerealiseerde resultaten
-7
Terugbetalingen
-6
Op 31 december 2022
25
90
De beweging van de reële waarde van de schuld geschreven putopties op minderheidsbelangen en
uitgestelde vergoeding is als volgt:
in 000€
Op 1 januari 2022
−
Schuld ontstaan bij bedrijfscombinatie
59
Eerste erkenning van schuld geschreven putoptie
878
Reële waarde-aanpassing
-58
Verdiscontering
47
Op 31 december 2022
926
Niet-recurrente reële waarde berekeningen
De Groep waardeert de terreinen en gebouwen volgens het herwaarderingsmodel. Hierbij worden de
terreinen en gebouwen geherwaardeerd aan reële waarde indien de boekwaarde significant verschillend
is van de reële waarde. De terreinen en gebouwen in België werden gewaardeerd per 31 december 2015
welke resulteerde in een reële waarde van k€ 1 330. In maart 2020 werd een nieuwe reële
waardebepaling gedaan voor de terreinen en gebouwen in België maar de reële waarde week niet
materieel af ten opzichte van de boekwaarde eind 2019. De laaste waardering van de terreinen en
gebouwen in Nederland is gebeurd in februari 2018, behalve voor het gebouw binnen de entiteit
Geomet Vastgoed B.V.: dit gebouw werd per eind 2020 geherwaardeerd aan k€ 1 235 waardoor een
reële waarde-aanpassing werd geboekt van k€ 225. Voor Frankrijk dateert de herwaardering van
december 2018. De impact van de waardering van de gebouwen in Frankrijk in 2018 was een niet-
gerealiseerde winst van k€ 1 253. De reële waarde wordt berekend door een erkende vastgoedschatter
waarbij gebruikt gemaakt wordt van niet observeerbare inputs zoals locatie, staat van het gebouw,
ligging, recente transacties, enz. De reële waarde berekening wordt geclassificeerd als niveau 3.
De niet-gerealiseerde winst in 2020 met betrekking op het Nederlandse gebouw binnen Geomet
Vastgoed BV bedroeg k€ 225. In 2021 en 2022 waren geen additionele herwaarderingen aan reële
waarde.
2.15. Segmentinformatie
De Groep is georganiseerd volgens geografische regio’s voor management doeleinden en heeft de
volgende drie segmenten:
– België
– Frankrijk
– Nederland
Alle activiteiten werden toegewezen aan één van de drie segmenten.
De waarderingsprincipes welke gebruikt worden door de Groep in de segment rapportering zijn in
overeenstemming met IFRS. De CEO van de Groep is de “chief operating decision maker”. De CEO
evalueert de prestaties van een segment op basis van omzet, operationele winst en netto resultaat voor
voortgezette activiteiten.
De Groep realiseert zijn omzet voornamelijk uit het leveren van diensten (consulting, testing en
monitoring).
91
De volgende tabel stelt de segment rapportering voor elk operationeel segment voor het jaar 2022 en
2021:
Totaal
Aanpassingen
Totaal
in 000€
België
Frankrijk
Nederland
segmenten
en eliminaties
geconsolideerd
Voor het jaar
eindigend op 31
december 2022
Omzet (derden)
21 669
35 855
12 344
69 868
−
69 868
Omzet (intra-groep)
860
116
453
1 429
-1 429
−
Bedrijfsresultaat
717
2 416
392
3 525
−
3 525
Interestopbrengsten
60
16
- 2
74
- 58
16
Interestlasten
- 330
- 258
- 209
- 797
58
- 739
Netto resultaat
(segment winst en
verlies)
99
1 971
146
2 216
−
2 216
Belangrijke niet-kas
kosten:
- afschrijvingen
-1 693
-2 452
-1 647
-5 792
−
-5 792
Vaste activa
39 556
13 625
6 023
59 204
-31 124
28 080
Totaal activa
57 904
38 496
10 054
106 454
-35 693
70 761
Totaal schulden
-21 051
-22 952
-9 574
-53 577
4 576
-49 001
Totaal
Aanpassingen
Totaal
in 000€
België
Frankrijk
Nederland
segmenten
en eliminaties
geconsolideerd
Voor het jaar
eindigend op 31
december 2021
Omzet (derden)
18 826
33 185
11 500
63 511
−
63 511
Omzet (intra-groep)
794
109
280
1 183
-1 183
−
Bedrijfsresultaat
778
1 966
401
3 145
−
3 145
Interestopbrengsten
52
3
−
55
- 51
4
Interestlasten
- 196
- 61
- 184
- 441
51
- 390
Netto resultaat
(segment winst en
verlies)
245
1 650
168
2 063
−
2 063
Belangrijke niet-kas
kosten:
−
−
−
−
−
−
- afschrijvingen
-1 362
-2 075
-1 474
-4 911
−
-4 911
Vaste activa
39 141
13 193
5 875
58 209
-31 123
27 086
Totaal activa
55 212
36 131
9 844
101 187
-34 961
66 226
Totaal schulden
-18 796
-22 700
-8 072
-49 568
3 838
-45 730
92
Het segment netto resultaat kan gereconcilieerd worden zonder verder aanpassingen met de
geconsolideerde resultatenrekening rekening houdend dat alle activiteiten van de Groep toegewezen
werden aan de segmenten. De aanpassingen en reconciliaties betreffen voornamelijk
eliminatieboekingen van handelsvorderingen, handelsschulden en overige schulden en
consolidatieboekingen (uitboeking van de deelnemingen).
Overige toelichtingen
De omzet gerealiseerd per land is afleidbaar uit bovenstaande tabellen. De omzet is toegewezen aan de
landen op basis van de locatie van de verkopende entiteit. De Groep heeft geen individuele klanten voor
dewelke de Groep een omzet realiseert van meer dan 10% van de geconsolideerde omzet.
2.16. Omzet
De omzet kan als volgt gedetailleerd worden per type dienstverlening en per aard, en dit opgesplitst per
segment:
Voor het jaar eindigend op 31 december 2022
in 000€
België
Nederland
Frankrijk
Totaal
Per aard van de diensten
Consulting
15 137
4 704
11 012
30 853
Testing and monitoring
6 473
7 616
24 843
38 932
Overige
60
23
−
83
Totaal
21 670
12 343
35 855
69 868
Per type van de diensten
Milieu
17 087
6 459
7 239
30 785
Geotechniek
4 523
5 861
28 616
39 000
Overige
60
23
−
83
Totaal
21 670
12 343
35 855
69 868
93
Voor het jaar eindigend op 31 december 2021
in 000€
België
Nederland
Frankrijk
Totaal
Per aard van de diensten
Consulting
13 617
4 093
10 738
28 448
Testing and monitoring
5 182
7 386
22 447
35 015
Overige
27
21
−
48
Totaal
18 826
11 500
33 185
63 511
Per type van de diensten
Milieu
15 788
5 659
6 888
28 335
Geotechniek
3 012
5 820
26 297
35 129
Overige
26
21
−
47
Totaal
18 826
11 500
33 185
63 511
De diensten worden voornamelijk geleverd op basis van “time & material” contracten (consulting) of
contracten met een vaste prijs (testing en monitoring). De “consulting” diensten worden geleverd over
een bepaalde tijd welke maandelijks gefactureerd worden of waarbij de vooruitgang wordt bepaald door
de ingenieurs op het project op basis van onderzoek van het project. De “testing en monitoring” diensten
worden geleverd op een bepaald tijdstip, namelijk bij oplevering van het project. Deze diensten zijn
meestal van korte duur. Sinds 2021 rapporteert de Groep de activiteiten met betrekking tot bodem en
asbest & energie gezamenlijk onder de noemer “milieu”.
2.17. Overige bedrijfsopbrengsten
De overige bedrijfsopbrengsten kunnen als volgt gedetailleerd worden:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Terugname voorziening
227
−
Bedrijfssubsidies
167
10
Doorgerekende kosten
142
376
Meerwaarde op realisatie van materiële vaste activa
102
2
Voordelen in natura
81
62
Vrijstelling BV (competitiviteitspact)
79
114
Meerwaarde op realisatie van financiële vaste activa
58
−
Terugbetaling verzekeringspremies
12
108
Badwill
−
189
Overige
191
224
Totaal
1 059
1 085
94
2.18. Overige bedrijfskosten
De overige bedrijfskosten kunnen als volgt gedetailleerd worden:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Belastingen (andere dan vennootschapsbelasting)
-553
-628
Opboeking van voorzieningen voor geschillen
-460
−
Minderwaarde realisatie handelsvorderingen
-319
-388
Uitbetaalde claims, laattijdigheids boete
-4
-156
Overige
-153
-261
Totaal
-1 489
-1 433
2.19. Diensten en diverse goederen
De onderstaande tabel geeft de verschillende componenten van de diensten en diverse goederen weer:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Huurkosten
-2 276
-2 678
Onderhoud en herstellingen
-2 391
-1 973
Brandstof en aankoop klein materiaal
-4 745
-3 778
Verzekeringen
-1 666
-1 591
Diensten geleverd door derde partijen
-3 262
-3 089
Erelonen
-1 251
-1 189
Verplaatsings- en marketingkosten
-3 244
-2 910
Uitzendkrachten
-2 493
-2 394
Management en bestuursvergoedingen
- 474
- 538
Totaal diensten en diverse goederen
-21 803
-20 139
95
2.20. Personeelsbeloningen
De volgende tabel toont het detail van de personeelsbeloningen:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Korte-termijn personeelsbeloningen
-21 198
-19 780
Sociale zekerheid
-6 588
-6 220
Toegezegde bijdrage pensioenregelingen
- 66
- 47
Te bereiken doel pensioenregeling
- 247
- 151
Overige personeelskosten
-1 337
-1 202
Totaal
-29 436
-27 400
Totaal geregistreerde personeelsleden (FTE)
491
474
De overige personeelskosten bestaan voornamelijk uit k€ 173 forfaitaire en werkelijke
onkostenvergoedingen (2021: k€ 200), k€ 211 maaltijd- en ecocheques (2021: k€ 239), k€ 187 opbouw
vakantiegeld en tijdspaarfonds (2021: k€ 123), k€ 130 groeps- en hospitalisatieverzekeringen (2021: k€
111), k€ 56 diverse arbeidsgerelateerde verzekeringen (2021: k€ 100), k€ 52 werkkledij (2021: k€ 68), k€
256 winstuitkering personeel (2021: k€ 264) en k€ 57 abonnementen en vervoerskosten (2021: k€ 45).
2.21. Financiële kosten
De financiële kosten bestaan uit de volgende componenten:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Interesten
-142
-172
Rentekosten op huurverplichtingen
-287
-219
Bankkosten
-189
-120
Overige
-122
-47
Totaal
-740
-558
2.22. Financiële opbrengsten
De financiële opbrengsten bestaan uit de volgende componenten:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Interesten
16
4
Overige
3
1
Totaal
19
5
96
2.23. Belastingen
De belangrijkste componenten van de belastinglast worden hieronder weergegeven:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Verwachte belastinglast voor het jaar
- 945
- 896
Uitgestelde belastingen
141
12
Belastingen over het voorgaande jaar
215
355
Totale belastingkost
- 589
- 529
De reconciliatie van de belastinglast en het product van de belastbare winst met het tarief van de
vennootschapsbelastingen voor de jaren eindigend op 31 december 2022 en 2021 is als volgt:
Voor het jaar eindigend op 31
december
in 000€
2022
2021
Winst uit voortgezette activiteiten voor belastingen
2 805
2 592
Belastingen aan het statutaire tarief van 25%
- 701
- 648
Verschil in belastingsvoet
18
- 6
Aanpassingen belastingen op vorige boekjaren
215
355
Overige belastingkortingen
14
−
Verworpen uitgaven
- 119
- 100
Gebruik verliezen vorige jaren waarvoor geen uitgestelde
belastingvordering werd geboekt
55
5
Niet-erkenning uitgestelde belastingvordering op fiscale
verliezen huidige jaar
- 166
- 153
Impact ontvangen dividenden
- 4
- 31
Vrijgestelde subsidie
46
50
Overige
53
- 1
Belastinglast zoals gerapporteerd in de resultatenrekening
- 589
- 529
De aanpassingen belastingen op vorige boekjaren in 2022 en 2021 hebben voornamelijk betrekking op
historische fiscale dossiers met betrekking tot onderzoek en ontwikkeling in Frankrijk over voorgaande
boekjaren waarbij een terugbetaling van k€ 215 (2021: k€ 355) werd verkregen.
97
De uitgestelde belastingen kunnen als volgt gedetailleerd worden:
Wijziging in de resultatenrekening
Saldo op 31
voor
december
het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
2022
2021
Fiscale verliezen
643
628
- 15
66
Immateriële vaste activa
166
166
−
17
Materiële vaste activa
- 181
- 196
- 15
12
Voorzieningen
113
265
152
38
Overige
18
5
- 13
- 40
Totaal uitgestelde belastingvordering
759
868
Fiscale verliezen
−
−
−
12
Materiële vaste activa
- 940
- 922
18
- 42
Immateriële vaste activa
- 427
- 485
- 114
- 6
Voorzieningen
7
10
3
- 10
Overige
7
14
7
- 14
Totaal uitgestelde belastingschuld
-1 353
-1 383
Totale uitgestelde belastingskost
23
33
waarvan opgenomen in de resultatenrekening
- 141
- 12
waarvan opgenomen in de niet-gerealiseerde
resultaten
164
45
Tijdens het boekjaar werd een uitgestelde belastingschuld van k€ 54 opgenomen (zie toelichting 2.4
bedrijfscombinaties voor meer informatie) tijdens de reële waarde-aanpassing op de verschillende
acquisities.
De uitgestelde belastingvorderingen en –schulden worden slechts gecompenseerd indien de Groep het
wettelijk recht hiervoor heeft en deze betrekking hebben op dezelfde belastingautoriteit.
De Groep heeft uitgestelde belastingschulden voor een bedrag van k€ 673 per 31 december 2022 (2021:
k€ 736) gerelateerd aan de reële waarde aanpassingen aan de gebouwen geboekt rechtstreeks in de
niet-gerealiseerde resultaten.
De Groep heeft een uitgestelde belastingkost van k€ 164 geboekt in de niet-gerealiseerde resultaten
gerelateerd aan de actuariële winst van de te bereiken doel pensioenregelingen.
De Groep (exclusief ABO-Group Environment NV) heeft in het totaal fiscaal overdraagbare verliezen voor
een bedrag van k€ 9 156 per 31 december 2022 (2021: k€ 7 524). De moedervennootschap ABO-Group
Environment NV heeft bovendien een totaal van k€ 31 787 (2021: k€ 31 270) fiscaal overdraagbare
verliezen.
Fiscale overdraagbare verliezen zijn onbeperkt overdraagbaar.
De Groep heeft een uitgestelde belastingvordering geboekt voor deze fiscaal overdraagbare verliezen
en andere aftrekken per 31 december 2022 van k€ 643 (2021: k€ 628) waarvan k€ 184 (2021: k€ 219)
gerelateerd is aan de fiscaal overdraagbare verliezen van ABO-Group Environment NV.
98
2.24. Winst per aandeel
Het totaal gewogen gemiddelde aantal aandelen voor gewone en verwaterde winst per aandeel,
gebruikt voor de berekening van de winst per aandeel, is 10 568 735.
Er zijn geen aanpassingen gebeurd aan de winst toerekenbaar aan de gewone aandeelhouders van de
moeder voor voortgezette activiteiten en stopgezette activiteiten voor de berekening van de gewone
en verwaterde winst per aandeel.
De Groep heeft geen financiële instrumenten welke een verwaterend effect kunnen hebben op de winst
per aandeel.
2.25. Verbintenissen
Leaseverplichtingen
Voor meer informatie over lease verplichtingen, verwijzen we naar de sectie 2.11 met betrekking tot de
financiële schulden.
Naast de daar opgelijste lopende verplichtingen, heeft de Groep in 2022 nog een vijfjarige
leaseovereenkomst afgesloten met het oog op de financiering van een nieuwe machine ten belope van
k€ 246 met een interest van 3.2%. Gezien de machine nog niet geleverd werd, is de lease echter nog niet
gestart.
Overige zekerheden
De Groep heeft een bedrag van k€ 1 455 aan gevestigde hypotheken (2021: k€ 1 455).
De Groep heeft in het kader van openstaande leningen en kredietfaciliteiten een mandaat op
inpandgave van het handelsfonds aan een aantal financiële instellingen met een totale waarde van
k€ 1 125 op 31 december 2022 (2021: k€ 1 125). De Groep heeft verder geen activa in pand gegeven
op 31 december 2022 (2021: k€ 0).
Geschillen
De Groep heeft verschillende geschillen met klanten in het kader van uitgevoerde projecten en heeft
een verzekering voor beroepsaansprakelijkheid waarbij deze geschillen gedekt zijn tot en met €5
miljoen, afhankelijk van het schade type (totaal plafond van €10 miljoen).
De totale voorziening bedraagt k€ 605 op 31 december 2022 (2021: k€ 145) welke geboekt is onder
“voorzieningen”. Daarnaast heeft de Groep op 31 december 2022 voor k€ 275 (2021: k€ 242) aan
kortlopende voorzieningen, welke geboekt zijn in de overige kortlopende schulden (zie toelichting 2.13).
Dit in het kader van een aantal lopende zaken met voormalige medewerkers en partners.
99
2.26. Risico’s
De Groep is voornamelijk onderhevig aan liquiditeitsrisico, interestrisico en kredietrisico. De risico’s
worden op regelmatige basis beheerd door het management.
Liquiditeitsrisico’s
De Groep beheert liquiditeitsrisico’s door regelmatige opvolging van voorspellingen en actuele
kasstromen en door de maturiteitsprofielen van de financiële activa en passiva met elkaar te vergelijken.
De volgende tabel geeft een overzicht van de overblijvende contractuele maturiteit van de financiële
verplichtingen (niet-verdisconteerde kasstromen):
in 000€
< 1 jaar
2-5 jaar
> 5 jaar
Totaal
Op 31 december 2022
Financiële schulden
14 345
5 292
261
19 898
Lease verplichtingen
2 179
4 777
1 165
8 121
Handelsschulden
7 770
−
−
7 770
Overige schulden
167
−
−
167
Totaal
24 461
10 069
1 426
35 956
in 000€
< 1 jaar
2-5 jaar
> 5 jaar
Totaal
Op 31 december 2021*
Financiële schulden
12 269
5 855
366
18 490
Lease verplichtingen
2 109
4 584
1 337
8 030
Handelsschulden
7 040
−
−
7 040
Overige schulden
98
−
−
98
Totaal
21 516
10 439
1 703
33 658
* Het jaar 2021 is aangepast met een herclassificatie van de factoring schuld van Geosonic France. Deze herwerking is
beschreven in Toelichting 2. Presentatiebasis.
Interestrisico
Het interestrisico is het risico dat de reële waarde of de toekomstige kasstromen van een financieel
instrument zal wijzigen door wijzigingen van de interestvoet. Het risico van de Groep voor wijzigingen
in interestvoet bevindt zich voornamelijk bij de leningen met een variabele interestvoet. De Groep heeft
voornamelijk leningen met een vaste interestvoet met uitzondering van de “straight loans”. Deze laatste
zijn voornamelijk korte termijn leningen.
Een toename van de interestvoet met 1%, zou aanleiding geven tot een toename van de interestkost
van k€ 111.
Kredietrisico
Kredietrisico verwijst naar het risico waarbij een tegenpartij zijn contractuele verplichtingen niet zou
nakomen en wat zou kunnen resulteren in een financieel verlies voor de Groep. Om het risico van
financiële verliezen te beperken werkt de Groep alleen met kredietwaardige tegenpartijen om een
eventueel financieel verlies uit niet-betaling te beperken.
100
Vooraleer een nieuwe klant wordt aanvaard, evalueert de Groep de kredietwaardigheid van de klant aan
de hand van externe informatie en tools. Het kredietrisico wordt continu opgevolgd en het management
evalueert constant het klantenbestand op haar kredietwaardigheid. De Groep verleent krediet aan zijn
klanten in het kader van de gewone bedrijfsactiviteit. Doorgaans eist de Groep geen onderpand of
andere zakelijke zekerheden om de verschuldigde bedragen te dekken. Alle vorderingen zijn inbaar,
behalve deze waarvoor een voorziening voor dubieuze debiteuren is aangelegd.
De gemiddelde kredietperiode voor verkochte diensten bedraagt 30-90 dagen. Intresten worden niet
systematisch aangerekend op vervallen vorderingen. De Groep voert maandelijks een gedetailleerde
analyse uit op al haar handelsvorderingen.
De netto boekwaarde van de financiële activa opgenomen in de jaarrekening geeft het maximale
kredietrisico weer.
De ouderdomsbalans van de handelsvorderingen en contract activa is als volgt:
Vervallen
in 000€
Totaal
Niet vervallen
< 30 d
31-60 d
61-90 d
> 91 d
Op 31 december 2022
23 574
20 056
1 583
773
290
872
Op 31 december 2021
20 561
17 071
1 664
735
393
698
De waardeverminderingen op de handelsvorderingen van k€ 562 op 31 december 2022 (2021: k€ 482)
betreffen hoofdzakelijk handelsvorderingen welke meer dan 91 dagen vervallen zijn en naar inschatting
van het management niet meer inbaar.
Kapitaal management
Het kapitaal van de Groep bestaat uit het eigen vermogen toewijsbaar aan de aandeelhouders. Het
belangrijkste objectief van de Groep is om de mogelijkheid en de vrijwaring te garanderen om te
opereren als “going concern” en om als dusdanig een meerwaarde te creëren voor de aandeelhouders.
De Groep bepaalt het bedrag van het kapitaal in verhouding tot het risico. De Groep beheert de
kapitaalstructuur en corrigeert deze bij wijzigende economische omstandigheden en
financieringsbehoeften.
De netto financiële schuldgraad (netto financiële schuld tegenover het eigen vermogen toerekenbaar
aan de aandeelhouders) van de Groep bedraagt eind 2022 49 % (2021: 50 %).
Voor het jaar eindigend op 31
december
in 000€
2022
2021*
Financiële schulden
27 386
25 914
Liquide middelen en kasequivalenten
16 747
16 172
Netto financiële schuldpositie
10 639
9 742
Eigen vermogen toewijsbaar aan de aandeelhouders van de Groep
21 662
19 616
Netto financiële schuldgraad
49%
50%
* Het jaar 2021 is aangepast met een herclassificatie van de factoring schuld van Geosonic France. Deze herwerking is
beschreven in Toelichting 2. Presentatiebasis.
Oorlog in Oekraïne
Daar de Groep zelf niet actief is in Oekraïne of Rusland, en geen Russische of Oekraïense klanten of
leveranciers heeft, ondervindt ze momenteel geen directe impact van de oorlog. Indirecte effecten
worden eveneens opgevolgd, waaronder de negatieve impact van de gestegen energieprijzen op de
operationele kosten van de onderneming, zowel rechtstreeks als via de indexering van lonen en andere
producten. Voorlopig slaagt de Groep erin om een deel van de kostenstijgingen door te rekenen en via
verhoogde interne efficiëntie de hoge inflatie tegen te gaan. Wanneer de Groep echter niet meer in staat
is om deze kostenstijgingen te absorberen, kan dit op termijn een negatieve invloed hebben op de winst
en de financiële situatie van de Vennootschap.
2.27. Relaties met verbonden partijen
De vergoedingen voor het management en de bestuurders zijn als volgt:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Korte-termijn beloningen
696
642
Einde-loopbaan beloningen
14
13
Totaal
710
654
Daarnaast werd er een bedrag van k€ 130 gestort in een ‘fonds de dotation’ in Frankrijk, gelinkt aan de
heer Frank De Palmenaer, dat investeringen in innovatieve regionale ontwikkelingsinitiatieven beoogt.
De volgende tabel geeft het totaal bedrag van de transacties met verbonden partijen voor elk relevant
jaar:
Verkoop van Aankopen Interest-
in 000€
diensten van opbrengsten
Interestkosten
Vordering
Schuld
Aandeelhouders
van de Groep
2022
−
−
−
-4
−
-44
2021
−
−
−
−
−
−
Andere verbonden
partijen
2022
9
-442
−
−
47
-76
2021
13
-499
−
−
38
-136
De voornaamste transacties met verbonden partijen zijn de volgende:
– Verhuur van kantoren aan de Groep door verbonden partijen waarbij de aandeelhouder van de
Groep eveneens aandeelhouder is van de verbonden partijen.
– Gebruik van poetsdiensten door de Groep bij verbonden partijen, waarbij de aandeelhouder van
de Groep eveneens de aandeelhouder is van de verbonden partijen;
Alle transacties met de verbonden partijen zijn aan marktvoorwaarden.
101
102
2.28. Vergoeding van de commissaris
De vergoeding van de commissaris is als volgt:
Voor het jaar eindigend op 31 december
in 000€
2022
2021
Vergoeding audit
216
201
Totaal
216
201
2.29. Gebeurtenis na balansdatum
ABO-Group heeft in het begin van 2023 twee Franse bedrijven overgenomen. Het betrof enerzijds het
Franse bedrijf Dynaopt, een ontwikkelaar van innovatieve meetsystemen voor het monitoren in functie
van bouwwerken en natuurelementen en is gelegen in Champigny-sur-Marne, ten oosten van Parijs.
Anderzijds werd de Franse milieuspecialist SEGED overgenomen. SEGED is een adviesbureau voor milieu
en duurzame ontwikkeling, gelegen in Saint-Maximin-la-Sainte-Baume in het Franse departement Var.
De initiële boekhoudkundige verwerking van de bovenvermelde bedrijfscombinaties is nog niet
gefinaliseerd aangezien de reële waardebepaling van de geïdentificeerde activa en verplichtingen nog
niet werd berekend .
103
2.30. Overzicht van de geconsolideerde entiteiten
Dochterondernemingen
Land
2022
2021
ABO-Group Environment NV
België
100,00%
100,00%
ABO NV
België
100,00%
100,00%
ABO Logistics NV
België
100,00%
100,00%
ABO Research BV
België
100,00%
100,00%
Asper BV
België
100,00%
100,00%
E20 (Energy To Zero Consult NV)
België
100,00%
100,00%
Enviromania BV
België
87,20%
87,20%
Geosonda BV
België
100,00%
100,00%
Geosonda Environment NV
België
100,00%
100,00%
Translab Environmental Consult NV
België
87,20%
87,20%
ERG Holding SA
Frankrijk
100,00%
100,00%
ERG Environnement SAS
Frankrijk
100,00%
100,00%
ERG Equipement SARL
Frankrijk
100,00%
100,00%
ERG SAS
Frankrijk
100,00%
100,00%
GEO+ Environnement
Frankrijk
100,00%
100,00%
Geosonic France
Frankrijk
100,00%
100,00%
Innogeo SARL
Frankrijk
100,00%
100,00%
SCI NicERG
Frankrijk
100,00%
100,00%
ABO-Group Nederland BV
Nederland
100,00%
100,00%
ABO Beheer BV
Nederland
100,00%
100,00%
ABO Milieuconsult BV
Nederland
100,00%
100,00%
Geomet BV
Nederland
100,00%
100,00%
Geomet Vastgoed BV
Nederland
100,00%
100,00%
Geosonda BV
Nederland
70,00%
55,00%
Sialtech BV
Nederland
100,00%
100,00%
ECOREM Baltya
Litouwen
100,00%
100,00%
104
3. Enkelvoudige jaarrekening van ABO-Group Environment
De volgende informatie werd gehaald uit de enkelvoudige jaarrekening volgens Belgische
boekhoudnormen van ABO-Group Environment NV. Deze enkelvoudige jaarrekening zal samen met het
beheersverslag van de raad van bestuur en het verslag van de commissaris enerzijds aan de algemene
aandeelhoudersvergadering, anderzijds binnen de wettelijke termijn aan de Nationale Bank van België,
worden bezorgd. Deze documenten zijn ook beschikbaar op aanvraag bij: ABO-Group Environment NV,
Derbystraat 255, 9051 Gent.
Men dient op te merken dat alleen de geconsolideerde jaarrekening, zoals hiervoor toegelicht, een
getrouw beeld geeft van de financiële positie en de prestaties van de Groep. Aangezien ABO-Group
Environment NV in essentie het overkoepelende moederbedrijf is, dat zijn investeringen tegen kostprijs
opneemt in zijn niet-geconsolideerde jaarrekening, geven deze afzonderlijke financiële staten slechts
een beperkt beeld van de financiële positie van ABO-Group Environment NV. Om deze reden achtte de
raad van bestuur het gepast om slechts een ingekorte versie van de niet-geconsolideerde balans en
winst- verliesrekening te presenteren, opgemaakt in overeenstemming met de Belgische
boekhoudnormen voor de jaren eindigend op 31 december 2022 en 31 december 2021.
Verkorte, niet-geconsolideerde balans van ABO-Group Environment NV:
in 000€
2022
2021
Vaste Activa
33 803
33 724
Immateriële vaste activa
678
780
Materiële vaste activa
1 997
1 816
Financiële vaste activa
31 128
31 128
Vlottende activa
8 693
8 783
Overige activa (looptijd > 1 jaar)
-
-
Overige activa (looptijd < 1 jaar)
8 693
8 783
Totaal activa
42 496
42 507
Eigen vermogen
32 163
32 093
Aandelenkapitaal en uitgiftepremies
173 083
173 083
Reserves
-140 920
-140 990
Voorzieningen voor risico’s en kosten
-
-
Schulden op meer dan één jaar
1 089
1 257
Schulden op ten hoogste één jaar
9 244
9 157
Totaal passiva
42 496
42 507
105
Verkorte niet-geconsolideerde winst- en verliesrekening van ABO-Group Environment NV:
in 000€
2022
2021
Bedrijfsopbrengsten
2 522
2 227
Omzet
2 475
2 195
Andere bedrijfsopbrengsten
47
32
Bedrijfskosten
2 298
2 074
Bedrijfsresultaat
224
154
Financieel resultaat
-154
483
Financiële opbrengsten
777
879
Financiële kosten
-931
-396
Resultaat voor belastingen
70
637
Winst van het boekjaar
69
637
106
Verklaring van de commissaris over
de geconsolideerde jaarrekening
107
EY Bedrijfsrevisoren
EY Réviseurs d’Entreprises
Pauline van Pottelsberghelaan 12
B - 9051 Gent
Tel: +32 (0) 9 242 51 11
ey.com
Besloten vennootschap
Société à responsabilité limitée
RPR Brussel - RPM Bruxelles - BTW-TVA BE0446.334.711-IBAN N° BE71 2100 9059 0069
*handelend in naam van een vennootschap:/agissant au nom d'une société
A member firm of Ernst & Young Global Limited
Verslag van de commissaris aan de algemene vergadering van ABO-Group Environment
NV over het boekjaar afgesloten op 31 december 2022
In het kader van de wettelijke controle van de geconsolideerde jaarrekening van ABO-Group
Environment NV (de “Vennootschap”) en haar dochterondernemingen (samen “de Groep”), brengen wij
u verslag uit in het kader van ons mandaat van commissaris. Dit verslag omvat ons oordeel over de
geconsolideerde balans op 31 december 2022, de geconsolideerde resultatenrekening, het
geconsolideerd totaal resultaat, het geconsolideerd overzicht van wijzigingen in het eigen vermogen en
de geconsolideerde kasstroomtabel van het boekjaar afgesloten op 31 december 2022 en over de
toelichting (alle stukken gezamenlijk de “Geconsolideerde Jaarrekening”) en omvat tevens ons verslag
betreffende overige door wet- en regelgeving gestelde eisen. Deze verslagen zijn één en ondeelbaar.
Wij werden als commissaris benoemd door de algemene vergadering op 26 mei 2021, overeenkomstig
het voorstel van het bestuursorgaan uitgebracht op aanbeveling van het auditcomité en op voordracht
van de ondernemingsraad. Ons mandaat loopt af op de datum van de algemene vergadering die zal
beraadslagen over de Geconsolideerde Jaarrekening afgesloten op 31 december 2023. We hebben de
wettelijke controle van de Geconsolideerde Jaarrekening van de Groep uitgevoerd gedurende 8
opeenvolgende boekjaren.
Verslag over de controle van de Geconsolideerde Jaarrekening
Oordeel zonder voorbehoud
Wij hebben de wettelijke controle uitgevoerd
van de Geconsolideerde Jaarrekening van ABO-
Group Environment NV, die de geconsolideerde
balans op 31 december 2022 omvat, alsook de
geconsolideerde resultatenrekening, het
geconsolideerd totaal resultaat, het
geconsolideerd overzicht van wijzigingen in het
eigen vermogen en de geconsolideerde
kasstroomtabel over het boekjaar afgesloten op
die datum en de toelichting, met een
geconsolideerd balanstotaal van € 70.761(‘000)
en waarvan de geconsolideerde
resultatenrekening afsluit met een winst van het
boekjaar van € 2.216(‘000).
Naar ons oordeel geeft de
Geconsolideerde Jaarrekening een getrouw
beeld van het geconsolideerde eigen vermogen
en van de geconsolideerde financiële positie
van de Groep op 31 december 2022, alsook van
de geconsolideerde resultaten en de
geconsolideerde kasstromen voor het boekjaar
dat op die datum is afgesloten, in
overeenstemming met de International
Financial Reporting Standards zoals
goedgekeurd door de Europese Unie (“IFRS”) en
met de in België van toepassing zijnde
wettelijke en reglementaire voorschriften.
Basis voor ons oordeel zonder voorbehoud
We hebben onze controle uitgevoerd in
overeenstemming met de International
Standards on Auditing (“ISA’s”) die van
toepassing zijn in België. Wij hebben bovendien
de door International Auditing and Assurance
Standards Board (“IAASB”) goedgekeurde ISA’s
toegepast die van toepassing zijn op huidige
afsluitingsdatum en nog niet goedgekeurd zijn
op nationaal niveau. Onze
verantwoordelijkheden uit hoofde van die
standaarden zijn nader beschreven in het
gedeelte “Onze verantwoordelijkheden voor de
controle van de Geconsolideerde Jaarrekening”
van ons verslag.
Wij hebben alle deontologische vereisten die
relevant zijn voor de controle van de
Geconsolideerde Jaarrekening in België
Verslag van de commissaris van 28 april 2023 over
de Geconsolideerde Jaarrekening van ABO-Group Environment NV
over het boekjaar afgesloten op 31 december 2022 (vervolg)
108
nageleefd, met inbegrip van deze met
betrekking tot de onafhankelijkheid.
Wij hebben van het bestuursorgaan en van de
aangestelden van de Vennootschap de voor
onze controle vereiste ophelderingen en
inlichtingen verkregen.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen
controle-informatie voldoende en geschikt is als
basis voor ons oordeel.
Kernpunten van de controle
De kernpunten van onze controle betreffen die
aangelegenheden die volgens ons
professioneel oordeel het meest significant
waren bij onze controle van de Geconsolideerde
Jaarrekening van de huidige verslagperiode.
Deze aangelegenheden werden behandeld in
de context van onze controle van de
Geconsolideerde Jaarrekening als een geheel en
bij het vormen van ons oordeel hieromtrent en
derhalve formuleren wij geen afzonderlijk
oordeel over deze aangelegenheden.
Afgrenzing van omzet en waardering van
hieraan gerelateerde contract activa
Beschrijving van het kernpunt
De contract activa bedragen € 9.539 duizend op
31 december 2022, en hebben betrekking op
nog te facturen prestaties voor contracten met
klanten. Contracten zijn voornamelijk op een
“time & material” basis en uitzonderlijk op basis
van een vaste prijs met uitzondering van de
studiefases. Omzet uit contracten op basis van
“time & material” wordt maandelijks geboekt
als een op te stellen factuur waarbij de facturatie
gebeurt volgens de contractuele overeenkomst.
De afgrenzing van de omzet en de waardering
van de hieraan gerelateerde contract activa is
een kernpunt van onze controle omwille van de
significantie van deze aangelegenheid in onze
controleprocedures en eventuele fouten
bovendien aanleiding kunnen geven tot
belangrijke afwijkingen.
Samenvatting van de uitgevoerde
procedures
• Evaluatie van de interne controles
geïmplementeerd door het management met
betrekking tot projectopvolging en waardering
van contract activa.
• We hebben een statistische selectie gemaakt
van projecten op basis van omzet en
openstaande vorderingen m.b.t. werken in
uitvoering. Voor deze selectie hebben we de
omzet aangesloten met onderliggende facturen
en met onderliggende betalingsbewijzen. Voor
de nog te factureren bedragen per 31 december
2022, hebben we het bestaan gecontroleerd via
een afloopcontrole waarbij de werkelijke
facturatie o.b.v. goedkeuring door de klant
geverifieerd werd met de voorziene bedragen
per 31 december 2022.
• Voor deze statistische selectie hebben we
tevens de projectkosten aangesloten met een
selectie van onderliggende facturen van
onderaannemers en de kosten van
gepresteerde uren met onderliggende
tijdsregistratiegegevens.
• We hebben geverifieerd of de kosten en
opbrengsten aan de juiste boekhoudperiode
werden toegerekend.
• Beoordeling van de adequaatheid van de
informatie opgenomen in Toelichting 2.8 van de
Geconsolideerde Jaarrekening.
Verantwoordelijkheden van het
bestuursorgaan voor het opstellen van de
Geconsolideerde Jaarrekening
Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor
het opstellen van de Geconsolideerde
Jaarrekening die een getrouw beeld geeft in
overeenstemming met IFRS en met de in België
van toepassing zijnde wettelijke en
Verslag van de commissaris van 28 april 2023 over
de Geconsolideerde Jaarrekening van ABO-Group Environment NV
over het boekjaar afgesloten op 31 december 2022 (vervolg)
109
reglementaire voorschriften, alsook voor een
systeem van interne beheersing die het
bestuursorgaan noodzakelijk acht voor het
opstellen van de Geconsolideerde Jaarrekening
die geen afwijking van materieel belang bevat
die het gevolg is van fraude of van fouten.
In het kader van de opstelling van de
Geconsolideerde Jaarrekening is het
bestuursorgaan verantwoordelijk voor het
inschatten van de mogelijkheid van de
Vennootschap om haar continuïteit te
handhaven, het toelichten, indien van
toepassing, van aangelegenheden die met
continuïteit verband houden en het gebruiken
van de continuïteitsveronderstelling tenzij het
bestuursorgaan het voornemen heeft om de
Vennootschap te vereffenen of om de
bedrijfsactiviteiten stop te zetten of geen
realistisch alternatief heeft dan dit te doen.
Onze verantwoordelijkheden voor de
controle over de Geconsolideerde
Jaarrekening
Onze doelstellingen zijn het verkrijgen van een
redelijke mate van zekerheid over de vraag of
de Geconsolideerde Jaarrekening als geheel
geen afwijking van materieel belang bevat die
het gevolg is van fraude of van fouten en het
uitbrengen van een commissarisverslag waarin
ons oordeel is opgenomen. Een redelijke mate
van zekerheid is een hoog niveau van zekerheid,
maar is geen garantie dat een controle die
overeenkomstig de ISA’s is uitgevoerd altijd een
afwijking van materieel belang ontdekt wanneer
die bestaat. Afwijkingen kunnen zich voordoen
als gevolg van fraude of fouten en worden als
van materieel belang beschouwd indien
redelijkerwijs kan worden verwacht dat zij,
individueel of gezamenlijk, de economische
beslissingen genomen door gebruikers op basis
van de Geconsolideerde Jaarrekening,
beïnvloeden.
Bij de uitvoering van onze controle leven wij het
wettelijk, reglementair en normatief kader dat
van toepassing is op de controle van de
Geconsolideerde Jaarrekening in België na. De
wettelijke controle biedt geen zekerheid
omtrent de toekomstige levensvatbaarheid van
de Vennootschap en van de Groep, noch
omtrent de efficiëntie of de doeltreffendheid
waarmee het bestuursorgaan de bedrijfsvoering
van de Vennootschap en van de Groep ter hand
heeft genomen of zal nemen. Onze
verantwoordelijkheden inzake de door het
bestuursorgaan gehanteerde
continuïteitsveronderstelling staan hieronder
beschreven.
Als deel van een controle uitgevoerd
overeenkomstig de ISA’s, passen wij
professionele oordeelsvorming toe en
handhaven wij een professioneel-kritische
instelling gedurende de controle. We voeren
tevens de volgende werkzaamheden uit:
• het identificeren en inschatten van de
risico’s dat de Geconsolideerde Jaarrekening
een afwijking van materieel belang bevat die het
gevolg is van fraude of fouten, het bepalen en
uitvoeren van controlewerkzaamheden die op
deze risico’s inspelen en het verkrijgen van
controle-informatie die voldoende en geschikt
is als basis voor ons oordeel. Het risico van het
niet detecteren van een van materieel belang
zijnde afwijking is groter indien die afwijking het
gevolg is van fraude dan indien zij het gevolg is
van fouten, omdat bij fraude sprake kan zijn van
samenspanning, valsheid in geschrifte, het
opzettelijk nalaten om transacties vast te
leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van
zaken of het doorbreken van het systeem van
interne beheersing;
• het verkrijgen van inzicht in het systeem
van interne beheersing dat relevant is voor de
controle, met als doel controlewerkzaamheden
op te zetten die in de gegeven omstandigheden
geschikt zijn maar die niet zijn gericht op het
Verslag van de commissaris van 28 april 2023 over
de Geconsolideerde Jaarrekening van ABO-Group Environment NV
over het boekjaar afgesloten op 31 december 2022 (vervolg)
110
geven van een oordeel over de effectiviteit van
het systeem van interne beheersing van de
Vennootschap en van de Groep;
• het evalueren van de geschiktheid van
de gehanteerde grondslagen voor financiële
verslaggeving en het evalueren van de
redelijkheid van de door het bestuursorgaan
gemaakte schattingen en van de daarop
betrekking hebbende toelichtingen;
• het concluderen van de
aanvaardbaarheid van de door het
bestuursorgaan gehanteerde
continuïteitsveronderstelling, en op basis van
de verkregen controle-informatie, concluderen
of er een onzekerheid van materieel belang
bestaat met betrekking tot gebeurtenissen of
omstandigheden die significante twijfel kunnen
doen ontstaan over de mogelijkheid van de
Vennootschap en de Groep om de continuïteit
te handhaven. Als we besluiten dat er sprake is
van een onzekerheid van materieel belang, zijn
wij ertoe gehouden om de aandacht in ons
commissarisverslag te vestigen op de daarop
betrekking hebbende toelichtingen in de
Geconsolideerde Jaarrekening of, indien deze
toelichtingen inadequaat zijn, om ons oordeel
aan te passen. Onze conclusies zijn gebaseerd
op de controle-informatie die verkregen is tot
op de datum van ons commissarisverslag.
Toekomstige gebeurtenissen of
omstandigheden kunnen er echter toe leiden
dat de continuïteit van de Vennootschap of van
de Groep niet langer gehandhaafd kan worden;
• het evalueren van de algehele
presentatie, structuur en inhoud van de
Geconsolideerde Jaarrekening, en of deze
Geconsolideerde Jaarrekening de
onderliggende transacties en gebeurtenissen
weergeeft op een wijze die leidt tot een getrouw
beeld.
Wij communiceren met het auditcomité binnen
het bestuursorgaan, onder andere over de
geplande reikwijdte en timing van de controle
en over de significante controlebevindingen,
waaronder eventuele significante
tekortkomingen in de interne beheersing die we
identificeren gedurende onze controle.
Omdat we de eindverantwoordelijkheid voor
ons oordeel dragen, zijn we ook
verantwoordelijk voor het organiseren, het
toezicht en het uitvoeren van de controle van de
dochterondernemingen van de Groep. In die zin
hebben wij de aard en omvang van de
controleprocedures voor deze entiteiten van de
Groep bepaald.
We verstrekken aan het auditcomité binnen het
bestuursorgaan een verklaring dat we de
relevante deontologische vereisten inzake
onafhankelijkheid naleven en we melden hierin
alle relaties en andere aangelegenheden die
redelijkerwijs onze onafhankelijkheid zouden
kunnen beïnvloeden, alsook, voor zover van
toepassing, de bijbehorende maatregelen die
we getroffen hebben om onze
onafhankelijkheid te waarborgen.
Aan de hand van de aangelegenheden die met
het auditcomité binnen het bestuursorgaan
besproken worden, bepalen we de
aangelegenheden die het meest significant
waren bij de controle van de Geconsolideerde
Jaarrekening over de huidige periode en die
daarom de kernpunten van onze controle
uitmaken. We beschrijven deze
aangelegenheden in ons verslag, tenzij het
openbaar maken van deze aangelegenheden is
verboden door wet- of regelgeving.
Verslag van de commissaris van 28 april 2023 over
de Geconsolideerde Jaarrekening van ABO-Group Environment NV
over het boekjaar afgesloten op 31 december 2022 (vervolg)
111
Verslag betreffende de overige door wet- en regelgeving gestelde eisen
Verantwoordelijkheden van het
bestuursorgaan
Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor
het opstellen en de inhoud van het jaarverslag
over de Geconsolideerde Jaarrekening.
Verantwoordelijkheden van de commissaris
In het kader van ons mandaat en
overeenkomstig de Belgische bijkomende norm
(Herzien) bij de in België van toepassing zijnde
ISA’s, is het onze verantwoordelijkheid om, in
alle van materieel belang zijnde opzichten, het
jaarverslag over de Geconsolideerde
Jaarrekening te verifiëren, alsook verslag over
deze aangelegenheden uit te brengen.
Aspecten betreffende het jaarverslag over de
Geconsolideerde Jaarrekening
Naar ons oordeel, na het uitvoeren van
specifieke werkzaamheden op het jaarverslag
over de Geconsolideerde Jaarrekening, stemt
dit jaarverslag over de Geconsolideerde
Jaarrekening overeen met de Geconsolideerde
Jaarrekening voor hetzelfde boekjaar, enerzijds,
en is dit jaarverslag over de Geconsolideerde
Jaarrekening opgesteld overeenkomstig artikel
3:32 van het Wetboek van vennootschappen en
verenigingen, anderzijds.
In de context van onze controle van de
Geconsolideerde Jaarrekening, zijn wij tevens
verantwoordelijk voor het overwegen, op basis
van de kennis verkregen in de controle, of het
jaarverslag over de Geconsolideerde
Jaarrekening een afwijking van materieel belang
bevat, hetzij informatie die onjuist vermeld is of
anderszins misleidend is. In het licht van de
werkzaamheden die wij hebben uitgevoerd,
hebben wij geen afwijking van materieel belang
te melden.
Vermeldingen betreffende de onafhankelijkheid
Ons bedrijfsrevisorenkantoor en ons netwerk
hebben geen opdrachten verricht die
onverenigbaar zijn met de wettelijke controle
van de Geconsolideerde Jaarrekening en zijn in
de loop van ons mandaat onafhankelijk
gebleven tegenover de Vennootschap.
Er werden geen bijkomende opdrachten die
verenigbaar zijn met de wettelijke controle van
de Geconsolideerde Jaarrekening bedoeld in
artikel 3:65 van het Wetboek van
vennootschappen en verenigingen en waarvoor
honoraria verschuldigd zijn, verricht.
Europees uniform elektronisch formaat (“ESEF”)
Wij hebben, overeenkomstig de norm inzake de
controle van de overeenstemming van de
financiële overzichten met het Europees
uniform elektronisch formaat (hierna “ESEF”), de
controle uitgevoerd van de overeenstemming
van het ESEF-formaat met de technische
reguleringsnormen vastgelegd door de
Europese Gedelegeerde Verordening nr.
2019/815 van 17 december 2018 (hierna:
“Gedelegeerde Verordening”).
Het bestuursorgaan is verantwoordelijk voor
het opstellen, in overeenstemming met de
ESEF-vereisten, van de geconsolideerde
financiële overzichten in de vorm van een
elektronisch bestand in ESEF-formaat (hierna
“de digitale geconsolideerde financiële
overzichten”) opgenomen in het jaarlijks
financieel verslag beschikbaar op het portaal
van de FSMA (https://www.fsma.be/nl/data-
portal).
Het is onze verantwoordelijkheid voldoende en
geschikte onderbouwende informatie te
verkrijgen om te concluderen dat het formaat
en de markeertaal van de digitale
geconsolideerde financiële overzichten in alle
van materieel belang zijnde opzichten voldoen
Verslag van de commissaris van 28 april 2023 over
de Geconsolideerde Jaarrekening van ABO-Group Environment NV
over het boekjaar afgesloten op 31 december 2022 (vervolg)
112
aan de ESEF-vereisten krachtens de
Gedelegeerde Verordening.
Op basis van de door ons uitgevoerde
werkzaamheden zijn wij van oordeel dat het
formaat en de markering van informatie in de
digitale geconsolideerde financiële overzichten
van ABO-Group Environment NV per 31
december 2022 opgenomen in het jaarlijks
financieel verslag beschikbaar op het portaal
van de FSMA (https://www.fsma.be/nl/data-
portal) in alle van materieel belang zijnde
opzichten in overeenstemming zijn met de
ESEF-vereisten krachtens de Gedelegeerde
Verordening.
Andere vermeldingen
• Huidig verslag is consistent met onze
aanvullende verklaring aan het auditcomité
bedoeld in artikel 11 van de verordening (EU) nr.
537/2014.
Gent, 28 april 2023
EY Bedrijfsrevisoren BV
Commissaris
Vertegenwoordigd door
Paul Eelen *
Partner
* Handelend in naam van een BV
Unique sequential number of EY reports
tracking database