Raport stanowi sprawozdanie na temat informacji niefinansowych
sporządzone na podstawie art. 55 ust. 2c w i art. 49b ust. 2-8 Ustawy o rachunkowości
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 2
SPIS TREŚCI
1 SŁOWEM WSTĘPU .................................................................................................................................................. 4
2 JAK GRUPA ONDE TWORZY WARTOŚĆ DLA INTERESARIUSZY...................................................................... 5
3 NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA ........................................................................................................................... 6
3.1 NAJWIĘKSZE ROZPOCZĘTE LUB ZAKOŃCZONE INWESTYCJE ............................................................... 7
3.2 OSIĄGNIĘCIA I INICJATYWY ZWIĄZANE ZE ZRÓWNOWAŻONYM ROZWOJEM .................................... 10
3.3 INNE WAŻNE WYDARZENIA ........................................................................................................................ 10
4 OPIS MODELU BIZNESOWEGO ........................................................................................................................... 11
4.1 KRÓTKO O GRUPIE ONDE ........................................................................................................................... 11
4.2 DZIAŁALNOŚĆ GRUPY ONDE ...................................................................................................................... 11
4.3 ŁAŃCUCH WARTOŚCI .................................................................................................................................. 13
4.4 STRATEGIA .................................................................................................................................................... 14
4.5 OPIS BRANŻY I RYNKÓW, NA KTÓRYCH DZIAŁA GRUPA ONDE ............................................................ 14
4.6 GŁÓWNE TENDENCJE I CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA ROZWÓJ BRANŻY I GRUPY ......................... 15
5 ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ GRUPY ONDE ...................................................................................................... 17
5.1 RELACJE Z INTERESARIUSZAMI ................................................................................................................ 17
5.1.1 OPIS ZARZADZANIA RELACJAMI Z KLUCZOWYMI INTERESARIUSZAMI ......................................... 18
5.1.2 ASPEKTY KLUCZOWE DLA INTERESARIUSZY .................................................................................... 20
5.2 PRACOWNICY ............................................................................................................................................... 23
5.2.1 OPIS POLITYK I PROCEDUR NALEŻYTEJ STARANNOŚCI W OBSZARZE PRACOWNICZYM ......... 24
5.2.2 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE O ZATRUDNIENIU ............................................................................ 25
5.2.3 REKRUTACJA I ONBOARDING............................................................................................................... 27
5.2.4 WARUNKI PRACY I BENEFITY ............................................................................................................... 29
5.2.5 SZKOLENIA I ROZWÓJ W GRUPIE ONDE ............................................................................................. 30
5.3 BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY ....................................................................................................... 32
5.3.1 OPIS POLITYK I PROCEDUR NALEŻYTEJ STARANNOŚCI W OBSZARZE BHP ................................ 32
5.3.2 WSKAŹNIKI WYPADKOWOŚCI GRUPY ONDE ..................................................................................... 35
5.3.3 INICJATYWY W OBSZARZE BHP ........................................................................................................... 37
5.3.4 OCHRONA ZDROWIA I ŻYCIA PRACOWNIKÓW .................................................................................. 38
5.4 KLIENCI (INWESTORZY I ZAMAWIAJĄCY) ................................................................................................. 40
5.5 PODWYKONAWCY ........................................................................................................................................ 41
5.5.1 STANDARDY WSPÓŁPRACY I PROCEDURY NALEŻYTEJ STARANNOŚCI ....................................... 41
5.5.2 BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY ORAZ OCHRONA ŚRODOWISKA WE WSPÓŁPRACY
Z PODWYKONAWCAMI ......................................................................................................................................... 42
5.6 DOSTAWCY ................................................................................................................................................... 43
5.6.1 KRYTERIA WYBORU I OCENY DOSTAWCÓW ..................................................................................... 44
                                   
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 3
5.6.2 ORGANIZACJA PROCESU ZAKUPOWEGO .......................................................................................... 45
5.7 INTERESARIUSZE SPOŁECZNI ................................................................................................................... 46
5.7.1 ONDE FLOW ............................................................................................................................................ 46
5.7.2 SPOŁECZNOŚCI LOKALNE .................................................................................................................... 47
5.7.3 SPOŁECZNOŚĆ TORUNIA ...................................................................................................................... 48
5.7.4 WYDATKI PONOSZONE NA WSPIERANIE INICJATYW WYKRACZAJĄCYCH POZA PROFIL
PODSTAWOWEJ DZIAŁALNOŚCI ONDE S.A. ...................................................................................................... 49
5.8 AKCJONARIUSZE I UCZESTNICY RYNKU KAPITAŁOWEGO .................................................................... 49
5.9 ŚRODOWISKO NATURALNE ........................................................................................................................ 52
5.9.1 OPIS POLITYK I PROCEDUR NALEŻYTEJ STARANNOŚCI W OBSZARZE ŚRODOWISKOWYM ..... 52
5.9.2 GŁÓWNE ASPEKTY ŚRODOWISKOWE ................................................................................................ 54
5.9.3 CELE ŚRODOWISKOWE I ICH REALIZACJA......................................................................................... 56
5.9.4 ŚRODOWISKOWE EFEKTY DZIAŁALNOŚCI W ODNIESIENIU DO ASPEKTÓW ZNACZĄCYCH ...... 58
5.9.5 INICJATYWY PROEKOLOGICZNE ......................................................................................................... 59
5.10 ZAANGAŻOWANIE W OGRANICZANIE NEGATYWNYCH ZMIAN KLIMATU ............................................. 60
5.10.1 ISTOTNOŚĆ ZMIAN KLIMATU DLA GRUPY ONDE ............................................................................... 60
5.10.2 MODEL BIZNESOWY A KLIMAT; POLITYKA KLIMATYCZNA ............................................................... 61
5.10.3 POLITYKA KLIMATYCZNA ...................................................................................................................... 63
5.10.4 KLUCZOWE WSKAŹNIKI WYNIKÓW GRUPY ONDE ZWIĄZANE Z KLIMATEM .................................. 63
5.11 ZRÓWNOWAŻONY ŁAD KORPORACYJNY ................................................................................................. 70
5.11.1 ZARZĄDZANIE I NADZÓR ....................................................................................................................... 70
5.11.2 BIM W ZARZĄDZANIU INWESTYCJAMI ................................................................................................. 74
5.11.3 AUDYT WEWNĘTRZNY ........................................................................................................................... 74
5.11.4 PRZECIWDZIAŁANIE KORUPCJI I OCHRONA SYGNALISTÓW........................................................... 75
5.11.5 DOBRE PRAKTYKI ................................................................................................................................... 75
5.11.6 ETYKA BIZNESU UCZCIWE PRAKTYKI KONKURENCYJNE ............................................................. 75
6 ZARZĄDZANIE RYZYKAMI ZWIĄZANYMI Z DZIAŁALNOŚCIĄ GRUPY, MAJĄCYMI WPŁYW NA ZAGADNIENIA
NIEFINANSOWE ............................................................................................................................................................ 76
6.1 OBSZAR: ZAGADNIENIA PRACOWNICZE ................................................................................................... 76
6.2 OBSZAR: ŚRODOWISKO NATURALNE ....................................................................................................... 79
6.3 RYZYKO ZWIĄZANE Z POTENCJALNIE NEGATYWNYM WPŁYWEM NA KLIMAT, A TAKŻE WPŁYWEM
ZMIAN KLIMATU NA GRUPĘ ..................................................................................................................................... 79
6.4 OBSZAR: POSZANOWANIE PRAW CZŁOWIEKA ....................................................................................... 80
6.5 OBSZAR: ZAGADNIENIA SPOŁECZNE ........................................................................................................ 80
6.6 OBSZAR: ETYKA I PRZECIWDZIAŁANIE KORUPCJI .................................................................................. 80
6.7 INNE RYZYKA ZWIĄZANE Z ZAGADNIENIAMI NIEFINANSOWYMI, W TYM Z RELACJAMI GRUPY Z JEJ
OTOCZENIEM ZEWNĘTRZNYM ............................................................................................................................... 81
7 INFORMACJE O RAPORCIE ................................................................................................................................. 82
SPIS TABEL I WYKRESÓW .......................................................................................................................................... 86
                                       
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 4
1 SŁOWEM WSTĘPU
ONDE z włoskiego oznacza fale, a te symbolizują energię, siłę natury, witalność i moc. Dla nas ochrona
środowiska oraz zaangażowanie w zmiany klimatu to nie tylko trend, ale filar naszej działalności, na którym
opieramy przyszłość naszej firmy.
Naszą ambicją jako lidera budownictwa w segmencie OZE, a także ambitnego inwestora zaangażowanego
w rozwój energetyki odnawialnej w Polsce jest wspieranie polskiej transformacji energetycznej przy
równoległym tworzeniu wartości dla akcjonariuszy poprzez umocnienie pozycji Grupy ONDE. Chcemy mieć swój
istotny udziw realizacji wizji neutralnej dla klimatu gospodarki, a jednocześnie rozwijać sodpowiedzialnie,
z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju.
W ONDE podejmujemy szereg działań, by wdrażać i promować pozytywne rozwiązania w obszarze ochrony
środowiska i klimatu. Wierzymy, że wspólnie możemy dalej rozwijać świat i być falą czystej, zielonej zmiany.
Wytwarzać niezbędną do życia energię w zgodzie i porozumieniu z naturą. Dla nas wszystkich, ale i dla przyszłych
pokoleń.
Na drodze do realizacji tej misji wykonaliśmy w ostatnich latach ogromną pracę. Dowodem niech będą liczby.
W swoim portfolio mamy już ponad 350 projektów farm wiatrowych i fotowoltaicznych (zakończonych lub w trakcie
realizacji) o łącznej mocy ponad 3 GW. Aktywnie działamy także wewnątrz naszej organizacji. Jesteśmy pierwszą
w Polsce firmą z branży OZE, która uzyskała certyfikat EMAS najwyższe unijne wyróżnienie w zakresie ekologii
i najbardziej wiarygodny ze standardów zarządzania środowiskowego w Unii Europejskiej. Co więcej postawiliśmy
sobie ambitny cel, aby w przeciągu 2-3 lat dojść do neutralności klimatycznej.
Zrównoważony rozwój nie jest oczywiście możliwy bez współpracy z naszych interesariuszami. Dlatego bardzo
się cieszymy z prawdziwie partnerskich relacji, które przez lata udało nam się wypracować i dziękujemy za
otwarty, szczery dialog pracownikom, klientom, podwykonawcom, dostawcom, uczestnikom rynku kapitałowego,
członkom środowiska naukowego i lokalnych społeczności oraz wszystkim innym osobom, z którymi stykamy s
w naszej codziennej działalności.
To właśnie Państwu naszym interesariuszom przede wszystkim dedykujemy ten pierwszy w naszej historii
raport zrównoważonego rozwoju Grupy ODNE. Mamy nadzieję, że pozwoli on Państwu jeszcze lepiej poznać
naszą działalność biznesową, środowiskową i społeczną, a także nasze ambicje, priorytety i plany na kolejne lata.
Wierzymy, że z Państwa udziałem nasz rozwój w najbliższych latach będzie dobrze nawiązywał do nazwy ONDE
fal symbolizujących energię pochodzącą z natury, która ma moc zmieniania świata.
Paweł Średniawa
Piotr Gutowski
Marcin Szerszeń
Prezes Zarządu
Wiceprezes Zarządu
Wiceprezes Zarządu
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 5
2 JAK GRUPA ONDE TWORZY WARTOŚĆ DLA INTERESARIUSZY
1217 mln zł
przychody ze sprzedaży w 2021 r. (+108% r/r)
77%
przychodów z OZE
46 mln zł
zysk netto w 2021 r. (+40% r/r)
32 mln zł
wypłacona dywidenda (za 2020)
925 mln zł
backlog Grupy na koniec 2021 r.
3+ GW
z ponad 350 projektów
(zakończonych lub w realizacji)
836 MW
z projektów własnych (na
31.12.2021)
594 (+139 r/r)
pracowników na koniec 2021 r.
0 wypadków
ciężkich, śmiertelnych,
zbiorowych
-29,2%
redukcja emisji GHG 2021/2020
(Scope 1 i 2)
-44,5%
redukcja zużycia energii elektrycznej
2021/2020
EMAS
europejski system
ekozarządzania i audytu
-55,5%
redukcja całkowitego zużycia
energii (elektrycznej, cieplnej
i spalania paliw) w relacji do
przychodów 2021/2020
[GRI 102-7]
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 6
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 7
3 NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA
Rok 2021 pod wieloma względami był dla Grupy ONDE przełomowy. Poniżej prezentujemy najważniejsze
w naszej ocenie wydarzenia tego okresu oraz pierwszych miesięcy br.
3.1 NAJWIĘKSZE ROZPOCZĘTE LUB ZAKOŃCZONE INWESTYCJE
W 2021 r. realizowaliśmy na zlecenie prywatnych inwestorów oraz zamawiających z sektora publicznego duże
projekty w każdym z podstawowych obszarów naszej działalności: farmach wiatrowych i fotowoltaicznych oraz
w infrastrukturze drogowej Do najważniejszych tegorocznych dokonań zaliczamy także rozpoczęcie w listopadzie
ub.r. realizacji w woj. mazursko-warmińskim pierwszego własnego projektu instalacji PV „Cyranka” o mocy
18 MW. Uruchomienie tej farmy fotowoltaicznej planowane jest jeszcze w tym roku.
Wśród projektów zrealizowanych przez ONDE jako generalnego wykonawcę do najistotniejszych zaliczają się:
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 8
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 9
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 10
3.2 OSIĄGNIĘCIA I INICJATYWY ZWIĄZANE ZE ZRÓWNOWAŻONYM ROZWOJEM
Uzyskanie prestiżowego certyfikatu ekozarządzania i audytu EMAS
EMAS to system certyfikacji środowiskowej funkcjonujący w oparciu o Rozporządzenie Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z 25 listopada 2009 r. To obecnie najwyższe unijne wyróżnienie
w zakresie ekologii i najbardziej wiarygodny ze standardów zarządzania środowiskowego w Unii
Europejskiej. Rejestracja w systemie oznacza spełnienie przez ONDE najbardziej restrykcyjnych
wymagań ochrony środowiska. Jesteśmy pierwszą w Polsce firmą z branży OZE, która uzyskała ten
certyfikat.
Rozpoczęcie liczenia emisji w łańcuchu wartości (Scope 3)
Liczenie emisji gazów cieplarnianych (ang. greenhouse gases, GHG) pozwala świadomie zarządzać
swoim wpływem na klimat i jest pierwszym krokiem do redukcji śladu węglowego organizacji. Obecnie
liczymy naszą emisbezpośrednią (Scope 1) oraz pośrednią powstałą ze zużycia zakupionej energii
(Scope 2). Z początkiem 2022 r. zaczęliśmy liczyć poziom emisji ekwiwalentu CO
2
w zakresie trzecim.
Obejmuje on emisje powstałe w całym łańcuchu wartości, np. w wyniku wytworzenia surowców lub
półproduktów, zagospodarowania odpadów, usług transportowych świadczonych przez zewnętrznych
operatorów czy użytkowania produktów przez końcowych użytkowników.
Powołanie do życia programu ONDE FLOW
ONDE FLOW to nasz sztandarowy program CSR, którego fundamentem jest edukacja w zakresie
odnawialnych źródeł energii i tematów pokrewnych. Jego adresatami w szczególności młodzież,
studenci i młodzi naukowcy z wyższych uczelni. Poza aspektem edukacyjnym planujemy wyłaniać na
światło dzienne i dofinansować ich innowacyjne pomysły, aby zapewnić im szansę na pogłębianie badań,
a także zwiększ społeczną świadomość dotyczącą odnawialnych źródeł energii i dbać o ich dalszy
rozwój. Obecnie projekt znajduje się w fazie rozwojowej, która potrwa do końca 2022 r.
3.3 INNE WAŻNE WYDARZENIA
[GRI 102-10]
Zmiana nazwy z Przedsiębiorstwo Budownictwa Drogowo-Inżynieryjnego (PBDI) na ONDE
Wraz ze wzrostem udziału farm fotowoltaicznych i wiatrowych w naszym portfelu zleceń pojawił się pomysł
na zmianę nazwy, która lepiej odzwierciedla profil naszej działalności. „ONDE” z włoskiego oznacza fale,
a te symbolizują energię, siłę natury, witalność i moc. To także fala słoneczna czy siła wiatru oraz „nowa
fala”, czyli coś świeżego, młodzieńczego, nowatorskiego. Jednak dla nas ekologia to nie nowy trend, ale
rzeczywistość i przyszłość firmy – od wielu lat specjalizujemy się w odnawialnych źródłach energii, które
są głównym elementem wpisanym w naszą wieloletnią strategię rozwoju.
Debiut na GPW
Jako lider branży OZE w Polsce podjęliśmy strategiczną decyzję o debiucie akcji naszej Spółki na Giełdzie
Papierów Wartościowych. W procesie IPO sprzedaliśmy wszystkie oferowane akcje po cenie
maksymalnej, a z tytułu emisji nowych walorów pozyskaliśmy 214,5 mln brutto (202,6 mln netto).
Środki te przeznaczyliśmy głównie na pozyskanie nowych projektów farm wiatrowych i fotowoltaicznych.
W IPO ONDE zostało wycenione na ok. 1,43 mld zł, a pierwsze notowanie odbyło się 19 lipca ub.r.
Zakup IDE Projekt
W 2021 r. nasza grupa powiększyła się o biuro projektowe IDE Projekt Sp. z o.o. doświadczony,
sprawdzony i rzetelny zespół wysoko wykwalifikowanych inżynierów i projektantów. Ich specjalistyczna
wiedza, doświadczenie i kompetencje w zakresie doboru najlepszych rozwiązań projektowych umożliwiły
nam zwiększenie efektywności i uzyskanie oszczędności przy zachowaniu najwyższych standardów
technicznych projektowanych i budowanych przez nas instalacji OZE.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 11
4 OPIS MODELU BIZNESOWEGO
4.1 KRÓTKO O GRUPIE ONDE
Grupa ONDE jest liderem w segmencie budownictwa dla OZE w Polsce największym w kraju generalnym
wykonawcą lądowych farm wiatrowych pod względem łącznej wielkości realizowanych projektów, wiodącym
wykonawcą farm fotowoltaicznych, posiadającym rozbudowane portfolio projektów elektrowni gotowych do
rozwijania we własnym zakresie oraz portfel realizowanych kontraktów drogowych [GRI 102-1].
W skład grupy kapitałowej wchodzi spółka dominująca ONDE S.A. o bogatym doświadczeniu w realizacji
projektów budowy i modernizacji dróg oraz projektów energetycznych dla segmentu OZE, wraz z 23 spółkami
zależnymi: wyspecjalizowaną w usługach projektowych pracownia IDE Projekt Sp. z o.o. oraz 22 spółkami
celowymi, powołanymi do realizacji projektów [GRI 102-45]. Siedziba Spółki znajduje się w Toruniu, przy ulicy
Wapiennej 40 [GRI 102-3]. W Toruniu zlokalizowane też: serwis ONDE S.A., wytwórnia mas bitumicznych oraz
pracownia IDE Projekt. Ponadto Spółka posiada wytwórnię mas bitumicznych w Koszalinie [GRI 102-4].
Rok 2021 był dla ONDE rekordowy pod względem wykonawstwa dla OZE. Spółka zakończyła realizację
13 projektów wiatrowych oraz 64 farm słonecznych dla swoich klientów, o łącznym potencjale wytwórczym na
poziomie niemal 0,4 GW. W swoim portfolio ONDE ma ponad 350 projektów OZE (zakończonych lub w trakcie
realizacji) i przekroczyło historyczny próg 3 GW mocy urządzeń na wszystkich FW i PV realizowanych od początku
istnienia Spółki [GRI 102-7].
Na koniec 2021 r. Grupa ONDE zatrudniała 594 pracowników, głównie na terenie północno-zachodniej Polski.
4.2 DZIAŁALNOŚĆ GRUPY ONDE
Grupa działa w zdywersyfikowanym modelu biznesowym, posiadając ugruntowaną pozyc na rynku budownictwa
farm wiatrowych oraz fotowoltaicznych i pozycjonuje się jako największy wykonawca inwestycji w OZE pod
względem łącznej wielkości zrealizowanych projektów wiatrowych na polskim rynku [GRI 102-4].
Grupa prowadzi działalność w oparciu o następujące segmenty działalności [GRI 102-6]:
segment „Odnawialnych Źródeł Energii”, który dzieli się na trzy obszary:
realizacja kontraktów dla branży farm wiatrowych,
realizacja kontraktów dla branży farm fotowoltaicznych,
serwis i utrzymanie farm fotowoltaicznych,
segment „Budownictwo Drogowo-Inżynieryjne”,
segment „Pozostałe” (sprzedaż kruszywa, materiałów budowlanych i produkcji pomocniczej).
Uzupełnieniem oferty Grupy usługi projektowe w branży odnawialnych źródeł energii, a także w segmencie
infrastruktury drogowej, energetyki oraz branż towarzyszących, realizowane przez pracownię IDE Projekt
Sp. z o.o.
W 2021 r. Grupa ONDE realizowała projekty budowy i przebudowy dróg oraz projekty kompleksowych realizacji
inwestycji budowlanych w segmencie Odnawialnych Źródeł Energii w tym przede wszystkim:
farmy wiatrowe: w 2021 r. weszło w życie 15 umów na kompleksorealizację farm wiatrowych o łącznej
mocy ok. 454 MW i łącznej wartości umów ponad 422 mln zł. W 2021 r. zakończono również 13 projektów o
łącznej mocy 289 MW. Na koniec 2021 r. w realizacji pozostaje 30 projektów o łącznej mocy 1260 MW.
farmy fotowoltaiczne: w 2021 r. zawarto 76 umów na realizację inwestycji z obszaru PV o łącznej mocy
310 MW i wartości ponad 530 mln zł. W 2021 r. zakończono również 64 projekty o łącznej mocy 64 MW.
Na koniec 2021 r. w realizacji pozostaje 109 projektów o łącznej mocy 277 MW [GRI 102-7].
W segmencie budownictwa dla OZE Grupa oferuje i pozyskuje umowy na usługi kompleksowego wykonawstwa
budów farm wiatrowych i fotowoltaicznych. Specjalizacja w tym obszarze połączona z doświadczeniem
w realizacji kontraktów na budowy dróg jest jedną z przewag konkurencyjnych Grupy, ze względu na dominującą
lokalizację inwestycji w obszarach nieposiadających odpowiedniej infrastruktury drogowej. W obszarach
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 12
budownictwa instalacji fotowoltaicznych oraz farm wiatrowych Spółka może świadczyć wybrane przez klienta
usługi procesu budowlanego, realizować projekty w formule BoP i BoS albo realizować całość inwestycji na bazie
powierzonej dokumentacji w formule EPC (pod klucz). Ponadto w ramach oferty wprowadzono usługi O&M
(ang. operation and maintenance) dla instalacji fotowoltaicznych.
Pozyskiwane przez Grupę projekty mogą być inwestycjami na dotychczas niezabudowanym terenie przy braku
odpowiedniej infrastruktury (greenfield), jak również realizacjami posiadającymi pozwolenie na budowę czy też
wygraną aukcję OZE dla przewidywanej mocy instalacji. Następnie Grupa dąży do skutecznego zrealizowania
projektu i uzyskania niezbędnych decyzji administracyjnych. W efekcie przeprowadzonego procesu
inwestycyjnego, gotowe instalacje przechodzą w zarządzanie lub udziały w spółkach celowych realizujących
projekt. W 2021 r. pozyskano 22 takich projektów, z czego jeden przeszedł już do fazy budowy.
Główny zakres działalności/prac Grupy ONDE:
w zakresie energetyki wiatrowej działalność skoncentrowana jest na realizacji projektów w formule
Balance of Plants (BoP). Wykonywane prace obejmują wszystkie roboty budowlane poza dostawą
i montażem turbin wiatrowych. ONDE jest odpowiedzialne za roboty elektroenergetyczne, w tym projekty
i budowy stacji elektroenergetycznych oraz linii kablowych średniego i wysokiego napięcia. Projektuje
i wykonuje fundamenty, drogi dojazdowe do farm czy place manewrowe. Spółka może również pochwalić
się zakończonymi realizacjami farm wiatrowych „pod klucz”, co obejmuje dodatkowo dostawę, montaż
oraz uruchomienie elektrowni;
w obszarze farm fotowoltaicznych zakres prac obejmuje wszystkie etapy procesu budowlanego, od
sporządzenia projektu wykonawczego, przez wybudowanie dróg dojazdowych, po dosta i montaż
modułów fotowoltaicznych, wykonanie przyłącza kablowego i uruchomienia instalacji farmy
fotowoltaicznej. Grupa realizuje większość projektów fotowoltaicznych w formule pod klucz, a także
wykonuje projekty instalacji;
w segmencie budownictwa drogowo-inżynieryjnego ONDE kompleksowo realizuje inwestycje związane
z budową i remontem dróg, ulic, infrastruktury towarzyszącej, jak również wykonuje prace brukarskie,
kanalizacyjne czy oznakowanie i oświetlenie terenów. Spółka posiada kompetencje do realizowania
projektów również formule Projektuj i Buduj. Uzupełnieniem usług w tym obszarze jest produkcja własna
mas bitumicznych wykorzystywanych przy realizacji budów [GRI 102-2].
Dodatkowo Grupa z początkiem roku 2021 rozpoczęła działalność w obszarze budowy własnych Odnawialnych
Źródeł Energii w modelu develop, build and sell. Działalność ta opiera się o zakup, dewelopment, budowę,
a następnie planowana jest sprzedaż projektów fotowoltaicznych i wiatrowych. Aktualna sytuacja na rynku
zachęca natomiast do pozostawienia wybudowanych projektów, bądź przynajmniej ich części, we własnym
portfelu i czerpanie przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej. Grupa pozyskuje zarówno projekty na
wczesnym etapie rozwoju (greenfield), jak i posiadające ustalone już warunki przyłączenia do sieci lub pozwolenie
na budowę, co oznacza możliwość szybszej komercjalizacji. W listopadzie 2021 r. Spółka rozpoczęła budowę
pierwszego własnego projektu fotowoltaicznego "Cyranka”, który jest zlokalizowany w woj. mazursko-
warmińskim. 18 MW instalacja ma zostać uruchomiona do końca 2022 r.
Nagrody i wyróżnienia dla ONDE otrzymane w 2021 r.:
1. III miejsce dla FW Banie III, w konkursie „Buduj bezpiecznie”,
2. Wyróżnienie dla FW Szymankowo, w konkursie „Buduj bezpiecznie”,
3. I miejsce w województwie kujawsko-pomorskim i XV miejsce w Polsce wśród firm z przychodami
powyżej 250 mln zł, Diamenty Forbesa,
4. Diamentowy Certyfikat Rzetelna Firma,
5. Nagroda za „Firmę Roku” przyznana przez Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej,
6. Arcydzieło Sztuki Budowlanej 2021 – Budownictwo Inżynieryjne i drogowe Pomorsko-Kujawska Izba
Budownictwa.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 13
4.3 ŁAŃCUCH WARTOŚCI
Grupa ONDE kompleksowo realizuje projekty inwestycyjne w segmencie OZE od fazy projektowania, przez
roboty budowlane do zarządzania instalacją. Posiada równi odpowiednie kompetencje do realizowania
projektów drogowo-inżynieryjnych, również w formule Projektuj i Buduj. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu,
wykwalifikowanej kadrze pracowników i współpracy ze sprawdzonymi partnerami możliwe jest oferowanie
inwestorom najwyższego standardu usług, jednocześnie mając zapewnione zasoby do realizacji projektów.
Pionowa integracja umożliwia tworzenie wartości na kolejnych etapach realizacji projektów inwestycyjnych.
Centrum kompetencyjnym w zakresie usług projektowych w branży odnawialnych źródeł energii jest IDE Projekt
Sp. z o.o. Spółka ta wykonujemy kompleksowe projekty budowlane i wykonawcze farm fotowoltaicznych oraz
farm wiatrowych, a dużą część jej zleceń stanowią również projekty w zakresie infrastruktury drogowej
i energetycznej oraz branż towarzyszących. IDE Projekt opracowuje projekty budowlane i wykonawcze w zakresie
budowy nowych oraz przebudowy, rozbudowy i remontów istniejących elementów układu drogowego oraz
obiektów energetycznych Ponadto oferuje opracowania tras przejazdów transportu ponadgabarytowego,
prognozy ruchu i przepustowości, wsparcie w postępowaniach środowiskowych i uzyskiwaniu pozwoleń na
budowę dla inwestycji z obszaru energetyki odnawialnej. Posiadanie w ramach Grupy biura projektowego
eliminuje potrzebę zlecania usługi na zewnątrz, zapewnia rzetelność wykonania usługi i nie generuje dodatkowych
kosztów.
Znajomość specyfiki realizacji projektów w segmencie OZE stanowi o przewadze kompetencyjnej Grupy
w zakresie oceny realnego potencjału inwestycji, co przekłada się na wiarygodność wyceny i oceny stopnia
trudności wykonania projektów energetycznych. Wpływa to na zdolność Grupy do selektywnego dobierania
projektów o najwyższym potencjale ekonomicznym i technicznym do swojego portfela przeznaczonego
do dewelopmentu.
W zakresie budownictwa drogowo-inżynieryjnego oraz projektów energetyki odnawialnej Grupa korzysta
z aktywów, jakimi posiadane wytwórnie mas bitumicznych zlokalizowane w Toruniu i Koszalinie oraz
specjalistyczny sprzęt budowlany wykorzystywany w realizowanych projektach. Ponadto, doświadczenie
w zakresie budowy dróg jest istotne przy realizacji projektów z sektora OZE, szczególnie w lokalizacjach
nieposiadających odpowiedniej infrastruktury, pozwalającej na sprawny transport wielkogabarytowych
elementów, wykorzystywanych przy budowach.
Istotnym elementem budowania wartości w Grupie ONDE wykwalifikowane i doświadczone kadry.
Różnorodność zrealizowanych projektów wpływa na wszechstronność kadr i zdolność do realizowania
niestandardowych projektów w przewidywanych terminach i budżetach. Wdrożone systemy zarządzania
środowiskowego oraz BHP, zgodne z normami ISO 45001:2018, ISO 14001:2015 dodatkowo wspierają sprawne
wykonywanie prac budowlanych.
Dodatkowo, w 2021 r. Grupa wdrożyła standard zarządzania środowiskowego EMAS, potwierdzający spełniania
najbardziej restrykcyjnych wymagań ochrony środowiska w Europie. W ramach deklaracji EMAS, w aspekcie jej
weryfikacji przez audytora trzeciej strony, stwierdzono, że Grupa ONDE posiada odpowiednie zasoby, wiedzę,
kompetencje i postawę, włączając się w dynamiczny i szeroki sposób w procesy zmian źródeł produkcji energii
elektrycznej, cieplnej i chłodu w Polsce i Europie, na źródła nisko i bezemisyjne. Uznano, że również sama,
w swych procesach wewnętrznych, prowadzi także działalność minimalizującą jej ślad węglowy oraz ślad
środowiskowy.
Grupa dba o markę atrakcyjnego przyszłego pracodawcy, oferując m.in. program praktyk i staży dla studentów,
w celu zapewnienia sobie dostępu do ambitnych i wykształconych kadr. Posiadany kapitał ludzki jest jednym
z wyróżników, stojącym za silną pozycją ONDE na rynku.
Na przestrzeni kilkunastu lat działalności Grupa pozyskała również grono sprawdzonych, rzetelnych
podwykonawców, dostarczających komplementarne usługi w najwyższym standardzie. Zwiększa to elastyczność
i skalę działalności Grupy, przy zapewnieniu odpowiedniego poziomu realizowanych usług. W odniesieniu do
podwykonawców, Grupa posiada polityki określające wymagania dla podwykonawców w obszarach:
środowiskowym i bezpieczeństwa.
Ponadto, oferowana usługa w zakresie O&M w oparciu o najlepsze praktyki rynkowe, doświadczenie,
wykwalifikowany personel oraz nowoczesne przyrządy pomiarowe i diagnostyczne pozwalają zapewnić wysoką
niezawodność pracy powierzonych ONDE do eksploatacji farm fotowoltaicznych.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 14
4.4 STRATEGIA
Misja:
Świadczenie najwyższej jakości usług budowlanych oraz rozwój działalności na rynku
budownictwa dla OZE w celu wspierania polskiej transformacji energetycznej,
a w konsekwencji partycypacja w realizacji wizji neutralnej dla klimatu gospodarki,
z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju.
Cel strategiczny:
Tworzenie wartości dla akcjonariuszy poprzez zapewnienie dalszego wzrostu Grupy,
umocnienie jej pozycji jako lidera w zakresie przyjaznych środowisku i nowoczesnych
rozwiązań budowlanych dla sektorów energetyki odnawialnej i sektora drogowego
w Polsce, jak również dalsze rozszerzenie prowadzonej działalności o zakup i budowę
instalacji fotowoltaicznych, a następnie sprzedaż w modelu develop, build and sell lub
eksploatacja na własny rachunek w tym modelu.
Grupa ONDE opiera swoją strategię o trzy filary:
1. pozycję lidera w budowie farm wiatrowych oraz czołową pozycję w dynamicznie rozwijającym się segmencie
budowy farm fotowoltaicznych w Polsce;
2. przewidywany wzrost sektora produkcji zielonej energii, w szczególności produkcji energii wiatrowej
i fotowoltaicznej w Polsce w okresie do 2040 r., w związku z realizacją polityki Europejskiego Zielonego Ładu
oraz Polityki Energetycznej Polski do roku 2040, które zakładają wzrost i wsparcie dla rozwoju farm
wiatrowych i fotowoltaicznych w Polsce;
3. utrzymanie i dalsze wykorzystanie posiadanych zasobów własnych oraz współpraca z Grupą ERBUD.
Obecna strategia zakłada kontynuowanie modelu biznesowego w oparciu o świadczenie usług budowlanych
w segmencie OZE w obszarze energetyki fotowoltaicznej i wiatrowej jako podstawowej działalności. Grupa będzie
również prowadzdziałalność w segmencie budownictwa drogowo-inżynieryjnego poprzez selektywny dobór
i realizację projektów. Grupa zakłada dalsze akwizycje projektów na żnym etapie zaawansowania, w celu
rozszerzenia działalności w segmencie OZE o obszar realizacji projektów OZE w modelu develop, build and sell.
Jako uzupełnienie oferty, Grupa zamierza świadczyć usługi operatorskie i serwisowe dla wybudowanych przez
nią farm, a także innych już funkcjonujących farm wiatrowych i fotowoltaicznych.
W horyzoncie ugoterminowym strategia zakłada potencjalne dalsze rozszerzenie działalności w zakresie
budowy i eksploatacji farm fotowoltaicznych oraz podjęcie prac w innych segmentach budownictwa związanego
z produkcją zielonej energii. Grupa będzie rozważać budowę instalacji magazynowania energii elektrycznej i ich
eksploatacji w oparciu o doświadczenie i kompetencje projektowo-inżynieryjne. Ponadto, ONDE będzie ubiegać
się o kontrakty na realizację instalacji energetyki wiatrowej i fotowoltaicznej na rynkach zagranicznych,
w szczególności w krajach należących do Unii Europejskiej, realizujących politykę Europejskiego Zielonego Ładu.
W przyszłości Spółka będzie także dążyć do stworzenia strategii obejmującej tematykę ESG, w tym dla obszarów
społecznych i pracowniczych.
4.5 OPIS BRANŻY I RYNKÓW, NA KTÓRYCH DZIAŁA GRUPA ONDE
Spółki z Grupy ONDE działają na polskim rynku budownictwa dla sektora energetyki odnawialnej oraz
budownictwa drogowo-inżynieryjnego.
Sektor OZE jest dynamicznie rosnącym obszarem wytwarzania energii w kraju według danych Agencji Rynku
Energii w 2021 r. odpowiadał za 12,3% wyprodukowanej energii w kraju, z czego produkcja farm wiatrowych
stanowiła 9,4%, a farm PV 2,9%. W obliczu zmian regulacyjnych, tempo wzrostu mocy farm wiatrowych
znacząco spadło w ostatnich pięciu latach, przy jednoczesnym przyspieszeniu dynamiki oddawania do
użytkowania nowych instalacji fotowoltaicznych. W samym 2021 r. produkcja energii z farm PV wzrosła blisko
dwukrotnie względem 2020 r. Na koniec października 2021 r. szacowana moc zainstalowana PV wynosiła
6688 MW, podczas gdy w 2020 r. wynosiła 3 936 MW. Natomiast moc zainstalowana farm wiatrowych na koniec
listopada 2021 r. wynosiła ok. 7185 MW (6 350 MW na koniec 2020 r.).
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 15
W 2020 r. produkcja energii z wiatru stanowiła ponad 9% całkowitego wolumenu wyprodukowanej energii w kraju.
Krajowy Plan Działań na Rzecz Energii i Klimatu przewiduje zwiększenie mocy instalacji OZE w Polsce do 24 GW
w 2030 r. i 37 GW w 2040 r. (z poziomu 9,5 GW w 2020 r.), a także wzrost udziału produkcji energii elektrycznej
pochodzącej z OZE do 32% i 40% (do 2030 r. i 2040 r.).
Z kolei jak wynika z raportu WindEurope, „Energia wiatrowa w Europie: statystyki z 2021 r. i prognozy na lata
2022-2026” inwestycje w sektorze energii wiatrowej w Europie w 2019 r. sięgnęły 52 mld euro, a w latach
2021-2025 zainstalowanych zostanie 105 GW nowych mocy wiatrowych. Natomiast z inwestycjami na poziomie
1,6 mld euro w 2020 r., Polska znajduje się wśród pięciu krajów o najwyższym poziomie wydatków na lądowe
farmy wiatrowe w Unii Europejskiej. Zgodnie z danymi przedstawionymi w raporcie URE łączna moc generowana
przez instalacje OZE wyniosła w 2020 r. 9979 MW, wobec 6970 MW w 2015 r. (wzrost o ponad 43%), z czego
63,6% pochodziło z energetyki wiatrowej. W ciągu ostatnich 10 lat moc polskich farm wiatrowych wzrosła ponad
pięciokrotnie.
Energetyka słoneczna („PV”) rozwija się najszybciej ze wszystkich sektorów OZE w Polsce. Według SolarPower
Europe, w 2021 r. Dzięki instalacji około 3,2 GW nowych mocy fotowoltaicznych, Polska zajęła czwarte miejsce
w Europie pod względem przyrostowym, zaraz po Niemczech (5,8 GW), Hiszpanii 3,8 GW) oraz Holandii
(3,3 GW). W 2021 r. ponad 1,1 TWh wyprodukowanej w Polsce energii elektrycznej zostało wprowadzone
z mikroinstalacji PV ponad trzykrotnie więcej niż w 2019 r. Według danych Agencji Rynku Energii na koniec
czerwca 2021 r. moc zainstalowana fotowoltaiki w Polsce wyniosła 5357 MW, o 117,4 proc. więcej w stosunku do
czerwca 2020 r. Przeciętna wielkość instalacji PV to 10,3 kW. Istotnym czynnikiem jest stabilność łańcucha
dostaw kluczowych komponentów i optymalizacja kosztowa zamówień. W tym celu ONDE w okresie
IV kw. 2021 r. II kw. 2022 r. realizuje jedną z największych dostaw modułów wśród wykonawców OZE w Polsce,
zamawiając 440 kontenerów morskich z modułami o mocy ok. 140 MWp. Tak duży wolumen daje nie tylko komfort
realizacji prac zleconych, ale też zabezpiecza budowy farm na własny rachunek i stabilność ceny ważnego
komponentu.
Jedną z przyczyn szybkiego rozwoju sektora energetyki odnawialnej w ostatnich latach jest rozdrobnienie rynku
i łatwość w pozyskiwaniu finansowania projektów. W efekcie, krajowe inwestycje w farmy wiatrowe
i fotowoltaiczne w znaczącej mierze realizowane przez mniejszych, prywatnych inwestorów, pomimo
obecności na rynku znaczących spółek energetycznych o największym udziale w produkcji i sprzedaży energii
ogółem. Taka sytuacja wzmaga popyt na wyspecjalizowane usługi budowlane wśród inwestorów i pozytywnie
wpływa na popra sprawności w realizowaniu projektów dzięki bardziej elastycznemu podejściu do wyboru
wykonawców. Kompleksowość usług oferowanych przez wykonawców, pozwalająca na zlecenie przez inwestora
jak największego zakresu prac jest jedną z przewag konkurencyjnych Grupy ONDE.
Rynek drogowych usług budowlanych jest zdominowany przez największe firmy budowlane działające w kraju,
które realizują (jako generalny wykonawca) największe wartościowo inwestycje, związane głównie z budową dróg
ekspresowych i autostrad. Spółka obserwuje wzrost konkurencji między wykonawcami. W tej części rynku
dominującym kryterium wyboru jest cena, a co za tym idzie zdolność firm do obniżania kosztów. Z tego względu
Grupa ONDE podchodzi selektywnie do doboru kontraktów.
4.6 GŁÓWNE TENDENCJE I CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA ROZWÓJ BRANŻY I GRUPY
[102-15]
Jak podaje Instytut Energetyki Odnawialnej w 2021 r. krajowe zapotrzebowanie na energię elektryczną wzrosło
o 5,7 pp. względem 2020 r. Dominujący udział w produkcji energii w grudniu miały elektrownie na węgiel
(76 proc.), a trzecim źródłem energii były farmy wiatrowe: 11,6%.
W Polsce panują odpowiednie warunki do budowy elektrowni wiatrowych. Przeciętnie, na wysokości 100 m
prędkość wiatru wynosi około 6,5 m/s, a w rejonach nadmorskich jest jeszcze większa. Natomiast turbiny wiatrowe
generują energię już przy prędkościach między 3 a 4 m/s. Barierą, która blokuje bardziej dynamiczny rozwój
sektora jest ustawa odległościowa, która ograniczyła możliwość lokalizowania farm w okolicach terenów
zabudowanych. Z tego względu inwestycje przeniosły się na obszar morski, gdzie rozwój farm wiatrowych będzie
zdominowany przez największe koncerny energetyczne. Niemniej pozytywny wpływ na dynamikę przyrostu mocy
na lądzie może mieć liberalizacja Ustawy Odległościowej, której projekt znajduje się na etapie prac legislacyjnych.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 16
Z kolei fotowoltaika obecnie rozwija się najszybciej ze wszystkich sektorów OZE w Polsce w segmencie
mikroinstalacji, co świadczy o dużej aktywności prosumentów indywidualnych oraz biznesowych. Obserwowany
w ostatnich latach i prognozowany dalszy wzrost rynku fotowoltaicznego tworzy zwiększony popyt na usługi firm
instalacyjnych i EPC, a także dostawców urządzeń, których rozwój zapewnia nowe miejsca pracy i generuje
wartość dodaną. Od kwietnia br. w tym segmencie oczekujemy spowolnienia z uwagi na zmianę rozliczeń
prosumentów.
Impulsem do dalszego rozwoju rynku i jednocześnie jego proponowanym scenariuszem jest Polityka
Energetyczna Polski do 2040 r. (dalej: PEP 2040). Jest to jedna z dziewięciu zintegrowanych strategii
sektorowych, wynikających ze Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, jednocześnie spójna z Krajowym
Planem na Rzecz Energii i Klimatu na lata 2021- 2030. PEP 2040 zakłada m.in. wzrost udziału OZE we wszystkich
sektorach i technologiach, od zwiększonego udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto do co najmniej 23%
i nie mniej niż 32% w elektroenergetyce (głównie poprzez energię wiatrową oraz fotowoltaiczną) oraz wzrost mocy
zainstalowanych w fotowoltaice do ok. 5-7 GW w 2030 r. i ok. 10-16 GW w 2040 r. Przy obecnym tempie przyrostu
mocy, cele te mogą zostać osiągnięte znacznie szybciej.
Kluczowe dla rozwoju rynku infrastruktury drogowej w Polsce będzie tempo realizacji dużych projektów
infrastrukturalnych oraz efektywność wykorzystania funduszy unijnych. Inwestycje realizowane głównie
zgodnie z Programem Budowy Dróg Krajowych do 2030 r. (z perspektydo 2023 r.) (dalej: Program Budowy
Dróg Krajowych). Pierwotny budżet wcześniejszego Programu Budowy Dróg Krajowych z 2019 r. wynosił
142,2 mld zł. W 2021 r. ogłoszono nowy program, który zakłada wydatkowanie ok 292 mld i obejmuje m.in.
program budowy 100 obwodnic miast.
Rynek budowlany w segmentach energetyki odnawialnej będzie w przyszłości kształtowany przez politykę Unii
Europejskiej w zakresie ochrony środowiska i dążenia do zrównoważonego rozwoju. Należy w tym upatrywać
kolejnych bodźców do rozwoju zarówno rynku energetyki odnawialnej, jak i inwestycji infrastrukturalnych
związanych z modernizacją infrastruktury związanej z transportem publicznym. Z drugiej strony należy wskazać
na niemożliwe obecnie do oszacowania skutki konfliktu zbrojnego na Ukrainie (więcej w Rozdziale 6, opisującym
czynniki ryzyka).
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 17
5 ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ GRUPY ONDE
W ONDE wierzymy, że niezbędną do życia energię, człowiek może pozyskiwać w zgodzie i porozumieniu
z naturą. Dlatego stworzyliśmy organizację, która nie traktuje odnawialnych źródeł energii jako modnej
alternatywy, lecz czyni z filozofię w myśleniu o przyszłości naszej oraz przyszłych pokoleń. Realnemu
wpływowi, jaki posiada każdy człowiek na ziemi, który staje przed wyborem rodzaju energii. Bez względu, czy
myśli o swoim domu, czy przedsiębiorstwie.
Grupa ONDE, mając świadomość swojego wpływu na otoczenie, prowadzi biznes w sposób odpowiedzialny
i zrównoważony. Istotnym celem ONDE, zarówno w obszarze głównej aktywności biznesowej, jak
i w realizowanych działaniach w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR), jest zapobieganie
negatywnym zmianom klimatu. Jako odpowiedzialny lider branży OZE czujemy potrzebę i moralny obowiązek
budowania społecznej świadomości konieczności zrównoważonego rozwoju systemu energetycznego.
Naszą ambicją jest rzeczywisty udział w upowszechnianiu i rozwoju projektów z udziałem odnawialnych źródeł
energii, na które składa się dotychczasowa realizacja farm wiatrowych oraz instalacji fotowoltaicznych.
Dominującą składową DNA i przewagą konkurencyjną Grupy ONDE jest holistyczne podejście do realizowanych
inwestycji, z zachowaniem najwyższych standardów bezpieczeństwa i dbałości o środowisko oraz we współpracy
ze społecznością lokalną.
5.1 RELACJE Z INTERESARIUSZAMI
Zrównoważony rozwój oznacza dla nas m.in. to, że budujemy relacje ze wszystkimi kluczowymi interesariuszami
i odpowiadając na ich potrzeby i oczekiwania względem naszej organizacji tworzymy dla nich wartość. Jesteśmy
przekonani, że takie partnerskie podejście oparte na zrozumieniu, uczciwości i zaufaniu pozwala nam tworzyć
długoterminową wartość zarówno biznesową, jak i społeczną.
Do grona naszych kluczowych interesariuszy należą nasi pracownicy, klienci (inwestorzy), podwykonawcy,
dostawcy czy akcjonariusze, ale także członkowie lokalnych społeczności czy beneficjenci działań z obszaru
naszego zaangażowania społecznego.
Wykres 1 Mapa interesariuszy Grupy ONDE
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 18
Mapa interesariuszy została przygotowana w ramach zrealizowanego pod koniec 2021 r. warsztatu
strategicznego z kluczową kadrą menedżerską oraz Zarządem Spółki, którego celem było m.in.: omówienie
projektu wdrożenia raportowania zrównoważonego rozwoju w Grupie ONDE oraz zidentyfikowanie
najistotniejszych dla Grupy tematów z zakresu ESG.
Podczas ww. warsztatów omówiono także relacje Grupy ze wszystkimi grupami interesariuszy (uwzględniając
najważniejsze podgrupy w ich obrębie) oraz zmapowano interesariuszy pod kątem ich wpływu na organizację
i zainteresowania nią. Na tej podstawie zidentyfikowano najbardziej kluczowych interesariuszy Grupy ONDE, przy
czym decyzje o formie angażowania poszczególnych grup związane nie tylko z bieżącą działalnością
operacyjną Spółki, ale także jej działalnością w zakresie CSR (np. program ONDE FLOW), a także specyfiką
danej grupy interesariuszy [GRI 102-40, GRI 102-42].
5.1.1 Opis zarzadzania relacjami z kluczowymi interesariuszami
Do każdej z grup interesariuszy podchodzimy indywidualnie, budując dostosowaną do jej potrzeb komunikację.
Ważną rolę przypisujemy otrzymywanym informacjom zwrotnym, traktujemy je jako wskazówki pozwalające na
bieżącą weryfikację podejmowanych działań na rzecz budowania trwałych i transparentnych relacji
z interesariuszami. Ich budowanie stanowi wartość dla Grupy.
Tabela 1 Główne metody dialogu i komunikacji z interesariuszami oraz ich angażowania
Interesariusze
[GRI 102-40, GRI 102-43]
Główne metody dialogu, komunikacji i angażowania
Partnerzy biznesowi (klienci)
- inwestorzy,
- potencjalni klienci
Spotykamy się osobiście i online.
Dbamy o bieżącą pisemną i ustną komunikację.
Przykładamy wagę do zwiększania świadomości klientów w zakresie BHP
i ochrony środowiska przez informowanie o naszej Polityce ZSZ.
Aktualizujemy stronę www i jesteśmy aktywni w mediach
społecznościowych.
Podwykonawcy
Spotykamy się osobiście i online.
Dbamy o bieżącą pisemną i ustną komunikację.
Przykładamy wagę do zwiększania świadomości partnerów biznesowych
w zakresie BHP i ochrony środowiska przez informowanie o naszej
Polityce ZSZ.
Zapewniamy udział w szkoleniach informacyjnych w zakresie BHP
i ochrony środowiska i dodatkowych inicjatywach (np. Tydzień
bezpieczeństwa).
Konsultujemy z podwykonawcami funkcjonowanie Zintegrowanego
Systemu Zarządzania ONDE i jesteśmy stale otwarci na propozycje
usprawnień.
Przekazujemy podwykonawcom dodatkowe materiały informacyjne,
dotyczące właściwych postaw i bezpieczeństwa na budowie.
Na stronie www zamieszczamy informacje o standardach współpracy
z podwykonawcami.
Aktualizujemy stronę www i jesteśmy aktywni w mediach
społecznościowych.
Pracownicy
- obecni pracownicy
- kadra zarządzająca
- potencjalni pracownicy
Zapewniamy stale otwartą, obustronną komunikację między kadrą
zarządzającą, łącznie z Zarządem, a pracownikami – prowadzimy
„politykę otwartych drzwi”, na bieżąco kontaktujemy się telefonicznie i
mailowo.
Organizujemy szkolenia wewnętrzne i zewnętrzne oraz jesteśmy otwarci
na propozycje szkoleń kierowane przez pracowników. Dbamy o szkolenia
z zakresu komunikacji przede wszystkim kadry zarządzającej, która
zapewnia dobre praktyki w stałym dialogu z pracownikami.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 19
Organizujemy spotkania integracyjne ogólnofirmowe (co najmniej raz
do roku) lub zespołowe.
Konsultujemy z pracownikami funkcjonowanie Zintegrowanego Systemu
Zarządzania ONDE i jesteśmy stale otwarci na propozycje usprawnień.
Na bieżąco badamy satysfakcję z procesu rekrutacji i onboardingu
i analizujemy wyniki ilościowo i jakościowo.
Prowadzimy rozmowy rozwojowe.
Co roku proponujemy udział w programie stażowym z perspektywą
zatrudnienia.
Uczestniczymy w targach pracy osobiście i online.
Zamieszczamy aktualne ogłoszenia o wakatach na stronie www oraz
serwisach rekrutacyjnych.
Dostawcy
Spotykamy się osobiście i online.
Dbamy o bieżącą pisemną i ustną komunikację.
Społeczności lokalne
- bezpośredni sąsiedzi firmy i inwestycji
realizowanych przez ONDE
- przedstawiciele administracji
samorządowej
Organizujemy spotkania z władzami i mieszkańcami gminy.
Organizujemy punkty informacyjne na budowach.
Zbieramy skargi i wnioski mieszkańców, jeśli się takie pojawią, oraz nimi
zarządzamy.
Prowadzimy działania edukacyjne, w tym kierowane do dzieci
i młodzieży.
Aktualizujemy stronę www i jesteśmy aktywni w mediach
społecznościowych.
Środowisko rynku kapitałowego
- akcjonariusze
- inwestorzy
- analitycy
- instytucje rynku kapitałowego, w tym
GPW
Zwołujemy Walne Zgromadzenia co najmniej raz do roku.
Organizujemy spotkania wynikowe raz na kwartał.
Spotykamy się indywidualnie i grupowo – osobiście i online.
Przygotowujemy rzetelne i wyczerpujące raporty bieżące i okresowe.
Dbamy o bieżącą pisemną i ustną komunikację IR.
Aktualizujemy stronę www i jesteśmy aktywni w mediach
społecznościowych.
Media (i liderzy opinii)
- branżowe i tematyczne
- ekonomiczne
- regionalne i lokalne
Przygotowujemy kwartalne informacje o wynikach finansowych ONDE.
Dbamy o bieżącą pisemną i ustną komunikację telefoniczną lub mailową,
w tym w formie wywiadów z przedstawicielami Spółki.
Na bieżąco przekazujemy najważniejsze informacje z życia Spółki, np.
o realizacjach projektów czy nowych kontraktach.
Aktualizujemy stronę www i jesteśmy aktywni w mediach
społecznościowych.
Organizacje branżowe [GRI 102-13]
- Porozumienie dla Bezpieczeństwa w
Budownictwie przy Okręgowym
Inspektoracie Pracy w Bydgoszczy
(PBB) aktywny członek
- Polskie Stowarzyszenie Energetyki
Wiatrowej aktywny członek
- Polskie Stowarzyszenie
Magazynowania Energii członek
Organizujemy konferencje z udziałem przedstawicieli stowarzyszeń.
Uczestniczymy w wyznaczaniu wspólnych standardów BHP.
Wymieniamy wiedzę i doświadczenia na temat BHP
z innymi sygnatariuszami PBB.
Przekazujemy i otrzymujemy alerty dotyczące wypadków
i zdarzeń potencjalnie wypadkowych.
Wymieniamy wiedzę i doświadczenia na temat OZE z pozostałymi
członkami stowarzyszeń i bierzemy udział w branżowych inicjatywach.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 20
- Polskie Stowarzyszenie Fotowoltaiki
aktywny członek
- Polskie Stowarzyszenie Energetyki
Słonecznej – członek
- Ogólnopolska Izba Gospodarcza
Drogownictwa Przewodniczący
Rady Izby woj. kujawsko-
pomorskiego
Beneficjenci programów CSR ONDE
Angażujemy beneficjentów w działania w ramach ONDE FLOW.
Bierzemy udział we własnych lub odgórnie organizowanych akcjach
pomocowych.
Wspieramy drużyny sportowe oraz wydarzenia sportowe i kulturalne.
Wspieramy oddolne inicjatywy wolontariatu pracowników ONDE.
Dbamy o bieżącą pisemną i ustną komunikację.
Aktualizujemy strony www ONDE oraz projektu ONDE FLOW i jesteśmy
aktywni w mediach społecznościowych.
Środowisko naukowe
- uczelnie wyższe
- studenci i doktoranci
- przedstawiciele środowiska
naukowego
Co roku zapraszamy studentów na praktyki i programy stażowe, również
w ramach stałej współpracy z kilkoma polskimi uczelniami (por. pkt
Praktyki i staże w Raporcie).
Organizujemy konferencje z udziałem przedstawicieli środowiska
naukowego.
Dzielimy się wiedzą z dziedziny OZE na zaproszenie studenckich kół
naukowych.
Uczestniczymy w targach pracy osobiście i online.
5.1.2 Aspekty kluczowe dla interesariuszy
Bycie liderem w swojej branży wymaga od nas ciągłego rozwoju. Aby był on zrównoważony, zarówno w naszej
codziennej działalności, jak i strategicznych planach uwzględniamy perspektywę i potrzeby naszego otoczenia.
Opinie kluczowych interesariuszy Grupy ONDE są dla nas ważnymi wskazówkami przy podejmowaniu decyzji.
Przygotowując nasz pierwszy raport zrównoważonego rozwoju (Raport) przeprowadziliśmy wśród reprezentantów
interesariuszy wewnętrznych (pracowników) i zewnętrznych badanie ankietowe. Poprosiliśmy w nim
o wskazanie zagadnień, na których w szczególności powinniśmy się skupić w przyszłości i w jakim stopniu, aby
Grupa ONDE była postrzegana jako firma odpowiedzialna i rozwijająca się w sposób zrównoważony.
Równolegle poprosiliśmy naszą kadrę zarządzającą o ocenę istotności wymienionych w ankiecie kwestii
związanych ze zrównoważonym rozwojem dla naszego biznesu przede wszystkim konkurencyjności
i długoterminowego budowania wartości przez Grupę ONDE.
W oparciu o wyniki obu tych badań określiliśmy istotność różnych aspektów naszej działalności dla
zrównoważonego rozwoju Grupy ONDE. Rezultatem połączenia perspektywy naszych interesariuszy i kadry
zarządzającej, odpowiedzialnej za kształtowanie i egzekucję strategii biznesowej ONDE, jest poniższa matryca
istotności (ang. materiality matrix) [GRI 102-47].
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 21
Wykres 2 Matryca istotności Grupy ONDE
Aspekty zaprezentowane na matrycy istotności podzieliliśmy na cztery kluczowe obszary:
środowisko i klimat,
kapitał ludzki,
odpowiedzialność i zaangażowanie społeczne,
ład korporacyjny i zarządzanie.
W poniższej tabeli wyróżniliśmy poprzez podkreślenie te aspekty, które zarówno przez naszych interesariuszy
(w tym pracowników), jak i kadrę zarządzającą, zostały ocenione na co najmniej „4”. Przy zastosowanej skali
oznacza „duże znaczenie” danej kwestii dla zrównoważonego rozwoju Grupy ONDE [GRI 102-44].
Warto jednocześnie wskazać, że rozkład ocen poszczególnych aspektów w grupie interesariuszy (wewnętrznych
i zewnętrznych) oraz kadry zarządzającej ONDE był zbliżony, tj. nie odnotowaliśmy istotnych dysproporcji
w ocenach pomiędzy obiema ankietowanymi grupami.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 22
Nr
Obszar
Aspekt zrównoważonego rozwoju
1
ŚRODOWISKO I KLIMAT
Odpowiedzialność za cykl życia instalacji OZE
2
Redukcja emisji gazów cieplarnianych (m.in. dwutlenku
węgla, tlenków azotu i innych)
3
Edukacja ekologiczna pracowników i podwykonawców
oraz członków społeczności lokalnych w rejonach
inwestycji i realizacji budów ONDE
4
Ograniczenie zużycia zasobów naturalnych
i gospodarka odpadami
5
Minimalizacja oddziaływania na przyrodę
(bioróżnorodność)
6
KAPITAŁ LUDZKI
Dbałość o bezpieczeństwo i higienę pracy (BHP)
pracowników i podwykonawców
7
Równość wynagrodzeń i jasna ścieżka awansu
8
Szkolenia i rozwój zawodowy pracowników
9
Zdrowie psychiczne i fizyczne pracowników
10
Różnorodność
11
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
I ZAANGAŻOWANIE SPOŁECZNE
Realizacja projektów własnych oraz wspieranie projektów
społecznych i edukacyjnych związanych z OZE
12
Minimalizowanie oddziaływania działalności biznesowej
ONDE na lokalną społeczność
13
Wspieranie lokalnych inicjatyw i angażowanie lokalnych
społeczności
14
Dialog z lokalną społecznością
15
ŁAD KORPORACYJNY
I ZARZĄDZANIE
Etyka biznesu: uczciwe praktyki konkurencyjne
oraz zapobieganie korupcji i nadużyciom
16
Transparentność
17
Komunikacja z interesariuszami
18
Weryfikacja dostawców pod kątem stosowania
zasad zrównoważonego rozwoju
W Raporcie uwzględniliśmy potrzeby i oczekiwania naszych interesariuszy, odnosząc się do wszystkich aspektów
ocenionych przez nich jako ważne:
do odpowiedzialności za cykl życia instalacji OZE odnieśliśmy się w punkcie 6.2.1 Ryzyko związane
z potencjalnie negatywnym wpływem na środowisko;
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 23
nasze podejście do budowania kapitału ludzkiego oraz podejściu do BHP opisaliśmy w punktach
5.2 Pracownicy, 5.3 Bezpieczeństwo i higiena pracy oraz 5.5 Podwykonawcy;
nasze podejście do relacji z klientami, podwykonawcami i dostawcami (także w kwestii etyki biznesu)
opisaliśmy we w punktach: 5.4 Klienci, 5.5. Podwykonawcy i 5.6. Dostawcy;
nasze podejście do uczciwych praktyk konkurencyjnych oraz przeciwdziałania korupcji przedstawiliśmy
w punkcie 5.11 Zrównoważony ład korporacyjny.
W Raporcie w większości uwzględniliśmy także pozostałe zagadnienia wskazane przez naszych interesariuszy
w trakcie badania.
Niezależnie od przeprowadzonego badania, przy określaniu najważniejszych dla naszych interesariuszy tematów,
ich potrzeb i oczekiwań względem naszej organizacji opieramy się na bieżących spotkaniach i rozmowach.
Budowanie trwałych, dobrych relacji z naszymi interesariuszami jest wpisane w nasze DNA, a stały dialog daje
nam poczucie, że rozwój Grupy ONDE odbywa się w sposób zrównoważony.
5.2 PRACOWNICY
Kluczowe fakty i wskaźniki 2021 r.:
594 pracowników (520 etatowych + 74 umowy cywilnoprawne)
Dynamiczny rozwój Grupy ONDE: +30,6% osób zatrudnionych r/r
1 024 liczba uczestnictw w szkoleniach wewnętrznych i zewnętrznych
5,7/6 średnia ocena w badaniu satysfakcji kandydatów z procesu rekrutacji w 2021 r.
5,3/6 średnia ocena w badaniu satysfakcji kandydatów z procesu onboardingu w 2021 r.
„W pracy towarzyszy nam szacunek i troska o dobrostan naszych pracowników jako osób, które zasługują
na uważne, indywidualne podejście. To nasza myśl przewodnia od początkowego etapu rekrutacji przez
cały okres zatrudnienia w Grupie ONDE. Pracownicy mają świadomość, że mogą zwrócić się do nas nie
tylko po wsparcie szkoleniowe w zakresie rozwoju kompetencji, lecz także po wsparcie psychologiczne
w trudnych dla nich chwilach. Stawiamy sobie za cel pielęgnowanie tego zaufania” Kamila Kużaj-
Karaszewska, HR manager w ONDE.
„Udało nam się stworzyć rodzinną atmosferę i świetne relacje między pracownikami, które przekładają
się na sprawne i efektywne wykonywanie zadań i stawianie czoła wyzwaniom. Naszym wyróżnikiem jest
to, że na co dzień dbamy o kulturę przejrzystej komunikacji i podkreślamy wartość dialogu, również
z przełożonymi. Kultywujemy tradycję bezpośrednich kontaktów, otwartości oraz empatii. Zawsze też
powtarzamy, że równowaga między pracą a życiem prywatnym jest ważna dla zdrowia, spokoju ducha
i dobrej pracy” – Anna Ostrowska-Wegenke, kierownik działu kadr w ONDE.
W Grupie ONDE pielęgnujemy wieloletnią tradycję przejrzystej komunikacji, którą stworzyliśmy w ciągu ponad
dekady działalności pod firmą Przedsiębiorstwo Budownictwa Drogowo-Inżynieryjnego SA. Dobra atmosfera
w miejscu pracy i zaufanie oraz szacunek między członkami zespołu to wartości, które kultywujemy na co dzień.
Więzi między członkami naszej organizacji oraz ciągły dialog przekładają się m.in. na efektywność naszej
organizacji i dobre relacje na linii pracodawca-pracownik.
Wartościami pozostającymi w ścisłym związku z ww. dbałość o rozwój oraz otwartość na potrzeby innych.
Dzięki nim pracownicy korzystają z kompetencji innych członków zespołu, przekazują sobie nawzajem wiedzę
i wsparcie w codziennej praktyce. Troska o rozwój przekłada się na realizację szkoleń wewnętrznych
i zewnętrznych, zaś otwartość – na stałe poszerzanie ich oferty zgodnie z aktualnym zapotrzebowaniem.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 24
5.2.1 Opis polityk i procedur należytej staranności w obszarze pracowniczym
Przyjęte dokumenty oraz wypracowane na ich bazie dobre nawyki kształtują środowisko pracy i obok wartości
stanowiących fundament naszej organizacji sprzyjają jej rozwojowi oraz wspierają osiągane wyniki biznesowe.
W strukturze ONDE S.A. wyodrębnione dwa działy, których kompetencje skupiają się na obszarze
pracowniczym: Dział kadr oraz Dział HR. Dział Kadr Grupy ONDE odpowiada za tworzenie, nadzór nad
stosowaniem oraz aktualizowanie obowiązujących polityk, regulaminów oraz procedur. Dział Kadr Grupy ONDE
nadzoruje ponadto zakresy odpowiedzialności i uprawnienia wszystkich pracowników określone i zatwierdzone
w regulaminie organizacyjnym.
Grupa ONDE prowadzi działalność zgodnie z obowiązującym krajowym prawem, kształtowanym przez Kodeks
pracy, a także z prawem europejskim regulowanym w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej oraz
ratyfikowane przez Polskę konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy. Spółka dba również o bezwyjątkowe
przestrzeganie praw człowieka na bazie ww. dokumentów, Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
Międzynarodowej Karty Praw Człowieka wraz z Powszechną deklaracją praw człowieka oraz Deklaracji
dotyczącej podstawowych zasad i praw w pracy MOP.
W Grupie ONDE nie przyjęto sformalizowanej polityki w zakresie poszanowania praw człowieka, jednak
obowiązują w niej dokumenty z obszaru pracowniczego kształtujące budowę kapitału ludzkiego w całej Grupie
ERBUD:
Polityka zarządzania różnorodnością, wynikającą z płci, wieku, niepełnosprawności, stanu zdrowia, rasy,
narodowości, pochodzenia etnicznego, religii, wyznania, bezwyznaniowości, przekonań politycznych,
przynależności związkowej, orientacji psychoseksualnej, tożsamości płciowej, statusu rodzinnego, stylu życia
oraz wszelkich innych cech;
Procedura przeciwdziałania nierównemu traktowaniu, której celem jest realizacja art. 18
3a
oraz art. 94
3
Kodeksu Pracy, odnosząca się do przypadków dyskryminacji, dyskryminacji pośredniej, dyskryminacji
bezpośredniej, mobbingu, molestowania oraz molestowania seksualnego. W przypadkach wystąpienia ww.
zdarzeń niepożądanych powoływana jest Komisja ds. Nierównego Traktowania uprawnioną do postępowania
w sprawie, w tym do podjęcia działinterwencyjnych.
W ONDE S.A. została także przyjęta wewnętrzna niesformalizowana procedura postępowania w sytuacjach
konfliktowych spoza zakresu objętego Procedurą przeciwdziałania nierównemu traktowaniu. Jest ona stosowana
w sytuacjach konfliktowych, w których pracownik zgłasza niezadowolenie ze współpracy z przełożonym lub uwagi
dotyczące danego zachowania przełożonego.
Na procedurę rozwiązywania sytuacji konfliktowych zgłoszonych przez pracownika składają się:
rozmowa przedstawiciela działu HR z pracownikiem;
rozmowa przedstawiciela działu HR z przełożonym, którego dotyczy zgłoszenie;
rozmowa przedstawiciela działu HR z wyższym stopniem przełożonym, któremu podlega pracownik, którego
dotyczy zgłoszenie;
przygotowanie propozycji środków zaradczych przez przedstawiciela działu HR.
Poza przepisami prawa formalne ramy dla działań oraz procedur należytej staranności w obszarze zarządzania
zasobami ludzkimi (w tym kadrowo-płacowym) w Grupie ONDE zapewniają przede wszystkim:
Regulamin pracy Przedsiębiorstwa Budownictwa Drogowo-Inżynieryjnego SA
1
,
Określa odpowiedzialność i uprawnienia każdego pracownika.
Regulamin wynagradzania Przedsiębiorstwa Budownictwa Drogowo-Inżynieryjnego SA
2
,
Określa zasady wynagradzania, w tym przyznawania dodatków do wynagrodzenia za pracę (praca w godzinach
nadliczbowych i nocnych, premie uznaniowe i nagrody) oraz wyliczania wysokości odpraw.
1
W 2021 r. Przedsiębiorstwo Budownictwa Drogowo-Inżynieryjne SA zmieniło nazwę na ONDE S.A.
2
Jak wyżej.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 25
Ponadto w ONDE S.A. funkcjonuje niesformalizowana procedura przyznawania premii uznaniowych, w tym premii
rocznych. Informacje o przyznaniu premii członkowie kadry zarządzającej kierują do dyrektorów swoich
działów, którzy przekazują je do działu kadr. Procedura wymaga zaakceptowania przyznanej premii przez
Zarząd Spółki.
procedury i instrukcje z obszaru Bezpieczeństwa i Higieny Pracy.
Dotychczasowy dynamiczny rozwój działalności i potrzeb kadrowych ONDE S.A., przypadający w szczególności
na lata 2020–2021, a także przygotowania do debiutu Spółki na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych
spowodowały, że priorytetami w obszarze HR były rekrutacja wyspecjalizowanych pracowników oraz ich
dodatkowe szkolenie. Z tego względu sformalizowanie funkcjonujących w Spółce procedur w obszarze HR i kadr,
a także zaktualizowanie obecnych regulaminów jest planowane w kolejnych latach.
W planach jest także przygotowanie siatki płac (wynagrodzeń) pokazującej różne poziomy płac na różnych
stanowiskach w obrębie organizacji. Jej celem jest uporządkowanie zasad wynagradzania – zarówno etatowego,
jak i przyznawanego za godzinę pracy pracownikom fizycznym.
5.2.2 Najważniejsze informacje o zatrudnieniu
[GRI 102-8]
Wraz z dynamicznym rozwojem działalności Grupa ONDE na koniec grudnia 2021 r. zatrudniała 594 osoby
zarówno na podstawie umów o pracę, jak i umów cywilnoprawnych tj. o 139 więcej (+30,6%) w porównaniu
ze stanem na koniec 2020 r. Także rok wcześniej Spółka odnotowała wysoki przyrost osób nowo zatrudnionych,
a ich liczba przekroczyła 100.
Tabela 2 Zatrudnienie w Grupie ONDE
Pracownicy*
Stan na 31.12.2021 r.
Stan na 31.12.2020 r.
Grupa ONDE
594
455
ONDE S.A. (spółka dominująca), w tym:
565
444
- umowy o pracę (pełnozatrudnieni)
474
384
- umowy o pracę (niepełnozatrudnieni)
17
12
- umowy cywilnoprawne
74
48
ONDE S.A. (w przeliczeniu na pełne etaty)
482,6
390,2
IDE Projekt
29
11**
* Metodyka: headcount
** IDE Projekt Sp. z o.o. weszła w skład Grupy ONDE w 2021 r.
W gronie pracowników Spółki było 17 osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin, w tym 3 kobiety. Taka
forma zatrudnienia jest praktykowana przede wszystkim w odniesieniu do tych stanowisk, dla których pełen etat
byłby niekompatybilny z potrzebami Spółki (zbyt duża liczba godzin w stosunku do wykonywanych obowiązków).
Na koniec 2021 r. w Grupa ONDE zatrudniała o 42 kobiety i 97 mężczyzn więcej niż rok wcześniej. W porównaniu
z poprzednim rokiem odsetek kobiet zwiększył się o 1,4 pp. Proporcja kobiet i mężczyzn zatrudnionych w Grupie
ONDE (ok. 25/75) nie odbiega od analogicznej proporcji pracowników zatrudnionych w branży, która
odzwierciedla obecną na rynku pracy wyższą liczbę mężczyzn o poszukiwanych w sektorze kwalifikacjach.
Najliczniejs grupę zatrudnionych stanowiły osoby pomiędzy 30. a 50. rokiem życia, którzy stanowili 58,3%
wszystkich pracowników.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 26
Tabela 3 Zatrudnienie w Grupie ONDE w podziale na płeć i wiek
Liczba osób zatrudnionych w spółkach
Grupy ONDE w podziale na płeć
(stan na koniec okresu)
Grupa ONDE
ONDE S.A.
IDE Projekt
2021
2020
2021
2020
2021
2020
Kobiety
152
110
140
105
12
5
Mężczyźni
442
345
425
339
17
6
Suma
594
455
565
444
29
11
- w tym pracowników poniżej 30.
roku życia
161
95
143
89
18
6
- w tym pracowników z przedziału
wiekowego 3050 lat
346
286
336
281
10
5
- w tym pracowników powyżej 50.
roku życia
87
74
86
74
1
-
Większość (64%) pracowników Grupy ONDE w raportowanym okresie stanowiły osoby zatrudnione na umowę
o pracę na czas nieokreślony. Osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych w tym kontraktów
menedżerskich – stanowiły 12,5% zatrudnionych ogółem.
Tabela 4 Zatrudnienie kobiet i mężczyzn w podziale na rodzaj umowy
Liczba osób zatrudnionych w spółkach
Grupy ONDE w podziale na rodzaj
umowy
(stan na koniec okresu)*
Grupa ONDE
ONDE S.A.
IDE Projekt
2021
2020
2021
2020
2021
2020
Umowa o pracę na czas nieokreślony
kobiety
99
65
92
62
7
3
Umowa o pracę na czas nieokreślony
mężczyźni
281
258
269
254
12
4
Umowa o pracę na czas określony –
kobiety
41
29
37
27
4
2
Umowa o pracę na czas określony –
mężczyźni
91
37
88
35
3
2
Umowa cywilnoprawna kobiety
9
6
9
6
-
-
Umowa cywilnoprawna mężczyźni
65
42
65
42
-
-
Umowa na okres próbny kobiety
3
10
2
10
1
-
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 27
Umowa na okres próbny mężczyźni
5
8
3
8
2
-
Suma
594
455
565
444
29
11
* Metodyka: headcount
W Grupie ONDE nie funkcjonują związki zawodowe ani zbiorowy układ pracy [GRI 102-41].
W 2021 r. na stanowiskach kierowniczych w Grupie ONDE były zatrudnione 132 osoby. Odsetek kobiet w tym
gronie wyniósł 15,2%. Większa liczba mężczyzn na stanowiskach kierowniczych jest wynikiem ich wyraźnie
większego odsetka wśród wszystkich osób zatrudnionych w Grupie, co jest rezultatem obecnej sytuacji na rynku
pracy i wyższą liczbą mężczyzn o poszukiwanych w sektorze kwalifikacjach.
Tabela 5 Pracownicy Grupy ONDE z wyszczególnieniem stanowisk kierowniczych
Liczba osób zatrudnionych
z wyszczególnieniem stanowisk
kierowniczych (stan na koniec okresu)
Grupa ONDE
ONDE S.A.
IDE Projekt
2021
2020
2021
2020
2021
2020
Pracownicy na stanowiskach
kierowniczych kobiety
20
16
17
14
3
2
Pracownicy na stanowiskach
kierowniczych mężczyźni
112
85
109
85
3
-
Pracownicy na stanowiskach
niekierowniczych kobiety
132
94
123
91
9
3
Pracownicy na stanowiskach
niekierowniczych mężczyźni
330
260
316
254
14
6
Suma
594
455
565
444
29
11
Rotacja
Wskaźnik rotacji (jako stosunek liczby pracowników, którzy w ciągu roku odeszli z firmy, odniesiony do średniej
rocznej liczby pracowników zatrudnionych w firmie) w 2021 r. wyniósł w ONDE S.A. 22,53, podczas gdy
w 2020 r. osiągnął wartość 12,15.
Wzrost wskaźnika rotacji wynika m.in. ze zwiększonego zatrudnienia pracowników z obywatelstwem obcym
w tym ukraińskim i białoruskim w raportowanym okresie. Spółka na koniec 2021 r. zatrudniała 42 takich
pracowników.
5.2.3 Rekrutacja i onboarding
Uważność na potrzeby pracowników oraz oparte na szacunku kształtowanie relacji z nimi w Grupie ONDE
zaczyna się na etapie rekrutacji. Proces zatrudniania prowadzony jest w oparciu o obiektywne kryteria oraz dobre
praktyki obecne na rynku przez specjalistów Działu HR, tak aby spełniał najwyższe standardy.
Nadrzędnym celem Grupy ONDE w obszarze rekrutacji jest zatrudnianie wartościowych kandydatów, których
kompetencje i doświadczenie budują wartość ONDE S.A. na konkurencyjnym rynku. Nacisk kładziony jest na
realizację celów krótkoterminowych, związanych z zatrudnieniem uzgodnionej liczby osób na nieobsadzone
stanowiska.
Obowiązujące podczas rekrutacji procedury obejmują pełne poszanowanie dla różnorodności kandydatów oraz
ocenę potencjału przyszłych pracowników wyłącznie na bazie ich kompetencji. Dużą dbałość przywiązujemy
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 28
również do ochrony danych osobowych potencjalnych pracowników, co zapewnia odpowiedni dobór
oprogramowania stosowanego przez Dział Kadr ONDE.
Z uwagi na pandemię COVID-19 i w trosce o bezpieczeństwo zarówno pracowników, jak i kandydatów, w 2021 r.
rozmowy rekrutacyjne prowadziliśmy przede wszystkim za pośrednictwem komunikatorów online.
Proces rekrutacyjny w ONDE podzielony jest w zależności od stanowiska na dwa do trzech etapów. Każdorazowo
obejmuje weryfikację uprawnień oraz ustny wywiad kompetencyjny, podczas którego poza pracownikiem HR
wiedzę i umiejętności kandydata potwierdza kierownik właściwego działu. Trzeci etap rekrutacji poświęcony jest
wykonaniu zadań praktycznych.
Ogłoszenia dotyczące nieobsadzonych stanowisk zamieszczane na stronie internetowej ONDE S.A.
(https://onde.pl/o-firmie/kariera/) oraz w zewnętrznych serwisach rekrutacyjnych. Ponadto w ramach
prowadzonych dział employer branding przedstawiciele Spółki uczestniczą w targach studenckich oraz
w wydarzeniach branżowych i studenckich.
Wdrożenie każdego nowego pracownika ONDE S.A. (tzw. onboarding) jest realizowane przy stałym wsparciu
doświadczonego członka odpowiedniego zespołu. W dniu wdrożeniowym nowo zatrudnieni odbywają szkolenie
z wiedzy o organizacji oraz otrzymują pakiet instrukcji. także oprowadzenie po głównych działach Spółki.
Już w pierwszym dniu pracownicy otrzymują klarowny komunikat, że pracownicy Spółki są otwarci na dialog, na
szukanie odpowiedzi na ewentualne wątpliwości. Podkreślany jest także dostęp do profesjonalnej pomocy
psychologicznej w dziale HR, udzielanej w razie potrzeby.
Proces rekrutacji i onboardingu w spółce IDE Projekt jest analogiczny do procesu przyjętego w ONDE S.A.
Badanie satysfakcji z procesu rekrutacji i onboardingu
Dział HR Spółki każdorazowo bada poziom satysfakcji z procesu rekrutacji wśród nowo zatrudnionych. W badaniu
gromadzone są dane tak ilościowe, jak jakościowe.
Tabela 6 Ocena w badaniu satysfakcji kandydatów z procesu rekrutacji w 2021 r.
Elementy procesu rekrutacji
Średnia ocena (w skali 1-6)
Przygotowanie osób rekrutujących do rozmowy
kwalifikacyjnej
5,7
Stworzenie przez osoby rekrutujące komfortowej
atmosfery podczas rozmowy kwalifikacyjnej
5,8
Udzielanie wyczerpujących odpowiedzi na zadane
pytania
5,7
Badanie satysfakcji obejmuje także proces wdrożenia (onboardingu).
Tabela 7 Ocena w badaniu satysfakcji kandydatów z procesu wdrożenia w obowiązki w 2021 r.
Elementy procesu wdrożenia w obowiązki
Średnia ocena (w skali 1–6)
Wsparcie w kwestiach formalnych związanych z
podjęciem pracy/współpracy (badania, umowa)
5,7
Onboarding 1 dzień pracy
Organizacja pierwszego dnia pracy
5,4
Ogólne informacje o firmie
5,5
 
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 29
Wstępne szkolenie z zakresu BHP
5,5
Pierwszy kontakt z przełożonym lub osobą
wyznaczoną do wdrożenia
5,4
Przekazanie informacji o procesie wdrożenia w
obowiązki stanowiskowe przez przełożonego lub
osobę do tego wyznaczoną
5,1
Onboarding w trakcie pierwszych 3 miesięcy pracy
Atmosfera w firmie
5,3
Kontakt z osobami z działu/zespołu
5,6
Kontakt z przełożonym
5,3
Wdrożenie w zadania stanowiskowe
4,8
Satysfakcja z podjęcia pracy w ONDE
5,2
Rezultatem realizowanych badań oraz analizy przyznanych ocen było wdrożenie pod koniec 2021 r. oraz na
początku 2022 r. usprawnień w procesie onboardingu. W ich ramach w ONDE S.A. m.in wyznaczono w zespołach
osoby odpowiedzialne za ułatwienie wdrożenia w obowiązki nowych pracowników (tzw. buddy) oraz zrealizowano
szkolenia kadry zarządzającej i buddych.
Praktyki i staże
ONDE S.A. rokrocznie oferuje studentom i absolwentom możliwość wdrożenia w czynną pracę zawodową dzięki
uczestnictwu w swoich bieżących projektach. Dzięki temu ma możliwość nawiązywania stałej współpracy
z utalentowaną, nastawioinnowacyjnie kadrą. Stałą współpracę na tym gruncie Spółka prowadzi od 2021 r.
z Akademią Energii organizowaną przez Fundację im. A. Pagi, Politechniką Warszawską, Politechniką Bydgos
i Akademią Górniczo-Hutniczą. Pełnią one nieformalną rolę ambasadorów ONDE S.A. wśród potencjalnych
pracowników.
Staże i praktyki w Grupie ONDE najczęściej trwają 1-3 miesięcy, z uwagi na dyspozycyjność studentów;
najczęściej odbywają się w okresie wakacyjnym. Każdy stażysta przechodzi rozmowę rekrutacyjną, podczas
której weryfikujemy motywację do podjęcia stażu. Celem Spółki jest zarówno dzielenie się wiedzą, ale też
zyskiwaniu inspiracji od młodego pokolenia dlatego element motywacji i zaangażowania ze strony studenta jest
niezbędny. Staże i praktyki płatne lub bezpłatne w zależności od indywidualnych ustaleń z kandydatem;
niepłatne praktyki to najczęściej te obowiązkowe, na które kieruje uczelnia; mimo, student nie otrzymuje
wynagrodzenia, to zapewniamy mu warunki praktyki stażu/takie jak pracownikom czyli w delegacji opłacamy
nocleg, zapewniamy obiad, itp. Praktykant/stażysta ma szansą poczuć się jak pełnowartościowy członek zespołu
Grupy, a osobom zaangażowanym i dyspozycyjnym proponowane jest zatrudnienie.
5.2.4 Warunki pracy i benefity
Satysfakcjonujące warunki pracy w Grupie ONDE zapewniane przez kultywowanie wartości firmowych,
dbałość o bezpieczeństwo i wysoki poziom troski o dobrostan pracowników, w tym nacisk na obniżanie poziomu
ich stresu. Wyróżnikiem Spółki w tym zakresie jest stały dostęp pracowników do doraźnego wsparcia
psychologicznego, zapewnianego przez HR Manager, Kamilę Kużaj-Karaszewską. Jej kompetencje zdobyte
podczas studiów psychologicznych, nauki w szkole psychoterapii, a także podczas kursów szkoły uważności
zapewniają osobom zatrudnionym w Spółce możliwość kojącej rozmowy w wymagających tego sytuacjach.
W odpowiedzi na bieżące potrzeby realizowane są także indywidualne lub grupowe treningi mindfullness.
Dobrą współpracę w całej organizacji wspierają spotkania integracyjne. Odbywają się one dwa razy do roku
w formie balu karnawałowego oraz spotkania szkoleniowo-integracyjnego. Z uwagi na pandemię w 2021 r.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 30
zorganizowano jedno spotkanie ogólnofirmowe w okresie spadku liczby zakażeń COVID-19 w kraju. W zamian
odbywała się integracja mniejszych grup pracowników – zwykle w ramach działów.
Pracownicy ONDE S.A. angażują się również społecznie w formie inicjatyw oddolnych, takich jak coroczne
przygotowanie Szlachetnej Paczki czy akcje dodatkowe, których są pomysłodawcami (np. dostarczanie posiłków
osobom starszym w pobliżu budowy realizowanej przez Spółkę w 2021 r.).
Cześć pracowników ONDE S.A. bierze także udział w działalności Fundacji ERBUD Wspólne Wyzwania,
wspierającej w drodze do usamodzielnienia się i wejścia na rynek pracy nastolatków z domów dziecka. Kilkoro
pracowników Spółki pełni funkcję mentorów podopiecznych Fundacji. Spośród byłych uczestników programu
dwoje jest zatrudnionych w ONDE S.A.
Na pozytywną ocenę warunków pracy w Spółce wpływa także brak przypadków mobbingu czy dyskryminacji.
Benefity
Poza wynagrodzeniem i dodatkami do wynagrodzenia pracownikom Grupy ONDE przysługują inne świadczenia
pozapłacowe:
szkolenia językowe w zależności od trybu nauki pracodawca zapewnia całkowite lub częściowe pokrycie
opłat za naukę,
refundacja studiów wyższych na kierunkach związanych z branżą, w której działa ONDE,
karty MultiSport pracodawca zapewnia je na wniosek pracownika, opłata za kartę leży po stronie
pracowników (do korzystania z karty można zgłaszać osoby towarzyszące),
prywatna opieka medyczna na poziomie podstawowym,
ubezpieczenia pracownicy mają możliwość skorzystania z odpłatnego ubezpieczenia PZU.
Pracownicy na umowach cywilnoprawnych na równi z pracownikami etatowymi objęci dostępem do karty
MultiSport oraz podstawowym pakietem medycznym.
Grupa zawarła też umowę o zarządzanie Pracowniczym Planem Kapitałowym (PPK) i finansuje wpłaty
podstawowe w wysokości 1,5% wynagrodzenia.
5.2.5 Szkolenia i rozwój w Grupie ONDE
Najważniejsze liczby 2021 r.:
wartość szkoleń: 408 092,21 (wzrost o 168 159,92 w skali roku),
liczba szkoleń: 295,
liczba godzin szkoleniowych: 11 332,
liczba uczestnictw w szkoleniach wewnętrznych i zewnętrznych: 1024,
średnia liczba godzin szkoleniowych w 2021 r. przypadających na jednego pracownika: 20,3.
Do szkoleń realizowanych w Grupie ONDE należą szkolenia wstępne, okresowe i doskonalące, zgodne
z bieżącymi potrzebami organizacji.
Udział w szkoleniach oraz stały rozwój kompetencji uważamy w Grupie ONDE za jeden z filarów gwarantujących
satysfakcję zatrudnianych osób ze współpracy i wspierających ciągłość zatrudnienia oraz za czynnik podnoszący
efektywność wykonywanych zadań. Z tego względu rokrocznie proponujemy naszym pracownikom udział
w szeregu szkoleń zewnętrznych i wewnętrznych nastawionych zarówno na rozwój twardych kompetencji
merytorycznych, jak i umiejętności miękkich.
Jesteśmy także otwarci na propozycje szkoleń zgłaszane przez samych pracowników w zakresie wykraczającym
poza tę bazę. Po otrzymaniu informacji o takim zapotrzebowaniu pracownicy działu HR weryfikują proponowaną
tematykę, a po zatwierdzeniu kosztorysu szkolenia przez Zarząd Spółki rozpoczynają organizację. ONDE S.A.
finansuje także w całości lub części m.in. studia podyplomowe oraz naukę języków obcych.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 31
Szczególną wagę przykładamy zgodnie z wartościami kultywowanymi w Grupie do rozwoju kompetencji
w obszarze komunikacji. W ONDE S.A. rozwój umiejętności właściwego formułowania treści oraz uważność na
potrzeby innych w tym zakresie stanowrównież część profilaktyki zapobiegającej zachowaniom niepożądanym.
Dążymy do tego, aby minimalizować liczbę konfliktów na linii pracownik-przełożony. Z tych względów na szkolenia
wzmacniające umiejętności komunikacji oraz rozwiązywania konfliktów kierowana jest cała kadra zarządzająca
ONDE S.A.
Przy organizacji szkoleń w ONDE S.A. zaletą jest przynależność do Grupy ERBUD, co pozwala na korzystanie
również z szerokich zasobów wiedzy i umiejętności jej kadry.
Uprawnieni do udziału w szkoleniach zarówno pracownicy etatowi, jak i pracownicy na umowach
cywilnoprawnych. Do udziału w szkoleniach nie są konieczne działania dodatkowe po stronie pracowników, przy
niektórych szkoleniach podpisywane są umowy lojalnościowe.
W 2021 r. w ONDE S.A. zostały wnież przeprowadzone rozmowy oceniająco-rozwojowe wśród części
pracowników. Poprzedziły je szkolenia – osobne dla pracowników oraz kadry zarządzającej – których celem było
wyjaśnienie celów rozmów. Położyliśmy przy tym nacisk na obniżenie poziomu stresu wśród osób mających
otrzymać rozwojowy feedback zgodnie z przyjętą w organizacji dbałością o dobre samopoczucie każdego
pracownika.
Tabela 8 Tematyka głównych szkoleń w Grupie ONDE w 2021 r.
Tematyka
Opis
Szkolenie GWO
Szkolenia dla techników w zakresie m.in. inspekcji i napraw turbin wiatrowych.
Szkolenie SEP
Szkolenie dla elektryków z zakresu użytkowania i inspekcji urządzeń elektrycznych.
Język angielski
Kurs roczny, powtarzany co roku, w formie do wyboru: zajęć grupowych, zajęć
indywidualnych z lektorem lub nauki z płatną aplikacją.
Komunikacja
Szkolenie miękkie z zakresu prowadzenia właściwej w formie i treści komunikacji.
Budowlane
Szkolenia techniczne lub z prawa budowlanego.
BHP
Szkolenia obowiązkowe z zakresu BHP z wątkami ochrony środowiska.
Excel
Szkolenie z obsługi programu na kilku stopniach zaawansowania.
Kafar
Praca ze specjalistycznymi maszynami roboczymi.
Pierwsza pomoc
Szkolenie obowiązkowe.
Zarządzanie zespołem
Szkolenie dla kadry menedżerskiej.
RODO
Szkolenie z zakresu ochrony danych osobowych.
Informacje po okresie objętym Raportem:
Rok 2022 w Grupie ONDE jest poświęcony poszerzaniu kompetencji komunikacyjnych wśród pracowników na
wszystkich szczeblach organizacji. W lutym br. rozpoczął się cykl szkoleń miękkich oraz powiązanych inicjatyw
pod hasłem „Mowy Rok”. Projekt powstał z myślą o zwiększeniu satysfakcji pracowników ze wzorców komunikacji
obowiązujących w Grupie dzięki rozwijaniu umiejętności w tym obszarze.
Skokowy rozwój organizacji stworzył potrzebę dalszego poszerzania kompetencji pracowników, tak aby
dostosować je do nowej skali działalności Grupy ONDE. Odpowiedzna to zapotrzebowanie było opracowanie
na początku 2022 r. matrycy szkoleń, która zastąpiła dotychczas używaną matrycę Grupy ERBUD.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 32
Tematyka oferowanych szkoleń obejmuje:
pracę z programem obliczeniowym na kilku poziomach zaawansowania,
pobieranie danych z baz danych oraz pracę z nimi,
pracę z programami do zarządzania projektami na kilku poziomach zaawansowania,
zagadnienia finansowe,
IT,
prawo pracy dla kadry zarządzającej,
naukę języków obcych.
5.3 BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
Kluczowe fakty i wskaźniki 2021 r.:
0 wypadków ciężkich, śmiertelnych i zbiorowych na wszystkich budowach ONDE S.A.
3. miejsce oraz wyróżnienie w konkursie Buduj Bezpiecznie
464 uczestników Tygodnia Bezpieczeństwa
„Naszą misją jest żenie do maksymalnego ograniczania negatywnego wpływu na środowisko
naturalne, a nadrzędnym celem w zakresie bezpieczeństwa zachowanie zerowej liczby wypadków
ciężkich, śmiertelnych i zbiorowych” – Bartosz Wiśniewski, Dyrektor Pionu BHP w ONDE.
5.3.1 Opis polityk i procedur należytej staranności w obszarze BHP
W ramach obowiązującego w ONDE S.A. Zintegrowanego
Systemu Zarządzania, zgodnie z wymaganiami
ISO 45001:2018, ISO 14001:2015 oraz EMAS wg.
Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr
1221/2009, przyjęta została Polityka Zintegrowanego Systemu
Zarządzania (Polityka ZSZ). Zgodnie z jej treścią Zarząd Spółki
przyjął jako nadrzędny cel świadczenie konkurencyjnych usług
w sektorze budownictwa dla OZE, elektroenergetycznego oraz
inżynieryjnodrogowego przy pełnym respektowaniu wszelkich
wymagań prawnych i innych związanych z BHP i ochroną
środowiska.
Dokumentem, który przenosi założenia tej polityki na zasady
funkcjonowania Grupy ONDE jest Księga Zintegrowanego
Systemu Zarządzania ONDE S.A. (Księga ZSZ) zawierająca
cele dotyczące zarządzania środowiskiem i BHP, ustanawiane
jako wytyczne do kierowania organizacją. Zgodnie z Księgą ZSZ
zachowanie najwyższych standardów BHP oraz świadczenie
usług w oparciu o zasadę minimalizacji ujemnego oddziaływania
na środowisko naturalne jest priorytetem w codziennym
funkcjonowaniu ONDE S.A.. Księga ZSZ obejmuje szereg
szczegółowych instrukcji oraz wytycznych w zakresie procedur
należytej staranności oraz zakresu odpowiedzialności za ich
przestrzeganie, a także ustala hierarchię nadzoru nad tymi
obszarami.
Naszą ambicją, jako jednego z liderów branży OZE, jest aktywny
udział w upowszechnianiu i rozwoju projektów z udziałem odnawialnych źródeł energii przy zachowaniu
najwyższych standardów bezpieczeństwa podczas ich realizacji. To podejście do BHP jest realizowane poprzez
bezkompromisowe przestrzeganie przepisów oraz tworzenie wysokiej kultury bezpieczeństwa.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 33
Czujemy odpowiedzialność nie tylko za to, co i jak robimy, ale też za otoczenie, w którym funkcjonujemy.
Aktywnie kształtujemy między innymi świadomość naszych dostawców usług oraz klientów dzięki
rozpowszechnianiu wśród nich zasad Polityki ZSZ. Naszą misją jest dążenie do maksymalnego ograniczania
negatywnego wpływu na środowisko naturalne, a nadrzędnym celem w zakresie bezpieczeństwa zachowanie
zerowej liczby wypadków (ciężkich, śmiertelnych i zbiorowych).
Myśląc o bezpieczeństwie wszystkich osób zaangażowanych w prace przy projektach realizowanych przez ONDE
ich zdrowiu i życiu – stworzyliśmy strategię BHP, tzw. 7 filarów bezpieczeństwa:
1. Tworzenie procedur postępowania i scenariuszy bezpieczeństwa pracy.
2. Dyskwalifikacja wszelkich kompromisów w kwestii zachowania bezpieczeństwa.
3. Edukacja i budowanie świadomości, że inwestycje budowlane mogą przebiec bez wypadków.
4. Tworzenie norm i nieustanne budowanie standardów bezpieczeństwa wśród wykonawców.
5. Promowanie pozytywnych postaw przywództwa BHP, niezależnie od stanowiska.
6. Nieustanne podnoszenie standardów organizacji pracy zespołów, szkoleń technologicznych oraz
procesowanie rozwiązań technicznych.
7. Wdrożenie przyjętych standardów bezpieczeństwa w każdej warstwie struktury organizacyjnej.
W realizację strategii BHP zaangażowani wszyscy pracownicy ONDE S.A. oraz Zarząd Spółki, a główne
obszary działań w tym zakresie obejmują:
zaangażowanie wraz z przywództwem,
przestrzeganie najwyższych standardów bezpieczeństwa,
planowanie i monitorowanie,
szkolenia,
konsultacje wewnętrzne.
System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy oraz certyfikacja
W celu zapewnienia najwyższych standardów bezpieczeństwa w ONDE
S.A. wprowadziliśmy System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną
Pracy, zgodny z normą ISO 45001:2018 (HSMS). Certyfikat zgodności
został przyznany w wyniku audytu zewnętrznego przeprowadzonego przez
Centrum Certyfikacji Jakości Wojskowej Akademii Technicznej.
Zakres certyfikacji obejmuje:
Generalne wykonawstwo w sektorze budownictwa dla OZE,
elektroenergetycznego oraz inżynieryjno-drogowego.
Budowę farm wiatrowych i fotowoltaicznych, obiektów inżynieryjno-
technicznych w tym dla energetyki i przemysłu, obiektów kubaturowych
wraz z infrastrukturą towarzysząoraz prace utrzymaniowe i remontowo-
modernizacyjne.
Granice funkcjonalne systemu zarządzania środowiskiem,
bezpieczeństwem i higieną pracy obejmują wszystkich wykonawców,
podwykonawców oraz komórki organizacyjne znajdujące się w granicach
fizycznych oraz budowy tymczasowe, wytwórnie mas bitumicznych
(WMB), bazę remontowo-magazyno i inne procesy i podprocesy
pomocnicze, a także użytkowane samochody służbowe.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 34
Planowanie i monitorowanie (w tym coroczne analizy stanu BHP)
Odniesiony sukces stanowi dla nas motywację do dalszego doskonalenia naszych procedur oraz podwyższania
sobie poprzeczki w obszarze BHP. Z częstotliwością co 12 miesięcy realizujemy kompleksowy przegląd
skuteczności systemu zarządzania BHP, w tym poziomu realizacji celów oraz wyzwań.
Na bazie analizy wyznaczane mierzalne cele ogólnofirmowe oraz szczegółowe dla trzech głównych
segmentów działalności ONDE: farm wiatrowych, instalacji fotowoltaicznych oraz budowy dróg. Dokumentacja
zawierająca analizę oraz płynące z niej wnioski jest raz do roku przedkładana Zarządowi ONDE S.A.
W skład dokumentu z przeglądu stanu BHP wchodzą m.in.:
kodeks realizacji zleceń ONDE S.A.,
ocena ryzyk specyficznych dla obszaru BHP,
karta celów (zawierająca plan działań, środki niezbędne do ich zdrożenia, zakresy odpowiedzialności, terminy
realizacji oraz wskaźnik realizacji celów).
Procedury należytej staranności obejmują potwierdzanie zgodności warunków pracy na terenach naszych budów
z rygorystycznymi standardami BHP obowiązującymi w ONDE S.A. w ramach:
kontroli specjalistów ds. BHP, obejmujących działania Spółki oraz podwykonawców,
kontroli nadzoru na budowach
audytów wewnętrznych,
monitoringu koordynatorów ds. BHP, którzy kontrolują prace na danej budowie. Koordynatorzy wyznaczani
przez kierowników budowy i realizują swoje zadania w ich imieniu.
Istotnym elementem działań na rzecz należytej staranności jest również bieżąca analiza przyczyn wypadków oraz
wdrażanie działań zapobiegawczych na wszystkich budowach Spółki, a także analiza zdarzeń potencjalnie
niebezpiecznych.
O zgodność z wymogami prawa w zakresie BHP dba dział prawny Spółki. W razie zmian przepisów dotyczących
jej działalności przeprowadzana jest ocena zgodności procedur obowiązujących w ONDE S.A. z nowo
wprowadzonymi regulacjami. Dostosowanie do nich dokumentacji Spółki odbywa się po konsultacji z Zarządem,
a także z naciskiem na bieżącą komunikację z pracownikami.
Szkolenia BHP
Systematycznie kierujemy wysiłki na edukację naszej kadry i podwykonawców, w zakresie regulacji oraz naszych
dodatkowych zobowiązań w obszarze BHP. Szkolenia informacyjne obejmują wszystkich pracowników bez
wyjątku, dzięki czemu w ONDE S.A. utrzymujemy wysoką kulturę dbałości o bezpieczeństwo. Poza szkoleniami
wstępnymi prowadzimy także szkolenia okresowe. Z zasadami BHP mają obowiązek się zapoznać również goście
odwiedzający nasze budowy. Dodatkowo weryfikujemy, czy wszyscy podwykonawcy posiadają właściwe
uprawnienia w zakresie wymaganym przez prawo.
W rezultacie budujemy wśród pracowników głęboką świadomość istotności zagadnień BHP i ochrony środowiska
oraz wysokie poczucie odpowiedzialności za bezpieczeństwo własne oraz otoczenia. Dzięki stałemu dialogowi
osoby zatrudnione na budowach Spółki znają ryzyka w obszarze BHP, na bieżąco zawiadamiane
o zdarzeniach potencjalnie wypadkowych oraz wypadkowych w Spółce oraz zaznajamiane z alertami
Porozumienia dla Bezpieczeństwa w Budownictwie.
Jesteśmy przekonani, że tematyka bezpieczeństwa na budowach odnosi się zarówno do realizatorów danej
inwestycji, jak i do terenu, na którym prowadzone prace. Daliśmy temu wyraz, łącząc tematykę BHP oraz
ochrony środowiska w ramach zadań jednego działu w ONDE S.A.
Konsultowanie stanu BHP z pracownikami
Dbamy o to, aby nasi pracownicy byli zaangażowani w doskonalenie warunków BHP. Ich uczestnictwo w procesie
decyzyjnym na wielu jego etapach to jedna z form budowy ich wysokiego zaangażowania oraz postawy dbałości
o przestrzeganie procedur BHP obowiązujących w ONDE S.A.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 35
Konsultacje z pracownikami przebiegają w kilku etapach:
przedstawiciele pracowników uczestniczą w Komisji Bezpieczeństwa i Higieny Pracy na szczeblu
centralnym, a także w ocenie ryzyk w obszarze BHP na budowach;
przedstawiciele pracowników lub podwykonawców biorą również udział w bieżących kontrolach BHP
i naradach;
kierownicy budów prowadzą konsultacje z podwykonawcami w zakresie ryzyk oraz metod pracy objętych
Instrukcją Bezpiecznego Wykonywania Robót.
Poza opisanymi procedurami dajemy pracownikom możliwość zgłaszania bieżących uwag, ich pomysłów
i zastrzeżeń, za pośrednictwem poczty elektronicznej.
5.3.2 Wskaźniki wypadkowości Grupy ONDE
[GRI 403-9]
W efekcie nieustających działań na rzecz utrzymania i poprawy bezpieczeństwa pracowników ONDE S.A.
wskaźniki wypadkowości liczba, częstotliwość oraz ciężkość wypadków utrzymywane na niskich
poziomach. Szybki wzrost zatrudnienia motywuje nas do szczególnej dbałości o to, aby nowi pracownicy od
początku zyskiwali świadomość panującej w Spółce kultury BHP i, wdrażając się w swoje obowiązki, jednocześnie
zaznajamiali się ze standardami obowiązującymi w tym zakresie.
W 2021 r. osiągnęliśmy nasz główny cel w zakresie BHP: nie odnotowaliśmy żadnego wypadku zbiorowego,
śmiertelnego ani ciężkiego. W Spółce doszło do 5 wypadków indywidualnych, lekkich. W ich wyniku nasi
pracownicy byli niezdolni do pracy łącznie przez 170 dni.
Wskaźnik częstotliwości wypadków w ONDE S.A. w 2021 r. zmniejszył się o ponad 2,5 razy względem
poprzedniego roku i wyniósł 4,15. Wskaźnik ciężkości wypadków ukształtowsię na poziomie 34,0, utrzymując
się na podobnym poziomie jak w 2020 r.
Tabela 9 Wskaźniki wypadkowości w ONDE S.A.
Rok
Ilość
roboczogodzin
Ilość wypadków
Wskaźnik
częstotliwości*
Liczba dni
niezdolności do
pracy
Wskaźnik
ciężkości**
2021
1 203 456
5
4,15
170
34,00
2020
893 872
10
11,19
332
33,32
Metodyka: Do obliczenia ilości roboczogodzin pracowników przyjęto średnioroczne zatrudnienie, które zostało pomnożone przez liczbę 2016 godzin
dla pracowników administracyjno-biurowych i 2208 godzin dla pracowników wykonujących prace na budowie. Średnie zatrudnienie pracowników
podwykonawców ustalane jest na podstawie rejestrów miesięcznych z budów, które wprowadzane do wewnętrznego systemu, a następnie
pomnożone jest w każdym miesiącu przez liczbę 184 godzin.
* Obliczony wg wzoru: liczba wypadków przy pracy x 1 000 000 / liczba wypracowanych roboczogodzin.
** Obliczony wg wzoru: liczba dni niezdolności do pracy / liczba wypadków przy pracy.
Poniższa tabela pokazuje wskaźniki wypadkowości z uwzględnieniem spółki zależnej IDE Projekt biura
projektowego działającego w branży farm fotowoltaicznych. Brak danych porównawczych wynika z faktu, że
spółka ta dołączyła do Grupy ONDE dopiero 19 kwietnia 2021 r. (data nabycia 100% udziałów w spółce).
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 36
Tabela 10 Wskaźniki wypadkowości w Grupie ONDE w 2021 r.
Rok
Ilość
roboczogodzin
Ilość wypadków
Wskaźnik
częstotliwości*
Liczba dni
niezdolności do
pracy
Wskaźnik
ciężkości**
2021
1 263 936
5
3,96
170
34,00
Metodyka: Do obliczenia ilości roboczogodzin pracowników przyjęto średnioroczne zatrudnienie, które zostało pomnożone przez liczbę 2016 godzin
dla pracowników administracyjno-biurowych i 2208 godzin dla pracowników wykonujących prace na budowie. Średnie zatrudnienie pracowników
podwykonawców ustalane jest na podstawie rejestrów miesięcznych z budów, które wprowadzane do wewnętrznego systemu, a następnie
pomnożone jest w każdym miesiącu przez liczbę 184 godzin.
* Obliczony wg wzoru: liczba wypadków przy pracy x 1 000 000 / liczba wypracowanych roboczogodzin.
** Obliczony wg wzoru: liczba dni niezdolności do pracy / liczba wypadków przy pracy.
W Grupie ONDE nie odnotowano chorób zawodowych.
Najważniejszymi celami ONDE utrzymanie 0 wypadków ciężkich i śmiertelnych oraz dalsza praca nad
doskonaleniem bezpieczeństwa na budowach ONDE S.A.
Tabela 11 Zbiorcze wskaźniki wypadkowości wśród pracowników Grupy ONDE i podwykonawców
Rok
Ilość
roboczogodzin
Ilość wypadków
Wskaźnik
częstotliwości*
Liczba dni
niezdolności
do pracy
Wskaźnik
ciężkości**
2021
5 382 408
7
1,30
-
-
Metodyka: Do obliczenia ilości roboczogodzin pracowników przyjęto średnioroczne zatrudnienie, które zostało pomnożone przez liczbę 2016 godzin
dla pracowników administracyjno-biurowych i 2208 godzin dla pracowników wykonujących prace na budowie. Średnie zatrudnienie pracowników
podwykonawców ustalane jest na podstawie rejestrów miesięcznych z budów, które wprowadzane do wewnętrznego systemu, a następnie
pomnożone jest w każdym miesiącu przez liczbę 184 godzin.
* Obliczony wg wzoru: liczba wypadków przy pracy x 1 000 000 / liczba wypracowanych roboczogodzin.
** Obliczony wg wzoru: liczba dni niezdolności do pracy / liczba wypadków przy pracy.
Tabela 12 Wypadki w Grupie ONDE w podziale na rodzaj urazu
Lp.
Rodzaje urazów
Grupa ONDE
1.
Amputacja
1
2.
Skręcenie
3.
Wstrząs
4.
Zmiażdżenie
5.
Oparzenie
6.
Przecięcie
1
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 37
7.
Przebicie
8.
Złamanie
1
9.
Złamanie palców
10
Stłuczenie
11.
Inny uraz
1
12.
Zwichnięcie
1
13.
Pęknięcie
14.
Zatrucie
15.
Naświetlenie
16.
Utopienie
Rodzaje urazów wskazano zgodnie z objaśnieniami do wypełniania karty statystycznej ZKW GUS. Powyższa
tabela nie uwzględnia podwykonawców.
Procedury należytej staranności w zakresie analizy wypadków oraz zdarzeń potencjalnie wypadkowych
W ONDE S.A. wszystkie wypadki przy pracy podlegają poszerzonej analizie. Po ich wystąpieniu sporządzana jest
dokumentacja powypadkowa oraz wyłaniane są przyczyny pierwotne. Aby podobne zdarzenia nie miały miejsca
w przyszłości, podejmowane działania korygujące w ramach całej Spółki. Zaangażowani w ich realizację
kierownicy wszystkich budów, kierownik kontraktu, dyrektorzy oraz specjaliści BHP. W ramach Grupy ONDE
prowadzony jest rejestr wypadków.
Tworzone również alerty z informacjami o zagrażających bezpieczeństwu sytuacjach, ich przyczynach oraz
sposobach uniknięcia ryzyka nie tylko w przypadku wypadków, lecz także w razie zdarzeń potencjalnie
wypadkowych. Alerty wysyłane są nie tylko do pracowników Spółki, lecz także do wszystkich firm członkowskich
Porozumienia dla Bezpieczeństwa w Budownictwie. Informacje do PBB przekazywane tuż po zgłoszeniu
wypadku lub na liście zbiorczej, nie rzadziej niż raz w miesiącu.
W działania korygujące dotyczące zdarzeń potencjalnie wypadkowych z głównych grup ryzyk oraz pozostałych
sytuacji zagrażających życiu lub mogących skutkować poważnymi szkodami środowiskowymi włączane te
same osoby, co w przypadku wystąpienia wypadku. Aktywne działania zapobiegawcze i edukacyjne przyczyniają
się do kształtowania najwyższych standardów BHP w Spółce.
W ONDE sporządzana jest lista głównych ryzyk dotyczących wypadkowości, która podlega weryfikacji podczas
corocznej analizy stanu BHP. Do utworzenia listy wykorzystywane są wnioski z analizy przyczyn wypadków.
5.3.3 Inicjatywy w obszarze BHP
Porozumienie dla Bezpieczeństwa w Budownictwie [GRI 102-12]
Sygnatariuszami Porozumienia dla Bezpieczeństwa w Budownictwie (PBB) jest 15 generalnych wykonawców.
Działa ono na rzecz obniżenia wypadkowości na budowach przez upowszechnianie standardów bezpieczeństwa
i świadomości zasad BHP wśród pracowników budów, a także dąży do przestrzegania właściwych procedur
również przez podwykonawców. Dzięki temu przyczynia się do mitygowania ryzyk i profilaktyki
przeciwwypadkowej.
Działalność PBB przekłada się na:
wspólne standardy BHP,
wspólne wymagania umowne dla firm podwykonawczych dotyczące BHP,
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 38
bazę wymiany wiedzy i doświadczeń na temat BHP dla sygnatariuszy,
organizację działań podnoszących świadomość pracowników w tym realizację działań w ramach Tygodnia
Bezpieczeństwa,
organizację (wspólnie z Głównym Inspektorem Pracy) ogólnopolskiej edycji konkursu Buduj Bezpiecznie,
koordynację rozmów z podmiotami publicznymi (GDDKiA, PIP, samorządy) oraz ustawodawcami na temat
systemowych zmian na rzecz poprawy bezpieczeństwa na budowach.
Grupa ONDE jako część Grupy ERBUD podziela wartości PBB i przestrzega obowiązujących w nim
standardów BHP. Spółka jest ponadto członkiem Porozumień dla Bezpieczeństwa w Budownictwie przy dwóch
Okręgowych Inspektoratach Pracy: w Bydgoszczy oraz w Szczecinie. Szczegóły zobowiązań zawartych w ramach
PBB obowiązują także w wewnętrznych standardach ONDE S.A.
W ramach wspólnej dbałości o bezpieczeństwo, dzielenia się wiedzą i doświadczeniem w zakresie BHP firmy
zrzeszone w ramach PBB przekazują sobie alerty z wypadków, które miały w nich miejsce. ONDE S.A. należy do
systemu informowania PBB i na bieżąco przekazuje kierownikom swoich budów otrzymane dane, aby na ich bazie
doskonalić procedury zapobiegania niebezpiecznym zdarzeniom.
Tydzień Bezpieczeństwa
Tydzień Bezpieczeństwa to cykliczna inicjatywa PBB, służąca wzrostowi świadomości pracowników oraz
podwykonawców w zakresie BHP. Ponadto – zgodnie z naszymi własnymi priorytetami – od 2019 r. w jej ramach
przybliżamy uczestnikom tematykę ochrony środowiska. Kadra każdej z budów ONDE planuje na Tydzień
Bezpieczeństwa własne praktyczne aktywności, takie jak szkolenia z prac na wysokościach, pierwszej pomocy
czy gotowości reagowania na incydenty. W działania oraz organizację wydarzeń zaangażowani
niejednokrotnie partnerzy, w tym np. Państwowa Inspekcja Pracy, straż pożarna, oddziały ochotniczej straży
pożarnej.
W 2021 r. w ramach budów realizowanych przez ONDE S.A. w Tygodniu Bezpieczeństwa wzięło udział
464 pracowników oraz podwykonawców, w tym 199 pracowników własnych. W działania zaangażowano
pracowników 43 firm podwykonawczych. Łącznie na wszystkich budowach urządzono 42 wydarzenia, pokazy
i instruktaże, podczas których zrealizowano szeroko zakrojone praktyczne akcje edukacyjne. Dotyczyły one m.in.
ochrony przeciwpożarowej, ewakuacji z terenu budowy w razie zagrożenia, obejmowały działania ratownicze oraz
szkolenia z pierwszej pomocy.
Konkurs Buduj Bezpiecznie
Buduj Bezpiecznie to coroczny ogólnopolski konkurs Państwowej Inspekcji Pracy, którego partnerem jest PBB.
Wyróżniane w nim przedsiębiorstwa dbające o wysoki standard BHP podczas realizacji budów. Odbywa się
on na szczeblu centralnym oraz lokalnym w ramach Okręgowych Inspektoratów Pracy. ONDE S.A. (wcześniej
jako PBDI SA) uczestniczy w nim z sukcesami od 2014 r.
W 2021 r. Spółka zdobyła 3. miejsce w konkursie Buduj Bezpiecznie Okręgowego Inspektoratu Pracy
w Szczecinie za realizację projektu Farma Wiatrowa Banie III oraz wyróżnienie Okręgowego Inspektoratu Pracy
w Gdańsku za budowę Farmy Wiatrowej Szymankowo.
Łącznie od 2014 r. byliśmy nagradzani w konkursie ośmiokrotnie miejscami na podium oraz wyróżnieniami.
5.3.4 Ochrona zdrowia i życia pracowników
Nasza troska o zdrowie i życie pracowników przejawia się od początku współpracy w potwierdzaniu ich
odpowiedniego przygotowania (wykształcenia i przeszkolenia), ważności badań lekarskich oraz wymaganej przez
prawo wiedzy z zakresu BHP wraz ze świadomością dodatkowych procedur obowiązujących w Spółce. Poza
realizacją szkoleń uczulamy pracowników na poczucie odpowiedzialności za przestrzeganie standardów BHP na
budowach.
Zapewniamy wszystkim pracownikom na budowach odzież roboczą i ochronną oraz niezbędne środki ochrony
indywidualnej i zbiorowej oraz monitorujemy obowiązek ich stosowania. Dostarczamy maszyny i pozostały sprzęt
konieczny do realizacji budów, który spełnia wymogi prawne oraz normy bezpieczeństwa.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 39
Wszystkich naszych pracowników obejmujemy prywatną opieką medyczną w TU Zdrowie na poziomie
podstawowym (medycyna pracy), która za dopłatą może być rozszerzona o pakiety dodatkowe. Wśród
wykonywanych badań również badania psychotechniczne dla kierowców, wykraczające poza zakres
wymagany prawnie.
Dbamy również o zdrowie i bezpieczeństwo naszych podwykonawców (więcej w punkcie 5.5 Raportu).
Zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami
związanymi z warunkami środowiska pracy w ONDE S.A. wchodzi w zakres odpowiedzialności dyrektorów
i kierowników jednostek produkcyjnych.
Sytuacje awaryjne i prewencja
W ramach prewencyjnych działań BHP wskazujemy potencjalnie kryzysowe sytuacje i sposoby przeciwdziałania
ich wystąpieniu, które zawieramy w dokumentach: planie BiOZ (bezpieczeństwa i ochrony zdrowia) oraz IBWR
(instrukcji bezpiecznego wykonywania robót budowlanych). Jesteśmy przy tym gotowi, aby szybko reagować na
sytuacje awaryjne. Realizujemy w tym zakresie okresowe ćwiczenia oraz szkolimy pracowników z udzielania
pierwszej pomocy i informujemy o sposobach postępowania w razie awarii, wypadków i pożarów.
W razie wystąpienia sytuacji kryzysowych lub incydentów zagrażających zdrowiu pracowników podejmujemy
działania naprawcze, konieczne do ich uniknięcia. Szeroko informujemy o nich kadrę kierowniczą oraz
pracowników.
Procedury bezpieczeństwa podczas pandemii COVID-19
Na czas trwania pandemii COVID-19 w Grupie ONDE wdrożyliśmy środki ostrożności obowiązujące w całej
Grupie ERBUD oraz Porozumieniu dla Bezpieczeństwa w Budownictwie. Były one stosowane również
w raportowanym okresie. Dzięki nim możliwe było zachowanie niskiego wskaźnika zachorowań wśród
pracowników Spółki oraz terminowe ukończenie realizowanych budów bez przestojów.
Standardy bezpieczeństwa objęły m.in.:
środki ochrony oraz urządzenia służące monitorowaniu stanu zdrowia pracowników,
zasady postępowania na wypadek wystąpienia objawów COVID-19 u pracownika,
zalecenia bezpiecznej organizacji pracy w biurze oraz możliwość pracy zdalnej w biurach,
zalecenia bezpiecznej organizacji pracy na budowach,
ograniczenie liczby osób pracujących jednocześnie na jednej budowie do minimum dzięki prowadzeniu pracy
zmianowej oraz rotacji przerw,
przygotowanie graficznych instrukcji dot. standardów bezpieczeństwa oraz rozmieszczenie ich
w odpowiednich, dobrze widocznych miejscach w biurach oraz na budowach,
dezynfekcję pomieszczeń,
testy na COVID-19 dla pracowników.
Kierownicy budów i kontraktów wzięli ponadto w 2020 r. udział w szkoleniach zdalnych obejmujących plan
postępowania w razie wykrycia bądź podejrzenia zakażenia COVID-19.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 40
5.4 KLIENCI (INWESTORZY I ZAMAWIAJĄCY)
[GRI 102-6]
Do klientów Grupy ONDE należą podmioty:
prywatne (zarówno polskie, jak i zagraniczne);
publiczne (Główna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, samorządy wojewódzkie i miejskie).
Naszą partnerską współpracę z inwestorami opieramy na
silnych fundamentach: doświadczeniu i ugruntowanej
renomie, kompleksowym zakresie usług, wykwalifikowanej
kadrze oraz wsparciu Grupy ERBUD. Stanowią one o naszej
konkurencyjności Grupy na rozrastającym się rynku
budownictwa OZE.
W ciągu niemal 15 lat działalności w segmencie OZE Grupa
zdobyła eksperckie doświadczenie, realizując inwestycje
różne w skali i stopniu skomplikowania, co przełożyło się na
zaufanie wśród Inwestorów. Dzięki temu ONDE to największy
generalny wykonawca farm wiatrowych w Polsce,
dynamicznie budujący swoją pozycję także w fotowoltaice
wielkoskalowej, która cechuje się silnie zbliżoną do projektów
wiatrowych bazą inwestorów, co ułatwia pozyskiwanie
zleceń.
W segmencie OZE tylko w 2021 r. weszło w życie
15 umów na kompleksową realizację farm wiatrowych o
łącznej mocy ok. 454 MW i łącznej wartości umów ponad
422 mln zł. W 2021 r. zakończono również 13 projektów
o łącznej mocy 289 MW. Na koniec 2021 r. w realizacji
pozostaje 30 projektów o łącznej mocy 1260 MW.
Ponadto zawarliśmy 76 umów na realizację inwestycji z obszaru PV o łącznej mocy: 310 MW i wartości ponad
530 mln zł. W 2021 r. zakończono również 64 projekty o łącznej mocy 64 MW. Na koniec 2021 r. w realizacji
pozostaje 109 projektów o łącznej mocy 277 MW.
Nasz udział w rynku wykonawstwa farm wiatrowych i fotowoltaicznych z aukcji OZE przeprowadzonych w 2019 r.
wynosił odpowiednio 61,75% (1358,4 MW) i 10,3% (93 MW).
Łącznie w swoim portfolio mamy ponad 350 projektów OZE (zakończonych lub w trakcie realizacji) o łącznej mocy
3 GW.
W okresie naszej obecności na rynku wypracowaliśmy opinię solidnego, wiarygodnego wykonawcy, co ułatwia
nam pozyskiwanie kolejnych zleceń. Dobrą opinię zaskarbiły sobie nasze dobre praktyki: przykładamy wagę do
dialogu z inwestorem, przestrzegania terminów oraz rzetelnego wykonywania prac. W naszej branży
dotrzymywanie zobowiązań jest najlepszą formą marketingu i powoduje, że klienci chętnie nawiązują z ONDE
kolejne współprace na coraz wyższych poziomach skomplikowania.
Obsługa różnorodnej grupy inwestorów jest możliwa dzięki synergiom: między ONDE S.A. a spółką IDE Projekt
oraz w ramach segmentów naszej działalności. Dzięki nim jesteśmy w stanie samodzielnie prowadzić
skomplikowane projekty, począwszy od etapu ich powstawania, przez roboty konstrukcyjne oraz
elektroenergetyczne.
Wyróżniamy się także dbałością o bezpieczeństwo naszych pracowników oraz podwykonawców, potwierdzaną
przez członkostwo w Porozumieniu dla Bezpieczeństwa w Budownictwie. W sytuacjach kryzysowych w tym
podczas pandemii COVID-19 w ostatnich latach stanowiła ona gwaranc terminowej realizacji kontraktów
i braku przestojów spowodowanych nieobecnością kadr.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 41
5.5 PODWYKONAWCY
Kluczowe dane 2021 r.:
2357 z tyloma firmami podwykonawczymi współpracowaliśmy w 2021 r. przy realizacji inwestycji
0 wypadków ciężkich, śmiertelnych i zbiorowych wśród podwykonawców na naszych budowach
43 firmy podwykonawcze zaangażowane w Tydzień Bezpieczeństwa na budowach ONDE
Dobra współpraca z podwykonawcami to jeden z fundamentów solidnej realizacji projektu i zadowolenia
inwestora. Dlatego w Grupie ONDE stawiamy na mają prawdziwie partnerskie relacje, budowane na solidarności,
uczciwości i zaufaniu. Nasi podwykonawcy wiedzą też, że na pierwszym miejscu stawiamy bezpieczeństwo na
równi naszych, jak i zatrudnianych przez nich pracowników. Aby zapewnić najwyższe standardy BHP, szkolenia
informacyjne z elementami ochrony środowiska obowiązują wszystkich bez wyjątku pracowników na naszych
budowach. Jako doświadczony i rzetelny partner biznesowy, klarownie przedstawiamy warunki współpracy już na
początkowym etapie jej omawiania, a przy rozliczeniach nigdy nie stosujemy wobec naszych partnerów kruczków
prawnych, nie wykorzystujemy naszej przewagi biznesowej.
Relacje, na które pracowaliśmy przez lata, zaprocentowały w okresie, gdy pandemia COVID-19 wymusiła
rezygnację z bezpośrednich spotkań. Płynnie udało nam się przenieść relacje do świata online bez utraty wysokiej
efektywności spotkań z naszymi partnerami. Pozwoliło to ograniczyć liczbę podróży służbowych, a tym samym
ograniczyć nasz wpływ na środowisko.
Najważniejsze zasady, którymi kierujemy się w relacjach z podwykonawcami można podsumować tak:
jako odpowiedzialny wykonawca chronimy naszych podwykonawców przed ryzykami zewnętrznymi:
zawirowaniami koniunktury czy jak w 2020 roku nie dającą się przewidzieć pandemią;
budujemy relacje win-win: działamy etycznie, wspieramy partnerów, kierując się nadrzędnym celem
udaną realizacją projektu;
stale szukamy nowych rozwiązań organizacyjnych, korzystnych dla wszystkich stron zaangażowanych
w projekt (np. odciążenie finansowe podwykonawców przez przejęcie od nich zakupu części materiałów);
dzielimy się z partnerami naszym know-how wspólna realizacja ożonych projektów to szansa na ciągły
rozwój kompetencji specjalistycznych oraz popularyzację dobrych praktyk z zakresu etyki,
odpowiedzialności społecznej i środowiskowej biznesu.
Za bieżące relacje z firmami podwykonawczymi, w tym ich kontraktowanie, odpowiadają kierownicy budów ONDE.
W przypadku kluczowych podwykonawców w działania te zaangażowani dyrektorzy nadzorujący poszczególne
obszary inwestycji realizowanych przez ONDE: farmy wiatrowe, farmy fotowoltaiczne oraz budownictwo drogowo-
inżynieryjne.
5.5.1 Standardy współpracy i procedury należytej staranności
W ONDE S.A. standardy współpracy z podwykonawcami i procedury należytej staranności w tym zakresie
precyzuje Księga ZSZ wraz z dokumentacją ZSZ, w szczególności instrukcja uwzględniająca dotyczące ich
wymagania oraz zasady współpracy z nimi. Instrukcją objęte wszystkie komórki organizacyjne ONDE S.A.,
mogące zatrudniać podwykonawców.
Wymagania ONDE S.A. dla podwykonawców w zakresie BHP oraz ochrony środowiska ogólnodostępne
3
.
Szczegółowo opisują je odpowiednie formularze i instrukcje:
„Podwykonawcy”,
„Wymagania środowiskowe dla Podwykonawców – załącznik do umowy”,
„Wymagania w zakresie BHP do umowy na podwykonawstwo robót budowlanych”,
„Wymagania w zakresie BHP do umowy transportowej”.
3
M.in. na stronie internetowej Spółki (https://onde.pl/systemy-zarzadzania/wymagania-dla-podwykonawcow/).
 
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 42
Zgodnie z Księgą ZSZ muszą one być zawarte w każdym zleceniu bądź umowie. Dodatkowo w odniesieniu do
podwykonawców zastosowanie mają instrukcje z zakresu wyznaczania ryzyk i szans, reagowania awaryjnego
oraz szkoleń BHP.
Aby zagwarantować płynną komunikację, właściwe wypełnianie naszych standardów i procedur, a także
nadzorować związane z tym w zakresie BHP oraz ochrony środowiska, przykładamy dużą wagę do weryfikacji
podwykonawców. W ONDE S.A. obejmuje ona cztery etapy:
ofertowanie: przekazujemy warunki BHP i środowiskowe, sporządzamy analizę prac wraz
harmonogramem
W odniesieniu do ochrony zdrowia i życia nigdy nie stosujemy podziału na pracowników własnych
i podwykonawców. Wszyscy zatrudnieni na naszych budowach objęci jednakowymi standardami BHP oraz
systemem szkoleń. Restrykcyjnie podchodzimy też do kwestii ochrony środowiska. Dbamy o pełną
transparentność w tym zakresie i informujemy o tym podwykonawców jeszcze przed podjęciem współpracy.
Premiujemy te firmy wykonawcze, które mają wdrożone u siebie co najmniej równie rygorystyczne standardy
jak te obowiązujące w ONDE S.A.
negocjacje i umowa: rozmawiamy na temat kwalifikacji pracowników, technologii, zaplecza
socjalnego itd.
Ponieważ oczekujemy obustronnego wysokiego zaangażowania, na etapie negocjacji oceniamy, czy dana
firma podwykonawcza ma możliwości, aby wypełnić standardy zarządzania BHP obowiązujące w ONDE S.A.
Naszym celem jest t zwiększenie świadomości w zakresie BHP i ochrony środowiska od początku
współpracy, dlatego poruszamy podczas negocjacji tematykę ekologiczną i przedstawiamy nasze dążenie do
minimalizacji negatywnego wpływu na środowisko. Uzgadniamy także podział kosztów infrastruktury, która
zapewni ochronę życia i zdrowia pracowników oraz natury na terenie inwestycji.
przygotowanie do realizacji: opracowujemy plan BiOZ (bezpieczeństwa i ochrony zdrowia),
sporządzamy IBWR (Instrukcję Bezpiecznego Wykonywania Robót) i ORZ (Ocenę Ryzyka
Zawodowego), weryfikujemy badania lekarskie i uprawnienia, przeprowadzamy szkolenie
informacyjne
Monitorujemy też to, czy nasi podwykonawcy na czas współpracy odpowiednio przygotowupracowników
do realizacji zadań, w tym zapewnia niezbędne środki ochrony, sprzęt oraz materiały umożliwiające
bezpieczną pracę.
Planowanie realizacji przebiega kompleksowo w ONDE S.A. wdrażamy rzetelne planowanie na wszystkich
płaszczyznach. Dzięki temu określamy z wyprzedzeniem wymagania, organizujemy pracę i skutecznie
finalizujemy.
realizacja: aktualizujemy na bieżąco dokumentację, reagujemy na zgłoszenia wypadkowe,
organizujemy narady koordynacyjne itd.
Odpowiedzialność za wdrożenie poczynionych ustaleń pełnią kierownicy jednostek. Do ich zakresu
obowiązków należy także przeprowadzenie szkoleń w zakresie systemu zarządzania BHP i ochroną
środowiska, a także z zagrożeń dotyczących danego kontraktu lub obiektu oraz sposobów reagowania na
sytuacje kryzysowe.
Dział Prawny ONDE S.A. stale weryfikuje wymagania prawne w tym dotyczące podwykonawców. Procedura
postępowania w razie identyfikacji zmian w tym zakresie jest analogiczna jak w przypadku innych aspektów
funkcjonowania Spółki.
5.5.2 Bezpieczeństwo i higiena pracy oraz ochrona środowiska we współpracy
z podwykonawcami
Podwykonawcy nie tylko są objęci systemem szkoleń informacyjnych na równi z pracownikami własnymi ONDE,
lecz także na analogicznych zasadach biorą udział w dodatkowych inicjatywach ONDE S.A. nakierowanych na
krzewienie kultury bezpieczeństwa na budowach w tym w Tygodniu Bezpieczeństwa. Udostępniamy
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 43
podwykonawcom również dodatkowe materiały dotyczące BHP i ochrony środowiska zgodnie z naszym
zobowiązaniem edukacyjnym to np. film animowany czy broszura poświęcona ochronie środowiska na
terenie inwestycji.
Nasza dbałość w zakresie BHP przekłada się na utrzymywanie zerowego wskaźnika wypadków ciężkich,
śmiertelnych i zbiorowych na wszystkich budowach ONDE, w tym wśród podwykonawców. Aby stale doskonal
procesy BHP, wymagamy natychmiastowego zgłaszania nie tylko wypadków, lecz także zdarzeń potencjalnie
wypadkowych i w trosce o zdrowie i życie pracowników budowy sprawnie na nie reagujemy [GRI 403-9].
Tabela 13 Wskaźniki wypadkowości wśród podwykonawców
Rok
Ilość
roboczogodzin
Ilość wypadków
Wskaźnik
częstotliwości*
Liczba dni
niezdolności do
pracy
Wskaźnik
ciężkości**
2021
4 118 472
2
0,49
-
-
Do obliczenia ilości roboczogodzin pracowników przyjęto średnioroczne zatrudnienie, które zostało pomnożone przez liczbę 2016 godzin dla
pracowników administracyjno-biurowych i 2208 godzin dla pracowników wykonujących prace na budowie. Średnie zatrudnienie pracowników
podwykonawców ustalane jest na podstawie rejestrów miesięcznych z budów, które wprowadzane do wewnętrznego systemu, a następnie
pomnożone jest w każdym miesiącu przez liczbę 184 godzin.
* Obliczony wg wzoru: liczba wypadków przy pracy x 1 000 000 / liczba wypracowanych roboczogodzin.
** Obliczony wg wzoru: liczba dni niezdolności do pracy / liczba wypadków przy pracy.
W zakresie ochrony środowiska zobowiązujemy naszych podwykonawców do postępowania w zgodzie
z przepisami i standardami własnymi ONDE S.A., tak aby realizacje inwestycji realizowano z zapewnieniem
ochrony przyrody oraz przeciwdziałając negatywnemu oddziaływaniu na środowisko. Podwykonawcy przekazują
właściwe ustalenia swoim pracownikom, a ich realizacja jest monitorowana i kontrolowana, ponieważ dbałość
o ochronę zdrowia, życia i środowiska jest koniecznym elementem każdej realizowanej przez ONDE inwestycji.
5.6 DOSTAWCY
[GRI 102-9]
Kluczowe fakty i wskaźniki 2021 r.:
160 z tyloma kluczowymi dostawcami współpracowaliśmy w 2021 r.
Łącznie współpracowaliśmy z ponad 1 907 firmami dostarczającymi nam materiały i inne komponenty.
Realizujemy jedną z największych dostaw modułów PV wśród wykonawców OZE w Polsce łącznie
zamówiliśmy 440 kontenerów morskich.
„Rozpoczęcie każdego projektu z przeświadczeniem, że cała infrastruktura wyrośnie sama, wydaje się
być tak samo złudne, jak wiara, że Apollo 13 wrócił sam z Księżyca na Ziemię. Strategiczne podejście do
relacji z partnerami biznesowymi jest podstawą budowy długofalowej wartości naszej Spółki. W ONDE
przykładamy niezmiernie istotną wagę do doboru odpowiednich komponentów dla realizowanego
projektu, współpracy z możliwie najlepszymi dostawcami towarów i usług oraz włączania w projekt
lokalnych przedsiębiorstw. To właśnie buduje finalny efekt naszych inwestycji” Piotr Kociucki, Dyrektor
Handlowy w ONDE.
Nasza wysoka pozycja i renoma w branży OZE i drogowo-inżynieryjnej w Polsce zobowiązuje nas do realizowania
kontraktów na najwyższym poziomie. Nie uznajemy kompromisów także w zakresie używanych przez nas
surowców, materiałów i innych komponentów. Dlatego stawiamy przede wszystkim na dużych i renomowanych
dostawców, którzy w stanie sprostać naszym wymaganiom w zakresie wolumenu, jak i jakości przedmiotu
dostaw.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 44
W 2021 w Grupie ONDE współpracowaliśmy łącznie z ponad 1 907 dostawcami (zarówno producentami, jak
i dystrybutorami), z czego 160 stanowili nasi kluczowi dostawcy, którzy realizują dla nas bardzo duże dostawy.
W ONDE korzystamy też z lokalnych dostawców (tj. zlokalizowanych w pobliżu miejsc naszych operacji) m.in.
przy zakupie betonu, którego z uwagi na jego charakterystykę nie przewozi się na większe odległości.
Zdecydowana większość naszych dostawców to firmy działające w Polsce (w tym także przedstawicielstwa
korporacji europejskich). Poza modułami PV o czym szerzej piszemy niżej jedynie niektóre komponenty
kupujemy bezpośrednio za granicą. Najczęściej jest spowodowane brakiem ich dostępności w krajowej
dystrybucji.
W 2021 r. płatności dokonane przez nas na rzecz dostawców wyniosły ok. 410 mln (wartość określona na
podstawie faktur wprowadzonych do systemu księgowego). W przypadku dużych kontraktów warunki płatności
negocjujemy indywidualnie.
Zmiany w łańcuchu dostaw [GRI 102-10]
W 2021 r. zaszła jedna znacząca zmiana w łańcuchu dostaw Grupy ONDE polegająca na poszerzeniu źródeł
dostaw o rynki zagraniczne, a konkretnie Chiny.
Zmiana w łańcuchu dostaw była spowodowana rozszerzeniem działalności Grupy w obszarze farm
fotowoltaicznych (moduły), tj. przejścia od bycia wyłącznie głównym wykonawcą do roli inwestora, który realizuje
projekty na własny rachunek. Równocześnie pojawiła się konieczność zapewnienia przez nas dostaw modułów
PV niezbędnych do zrealizowana niektórych inwestycji na rzecz dla zewnętrznych inwestorów choć
w przypadku większości projektów, które obecnie realizujemy, komponenty PV dostarczają nam nasi inwestorzy
zlecający budowę farm OZE. Jako że istotnym czynnikiem jest dla nas stabilność łańcucha dostaw kluczowych
komponentów i optymalizacja kosztowa zamówień, na dzień publikacji Raportu realizujemy jedną z największych
dostaw modułów wśród wykonawców OZE w Polsce, rozłożoną na okres od IV kw. 2021 r. do II kw. 2022 r. W jej
ramach zamówiliśmy 440 kontenerów morskich z modułami o mocy ok. 140 MWp. Tak duży wolumen daje nam
nie tylko komfort realizacji prac zleconych, ale też zabezpiecza budowy farm na własny rachunek i stabilność ceny
ważnego komponentu.
W kontekście przyszłości warto nadmienić, że obserwowany w ostatnich latach i prognozowany dalszy wzrost
rynku fotowoltaicznego generuje zwiększony popyt na komponenty PV, co z perspektywy Grupy jest zjawiskiem
pozytywnym. Powoduje bowiem wzrost skali działalności istniejących dostawców fotowoltaiki oraz rozpoczynanie
produkcji przez nowe podmioty, co wpływa na dostępność komponentów, ich cenę, a także możliwość
dywersyfikacji źródeł dostaw.
W obliczu zapotrzebowania przez ONDE na dokonywanie zakupów bezpośrednio w Chinach, rozwinęliśmy
kontakty z tamtejszymi producentami i zbudowaliśmy dodatkowe kompetencje w zakresie handlu z Chinami
w naszym zespole zatrudnionym w Dziale Handlowym.
5.6.1 Kryteria wyboru i oceny dostawców
Grupa ONDE nie posiada formalnej polityki zakupowej w formie oddzielnego dokumentu (w tym dodatkowych
załączników do niej, np. kart oceny dostawców), ale funkcjonują w niej ściśle określone zasady wyboru
dostawców. W 2021 r. nie nastąpiły w nich istotne zmiany obecny model z niewielkimi korektami wykorzystujemy
z powodzeniem od kilku lat.
W Grupie ONDE przy wyborze dostawców uwzględniamy następujące kryteria:
kryterium systemu jakości ocena systemu jakości obowiązującego u dostawcy lub elementów
systemu jakości, np. kontrola wewnętrzna, posiadane uprawnienia i certyfikaty (w tym uznanie towarzystw
klasyfikacyjnych);
kryterium oceny rynkowej kryterium dotyczy pozycji rynkowej dostawcy, poziomu technicznego
oferowanych dostaw lub usług, znaczenia dla przedsiębiorstwa;
kryterium handlowe kryterium dotyczy czynników handlowych, cen oferowanych dostaw lub usług,
terminów dostaw, form i warunków płatności, możliwości odroczenia płatności, według informacji
zawartych w protokole z negocjacji;
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 45
kryterium jakości dostaw lub świadczonych usług ocena dostawców na podstawie zrealizowanych
dostaw lub usług (względnie dostarczonych próbek), oceny współpracy oraz zgłoszeń reklamacyjnych
i ich obsługi.
Potwierdzeniem naszego rygorystycznego podejścia w zakresie jakości jest to, że od dostawców zawsze
wymagamy 5-letniej gwarancji na dostarczane komponenty, liczonej od zakończenia inwestycji. To warunek
niezbędny do umieszczenia danego dostawcy w gronie strategicznych/kluczowych partnerów Grupy ONDE.
Przy wyborze dostawców zwracamy także dużą uwagę na lokalizac ich zakładów produkcyjnych bądź
magazynów, z których wysyłane do nas zamówienia. Z uwagi na ich duży wolumen bardzo ważnym czynnikiem
branym pod uwagę przy podejmowaniu decyzji są dla nas logistyka i koszty transportu.
Na dzień publikacji Raportu przy wyborze dostawców nie uwzględnialiśmy tzw. kryteriów ESG (związanych
z aspektami środowiskowi, społecznymi czy etycznymi), natomiast podjęliśmy prace w celu wprowadzenia
systemu weryfikacji naszych dostawców także pod tym kątem.
Wśród metod oceny dostawców stosujemy m.in.:
analizę ofert, materiałów informacyjnych i reklamowych,
ocenę próbek materiałów,
kontrolę dostaw,
audyty u dostawcy,
analizy dotychczasowej współpracy,
inne działania przyjęte dla danego dostawcy.
Szczegółowe metody oraz kryteria wyboru są ustanawiane indywidualnie dla każdego kontraktu, w zależności od
oczekiwań naszego klienta (inwestora) zlecającego nam realizację projektu OZE, zamawiającego (w przypadku
podmiotów publicznych) bądź naszych własnych w przypadku realizacji inwestycji na własny rachunek.
Istotę procesu wyboru dostawcy stanowi utrzymanie równowagi między wymaganiami i interesami
zainteresowanych stron oraz sprawiedliwy podział ryzyka, zagrożeń i odpowiedzialności.
5.6.2 Organizacja procesu zakupowego
W Grupie ONDE kluczową rolę w obszarze zakupów oraz współpracy z dostawcami odpowiada Dział Handlowy
ONDE S.A. Jest on odpowiedzialny za obsługę handlową i logistyczną Grupy w m.in. zakresie wyszukiwania
dostawców materiałów i usług / podwykonawców, planowania i realizacji zakupów, pozyskiwania ofert od
dostawców czy gromadzenia informacji o jakości materiałów i prac dostawców. Jednocześnie ze względu na
przyjęty model biznesowy – proces zakupowy w Grupie ONDE nie jest w pełni scentralizowany i zorganizowany
następująco:
zakupy masowe / wielkoskalowe realizuje wyłącznie Dział Handlowy ONDE S.A. to przede wszystkim
zakupy dokonywane na potrzeby realizacji projektów OZE oraz surowców używanych do produkcji przez
wytwórnie mas bitumicznych,
zakupy dodatkowe związane z bieżącymi potrzebami wynikającymi z realizacji projektów leżą w gestii
kierowników budów / kontraktów,
pozostałe zakupy niezwiązane z główną działalnośc operacyjną (np. biurowe) realizowane
bezpośrednio przez inne wyznaczone do tego jednostki organizacyjne.
elastyczność w zakresie dokonywania zakupów (w przeciwieństwie do tych dokonywanych wyłącznie
centralnie) traktujemy jedną z naszych przewag konkurencyjnych, która ujawnia się w momencie realizacji
kontraktów.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 46
5.7 INTERESARIUSZE SPOŁECZNI
Kluczowe fakty i wskaźniki 2021 r.:
powołaliśmy do życia program ONDE FLOW,
dla mieszkańców Torunia ufundowaliśmy urządzenie do oczyszczania powietrza,
prowadziliśmy aktywny dialog z lokalnymi społecznościami zamieszkujących w pobliżu terenów
realizowanych przez nas inwestycji.
„Siłą naszej Grupy ludzie, a przede wszystkim ich pasja, umiejętność współpracy i wiara w moc
innowacyjnych pomysłów. Łączą nas także wartości: pragnienie ochrony środowiska naturalnego
i bezpiecznej przyszłości dla przyszłych pokoleń. Chcemy więc, aby dzielenie się tymi wartościami
i inspirowanie innych dzięki właściwej edukacji stało się nieodłączną częścią naszej działalności. Innych,
czyli zwłaszcza młodych ludzi, którzy mają ogromną wrażliwość i rosnącą świadomość, że zielona zmiana
jest konieczna” – Daniel Mackiewicz, Marketing & PR Manager w ONDE.
Działamy prospołecznie zarówno na skalę ogólnopolską łącząc pasjonatów zielonej, czystej energii i tematów
im pokrewnych poprzez projekt ONDE FLOW jak i lokalnie. Na poziomie lokalnym, nasze aktywności obejmują
m.in. dzielenie się naszą wiedzą i doraźne wsparcie społeczności lokalnych, z którymi spotykamy się przy okazji
realizacji kolejnych inwestycji. Jednocześnie szczególnie związani czujemy się z Toruniem, dlatego co roku
działamy także na rzecz naszej małej ojczyzny, wspierając lokalne inicjatywy i realizując własne.
Grupa ONDE nie posiada sformalizowanej polityki zaangażowania społecznego (do której odnosi sUstawa
o rachunkowości), która opisywałaby nasze podejście do działalności społecznej (CSR) i sponsoringowej w tym
priorytety czy zasady, jakimi kierujemy się tworząc nasze własne inicjatywy społeczne i podejmując decyzje
o wsparciu działań zewnętrznych bądź oddolnych (pracowniczych). W dotychczasowej fazie rozwoju naszej
organizacji stworzenie tego typu polityki nie było w naszej ocenie niezbędne do efektywnego prowadzenia działań
w obszarach CSR i sponsoringowych m.in. ze względu na: naturalnie wykształcone obszary naszego
zaangażowania (opisane powyżej) oraz skalę tych działań i ponoszone na nie nakłady w stosunku do wyników
biznesowych i finansowych Grupy ONDE.
Jednocześnie traktujemy odpowiedzialność społeczną (CSR) oraz działalność sponsoringową jako elementy
ważne z perspektywy długofalowej strategii rozwoju Grupy ONDE. Rozważamy tae stworzenie polityki
zaangażowania społecznego obejmującej także obszar dialogu ze społecznościami lokalnymi.
5.7.1 ONDE FLOW
ONDE FLOW to nasz sztandarowy program CSR, który powstał z naszej
wewnętrznej potrzeby i przekonania, że jako lider branży OZE mamy moralny
obowiązek dzielenia się wiedzą i wieloletnim doświadczeniem. Jego
merytorycznym fundamentem jest edukacja w zakresie odnawialnych źródeł
energii i tematów pokrewnych, jak np. fizyka. Obecnie projekt znajduje się w fazie
rozwojowej, która potrwa do końca 2022 r.
Chcemy, aby w ONDE FLOW stanowił platformę do dzielenia się wiedzą na temat nowych trendów w OZE
i innowacyjnych rozwiązań dla społeczności osób zainteresowanych tematyką, zaś w szczególności dla
młodzieży, studentów i młodych naukowców z wyższych uczelni. Dzięki niemu planujemy wyłaniać na światło
dzienne i dofinansować ich najlepsze pomysły, aby zapewnić im szansę na pogłębianie badań, a także zwiększ
społeczną świadomość dotyczącą odnawialnych źródeł energii i dbać o ich dalszy rozwój.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 47
Projekt ONDE FLOW jest oparty na 4 filarach:
budowie społeczności osób, które szukają wiedzy o OZE, i tych, które chcą się nią dzielić;
platformie wiedzy o OZE, która ułatwi organizację zajęć i warsztatów edukacyjnych;
programie wsparcia dla projektów innowacyjnych i naukowych,
ogólnopolskich konkursach edukacyjnych.
Partnerami projektu trzy instytucje naukowe: Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Politechnika Bydgoska
oraz Politechnika Warszawska. Ponadto zaprosiliśmy do współpracy ambasadora projektu mistrza olimpijskiego
i mistrza świata w żeglarstwie, Mateusza Kusznierewicza, który naszym zdaniem uosabia ambicję i umiejętność
inspirowania innych oraz z łatwością nawiązuje kontakt z młodymi ludźmi. Do współpracy w ramach programu
ONDE FLOW włączyło się też Stowarzyszenie „Z energią o prawie”, zrzeszające studentów i osoby
zainteresowane energetyką, a przede wszystkim zero i nisko emisyjnymi źródłami energii.
Plan realizacji
Nasz projekt dzielenia się wiedzą traktujemy podobnie jak realizację inwestycji działamy w zakresie naszych
specjalizacji, gruntownie planujemy, realizujemy stopniowo i w trosce o jak najlepszy efekt końcowy. Roczny
rozwój projektu podzieliliśmy więc na etapy kwartalne. Na okres I kwartału br., do publikacji Raportu,
zaplanowaliśmy m.in. udostępnienie portalu ONDE FLOW (https://www.ondeflow.pl) oraz uruchomienie konkursu
grantowego SOFIA (Science Onde Flow Innovation Academy) kierowanego do osób, które swoją wiedzę i energię
chciałyby przekuć na projekty naukowo-badawcze związane z tematyką OZE. Pula środków przeznaczonych na
stypendia wynosi 200 tys. zł.
5.7.2 Społeczności lokalne
Jako odpowiedzialna organizacja uważamy, że niezmiernie ważny przy realizacji każdej inwestycji jest dialog ze
społecznością lokalną, rozpoznanie jej potrzeb i kształtowanie świadomości ekologicznej. Uważamy, że wielość
lokalizacji naszych inwestycji jest atutem pod względem rozwijania inicjatyw prospołecznych: nawiązywanie relacji
z lokalnymi mieszkańcami traktujemy jako okazję, aby doraźnie, lecz jak najbardziej konstruktywnie ich wesprzeć.
Staramy się, aby nasza działalność generowała wiele namacalnych korzyści dla mieszkańców, takich jak poprawa
jakości dróg dojazdowych do pól uprawnych i działek siedliskowych, wykonanie dodatkowych zjazdów, poszerzeń
czy naprawa okolicznych dróg czy nasadzenia drzew.
 
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 48
Nasze najważniejsze działania informacyjne i operacyjne w stosunku do społeczności lokalnych:
zawsze staramy się nawiązać kontakt ze społecznością lokalną i miejscowymi władzami w celu zaznajomienia
się z potrzebami i problemami związanym z realizacją danej inwestycji,
organizujemy spotkania z władzami i mieszkańcami gminy,
organizujemy punkty informacyjne na budowach, gdzie każdy mieszkaniec może zasięgnąć informacji
o lokalizacji turbin, przebiegu dróg, linii kablowych, zasad transportu,
zbieramy skargi i wnioski mieszkańców, jeśli się takie pojawią, oraz nimi zarządzamy,
dbamy o bezpieczeństwo i komfort mieszkańców (m.in. odpowiednie oznakowanie terenów objętych robotami
budowlanymi, ograniczanie hałasu i pylenia),
gdy ingerujemy w grunty i działki rolników, zawsze dbamy o odtworzenie terenu do stanu pierwotnego lub
uzgadniamy ewentualne odszkodowania.
Ponadto zwiększamy świadomość mieszkańców w zakresie naszej działalności zarówno w obszarze prac
podejmowanych na danej budowie, jak i całościowo budownictwa OZE. Zgodnie z wartościami firmowymi
skupiamy się na edukacji młodzieży jesteśmy otwarci na współpracę ze szkołami czy wizyty uczniów na
budowie, podczas których przedstawiamy im nasze działania prośrodowiskowe. Inicjatywy w tym zakresie
nakierowujemy również na zwiększanie świadomości w zakresie BHP i ochrony środowiska.
Nasze działania z zakresu CSR mają szerszy zakres. Wspomagamy Polski Czerwony Krzyż, a także podczas
akcji sezonowych: młodzież z domów dziecka, seniorów oraz instytucje charytatywne dbające o potrzeby
mieszkańców lokalnych społeczności. Wspieramy również drużyny sportowe Koszaliński Klub Piłki Nożnej Bałtyk
oraz Unisław Team, a także cykliczne wydarzenie Memoriał Henryka Pawłowskiego W Brydżu Sportowym.
Jesteśmy zdania, że budowanie dobrej energii za pośrednictwem tych inicjatyw jest zgodne z misją biznesową
ONDE.
Dodatkowe inicjatywy prospołeczne realizowane przez naszych pracowników-wolontariuszy na rzecz
potrzebujących członków społeczności lokalnych przy wsparciu Spółki opisaliśmy w punkcie 5.2.4 Raportu:
Warunki pracy i benefity.
5.7.3 Społeczność Torunia
Toruń to bliska nam przestrzeń, w której ONDE S.A. działa od początków istnienia firmy i którą zamieszkuje wielu
pracowników Grupy. W związku z tym w Toruniu jesteśmy aktywni prospołecznie na wielu polach, realizując
inicjatywy edukacyjne oraz wspierając finansowo lokalnych sportowców i inicjatywy kulturalne.
W maju 2021 r. zorganizowaliśmy w Toruniu konferencję OZE. Nowe Trendy, w której wzięli udział przedstawiciele
Politechniki Warszawskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej, Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej,
Urzędu Miasta Toruń oraz eksperci Grupy ONDE. Prospołeczny akcent wydarzenia, kierowany do miejskiej
społeczności, stanowiło uruchomienie sfinansowanego przez ONDE S.A. filtratora atmosferycznego ATANOX na
Placu Rapackiego w Toruniu. Przeznaczeniem urządzenia jest oczyszczanie powietrza w przestrzeniach
miejskich, w celu redukcji stężenia pyłów zawieszonych PM.
Urządzenie jest wyposażone w specjalnie skonstruowany filtr, który wychwyci z powietrza
nawet 5 kg zanieczyszczeń rocznie, filtrując w tym okresie ponad 17 200 000 m3 powietrza
(dziennie pracując 12/24: 4000 m
3
/h) co daje 17 280 000 m
3
rocznie, a to odpowiada
345 600 kontenerom morskim (przyjęto 67 m
3
pojemności kontenera  CBM). Filtr użyty
w filtratorze jest w 100% biodegradowalny, a przez to przyjazny dla środowiska i nie
stanowi odpadu trwałego po okresie użytkowania. Ponadto filtr jest zabezpieczony przed
rozwojem w jego strukturze grzybów i pleśni, które mogą być niebezpieczne.
Zakup urządzenia z wysokowydajnym filtrem oczyszczającym zmniejsza ilość smogu
w rodzinnym mieście ONDE – była to pierwsza tego typu inicjatywa prywatna w Polsce.
Jej celem jest zwrócenie uwagi na problem zanieczyszczeń cywilizacyjnych,
popularyzacja nowoczesnych rozwiązań w zakresie dbałości o środowisko miejskie,
a pośrednio także promocja OZE jako źródła energii neutralnego dla jakości powietrza.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 49
Sponsoring
Umowy sponsoringowe łączą nas od lat z dwoma klubami: żużlowcami z Klubu Sportowego Toruń oraz
koszykarzami z klubu sportowego Twarde Pierniki Toruń. Wspieramy także Toruński Klub Hokejowy. W latach
2013-2019, a także ponownie w 2021 r. otrzymaliśmy tytuł Mecenasa Toruńskiego Sportu.
Wieloletnia współpraca sponsoringowa łączy nas także z odbywającym się w Toruniu i cieszącym
się powodzeniem wśród mieszkańców Międzynarodowym Festiwalem Tofifest, odbywającym się w tym roku po
raz 20., w ramach którego mają miejsce pokazy kina niezależnego.
5.7.4 Wydatki ponoszone na wspieranie inicjatyw wykraczających poza profil podstawowej
działalności ONDE S.A.
Zgodnie z zasadą 1.5 Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW 2021 (DPSN 2021) poniżej przedstawiamy
wydatki poniesione przez ONDE S.A. na wsparcie inicjatyw niezwiązanych z profilem podstawowej działalności
Spółki.
Największą część tej kwoty stanowiły wydatki na sponsoring sportowy, zwłaszcza Klubu Sportowego Toruń oraz
klubu sportowego Twarde Pierniki Toruń. Z kolei do inicjatyw CSR zaliczamy przede wszystkim wydatki związane
z zaspokajaniem potrzeb lokalnych społeczności – także na terenach inwestycji realizowanych przez ONDE.
Tabela 14 Wydatki ponoszone na wspieranie inicjatyw wykraczających poza profil podstawowej działalności
Typ projektu
Poniesione koszty (tys. zł)
Sponsoring inicjatyw sportowych i kulturalnych
600
Inicjatywy społecznej odpowiedzialności biznesu
(CSR)
160
Suma
760
5.8 AKCJONARIUSZE I UCZESTNICY RYNKU KAPITAŁOWEGO
Od 19 lipca 2021 r. akcje naszej Spółki notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych. W ramach IPO
sprzedaliśmy wszystkie oferowane akcje po cenie maksymalnej, a z tytułu emisji nowych walorów pozyskaliśmy
214,5 mln zł brutto (202,6 mln netto). Środki te przeznaczyliśmy głównie na pozyskanie nowych projektów farm
wiatrowych i fotowoltaicznych. Podczas IPO Spółka została wyceniona na ok. 1,43 mld zł.
Polityka informacyjna
Obecność na giełdzie to dla nas przywilej, ale jednocześnie zobowiązanie zwłaszcza wobec inwestorów, którzy
powierzyli nam kapitał. Dlatego z jednej strony podejmujemy stałe wysiłki na rzecz tworzenia wartości Grupy
ONDE dla akcjonariuszy, a z drugiej strony prowadzimy przejrzystą komunikację z uczestnikami rynku
kapitałowego (inwestorami i analitykami). Korzystamy z różnorodnych narzędzi, aby realizować nasze obowiązki
jako spółki publicznej, tj. zapewnić interesariuszom łatwy oraz równy dostęp do ujawnianych informacji.
W 2021 r. (od czasu debiutu):
opublikowaliśmy 37 raportów bieżących oraz 4 raporty okresowe (jednostkowe i skonsolidowane),
spotykaliśmy się online z zarządzającymi i analitykami (buy side) oraz analitykami domów maklerskich
i banków inwestycyjnych (sell side) – w tym po publikacji wyników za I półrocze i III kwartał,
regularnie aktualizowaliśmy treści (w tym aktualności) na stronie internetowej www.onde.pl,
przygotowywaliśmy prezentacje wynikowe,
braliśmy udział w wydarzeniach i spotkaniach organizowanych online przez domy maklerskie i inne
instytucje rynku kapitałowego,
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 50
informowaliśmy o naszej działalności w mediach branżowych i ekonomicznych, m.in. za pośrednictwem
wywiadów i wypowiedzi udzielonych dziennikarzom.
Poza szerokim wachlarzem działań komunikacyjnych skierowanych do uczestników rynku w Grupie ONDE
dążymy do tego, by w jak najszerszym zakresie przestrzegać pozostałych zasad zawartych w dokumencie Dobre
Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021 (DPSN 2021). W przypadku, gdy nie stosujemy jakiejś zasady,
wskazujemy jakie są tego przyczyny.
Nasi akcjonariusze [102-5]
Dominującym akcjonariuszem Spółki jest niezmiennie ERBUD S.A., posiadający obecnie 60,7% akcji ONDE S.A.
Jednocześnie od czasu debiutu na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie do grona naszych
akcjonariuszy dołączyli inwestorzy instytucjonalni (powszechne towarzystwa emerytalne oraz towarzystwa
funduszy inwestycyjnych) oraz indywidualni.
Kapitał podstawowy ONDE S.A. składa się z 55 030 000 akcji (odpowiadającym takiej samej liczbie głosów na
walnym zgromadzeniu o łącznej wartości nominalnej 1 100 600 zł.
Tabela 15 Struktura akcjonariatu ONDE S.A.
Akcjonariusz
Liczba akcji
na
31 grudnia
2021 r.
% udział
w kapitale
akcyjnym na
31 grudnia
2021 r.
Liczba
głosów na
WZ na
31 grudnia
2021 r.
% udział
w liczbie
głosów na
WZ na
31 grudnia
2021 r.
ERBUD S.A.
33 400 800
60,70%
33 400 800
60,70%
Jacek Leczkowski
3 565 625
6,48%
3 565 625
6,48%
Nationale-Nederlanden PTE S.A
1
2 587 155
5,53%
2 587 155
4,70%
- w tym: Nationale-Nederlanden
OFE
1
2 342 155
5,01%
2 342 155
5,01%
MetLife PTE S.A.
2 752 000
5,00%
2 752 000
5,00%
1
14 lipca 2021 r. Spółka otrzymała od Nationale-Nederlanden Powszechne Towarzystwo Emerytalne (dalej „NN PTE”) jedyną jak dotąd informację
o nabyciu przez Otwarty Fundusz Emerytalny (dalej „NN OFE”) 2 342 155 akcji Spółki (5,01% w ówczesnym kapitale akcyjnym oraz głosach na
walnym zgromadzeniu Spółki), a także o łącznym nabyciu przez fundusze zarządzane przez NN PTE: tj. przez NN OFE oraz Nationale-Nederlanden
Otwarty Fundusz Emerytalny, Nationale-Nederlanden Dobrowolny Fundusz Emerytalny, Nationale-Nederlanden Dobrowolny Fundusz Emerytalny
Nasze Jutro 2025, Nationale-Nederlanden Dobrowolny Fundusz Emerytalny Nasze Jutro 2030, Nationale-Nederlanden Dobrowolny Fundusz
Emerytalny Nasze Jutro 2035, Nationale-Nederlanden Dobrowolny Fundusz Emerytalny Nasze Jutro 2040, Nationale-Nederlanden Dobrowolny
Fundusz Emerytalny Nasze Jutro 2045, Nationale-Nederlanden Dobrowolny Fundusz Emerytalny Nasze Jutro 2050, Nationale-Nederlanden
Dobrowolny Fundusz Emerytalny Nasze Jutro 2055, Nationale-Nederlanden Dobrowolny Fundusz Emerytalny Nasze Jutro 2060 oraz Nationale-
Nederlanden Fundusz Emerytalny Nasze Jutro 2065) łącznie 2 587 155 akcji Spółki (5,53% w ówczesnym kapitale akcyjnym oraz głosach na walnym
zgromadzeniu Spółki). W związku z otrzymaniem ww. informacji przed uzyskaniem statusu spółki publicznej (i związanych z tym obowiązków
akcjonariuszy dotyczących nabywania / zbywania tzw. znacznych pakietów akcji), Spółka nie przekazała tej informacji do publicznej wiadomości
w formie raportu.
Dodatkowo, 20 sierpnia br. sąd zarejestrował zmiany statutu Spółki i kapitał akcyjny zwiększył się łącznie do 55 030 000 akcji w wyniku
zarejestrowania dodatkowych 8 250 000 akcji serii E.
Polityka dywidendowa
Zgodnie z przyjętą przez Zarząd polityką w zakresie wypłaty dywidendy, intencją Zarządu jest rekomendowanie
Walnemu Zgromadzeniu (WZ) po ocenie wniosku przez Radę Nadzorczą wypłaty dywidend w wysokości
40-70% zysku netto uzyskanego w poprzednim roku obrotowym. W swojej rekomendacji Zarząd każdorazowo
uwzględnia między innymi:
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 51
aktualną oraz przewidywaną sytuację finansową, w tym wysokości zobowiązań z tytułu bieżącej
działalności i obsługi zadłużenia Spółki;
perspektywy dalszej działalności;
możliwości realizowania nowych projektów inwestycyjnych w segmencie budownictwa dla OZE, które
zapewniałyby atrakcyjną stopę zwrotu dla akcjonariuszy;
zobowiązania wynikające z zawartych umów dotyczących finansowania działalności Spółki, w tym
w szczególności umów kredytowych;
bieżące potrzeby inwestycyjne;
mające zastosowanie regulacje prawne.
Decyzja o wypłacie dywidendy oraz jej wielkości każdorazowo zależy od decyzji akcjonariuszy obecnych na
Walnym Zgromadzeniu, którzy nie są w żaden sposób związani rekomendacją Zarządu.
Jednocześnie Zarząd upoważniony jest (na zasadach określonych w Kodeksie spółek handlowych) do wypłaty
akcjonariuszom za zgodą Rady Nadzorczej zaliczki na poczet dywidendy przewidywanej na koniec roku
obrotowego, jeżeli Spółka posiada środki wystarczające na wypłatę.
Wszystkie Akcje, mają równe prawa do dywidendy (oraz zaliczki na poczet dywidendy) i uprawniają
posiadaczy
do udziału w zyskach Spółki z dniem ich nabycia, pod warunkiem podjęcia przez WZ uchwały o podziale zysku
(lub odpowiednio, w przypadku zaliczki na poczet dywidendy, uchwał Zarządu i Rady Nadzorczej) i ustaleniu dnia
wypłaty dywidendy.
W 2021 r. Spółka wypłaciła akcjonariuszom dywidendę z zysku za rok zakończony 31 grudnia 2020 r. w kwocie
32 429 tys. zł, tj. 0,71 PLN na jedną akcję w Spółce. Pozostała część zysku (351,2 tys. zł) została przeznaczona
na kapitał zapasowy Spółki.
ONDE na GPW
Akcje ONDE SA są notowane na rynku regulowanym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie od 19 lipca
2021 r. i wchodzą w skład indeksów WIG-ENERGIA, WIG-Poland, InvestorMS oraz WIG. Kurs akcji na zamknięciu
sesji w dniu debiutu wyniósł 28,08 zł. Na koniec sesji giełdowej 31 grudnia 2021 r. kurs zamknięcia wyniósł 16,4
zł – o 41,6% mniej niż w dniu debiutu, a kapitalizacja 902,5 mln [GRI 102-7]. Średnie dzienne obroty w 2021
r. wynosiły 29,2 tys. sztuk akcji.
Wykres 3 Kurs akcji ONDE do 31 grudnia 2021 r.
0
50
100
150
200
250
300
350
0
5
10
15
20
25
30
lipiec 21 sierpień 21 wrzesień 21 październik 21 listopad 21 grudzień 21
Wolumen obrotu [w tys. szt]
Kurs akcji [w zł]
Wolumen obrotu Kurs
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 52
5.9 ŚRODOWISKO NATURALNE
Kluczowe fakty i wskaźniki 2021 r.:
uzyskaliśmy prestiżowy certyfikat ekozarządzania i audytu EMAS,
osiągnęliśmy 6/7 celów środowiskowych, które założyliśmy sobie na 2021 r.
„Jako lider branży OZE do kwestii środowiskowych podchodzimy bardzo poważnie i wiele od siebie
wymagamy. Ostatnie lata to szereg zakończonych sukcesem inicjatyw ONDE. Pierwszym krokiem było
wdrożenie ISO 14001, dzięki któremu usystematyzowaliśmy działania związane z zarządzaniem
środowiskowym. Następnie wdrożyliśmy EMAS, który pozwala nam zarządzać efektami działalności
środowiskowej i nad nimi pracować. Równolegle prowadzimy działania edukacyjne dla pracowników, bo
to od ich codziennych działań zależy to, jaki ślad środowiskowy zostawiamy. Nieustannie dążymy do
poprawy w tym zakresie” – Bartosz Wiśniewski, Dyrektor Pionu BHP w ONDE.
5.9.1 Opis polityk i procedur należytej staranności w obszarze środowiskowym
[GRI 102-11]
W ramach obowiązującego w ONDE S.A. Zintegrowanego Systemu Zarządzania (ZSZ), zgodnie z wymaganiami
ISO 45001:2018, ISO 14001:2015 oraz EMAS wg. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr
1221/2009 ze zmianami, przyjęta została Polityka Zintegrowanego Systemu Zarządzania (Polityka ZSZ). Zgodnie
z jej treścią Zarząd Spółki przyjął jako nadrzędny cel świadczenie konkurencyjnych usług w sektorze budownictwa
dla OZE, elektroenergetycznego oraz inżynieryjnodrogowego przy pełnym respektowaniu wszelkich wymagań
prawnych i innych związanych z BHP i ochroną środowiska.
Rysunek 1 Model systemu zarządzania w ONDE S.A.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 53
Częścią ZSZ jest system zarządzania środowiskowego (ZŚ), będący jednym z narzędzi do poprawy efektów
działalności środowiskowej Grupy ONDE. Został on wdrożony w przedsiębiorstwie w 2019 r. Model systemu
zarządzania, w tym zarządzania środowiskowego, opiera się na pętli Deminga (rys. 1). Spółka stale doskonali
system ZŚ, który uwzględnia najważniejsze etapy cyklu PDCA, tj. Planowanie, Wykonanie, Sprawdzanie
i Działanie. Podstawą właściwego zaplanowania i funkcjonowania zarządzania środowiskowego jest wykonany
w spółce Przegląd Środowiskowy.
Na etapie planowania w ONDE S.A. identyfikowane przede wszystkim aspekty środowiskowe oparte na
wymaganiach prawnych. Na etapie działań operacyjnych przyjęte m.in. odpowiednie struktury
i odpowiedzialności, opracowane instrukcje, dokumentacje na gotowość i reagowanie na awarie, określone
kompetencje i organizowane szkolenia. Kolejny etap w tym cyklu doskonalenia to sprawdzanie, które przejawia
się m.in. poprzez monitorowanie i pomiary, przeprowadzenie oceny zgodności, audytów wewnętrznych oraz
podejmowanie działań korygujących. Ostatni etap to działanie związane z przeprowadzaniem przeglądu
zarządzania.
Zasady funkcjonowania Grupy ONDE także w zakresie środowiskowym określone zostały w Księdze
Zintegrowanego Systemu Zarządzania ONDE S.A. (Księga ZSZ). Podstawowe elementy systemu to: kontekst
organizacji, potrzeby i oczekiwania stron zainteresowanych, ryzyka i szanse, ciągłe doskonalenie. Księga ZSZ
obejmuje szereg szczegółowych instrukcji oraz procedur należytej staranności. Określa też zakres
odpowiedzialności za ich przestrzeganie, a także ustala hierarchię nadzoru nad poszczególnymi obszarami.
Sprawy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy oraz zarządzania środowiskowego uwzględniamy na
każdym szczeblu organizacji, uznając je za podstawowe procesy zarządzania. Znajduje to odzwierciedlenie
w stosownych zapisach aktów wewnątrzzakładowych (zarządzenia, schematy organizacyjne z przypisaniem
obowiązków w zakresie BHP i ochrony środowiska, polityka i misja Spółki, regulaminy, zapisy kontraktowe).
Działania operacyjne w ONDE S.A. polegają na zarządzaniu głównymi procesami dotyczącymi zidentyfikowanych
i znaczących aspektów środowiskowych. Celem tych działań jest zapewnienie, że negatywny wpływ na
środowisko procesów wytwórczych jest nadzorowany i ograniczany. Naszą misją jest dążenie do maksymalnego
ograniczania negatywnego wpływu na środowisko naturalne.
Certyfikaty i audyt wewnętrzny
Prawidłowość funkcjonowania systemu została potwierdzona
przyznaniem certyfikatu w zakresie zgodności z wymaganiami normy ISO
14001:2015. ONDE S.A. jest pierwszą w Polsce spółką z branży OZE, która
otrzymała unijny certyfikat EMAS według Rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) Nr 1221/2009 ze zmianami. Wpis do rejestru
EMAS dokonany przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska został
potwierdzony w rejestrze polskim oraz analogicznym prowadzonym przez
Komisję Europejską.
Skuteczność funkcjonowania systemu zarządzania środowiskowego
w Grupie ONDE jest regularnie oceniana w ramach audytów wewnętrznych.
Pełnomocnik Zarządu, który jednocześnie pełni funkcję Dyrektora Działu
BHP, posiada w swoim dziale zespół doświadczonych wewnętrznych
audytorów systemu zarządzania środowiskowego ISO 14001 i EMAS.
Audytorzy cyklicznie, zgodnie z opracowanym harmonogramem,
przeprowadza audyt funkcjonowania systemu zarządzania
środowiskowego i EMAS w poszczególnych działach i jednostkach produkcyjnych firmy. W przypadku
stwierdzonych niezgodności, podejmujemy stosowne działania korekcyjne i korygujące.
Deklaracja środowiskowa
Kompletny obraz oddziaływań środowiskowych oraz katalog naszych doświadczeń i wiedzy przedstawia
Deklaracja środowiskowa ONDE S.A. (Deklaracja). Wierzymy, że możemy bfalą czystej, zielonej zmiany
wytwarzać niezbędną do życia energię w zgodzie i porozumieniu z naturą. Dla nas wszystkich, ale i dla przyszłych
pokoleń.
Celem Deklaracji jest zaprezentowanie naszym interesariuszom społeczeństwu, współpracującym firmom,
akcjonariuszom, instytucjom i innym zainteresowanym stronom wyczerpujących informacji dotyczących efektów
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 54
działalności środowiskowej, osiągania celów w odniesieniu do aspektów środowiskowych, ciągłego doskonalenia
oraz zapewnienia zgodności z mającymi zastosowanie wymaganiami prawnymi i innymi dotyczącymi ochrony
środowiska.
Deklaracja uwzględnia m.in. podstawowe informacje o działalności ONDE S.A., politykę i strukturę systemu
zarządzania środowiskowego, aspekty i cele środowiskowe oraz efekty działalności środowiskowej. Zasadniczą
część dokumentu stanowi sprawozdawczość, przedstawiana w sposób jasny i spójny oraz przyjazny dla
czytelników. to informacje o środowisku stanowiące efekty działalności środowiskowej w odniesieniu do celów
i zadań zgodnych z wymaganiami prawnymi, w obszarze znaczących wpływów na środowisko.
Deklaracja została zweryfikowana przez certyfikowanego weryfikatora środowiskowego z Centrum Certyfikacji
Jakości Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie Jej pełen tekst znajduje się na stronie: https://onde.pl/wp-
content/uploads/2021/11/onde_deklaracja-23.pdf.
Zgodność z wymogami, decyzjami i wytycznymi
Elementem zachowania należytej staranności w zakresie ochrony środowiska i bioróżnorodności jest to, by
wszystkie nasze inwestycje były realizowane w zgodzie z:
wymogami ogólnie obowiązujących przepisów,
wymogami decyzji środowiskowych wydanych do realizacji budowy,
postanowieniami pozwoleń na budo,
wymaganiami klienta odnośnie ochrony środowiska,
decyzjami władz lokalnych,
wytycznymi nadzoru przyrodniczego,
wytycznymi organów nadzoru powołanymi do kontroli ochrony środowiska,
wytycznymi wynikającymi z obowiązującymi w spółce systemami zarządzania środowiskowego i ustalonej
w tym zakresie polityki.
5.9.2 Główne aspekty środowiskowe
Zgodnie z wymaganiami zintegrowanego systemu zarzadzania funkcjonującego w ONDE S.A., zidentyfikowane
zostały na poziomie centralnym organizacji wszystkie bezpośrednie oraz pośrednie oddziaływania na środowisko
tj. aspekty środowiskowe. Aspekty sklasyfikowano jako:
aspekty bezpośrednie wynikające z działalności organizacji,
aspekty pośrednie, na które organizacja ma pośredni wpływ w ramach współpracy z innymi organizacjami.
Przy ocenie znaczenia aspektów środowiskowych uwzględniane m.in: potencjalne korzyści lub szkody dla
środowiska naturalnego, stan środowiska i uwarunkowania lokalne, rozmiar, liczbę, częstotliwość i odwracalność
aspektu lub oddziaływania, wymagania prawne w tym akty prawa miejscowego, opinie pracowników Spółki
i zainteresowanych stron.
W ONDE S.A. wykaz aspektów środowiskowych podlega stałej aktualizacji a okresowy przegląd, analiza i ocena
tych aspektów środowiskowych odbywa się raz w roku na przeglądzie zintegrowanego systemu zarządzania.
Wszystkie aspekty zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie które uznano za znaczące, na bieżąco
monitorowane w jednostkach produkcyjnych i dokumentowane.
Aspekty środowiskowe identyfikowane już na etapie przygotowania oferty oraz projektowania (przy realizacji
inwestycji w systemie „zaprojektuj i wybuduj”) w ramach szacowania innych ryzyk i szans. Działania te mają na
celu ułatwianie planowania działań związanych z ochroną środowiska na etapie realizacji kontraktu. Zapisy
w postaci karty ryzyk i szans są archiwizowane.
Programy środowiskowe
Na podstawie określonych celów i przydzielonych zadań kierownictwo w jednostkach organizacyjnych/
produkcyjnych identyfikuje, ocenia i monitoruje aspekty środowiskowe oraz ustanawia i wdraża „Program
  
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 55
środowiskowy”. W przypadku projektów budowlanych odpowiedzialności w zakresie definiowania aspektów
środowiskowych, wyznaczania celów, planowania działań zapobiegawczych oraz wyznaczania osób do ich
realizacji podczas trwania budowy zostały powierzone kierownikowi budowy.
Tworząc program, identyfikuje się ryzyka wraz z określeniem stopnia zagrożenia oraz analizuje szanse wraz
z możliwymi do osiągnięcia korzyściami. Program zarządzania środowiskowego uwzględnia:
cele środowiskowe w oparciu o aspekty środowiskowe,
definiowanie zadań w celu minimalizacji istotnych ryzyk i wykorzystania szans,
określenie odpowiedzialności za wykonanie tych zadań,
monitorowanie aspektów środowiskowych,
działania zapobiegawcze.
5.9.2.1 Istotne aspekty bezpośrednie
Na podstawie Załącznika IV (Decyzja Komisji z 19 grudnia 2018, Dz. U. UE 2018/2026) w ONDE S.A. wyznaczono
kluczowe obszary dla bezpośrednich aspektów środowiskowych w organizacji.
Przy identyfikacji tych aspektów wzięto pod uwagę rodzaj i specyfikę prowadzonej działalności ONDE w tym m.in.:
wykonywanie robót budowlanych przy realizacji farm wiatrowych,
projektowania i realizacja farm fotowoltaicznych,
projektowanie i realizacja robót drogowych,
prowadzenie procesów produkcyjnych na wytwórniach mas bitumicznych w Koszalinie i w Toruniu,
prowadzenie działalności na terenie bazy remontowomagazynowej w Toruniu, w tym w zakresie
serwisowania sprzętu oraz magazynowanie materiałów na potrzeby budów.
Tabela 16 Istotne bezpośrednie aspekty środowiskowe
Istotne aspekty środowiskowe:
przy realizacji budów farm wiatrowych,
fotowoltaicznych
i drogowych
dla wytwórni mas bitumicznych oraz
bazy remontowo-magazynowej
Zużycie paliw
Emisje do powietrza spowodowane
procesem technologicznym wytworni
mas bitumicznych
Bioróżnorodność
Zużycie materiałów / surowców
Zanieczyszczenia gruntu spowodowane
m.in. przez przedostanie się do gruntu
paliw lub innych substancji stosowanych
na budowie
Odpady inne niż niebezpieczne
Odpady inne niż niebezpieczne
Odpady niebezpieczne
Odpady niebezpieczne
Zużycie energii elektrycznej
Zużycie energii elektrycznej
Zużycie materiałów / surowców
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 56
Wszystkie bezpośrednie aspekty środowiskowe wraz z informacją o źródle powstania, wpływie/zagrożeniu oraz
podejmowanych działaniach zapobiegawczych – zostały opisane w Deklaracji środowiskowej ONDE S.A.
5.9.2.2 Istotne aspekty pośrednie
Przegląd środowiskowy uwzględnia również oddziaływanie na środowisko wyrobów, usług dostawców
i podwykonawców. Uznano je za pośrednie aspekty środowiskowe. Korzystając podczas procesu budowlanego
z kilkudziesięciu firm podwykonawczych i dostawców materiałów, ONDE S.A. prowadzi systematyczne działania
w celu ich kwalifikowania, aby zminimalizować szkodliwy wpływ ich działalności na środowisko.
Działania te polegają na:
sprawdzaniu, czy potencjalny dostawca/usługodawca posiada odpowiednie dla oferowanej usługi decyzje
organów administracyjnych,
wprowadzaniu stosownych zapisów w umowach,
szkoleniu wszystkich pracowników przed przystąpieniem do wykonywania pracy na terenach jednostek
produkcyjnych.
Po przeprowadzonej analizie i ocenie znaczenia aspektów środowiskowych na poziomie całej organizacji
nie zidentyfikowano istotnych aspektów o charakterze pośrednim.
Wszystkie pośrednie aspekty środowiskowe wraz z informacją o źródle powstania, wpływie/zagrożeniu oraz
podejmowanych działaniach zapobiegawczych – zostały opisane w Deklaracji środowiskowej ONDE S.A.
5.9.3 Cele środowiskowe i ich realizacja
Dla kwestii uznanych za istotne w Grupie ONDE wyznacza się cele i zadania prowadzące do minimalizacji
negatywnego wpływu organizacji na środowisko. Podsumowanie stopnia realizacji celów założonych na 2021 r.
obrazuje poniższa tabela.
Tabela 17 Realizacja celów środowiskowych ONDE S.A. w 2021 r.
Lp.
Cel
Zadanie
Wskaźnik
Czy
zrealizowany
1.
Poprawa zagospodarowania mas
ziemnych na prowadzonych
inwestycjach: 30% ponownie
wykorzystanych lub
przekazanych mas ziemnych
w stosunku do ilości
wytworzonych mas ziemnych
Monitorowanie % ilości
mas ziemnych ponownie
wbudowanych lub
przekazanych osobom
fizycznym
Stosunek % ilości mas ponownie
wykorzystanych lub przekazanych
osobom fizycznym/ilość
wywiezionych jako odpad
TAK
2.
Zmniejszenie zużycia energii
elektrycznej w jednostkach
produkcji mas mineralno-
asfaltowych
Monitorowanie zużycia
energii elektrycznej
w jednostkach produkcji
mas mineralno-
asfaltowych
Zmniejszenie ilości zużytej energii
w 2021 r. w stosunku do 2020 r.
o 1%
Zmniejszenie wskaźnika zużycia
energii na jednostkę produkcji
(Mg) firmy o 1% w roku 2021
w stosunku do 2020 roku
TAK
3.
Zmniejszenie zużycia energii
elektrycznej na budowach
o minimum 1%
Monitorowanie zużycia
energii elektrycznej dla
każdej budowy
Zmniejszenie ilości zużytej energii
w 2021 r. w stosunku do 2020 r. o
1%
Zmniejszenie wskaźnika zużycia
TAK
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 57
energii na przychód firmy o 1%
w 2021 r. w stosunku do 2020 r.
4.
Poprawa stanu środowiska
(m.in. zagospodarowanie
odpadów, emisja wtórna, hałas)
dla aspektów środowiskowych
związanych z realizacją budów
Włączenie do szkoleń
informacyjnych na
budowach tematyki
środowiskowej
100% przeszkolonych
informacyjnie pracowników na
budowach
TAK
5.
Poprawa stanu środowiska
poprzez podniesienie
środowiskowej i ekologicznej
świadomości pracowników
i podwykonawców
Opracowanie
i przekazanie do
stosowania przewodnika
ochrony środowiska
w ONDE
Wykonanie i przekazanie
przewodnika w formie
elektronicznej do wszystkich
adresatów ONDE S.A.
TAK
Opracowanie filmu
animowanego nt.
podstawowych zasad
środowiskowych
obowiązujących na
budowach
Wykonanie i przekazanie
przewodnika w formie
elektronicznej do wszystkich
adresatów ONDE S.A.
TAK
Wizualizacja,
oznakowanie, tablice
informacyjne BHP/OŚ
100 % budów z zamontowanymi
tablicami, wizualizacjami
TAK
Realizacja aktywności
ekologicznych dla
poszczególnych działów
realizacyjnych
Zrealizowanie min. 1 aktywności
ekologicznej przez każdy dział
realizacyjny
TAK
6.
Zmniejszenie emisji
zanieczyszczeń do powietrza na
WMB Toruń i Koszalin o min. 1%
Utrzymanie parametrów
pracy instalacji i zużycia
surowców, materiałów i
energii poniżej poziomu
deklarowanego w decyzji
na emisję gazów
Wskaźnik wyników pomiarów
emisji /dopuszczalne wartości
wynikające z decyzji. Porównanie
wskaźników w stosunku do
2019/2020
TAK
7.
Ograniczenie zużycia zasobów
naturalnych poprzez zwiększenie
ilości przetworzonych
i ponownie wykorzystanych
odpadów
Przetworzenie większej
ilości odpadów (17 01 08,
17 01 01 na WMB
w stosunku do
poprzedniego roku)
Ilość przetworzonych
odpadów/max. ilość odpadów
dopuszczonych do odzysku
zgodnie z decyzją. Wzrost ilości
przetworzonych odpadów do 30%
wynikających z decyzji
NIE
W 2021 r. udało się zrealizować większość z założonych celów i zadań:
Komentarz do realizacji celu nr 1: Spółka wytworzyła w 2021 r. 33 087 Mg odpadu o kodzie 17 05 04,
tj. gleba i ziemia, w tym kamienie (inne niż wymienione w kodzie 17 05 03). 100% wytworzonego odpadu
zostało przekazane osobom fizycznym (dane z ewidencji BDO). Pozostałe wytworzone masy ziemne
zostały zagospodarowane w granicach prowadzonych inwestycji.
Komentarz do realizacji celu nr 2: W 2021 r. zmniejszono zużycie prądu w wytwórniach mas bitumicznych
o 1,6% dla WMB Koszalin i 11,58% dla WMB Toruń. Zużycie w WMB Koszalin wyniosło 403,47MWh
(wobec 410,05MWh rok wcześniej), a w WMB Toruń 599,90MWh (wobec 678,45 MWh rok wcześniej).
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 58
Komentarz do realizacji celu nr 3: Zużycie energii w Grupie ONDE w 2021 r. zmniejszyło się o 44,5% r/r,
a wskaźnik zużycia energii na przychód o 72,3%. Więcej na ten temat w punkcie 5.10.4 Kluczowe
wskaźniki wyników Grupy ONDE związane z klimatem.
Komentarz do realizacji celu nr 5, zadanie 4: Zrealizowano cele ekologiczne dla farm wiatrowych
zamontowano 27 karmników dla ptaków oraz stworzono żerowiska dla płazów i gadów (FW Dębsk).
Zrealizowano cel ekologiczny w dziale budownictwa drogowego: zamontowano wygrodzenia z siatki PCV
chroniące herpetofaunę przed oddziaływaniem budowy (budowa trasy tramwajowej w Bydgoszczy).
Komentarz do realizacji celu nr 6: Dla większości parametrów określonych w pozwoleniu na emisję pyłów
i gazów do powietrza zmniejszono emisję w stosunku do 2020 r. Poszczególne wprowadzone emisje
pyłów i gazów do powietrza znajdują się poniżej maksymalnej ilości możliwej do wprowadzenia.
Komentarz do realizacji celu nr 7: W 2021 r. w WMB nie przetwarzano odpadów o kodach 17 01 08
i 17 01 01 ze względu na brak potrzeby wykorzystania ww. odpadów na prowadzonych inwestycjach.
5.9.4 Środowiskowe efekty działalności w odniesieniu do aspektów znaczących
W odniesieniu do znaczących aspektów środowiskowych Grupa ONDE przygotowuje wskaźniki zużycia
w poszczególnych obszarach oraz wskaźniki całkowitego przychodu i produkcji, które stanowiły podstawę do
obliczenia poszczególnych wskaźników efektywności środowiskowej.
W przypadku Spółki głównym, a biorąc pod uwagę skalę, można wskazać, że praktycznie jedynym źródłem emisji
zanieczyszczeń do powietrza, wytwórnie mas bitumicznych (w raporcie nazywane też w skrócie WMB),
a emisje, o których mowa, wiążą się z produkcją mieszanek mineralnoasfaltowych (w skrócie MMA).
Poniżej zaprezentowano dane dla dane dla kluczowych aspektów środowiskowych za 2020 r., co jest związane
z cyklem prac nad aktualizacją Deklaracji środowiskowej ONDE S.A., która stanowi warunek konieczny dla
certyfikacji EMAS. Dane za 2021 r. zostaną opublikowane na przełomie drugiego i trzeciego kwartału br.
w zaktualizowanej wersji Deklaracji, która będzie dostępna na stronie internetowej Spółki oraz rejestrach EMAS:
https://www.gov.pl/web/gdos/rejestr-emas,
https://ec.europa.eu/environment/emas/emas_registrations/register_en.htm.
Tabela 18 Zużycie materiałów do produkcji
Rok
Materiały
Jednostka
Wskaźnik A
zużycie
Wskaźnik B –
produkcja
R=A/B
2020
Całkowite zużycie materiałów do
produkcji MMA na WMB
Mg
518 232,91
133 397,48
3,88
Tabela 19 Ilość wytworzonych odpadów
Rok
Odpady
Jednostka
Wskaźnik A
ilość wytworzonych
odpadów
Wskaźnik B –
przychody
(w tys. zł)
R=A/B
2020
Odpady niebezpieczne
Mg
2,49
586 315
0,0042
2020
Odpady inne niż niebezpieczne
Mg
2072,87
586 315
3,53
2020
Łączna ilość wytworzonych
odpadów
Mg
2075,36
586 315
3,54
  
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 59
Tabela 20 Użytkowanie gruntów w odniesieniu do bioróżnorodności
Rok
Użytkowanie gruntów w odniesieniu
do bioróżnorodności
Jednostka
Wskaźnik A
powierzchnia
zajmowanego terenu
Wskaźnik B
przychody
(w tys. zł)
R=A/B
2020
Całkowita powierzchnia
użytkowanych gruntów pod
fundamenty farm wiatrowych
m
2
129 600
586 315
221,05
2020
Użytkowanie zabudowanych
powierzchni pod produkcję MMA
m
2
1950,81
586 315
3,33
2020
Całkowita powierzchnia
użytkowanych gruntów pod bazę
remontowo magazynową
m
2
3625,8
586 315
6,18
2020
Łączna powierzchnia
m
2
135 176,61
586 315
230,56
Tabela 21 Zużycie materiałów budowlanych
Rok
Zużycie materiałów budowlanych
Jednostka
Wskaźnik A
zużycie
Wskaźnik B
przychody
(w tys. zł)
R=A/B
2020
Zużycie betonu
Mg
11 772,86
586 315
20,08
2020
Zużycie stali
Mg
414,32
586 315
0,71
2020
Zużycie kruszywa
Mg
1 798 069,78
586 315
3 066,81
2020
Całkowite zużycie materiałów
Mg
1 810 256,96
586 315
3 087,59
5.9.5 Inicjatywy proekologiczne
Skuteczność naszej Polityki ZSZ oraz systemu zarządzania środowiskowego w dużej mierze oparta jest na wiedzy
i świadomości naszych pracowników, podwykonawców i dostawców. Dlatego dużą wagę przykładamy do
edukacji. Ponadto informujemy naszych partnerów biznesowych o naszej polityce i wymaganiach
środowiskowych już na etapie negocjacji kontraktu, a załączniki do umów zawierają konkretne wymagania
środowiskowe uwzględniające specyfikę prac na danej budowie.
Działania edukacyjne z zakresu ochrony środowiska kierowane do pracowników i podwykonawców realizujemy
w następujący sposób:
Tematyka środowiskowa stanowi integralną część szkoleń informacyjnych realizowanych na każdej
budowie, które przechodzi każda osoba pracująca przy realizacji danej inwestycji.
Każda osoba nowo zatrudniona w ONDE S.A. przechodzi szkolenie z zakresu obowiązującego systemu
zarządzania środowiskowego i EMAS.
Podczas szkoleń okresowych BHP na bieżąco realizujemy tematykę związaną z obowiązującymi w Spółce
systemami, w tym zarządzania środowiskowego i EMAS.
Co roku realizujemy Tydzień Bezpieczeństwa, w którym od 2 lat stałym punktem są również aktywności
związane z procesem edukacji środowiskowej.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 60
Przygotowujemy filmy i broszury środowiskowe przedstawiające podstawowe aspekty mające
zastosowanie operacyjne na budowie.
Realizujemy ćwiczenia z postępowania przy incydentach środowiskowych, np. awariach i wyciekach.
W celu ograniczania naszego wpływu na otoczenie, przed przystąpieniem do budowy farm wiatrowych
i fotowoltaicznych w ONDE S.A. szczegółowo rozpoznajemy nasz potencjalnie negatywny wpływ na ludzi
i przyrodę (np. naturalne siedliska zwierząt, ekosystemy) zarówno na terenie inwestycji, jak i w jej pobliżu. Aby
mu zapobiegać, prowadzimy profilaktykę, zabezpieczamy, informujemy i szkolimy okolicznych mieszkańców. Jeśli
pojawia się konieczność, wykonujemy kompensacje środowiskowe przeciwdziałające dewastacji naturalnego
otoczenia. Niezmiernie ważny przy realizacji każdej inwestycji jest także dialog z ze społecznośc lokalną
i kształtowanie jej świadomości ekologicznej (więcej informacji na ten temat w punkcie 5.7 Raportu dotyczącym
zaangażowania społecznego ONDE).
Jednocześnie w celu ciągłego ograniczania oddziaływania ONDE S.A. na środowisko, w Spółce realizowane
obecnie kolejne liczne projekty modernizacyjne i inwestycyjne, podnoszące system zarządzania środowiskowego
w przedsiębiorstwie na coraz wyższe poziomy.
5.10 ZAANGAŻOWANIE W OGRANICZANIE NEGATYWNYCH ZMIAN KLIMATU
Kluczowe fakty i wskaźniki 2021 r.:
Zredukowaliśmy emisję gazów cieplarnianych (Scope 1 i 2) o 29,2%.
Zmniejszyliśmy zużycie energii elektrycznej o 44,5%, a większość energii kupujemy z OZE.
Po raz pierwszy przygotowaliśmy ujawnienia wymagane przez Taksonomię UE.
Rozpoczęliśmy liczenie emisji GHG w łańcuchu wartości (Scope 3).
„Zdecydowaliśmy się na zdobycie w przeciągu 2-3 lat neutralności klimatycznej przede wszystkim
poprzez ograniczenie zużycia energii elektrycznej oraz jej zakup z ekologicznych źródeł. Już w 2021 r.
zapewniliśmy gwarancje pochodzenia energii z OZE w ilości 1000 MWh. W kolejnych latach będziemy te
ilości zwiększać, do osiągnięcia w tym obszarze pełnej neutralności. Wdrażamy też rozwiązania
pozwalające nam zarządzać śladem węglowym i wpływem na klimat w pełnym zakresie tj. z ujęciem
Scope 3” – Bartosz Wiśniewski, Dyrektor Pionu BHP w ONDE.
Grupa ONDE jako lider branży odnawialnych źródeł energii w Polsce prowadzi biznes w sposób odpowiedzialny
i zrównoważony. Jednym z naszych priorytetów jest dbałość o środowisko. Z tego względu od 2019 r.
początkowo wspólnie z Grupą ERBUD, której jesteśmy częścią, a od jakiegoś czasu samodzielnie – angażujemy
nasze wysiłki na rzecz ograniczania negatywnych zmian klimatu. Ograniczanie negatywnego wpływu na klimat
rozpatrujemy zarówno na poziomie przedmiotu naszej działalności (OZE), jak i szeroko pojętej działalności
operacyjnej.
5.10.1 Istotność zmian klimatu dla Grupy ONDE
Grupa ONDE od dłuższego czasu zauważa występowanie istotnych zmian klimatycznych na Ziemi,
spowodowanych przez obserwowany od początku ery industrialnej wzrost średniej temperatury na naszej
planecie. Ma również świadomość faktu, że główną przyczyną tego procesu jest rosnąca emisja i zbyt duże
nagromadzenie gazów cieplarnianych (tzw. GHG) w atmosferze Ziemi (vide np. Sixth Assessment Report
Intergovernmental Panel on Climate Change z 2021 r.), co zaburzyło obserwowawcześniej w erze ludzkiej
i analizowaną dla okresów ją poprzedzających naturalną cyrkulację tychże gazów, polegającą na równoważeniu
ich emisji poziomem asymilacji. Doprowadza to, zwłaszcza w ostatnich latach, do zwiększania się dynamiki tzw.
efektu szklarniowego generowanego przez te gazy. Jego obrazem jest na przykład znaczący wzrost temperatur
w ciągu roku, a dzięki nim występowanie w szerokościach geograficznych będących miejscem prowadzenia
działań biznesowych Grupy ONDE dynamicznych zjawisk pogodowych (burze, nawałnice, huragany, susze),
a także zmian klimatycznych (podnoszenie się poziomu średniorocznej temperatury, spadek średniej ilości
opadów i dalej obniżanie się poziomu wód powierzchniowych i gruntowych oraz postępujące stepowienie terenu).
Poziom istotności powyższych kwestii jest dla Grupy ONDE krytycznie ważny, jako że projekty w zakresie
odnawialnych źródeł energii stanowią trzon jej biznesu, a w roku 2021 odpowiadały one za niemal 80% jej
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 61
przychodów. Grupa ONDE zrealizowała i nadal realizuje jedne z największych farm wiatrowych w Polsce.
W portfolio ma projekty o mocy 2777 MW w wietrze i 454 MW w słońcu. Grupa zdobyła eksperckie doświadczenie,
realizując inwestycje różne w skali i stopniu skomplikowania, co przełożyło się na zaufanie wśród Inwestorów.
Dzięki temu ONDE to największy generalny wykonawca farm wiatrowych w Polsce (87 projektów), dynamicznie
budujący swoją pozycję także w fotowoltaice wielkoskalowej (272 projekty), która cechuje się silnie zbliżoną do
projektów wiatrowych bazą inwestorów, co ułatwia pozyskiwanie zleceń. Zakup w 2021 r. spółki IDE Projekt
dopełnił zakres kompetencji Grupy ONDE o usługi projektowe z tego obszaru.
Łagodzenie i adaptacja do zmian klimatu
Grupa ONDE, jako organizacja odpowiedzialna i rozwijająca się w sposób zrównoważony w 2021 r. kontynuowała
(z sukcesem) rozpoczęte w 2019 r. wspólnie w Grupą ERBUD działania służące realizacji procesu
zmniejszania tempa negatywnych zmian klimatycznych. Włączyła się tym samym w globalne działania realizujące
postanowienia kolejnych Światowych Szczytów Klimatycznych:
Unii Europejskiej (bycie światowym liderem w ograniczaniu emisji GHG do uzyskania pełnej
neutralności klimatycznej, co zapisano w strategii Europejski Zielony Ład),
Polski (zmiana miksu energetycznego kraju i budowa gospodarki niskoemisyjnej, zapisane w Polityce
energetycznej Polski do 2040 r., a także rozwój budownictwa pasywnego),
poszczególnych przedsiębiorstw zagranicznych i polskich, realizujących cele nr 12 (Odpowiedzialna
konsumpcja i produkcja) i 13 (Działania w dziedzinie klimatu) zrównoważonego rozwoju ONZ, zapisane
w tzw. Agendzie 2030.
Działania są poprowadzone przez Grupę ONDE w układzie systemowym. W 2019 r. doszło w ramach Grupy do
usystematyzowania podejścia oraz sposobu kwalifikowania działań związanych z produkcją czystej energii,
a także do spisania i przyjęcia polityki klimatycznej oraz ryzyk i szans klimatycznych Grupy ERBUD, której ONDE
jest częścią, w tym systemu zarządzania nimi (więcej na temat polityki klimatycznej w dalszej części Raportu).
Dokonano tego w oparciu o Komunikat Komisji Europejskiej, stanowiący wytyczne dotyczące sprawozdawczości
w zakresie informacji niefinansowych: Suplement dotyczący zgłaszania informacji związanych z klimatem
(2019/C209/01), wraz z załącznikiem w postaci Zaleceń Grupy Zadaniowej ds. Ujawniania Informacji
Finansowych Związanych z Klimatem (TCFD) w części dotyczącej Materials and Buildings Group i czytając
powyższe dokumenty jako rozszerzenie zapisów wprowadzonej z dniem 1 stycznia 2017 r. na terenie Polski
(poprzez zmiany zapisów Ustawy o rachunkowości) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (2014/95/UE)
dotyczącej sprawozdawczości niefinansowej.
W 2020 r. rozpoczęto natomiast prace służące docelowej implementacji w ONDE S.A. (wówczas jeszcze jako
PBDI) oraz w Grupie ERBUD zapisów wprowadzanego do legislacji Unii Europejskiej, w tym Polski,
Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2020/852, służącego wdrożeniu zasad definiowania oraz
wdrażania zrównoważonych środowiskowo inwestycji (Taksonomia).
Ważnym krokiem w profesjonalizacji działań w zakresie ochrony środowiska i klimatu było stworzenie w Grupie
ONDE Zintegrowanego Systemu Zarządzania, który jest zgodny z wymaganiami ISO 45001:2018, ISO
14001:2015 oraz wspólnotowym systemem ekozarządzania i audytu EMAS. System zarządzania
środowiskowego EMAS jest oparty na Deklaracji środowiskowej ONDE S.A.
W ramach deklaracji EMAS, w aspekcie jej weryfikacji przez audytora trzeciej strony, stwierdzono, że Grupa
ONDE posiada odpowiednie zasoby, wiedzę, kompetencje i postawę, włączając się w dynamiczny i szeroki
sposób w procesy zmian źródeł produkcji energii elektrycznej, cieplnej i chłodu w Polsce i Europie, na źródła nisko
i bezemisyjne. Uznano, że również sama, w swych procesach wewnętrznych, prowadzi także działalność
minimalizującą jej ślad węglowy oraz ślad środowiskowy.
5.10.2 Model biznesowy a klimat; polityka klimatyczna
W celu określenia odporności modelu biznesowego na klimat w aspekcie średnio i długoterminowym Grupa ONDE
(tak jak cała Grupa ERBUD) wykorzystuje model Intergovernmental Panel on Climate Change dla Polski,
w oparciu o scenariusze RCP 4.5 i RCP 8.5, przedstawione na oficjalnych portalach internetowych Klimada
(Ministerstwa Środowiska – do 2019) oraz Klimada 2 (Ministerstwa Klimatu i Środowiska – od 2020 r.).
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 62
Na podstawie scenariuszy różnej dynamiki zmian temperatury na Ziemi do 2050 r., Grupa ONDE w ramach
prac prowadzonych samodzielnie, jak i na poziomie całej Grupy ERBUD dokonała w 2019 r. szczegółowej
analizy swej odporności na zmiany klimatu. Anali w każdym scenariuszu prowadzono w układzie czterech
etapów: ułożenia modelu wpływu przedsiębiorstwo-klimat, kalkulacji związanych z nim kosztów zabezpieczenia,
analizy bezpieczeństwa obecnego portfela produktów i procesów Grupy oraz propozycji wprowadzenia
dodatkowych zabezpieczeń produktów i procesów Grupy.
Z przeprowadzonej analizy wynika, że obecny model biznesowy Grupy ONDE, prowadzona w jego ramach
działalność gospodarcza oraz realizowane w jej zakresie projekty, a także przeznaczone na nie budżety
(perspektywa krótkiego okresu czasu) wystarczająco odporne na zmiany klimatu. Wręcz wychodzą naprzeciw
temu, by podołać realizacji przedstawionej powyżej decyzji o włączeniu się Grupy ONDE w działania służące
ograniczeniu negatywnych zmian klimatycznych i skutecznie przeciwstawić się ryzykom w tym aspekcie. Wysoką
odporność modelu biznesowego Grupy na zmiany klimatu i jakość zarządzania w tej kwestii w perspektywie
krótkoterminowej potwierdza dodatkowo certyfikacja zgodności z EMAS.
Szanse związane ze zmianami klimatu [102-15]
Model biznesowy ONDE wpisuje się w prowadzone globalnie działania służące zmniejszaniu tempa negatywnych
zmian klimatycznych. Dlatego priorytetem dla spółek ONDE S.A. oraz IDE Projekt Sp. z o.o. jest wykorzystywanie
związanych z tym szans rynkowych i kompetencji w zakresie projektowania i tworzenia instalacji
proekologicznych głównie farm fotowoltaicznych i wiatrowych oraz ich infrastruktury.
Rozwiązania te w sposób bezpośredni wiążą się z dwoma głównymi kierunkami celów zapisanych w strategii
Europejskiego Zielonego Ładu Unii Europejskiej, którymi są:
ograniczanie śladu węglowego (carbon footprint) w kierunku pozostania przez Europę kontynentem
neutralnym klimatycznie,
ograniczanie śladu środowiskowego (life cycle asessment), w kierunku realizacji idei
zasobooszczędności, poprzez wdrożenie zasad gospodarki w obiegu zamkniętym.
Pierwszy z tych elementów wiąże się z niebezpiecznymi zmianami klimatycznymi kreującymi efekt cieplarniany,
które wynikają ze zwiększania się stężenia gazów cieplarnianych (tzw. greenhouse gases, GHG) w atmosferze.
Zjawisko to jest związane również z działalnością człowieka. Energetyka, budownictwo oraz transport to jedne
z głównych branż będących miejscem ograniczania emisji gazów cieplarnianych. Usługi, jakie oferuje dla nich
ONDE S.A., wpisują się w sposób bezpośredni i podstawowy w powyższe cele klimatyczne.
Drugim z kierunków strategicznych Europejskiego Zielonego Ładu cele i działania związane
z zasobooszczędnością. Wynikają one z ograniczoności zasobów, a w konsekwencji z wdrażania rozwiązań
optymalizujących gospodarkę nimi, a także z potrzeby dbania o środowisko naturalne poprzez ograniczanie
zanieczyszczeń i odpadów, sprowadzających je do docelowo do tzw. odpadów resztkowych. Głównym
wprowadzanym w tej kwestii mechanizmem są zasady gospodarki o obiegu zamkniętym (ang. circular economy).
Działania związane z wdrażaniem gospodarki o obiegu zamkniętym w zakres usług oferowanych przez ONDE
S.A. oraz wewnętrznych procesów firmy stanowią kolejny fundamentalny element podejścia oraz planów Spółki.
Grupa ONDE w ramach swych produktów oraz procesów biznesowych działa zarówno w kierunku ograniczania
negatywnego wpływu swoich klientów oraz siebie na klimat (poprzez redukcję emisji gazów cieplarnianych), jak
i ograniczania ryzyka związanego ze zmianami klimatycznymi, poprzez proponowanie rozwiązań adaptacyjnych.
Zagrożenia związane zmianami klimatu [102-15]
Na podstawie analiz określono, że w 2021 r. oraz w przyszłych okresach czasu Grupa ONDE nie posiadała i nie
będzie posiadać znaczącego bezpośredniego wpływu na klimat. Niemniej jednak, w zakresie pośrednim wpływ
ten może być negatywny i zauważalny. Podstawowe surowce, z których korzysta Grupa bowiem produktami
branż, które istotnie wpływają na klimat (produkcja asfaltów i paliw, produkcja energii elektrycznej i cieplnej,
produkcja cementu, hutnictwo stali). Tym samym zmiany proklimatyczne w tych branżach, ewentualne zmiany
regulacji i dodatkowe obciążenia legislacyjne dla nich w związku z emisją gazów cieplarnianych, mogą odbić się
niekorzystnie na kosztach Grupy.
Wskazano także, że patrząc na zmiany klimatyczne w szerszym ujęciu, obserwowane nasilenie anomalii
pogodowych może wpływać na proces realizacji projektów Grupy. W toku przeprowadzonych w 2019 r.
warsztatów z udziałem kadry zarządzającej z poszczególnych spółek wchodzących w skład Grupy – opierając się
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 63
na projekcjach klimatycznych Intergovernmental Panel on Climate Change dla Polski, wykonanych w oparciu
o scenariusze RCP 4.5 i RCP 8.5 nie stwierdzono natomiast w długim okresie czasu zagrożenia klimatycznego
oraz pogodowego dla aktywów posiadanych oraz zarządzanych przez Grupę.
Priorytety i cele klimatyczne
Na podstawie powyższej analizy Grupa ONDE podjęła decyzję o zwiększeniu w latach 2020-2030 liczby swoich
działań proklimatycznych, co znajduje odzwierciedlenie w priorytetach i celach Grupy. Priorytety i cele w zakresie
redukowania negatywnego wpływu na środowisko oraz klimat były realizowane także w 2021 r. Efekty tych działań
zostały przedstawione w puntach 5.9.3, 5.9.4 oraz 5.10.4 Raportu.
5.10.3 Polityka klimatyczna
Podstawą dla obecnych działań w zakresie zaangażowania w ograniczanie negatywnych zmian klimatu Grupy
ONDE jest przyjęta także przez Zarząd ONDE S.A. Polityka klimatyczna ERBUD S.A. na lata 2020-2050 (Polityka
klimatyczna). Stanowi ona niezależny dokument wewnętrzny zapewniający o stosowaniu procesów należytej
staranności Grupy ERBUD w tym Grupy ONDE w stosunku do kwestii służących łagodzeniu zmian klimatu.
Polityka klimatyczna zawiera m.in. cele w zakresie redukcji emisji GHG (w perspektywie krótko-, średnio-
i długoterminowej) i poprawy efektywności energetycznej, a także sposoby realizacji tych celów.
Realizacja Polityki klimatycznej przez Grupę ONDE przyniosła kolejne znaczące wyniki ilościowe w 2021 r.,
przekładające się przede wszystkim na spadek emisji gazów cieplarnianych oraz znaczący udział realizacji
projektów kwalifikujących się do Taksonomii. Ich szczegóły przedstawiono w punkcie 5.10.4 Kluczowe wskaźniki
wyników Grupy ONDE związane z klimatem. Jednocześnie Grupa ONDE, poprzez koncertowanie się na w swojej
działalności na budownictwie OZE (farmy wiatrowe i fotowoltaiczne), na co dzień przyczynia się do łagodzenia
zmian klimatycznych.
W związku z dynamicznym rozwojem rynku OZE w Polsce, wprowadzaniem w życie kolejnych zapisów
związanych ze strategią Europejskiego Zielonego Ładu (w tym pakietu klimatycznego „Fit for 55”), a także
zapowiadanym wejściem w życie Dyrektywy w sprawie raportowania przez przedsiębiorstwa zagadnień
dotyczących zrównoważonego rozwoju (tzw. Dyrektywy CSRD), przygotowywany jest dalszy kolejny pakiet
dokumentów rozwojowych ONDE. Jednymi z największych inicjatyw w tym zakresie są:
rozszerzenie liczenia śladu węglowego Grupy o emisje w całym łańcuchu wartości (Zakres 3) dane
obejmujące ten zakres zostaną zaraportowane po raz pierwszy w raporcie za 2022 r.;
prace nad przygotowaniem polityki klimatycznej Grupy ONDE, która będzie stanowiła drogowskaz
dla dalszego dynamicznego rozwoju organizacji.
5.10.4 Kluczowe wskaźniki wyników Grupy ONDE związane z klimatem
Jako istotne z perspektywy modelu biznesowego Grupy ONDE oraz dla mierzenia naszego własnego śladu
węglowego i środowiskowego biorąc pod uwagę wytyczne zawarte w Suplemencie dotyczącym zgłaszania
informacji związanych z klimatem (2019/C 209/01), wraz z załącznikiem w postaci Zaleceń Grupy Zadaniowej ds.
Ujawniania Informacji Finansowych Związanych z Klimatem (TCFD) (w części dotyczącej Materials and Buildings
Group) określiliśmy jako kluczowe następujące wskaźniki wyników związane z klimatem:
emisje gazów cieplarnianych (GHG),
zużycie energii (w tym ze źródeł odnawialnych),
odsetek przychodów, nakładów inwestycyjnych i kosztów operacyjnych zgodnych z Taksonomią UE.
5.10.4.1 Emisje gazów cieplarnianych (GHG)
[GRI 305-1, GRI 305-2]
Poziomy emisji gazów cieplarnianych liczono w oparciu o metodykę GHG Protocol – Revised Edition, wspierając
się dodatkowo wskazaniami normy ISO 14067:2018 oraz wskaźnikami jednostkowymi Krajowego Ośrodka
Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBIZE) i Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Do wyliczenia śladu
węglowego wszystkich zaprezentowanych niżej wskaźników i przeliczników wykorzystano tylko wskazane
powyżej źródła.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 64
Poniżej zaprezentowano dane dla Zakresów (Scope) 1 i 2. W 2021 r. suma emisji gazów cieplarnianych
wygenerowanych przez Grupę ONDE w Zakresie 1 i w Zakresie 2 obliczona według metody market-based
wyniosła 5884,43 Mg CO
2
e (ekwiwalentu dwutlenku węgla). Oznacza to spadek poziomu emisji w stosunku do
roku 2020 o 29,2%. Suma emisji GHG według metody location-based była wyższa i wyniosła 6582,43 Mg,
ponieważ metoda ta nie uwzględnia gwarancji pochodzenia energii z OZE ani różnic w emisyjności
poszczególnych dostawców.
Tabela 22 Poziom emisji gazów cieplarnianych (GHG)
Jednostka
Rok 2021
Rok 2020
Zmiana r/r
(w proc.)
Suma emisji bezpośrednich CO
2
e
(Zakres 1)
Mg
5318,51
6 377,32
-16,60
Suma emisji pośrednich CO
2
e
(Zakres 2) metoda market-based
Mg
565,93
1937,613
-70,79
Suma emisji pośrednich CO
2
e
(Zakres 2) metoda location-based
Mg
1263,93
-
-
Suma emisji CO
2
e (Zakres 1 + Zakres
2) metoda market-based
Mg
5884,43
8314,933
-29,23
Suma emisji CO
2
e (Zakres 1 + Zakres
2) metoda location-based
Mg
6582,43
-
-
Metodyka: metodyka obliczeń emisji GHG przedstawiona na stronach 63 i 65.
Komentarz do zmian poziomu emisji gazów cieplarnianych (GHG) w ujęciu rok do roku [305-5]:
Spadek poziomu emisji bezpośredniej gazów cieplarnianych Grupy ONDE w 2021 r. (o 16,6% r/r) to
przede wszystkim rezultat działań związanych z ograniczaniem wykorzystania wysokoemisyjnych
pojazdów, maszyn i urządzeń napędzanych silnikami diesla na rzecz urządzeń niżej emisyjnych, a także
na rzecz urządzeń napędzanych energią elektryczną z sieci, a także kwestie spadku emisyjności paliw
używanych do napędzania pojazdów zmieniły się przeliczniki emisyjne Krajowego Ośrodka
Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBIZE). To także efekt niższej produkcji mas mineralno-
asfaltowych (wytwórnie mas bitumicznych generują dużą część emisji bezpośrednich);
Warto zauważyć, że Grupa ONDE uzyskała redukc emisji pomimo zwiększenia przychodów ze
sprzedaży, a więc większej dynamiki działań rynkowych, oraz wobec znalezienia się w ramach Grupy
nowej spółki IDE Projekt i wprowadzenia jej emisji do Grupy. To dodatkowo potwierdza wysoką
efektywność proklimatyczną działań w Grupie ONDE S.A.;
Spadek poziomu emisji pośredniej gazów cieplarnianych (o 70,8%) to przede wszystkim wynik dwóch
czynników. Po pierwsze, wykorzystania przez ONDE S.A. w pracy operacyjnej 1000 MWh energii z OZE
wyprodukowanej przez elektrownię wodną (z gwarancją pochodzenia), co wiązało się z redukcją 698 Mg
CO
2
e. Po drugie, wzrost efektywności energetycznej na prowadzonych przez Grupę ONDE budowach
(w ramach procesów wewnętrznych), opartych na działaniach z zakresu oszczędności energii oraz
gospodarki nią w ramach instalacji posiadanych lub zarządzanych przez Grupę. To także efekt
zwiększenia ilości realizacji farm fotowoltaicznych a także wiatrowych, które z uwagi na swoją specyfikę
nie generują takich zużyć (energii) jak budownictwo tradycyjne (stacjonarne).
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 65
Wielkości emisji zostały zestawione z przychodami Grupy ONDE odpowiednio za lata 2021 (1 217 445 tys. zł)
oraz 2020 (586 315 tys. zł). Wskaźnik emisji na jednostkę przychodów zmniejszył się o 65,9% w porównaniu
z poprzednim rokiem, co jest z jednej strony wynikiem redukcji emisji CO
2
e, a z drugiej strony ponad dwukrotnego
wzrostu przychodów.
Tabela 23 Poziom emisji gazów cieplarnianych (GHG) w odniesieniu do przychodów
Jednostka
Rok 2021
Rok 2020
Zmiana r/r
(w proc.)
Wskaźnik dla emisji bezpośrednich CO
2
e
(Zakres 1)
Mg CO
2
e /tys. zł
0,004
0,011
-59,84
Wskaźnik dla emisji pośrednich CO
2
e
(Zakres 2) metoda market-based
Mg CO
2
e /tys. zł
0,0005
0,003
-85,93
Wskaźnik dla emisji pośrednich CO
2
e
(Zakres 2) metoda location-based
Mg CO
2
e /tys. zł
0,001
brak danych
-
Łączny wskaźnik emisji CO
2
e (Zakres
1 + Zakres 2) metoda market-based
Mg CO
2
e /tys. zł
0,005
0,014
-65,92
Łączny wskaźnik emisji CO
2
e (Zakres
1 + Zakres 2) metoda location-based
Mg CO
2
e /tys. zł
0,005
brak danych
-
Metodyka: metodyka obliczeń emisji GHG przedstawiona na stronach 63 i 65.
Emisje GHG w Grupie ONDE definiowane są następująco:
Bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych ze źródeł, które stanowią własność przedsiębiorstwa
przedstawiającego sprawozdanie lub przez niego zarządzane. W zakres wyliczeń emisji bezpośredniej
gazów cieplarnianych Grupy ONDE w 2021 r. weszły emisje CO
2
, CH
4
oraz N
2
O, przy zastosowaniu
przeliczeń do CO
2
e, zgodnie ze standardem AR5 Global Warning Potential Values.
Pośrednie emisje gazów cieplarnianych pochodzące z wytwarzania pozyskanej i zużytej energii
elektrycznej, pary, ciepła lub chłodzenia (zwane zbiorczo „energią elektryczną”). W ramy wyliczeń emisji
pośredniej gazów cieplarnianych Grupy ONDE w 2021 r. weszły emisje CO
2
, wyznaczone w oparciu
o metody market-based oraz location-based. Emisje wyliczano na podstawie faktur zakupowych
dotyczących zakupionej energii elektrycznej, cieplnej i chłodu.
W 2021 r. nie wystąpiły emisje biogeniczne. Za rok bazowy przyjęto rok 2020. Związane jest to ze zbieraniem
danych wymaganych do śladu węglowego w zakresie Scope 1 i 2 i podjęciem działań związanych z wdrożeniem
systemu ekozarządzania i audytu EMAS. Wartości emisji uwzględnione zostały w powyższych tabelach. Jako
kryterium konsolidacji wybrano kontrolę finansową.
Docelowe wartości bezwzględne emisji gazów cieplarnianych
Ze względu brak istotnie negatywnego wpływu działwewnętrznych Grupy ONDE, a z drugiej strony pozytywny
wpływ produktów Grupy na klimat, na dzień publikacji raportu nie określono docelowych wartości emisji gazów
cieplarnianych w Grupie. Jednocześnie celem Grupy ONDE jest możliwie szybkie osiągnięcie neutralności
klimatycznej. Założenia i wytyczne do osiągnięcia tego celu zostaną przedstawione w planowanej na 2022 r.
polityce klimatycznej Grupy ONDE.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 66
5.10.4.2 Zużycie energii i efektywność energetyczna
Całkowite zużycie lub produkcja energii ze źródeł odnawialnych i nieodnawialnych [GRI 302-1]
W raportowanym okresie Grupa ONDE uzyskała bardzo dobre wyniki w aspekcie poprawy miksu energetycznego
w kierunku zwiększenia udziału źródeł odnawialnych, a także w ujęciu obniżenia konsumpcji energii w zakresie
całkowitym – i to w sytuacji zwiększenia swej aktywności rynkowej oraz rozwoju Grupy.
Całkowite zużycie energii ze źródeł odnawialnych i nieodnawialnych przez Grupę ONDE w 2021 r. wyniosło
22 307,61 MWh, co oznacza spadek o 7,6% w porównaniu z poprzednim rokiem. Zużycie samej energii
elektrycznej przez w 2021 r. wyniosło 1541 MWh, co oznacza spadek o 44,5% w stosunku do poprzedniego roku.
Równolegle ze wskazywanym spadkiem zużycia energii, Grupa ONDE znacząco zwiększyła wykorzystanie
energii odnawialnej. W raportowanym okresie wzrosło ono o 62,1% (do 1 260,03 MWh) przede wszystkim za
sprawą zakupu 1000 MWh energii z elektrowni wodnej. W tym samym czasie udział energii pochodzącej
z odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym Polski w 2021 r. wzrósł o zaledwie 0,2% r/r.
Stosunek procentowy odnawialnych źródeł energii odniesiony do całkowitej energii zużytej przez Grupę ONDE
wynosi 5,64% Przy ujęciu zużycia 1000 MWh energii ze źródeł odnawialnych (a bez ujmowania zużycia energii
odnawialnej będącej częścią miksu energetycznego Polski), wskaźnik zużycia energii z OZE wyniósł 4,48%.
Fakt, że w 2021 r. większość wykorzystanej przez Grupę ONDE energii (ponad 60%) pochodziła ze źródeł
odnawialnych, wskazuje na szybką drogę Grupy w kierunku osiągnięcia neutralności klimatycznej.
Tabela 24 Zużycie energii w Grupie ONDE
Jednostka
Rok 2021
Rok 2020
Zmiana r/r
(w proc.)
Energia elektryczna
Poziom całkowitego zużycia lub produkcji energii
elektrycznej ze źródeł odnawialnych
MWh
1260,03
777,27
62,11
Poziom całkowitego zużycia lub produkcji energii
elektrycznej ze źródeł nieodnawialnych
MWh
280,97
1998,68
-85,94
Całkowite zużycie lub produkcja energii
elektrycznej
MWh
1541,00
2775,95
-44,49
Energia (elektryczna, cieplna i ze spalania paliw)
Poziom całkowitego zużycia lub produkcji energii
elektrycznej ze źródeł odnawialnych
MWh
1260,03
777,27
62,11
Poziom całkowitego zużycia lub produkcji energii ze
źródeł nieodnawialnych
MWh
21 047,58
23 363,30
-9,91
Całkowite zużycie lub produkcja energii
MWh
22 307,61
24 140,57
-7,59
[GRI 302-3]
W Grupie ONDE dokonano obliczenia efektywności energetycznej z ujęciem: energii elektrycznej, energii z paliw
spalanych w samochodach i maszynach (benzyna, olej napędowy, gaz), energii z gazu ziemnego, energii z pyłu
węglowego i oleju opałowego. Dane o zużyciu zestawiono z przychodami Grupy ONDE odpowiednio za lata 2021
(1 217 445 tys. zł) oraz 2020 (586 315 tys. zł).
Wyniki wskazują, że przy uwzględnieniu energii ze spalania paliw doszło do nieznacznego spadku zużycia
liczonego w MWh przy jednoczesnym podwojeniu przychodów. Spowodowało to poprawę całkowitego wskaźnika
efektywności energetycznej o 55,5%. W odniesieniu do samego zużycia energii elektrycznej wskaźnik ten
zmniejszył się o 72,3% z 0,0047 w 2020 r. do 0,0013 w br. Grupa widzi możliwości optymalizacji w zakresie
zużycia energii z paliw w samochodach i maszynach.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 67
Tabela 25 Efektywność energetyczna w Grupie ONDE z ujęciem energii ze spalania paliw
Źródło energii
2021
2020
Zmiana r/r
(w proc.)
A
zużycie (w
MWh)
B
przychód (w
tys. zł)
Wskaźnik
A/B
A
zużycie (w
MWh)
B przychód
(w tys. zł)
Wskaźnik
A/B
Energia elektryczna
1541
1 217 445
0,0013
2775,95
586 315
0,0047
-72,34
Energia cieplna
542,06
1 217 445
0,0004
brak
danych
586 315
-
-
Paliwa w
samochodach i
maszynach, w tym:
11 019,38
1 217 445
0,0091
9287,01
586 315
0,0158
-42,41
- Olej napędowy
7238,28
-
-
6742,73
-
-
-
- Benzyna
3781,10
2544,27
- LPG/propan butan
0
0
- Olej opałowy lekki
0
0
Gaz ziemny
5787,13
1217 445
0,0048
5316,41
586 315
0,0091
-47,58
Pył węglowy
3069,41
1217 445
0,0025
6318,91
586 315
0,0108
-76,61
Olej opałowy
348,63
1217 445
0,0003
442,29
586 315
0,0008
-62,04
Suma
22 307,61
1217 445
0,0183
24 140,57
586 315
0,0412
-55,50
5.10.4.3 Zgodność z Taksonomią UE
W Raporcie który pod względem formalnym wypełnia obowiązek nałożony przez Ustawę o rachunkowości,
transponującą dyrektywę Parlamentu Europejskiego 2014/95/UE z 22 października 2014 r. w sprawie ujawniania
informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności Grupa ONDE po raz pierwszy ujawniła
informacje na temat tego, w jakim stopniu i w jaki sposób jej działalność kwalifikuje się jako zrównoważona
środowiskowo, tj. jest zgodna z Taksonomią.
Taksonomia jest potocznym określeniem Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852
z 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje (dalej: „Taksonomia”
lub „Rozporządzenie 2020/852”). Rozporządzenie określa sześć celów i szereg szczegółowych kryteriów, które
pomagają określić, czy dana realizowana działalność jest zrównoważona środowiskowo. Taksonomia stanowi
kluczowy instrument oceny zrównoważonego rozwoju działalności gospodarczej w zakresie wpływu na
środowisko naturalne.
Zgodnie z art. 8 Rozporządzenia 2020/852 działalność zrównoważona środowiskowo:
wnosi istotny wkład w realizację co najmniej jednego ze wskazanych w nim celów środowiskowych,
nie szkodzi pozostałym celom środowiskowym,
spełnia minimalne gwarancje, w tym z zakresu praw człowieka,
spełnia wymogi technicznych kryteriów kwalifikacji.
Regulacje dotyczące Taksonomii aktualnie intensywnie rozwijane na poziomie prawodawstwa UE
i uszczegóławiane. W pierwszym roku obowiązywania, zgodnie z treścią Rozporządzenia delegowanego Komisji
(UE) 2021/2178 (Rozporządzenie 2021/2139), które uzupełnia Rozporządzenie 2020/852, Grupa ONDE jest
zobowiązana ujawnić wyłącznie odsetek:
obrotu,
nakładów inwestycyjnych (CAPEX),
wydatków operacyjnych (OPEX),
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 68
kwalifikujących się do systematyki (Taksonomii) w ujęciu dwóch pierwszych celów środowiskowych, dla których
zostały opublikowane techniczne kryteria kwalifikacji:
Łagodzenia zmian klimatu, zawartych w Załączniku I do Rozporządzenia 2021/2139,
Adaptacji do zmian klimatu, zawartych w Załączniku II do Rozporządzenia 2021/2139.
Jednocześnie w raporcie za rok obrotowy 2021 nie ma obowiązku weryfikacji czy według technicznych kryteriów
kwalifikacji obroty, nakłady inwestycyjne i koszty operacyjne mogą być uznane za związane z działalnością
zrównoważoną środowiskowo, czy nie. Oznacza to, że na potrzeby Raportu zweryfikowano jedynie odsetek
działalności objętej i nieobjętej technicznymi kryteriami kwalifikacji.
Zarząd ONDE S.A. wskazuje także, że dane ujawnione poniżej:
zostały przygotowane zgodnie z najlepszą wiedzą Spółki,
nie były audytowane.
Główne założenia
Na potrzeby kalkulacji odsetka obrotu, nakładów inwestycyjnych (CAPEX) oraz kosztów operacyjnych (OPEX)
kwalifikujących się do Taksonomii przyjęto, że:
Obroty netto oznaczają kwoty uzyskane ze sprzedaży produktów i świadczenia usług po odliczeniu
rabatów od sprzedaży i podatku od wartości dodanej oraz innych podatków bezpośrednio związanych
z obrotem. Całkowity obrót odpowiada skonsolidowanym przychodom Grupy, które zostały
zaprezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z całkowitych dochodów w pozycji „Przychody ze
sprzedaży dóbr i usług”.
Obroty z działalności kwalifikującej się do systematyki oszacowano drogą szczegółowej identyfikacji
poszczególnych projektów realizowanych przez Grupę w trakcie roku.
W odniesieniu do nakładów inwestycyjnych (CAPEX) podsta stanowią nakłady inwestycyjne
w Grupie, ujęte w całości w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji „Aktywa
trwałe”, tj. środki trwałe w budowie, a także zakupy środków trwałych oraz wartości niematerialnych
i prawnych Do licznika przypisano cześć CAPEX, która dotyczy rodzajów działalności kwalifikujących
się do systematyki.
W odniesieniu do wydatków operacyjnych (OPEX) podsta stanowiły przede wszystkim koszty
związane z budową farm fotowoltaicznych oraz wiatrowych. Jednocześnie należy zauważyć, że
w 2021 r. istniały różne interpretacje przepisów dotyczących Taksonomii, w szczególności w odniesieniu
do kalkulacji wydatków operacyjnych. W związku z tym przedstawione wyniki analizy mogą ulec zmianie
w kolejnych latach, gdy interpretacje zostaną zdefiniowane i klarowna będzie praktyka rynkowa.
Kalkulacje do liczników i mianowników w zakresie Odsetka obrotu, Odsetka CAPEX i Odsetka OPEX,
prowadzono w oparciu o Interpretację Komisji (UE) z 2 lutego 2022, przedstawioną w dokumencie
Disclosures Delegated Act under Article 8 of EU Taxonomy Regulation on the reporting of eligible
economic activities and assets.
Ujawnienia wymagane przez Taksonomię
Obrót
Grupa ONDE osiąga przychody głównie z realizacji kontraktów dla branży fotowoltaicznej oraz farm wiatrowych.
Działalność ta jest ujęta w załącznikach I i II do Rozporządzenia 2021/2139 zawierających techniczne kryteria
klasyfikacji Taksonomii. W obu tych załącznikach wskazana działalność jest ujęta w punkcie 7.6 Montaż,
konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej. W wyniku przeprowadzonej analizy
zidentyfikowano, że ponad trzy czwarte przychodów osiąganych przez Grupę kwalifikuje się do systematyki. Dla
zidentyfikowanych działań podlegających Taksonomii potwierdzono, że prowadzone w sposób zapewniający
zgodność z minimalnymi gwarancjami określonymi w Rozporządzeniu 2021/2139.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 69
Duża część produktów i usług oferowanych przez Grupę ONDE ma pozytywny wpływ na klimat poprzez
ograniczanie emisji bezpośredniej i pośredniej gazów cieplarnianych w różnych branżach, w tym energetycznej
oraz branży przemysłu wytwórczego, zwłaszcza ciężkiego i energochłonnego.
Jednocześnie zgodnie z oceną Spółki pozostała część przychodów osiągniętych w 2021 r. nie kwalifikuje się do
Taksonomii zgodnie z treścią załączników i do aktu delegowanego w sprawie klimatu. to przychody osiągnięte
w segmentach „budownictwo drogowo-inżynieryjne oraz „pozostałym” (sprzedaż kruszywa, materiałów
budowlanych oraz produkcji pomocniczej).
31 grudnia 2021 r.
Obrót (w tys. zł)
Część obrotu
Obrót Grupy ONDE kwalifikujący się do systematyki
946 121
77,7%
Obrót niekwalifikujący się do systematyki
271 258
22,3%
Suma przychodów ze sprzedaży
1 217 380
100%
Nakłady inwestycyjne (CAPEX)
W wyniku przeprowadzonej analizy zidentyfikowano, że ponad trzy czwarte nakładów inwestycyjnych Grupy
kwalifikuje się do systematyki. Do objętych Taksonomią zakwalifikowano przede wszystkim inwestycje w udziały
w spółkach celowych (tj. spółkach zależnych ONDE S.A. powołanych w celu realizacji farm wiatrowych lub
fotowoltaicznych) oraz w pojazdy, maszyny i urządzenia o niższej emisji. Ze względu na swój charakter
wykorzystanie przy realizacji projektów OZE wskazane nakłady inwestycyjne poniesione przez Grupę można
określić jako mające istotny wkład w mitygowanie zmian klimatu.
31 grudnia 2021 r.
CAPEX (w tys. zł)
Część CAPEX-u
Nakłady inwestycyjne Grupy ONDE związane
z działalnością kwalifikującą się do systematyki
4209
77,7%
Pozostałe nakłady inwestycyjne
1257
22,3
Suma CAPEX
5466
100%
Wydatki operacyjne (OPEX)
W 2021 r. bardzo niewiele wydatków OPEX zostało zidentyfikowanych jako kwalifikujące się do Taksonomii UE,
co wynika w dużej mierze z problemów w zakresie ewidencji wdrażanej Taksonomii. W związku z tym, w roku
2021 odstąpiono od ujawniania danych OPEX kwalifikujących się do Taksonomii UE. Jednocześnie należy
zauważyć, że w 2021 r. istniały różne interpretacje przepisów dotyczących Taksonomii UE, w szczególności
w odniesieniu do kalkulacji wydatków operacyjnych. W związku z tym przedstawione wyniki analizy mogą ulec
zmianie w kolejnych latach, gdy interpretacje zostaną zdefiniowane i klarowna będzie praktyka rynkowa.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 70
31 grudnia 2021 r.
OPEX (w tys. zł)
Część OPEX-u
Wydatki operacyjne Grupy ONDE związane
z działalnością kwalifikującą się do systematyki
0
0%
Pozostałe wydatki operacyjne
5060
100%
Suma OPEX
5060
100%
Ze względu na niewielką skalę oraz charakter działalności, w zestawieniach nie wyodrębniono danych dla spółki
zależnej IDE Projekt.
Zielone finansowanie
Grupa ONDE nie posiadała na koniec 2021 r. w obrocie żadnych obligacji ekologicznych powiązanych z klimatem,
a także żadnych innych ekologicznych instrumentów dłużnych.
5.11 ZRÓWNOWAŻONY ŁAD KORPORACYJNY
Ład korporacyjny (ang. corporate governance) jest zbiorem norm i zasad postępowania odnoszącym się do
szeroko rozumianego zarządzania organizacją. W ostatnich latach postrzeganie roli ładu korporacyjnego
ewoluuje, zwłaszcza w UE, gdzie toczą się dyskusje na temat poprawy ram prawnych dotyczących prawa spółek
i ładu korporacyjnego.
Naczelnym priorytetem zrównoważonego rozwoju, w tym zrównoważonego ładu korporacyjnego jest odejście od
„kapitalizmu akcjonariuszy” i przejście na „kapitalizm interesariuszy”, który zakłada wzajemne oddziaływanie
interesariuszy i przedsiębiorstw, które – jako podmioty rynkowe ponoszą odpowiedzialność społeczną za swoje
działania. Oznacza to dążenie do fundamentalnej reorientacji koncentracji przedsiębiorstw z osiągania
krótkoterminowych korzyści w kierunku tworzeniu długoterminowej, zrównoważonej wartości dla ogółu
interesariuszy.
Zgodnie z ideą zrównoważonego ładu korporacyjnego celem profesjonalnego zarządzania powinno być służenie
interesariuszom klientom, akcjonariuszom, pracownikom czy społecznościom oraz godzenie interesów
przedsiębiorstw z ich interesami.
W Grupie ONDE dążymy do tego, żeby nasz dynamiczny rozwój biznesowy odbywsię w sposób zrównoważony
i uwzględniał potrzeby i oczekiwania naszych interesariuszy. Poza doskonaleniem polityk i procedur opisanych
we wcześniejszych rozdziałach Raportu obejmuje to także procesy zarządcze oraz nadzorcze, a także działania
zgodne z dobrymi praktykami i najlepszymi standardami rynkowymi.
5.11.1 Zarządzanie i nadzór
[GRI 102-18] Za zarządzanie w Grupie ONDE jest odpowiedzialne najwyższe kierownictwo w ONDE S.A.
rozumiane jest jako:
Prezes i Wiceprezesi,
Dyrektorzy i kierownicy jednostek produkcyjnych,
Dyrektorzy i kierownicy komórek funkcjonalnych,
Kierownicy kontraktów i kierownicy budów [GRI 102-18].
Najwyższe kierownictwo dba o przestrzeganie polityk oraz procedur obowiązujących w Grupie także w zakresie
zrównoważonego rozwoju, w tym zaangażowania społecznego, pracowniczych, środowiska naturalnego,
poszanowania praw człowieka oraz przeciwdziałania korupcji (jeśli dane polityki lub procedury są wdrożone).
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 71
5.11.1.1 Zarząd ONDE S.A.
[GRI 102-18]
W skład Zarządu wchodzą trzy osoby, tj. Prezes Zarządu oraz dwóch Wiceprezesów.
Paweł Średniawa – Prezes Zarządu
Zakres zadań:
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Finansowego i Kontrolingu,
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Prawnego,
nadzór nad realizacją polityki finansowej,
współpraca z instytucjami finansowymi, bankami, towarzystwami
ubezpieczeniowymi,
nadzór nad sprawozdawczością finansową i pozafinansową,
pozyskiwanie źródeł finansowania,
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Kadr i Płac,
nadzór nad funkcjonowaniem Działu IT,
nadzór nad funkcjonowaniem Działu HR,
nadzór nad funkcjonowaniem Działu BHP,
nadzór nad funkcjonowaniem Zakładowej Kontroli Produkcji,
nadzór nad funkcjonowaniem Serwisu i Bazy Sprzętu,
nadzór nad funkcjonowaniem Biura Zarządu,
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Audytu i Kontroli Wewnętrznej.
Piotr Gutowski Wiceprezes Zarządu
Zakres zadań:
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Rozwoju,
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Marketingu,
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Handlowego,
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Przygotowania Produkcji,
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Realizacji Farmy Wiatrowe,
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Realizacji Fotowoltaika,
rozwój i nadzór nad funkcjonowaniem Działu Operation & Maintenance,
nabywanie i Rozwój Projektów PV,
pozyskiwanie kontrahentów, relacje z inwestorami branżowymi, wsparcie
w pozyskiwaniu kontraktów budowlanych.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 72
Marcin Szerszeń – Wiceprezes Zarządu
Zakres zadań:
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Realizacji Dużych Projektów (w tym
Budowa S3),
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Budownictwa Drogowego (Koszalin
i Toruń),
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Gwarancji i Reklamacji,
nadzór nad funkcjonowaniem Działu Produkcji Mas Bitumicznych,
WMB Koszalin,
WMB Toruń,
nadzór nad spółką IDE Projekt,
koordynacja i wsparcie budowlanych obszarów działalności,
odbieranie anonimowych zgłoszeń naruszeń prawa, procedur i standardów
etycznych w ONDE S.A.
W 2021 r. nie zachodziły zmiany w składzie Zarządu. Obecna kadencja Zarządu rozpoczęła się 31 maja 2019 r.
i upływa z dniem 31 maja 2022 r.
5.11.1.2 Rada Nadzorcza
W skład Rady Nadzorczej wchodzi pięć osób, tj. Przewodniczący, Wiceprzewodniczący oraz troje członków.
Jacek Leczkowski Przewodniczący
Jacek Leczkowski pełni funkcję Przewodniczącego Rady Nadzorczej Spółki od dnia
31 maja 2019 r., a w latach 2010-2019 był Prezesem Zarządu Spółki. Od stycznia
2020 r. zajmuje stanowisko Wiceprezesa spółki dominującej wobec Spółki, tj.
ERBUD S.A., a w 2019 r. sprawował funkcję prokurenta tej spółki.
Jacek Socha Wiceprzewodniczący
Jacek Socha 19 lutego 2021 r. został powołany na wiceprzewodniczącego Rady
Nadzorczej.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 73
Agnieszka Głowacka
Agnieszka Głowacka od 19 czerwca 2008 r. jest członkiem Rady Nadzorczej, w tym
w latach 2008-2021 pełniła funkcję Wiceprzewodniczącej Rady Nadzorczej, a od
2019 r. pełni funkcję Wiceprezesa Zarządu ERBUD S.A.
Mirosław Godlewski
Mirosław Godlewski od 19 lutego 2021 r. pełni funkcję członka Rady Nadzorczej.
Michał Otto
Michał Otto pełni funkcję członka Rady Nadzorczej od 19 lutego 2021 r., a od maja
2012 r. jest członkiem Rady Nadzorczej ERBUD S.A.
Spośród członków Rady Nadzorczej warunki niezależności w rozumieniu Ustawy o Biegłych Rewidentach
spełniają: Michał Otto, Mirosław Godlewski oraz Jacek Socha.
W okresie od 1 stycznia 2021 r. do 19 lutego 2021 r. Rada Nadzorcza Spółki działała w składzie:
Jacek Leczkowski Przewodniczący Rady
Agnieszka Głowacka Wiceprzewodnicząca Rady
Joanna Piersa Sekretarz Rady
Uchwałą Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia z 19 lutego 2021 r. zmieniono skład Rady Nadzorczej
i w jej skład od 19 lutego 2021 r. wchodzą:
Jacek Leczkowski Przewodniczący Rady
Jacek Socha Wiceprzewodniczący Rady
Agnieszka Głowacka Członkini Rady
Michał Otto Członek Rady
Mirosław Godlewski Członek Rady
Obecna kadencja Rady Nadzorczej rozpoczęła się 31 maja 2019 r. i upływa z dniem 31 maja 2022 r.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 74
W Spółce działa Komitet Audytu powołany 19 lutego 2021 r. przez Radę Nadzorczą, w składzie zgodnym
z przepisami ustawyz 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym,
a także Komitet Wynagrodzeń. Rada Nadzorcza może powołać również inne komitety.
W 2021 r. w odbyły się cztery posiedzenia Komitetu Audytu Rady Nadzorczej, w skład którego wchodzą:
Michał Otto – Przewodniczący Komitetu Audytu,
Agnieszka Głowacka – Członek Komitetu Audytu,
Jacek Socha Członek Komitetu Audytu.
Spośród członków Komitetu Audytu kryteria w zakresie posiadania wiedzy i umiejętności z zakresu branży,
w której działa Spółka oraz w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych określone w art. 129
Ustawy o Biegłych Rewidentach spełnia Agnieszka Głowacka.
W dniu 19 lutego 2021 r. został powołany Komitet Wynagrodzeń Rady Nadzorczej w składzie: Jacek Leczkowski
(Przewodniczący), Agnieszka Głowacka oraz Mirosław Godlewski (Członkowie).
Do jego zadań należy w szczególności planowanie polityki wynagrodzeń członków Zarządu oraz dostosowywanie
wynagrodzeń członków Zarządu do długofalowych interesów Spółki i wyników finansowych.
5.11.2 BIM w zarządzaniu inwestycjami
W Grupie ONDE podjęliśmy prace w kierunku wdrożenia w organizacji systemu BIM (ang. Building Information
Modelling) zarządzanie informacją na każdym etapie procesu inwestycyjnego począwszy od koncepcji, przez
wszystkie etapy projektowania i budowy, do późniejszej obsługi wybudowanego obiektu. Centrum tego
systemu jest informacja a konkretnie ciągły, natychmiastowy dostęp do jednolitego zestawu aktualnych
informacji o realizowanej inwestycji jej specyfikacji, wymaganiach, kosztach, harmonogramie dla wszystkich
uczestników projektu: architektów, konstruktorów, wykonawców czy zarządzających. Wdrożenie systemu jeszcze
bardziej sprofesjonalizuje proces realizacji inwestycji przez Grupę ONDE i będzie jedną z naszych przewag
konkurencyjnych w kolejnych latach.
Korzyści z wykorzystania systemu BIM:
skrócenie czasu budowy dzięki dokładniejszemu planowaniu realizacji, a także możliwość
podejmowania decyzji z wyprzedzeniem;
niższe koszty mniejsza liczba przeróbek, optymalizacja dostaw, minimalizacja odpadów i zużytych
materiałów;
łatwiejsze zarzadzanie zmianami (np. przeznaczenia pomieszczenia) i ich konsekwencjami
(dostosowanie do zmienionych wymogów technicznych, itp.);
większe bezpieczeństwo – dzięki podejściu Safety by Design, czyli uwzględnianiu kwestii zabezpieczeń,
przy ścisłej współpracy z zespołem BHP, już na etapie projektowania inwestycji;
dodatkowe źródło informacji zarządczej nowe możliwości analizy i porównywania danych, a w efekcie
optymalizowania procesów.
Na dzień publikacji Raportu jesteśmy na etapie audytowania naszego potencjału i przygotowań do pierwszego
projektu pilotażowego. Pełne wdrożenie systemu BIM w Grupie ONDE planujemy w ciągu 3-5 lat.
5.11.3 Audyt wewnętrzny
W celu minimalizacji ryzyk operacyjnych w Grupie ONDE, w spółce dominującej, ONDE S.A., został wyodrębniony
Działu Audytu i Kontroli Wewnętrznej, który w sposób ciągły monitoruje projekty i raportuje do Zarządu wyniki
przeprowadzanych audytów. Komórka ta odpowiada za sprawne działanie systemu kontroli wewnętrznej oraz
nadzoru zgodności działalności z prawem (compliance), a także skuteczną funkcję audytu wewnętrznego.
Nadzór nad Działem Audytu i Kontroli Wewnętrznej pełni Paweł Średniawa, Prezes Zarządu Spółki.
Obszar zarządzania ryzykiem leży bezpośrednio w gestii menedżerów Grupy ONDE odpowiedzialnych za
konkretne obszary działalności organizacji.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 75
5.11.4 Przeciwdziałanie korupcji i ochrona sygnalistów
Jednym elementów, do którego przykładamy w Grupie ONDE dużą wagę w zakresie etyki biznesu jest
przeciwdziałanie korupcji i łapownictwu. Dlatego w naszej codziennej pracy podejmujemy różne działania mające
zapobiegać sytuacjom o charakterze korupcyjnym.
Na dzień Raportu w obszarze przeciwdziałania korupcji nie przyjęliśmy żadnych dokumentów wewnętrznych
regulujących ten obszar (np. formalnej polityki), ani procedur w tym zakresie. Opracowanie polityki w zakresie
przeciwdziałania korupcji planujemy do końca br.
Jednocześnie posiadamy kanał komunikacji umożliwiający anonimowe zgłaszanie naruszeń prawa, procedur
i standardów etycznych. Jesteśmy też w trakcie prac nad implementacją Dyrektywy Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii
(ochrony sygnalistów).
Ze strony Zarządu za odbieranie anonimowych zgłoszeń naruszeń prawa, procedur i standardów etycznych
w ONDE S.A. odpowiada Marcin Szerszeń, Wiceprezes Zarządu Spółki [GRI 102-16].
5.11.5 Dobre praktyki
W związku ze swoim statusem spółki publicznej (giełdowej) Grupa ONDE stosuje zasady ładu korporacyjnego ze
zbioru Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021, zawierającego m.in. wytyczne dotyczące
zrównoważonego rozwoju i raportowania obszarów ESG (środowiskowych, społecznych i zarządczych).
W naszym oświadczeniu przedstawiliśmy informację o tym, które z nich stosujemy, a których nie zgodnie
z zasadą comply or explain (zastosuj albo wyjaśnij).
W związku z faktem, że na co dzień kierujemy się zasadami zrównoważonego rozwoju, naszą intencją jest, aby
docelowo zasad DPSN 2021 w tym zakresie przestrzegać w możliwie szerokim zakresie zwłaszcza jeśli pomoże
to budować długoterminową wartość dla Grupy ONDE i jej interesariuszy.
Nasze oświadczenie na temat stosowania zasad DPSN 2021 jest dostępne na naszej stronie:
https://onde.pl/relacje-inwestorskie/dokumenty-korporacyjne/.
5.11.6 Etyka biznesu uczciwe praktyki konkurencyjne
Istotnym elementem łańcucha wartości Grupy ONDE relacje z naszymi klientami, podwykonawcami,
partnerami handlowymi oraz pracownikami. Nas pozyc rynkową zbudowaliśmy i cały czas budujemy
w oparciu o zasadę fair play, tj. z poszanowaniem zarówno pisanych, jak i niepisanych reguł. Dotyczy to także
naszego podejścia do rywalizacji z naszymi rynkowymi konkurentami. Wszelkie decyzje biznesowe oraz działania
podejmujemy i realizujemy w sposób uczciwy, zgodnie z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów, co
procentuje kapitałem w postaci reputacji i wiarygodności.
Ponadto wspólnie z naszymi rynkowymi konkurentami angażujemy się we wspieranie i promowanie rozwoju
energetyki opartej na OZE, a także dbamy o bezpieczeństwo naszych pracowników i podwykonawców,
wyznaczając standardy BHP oraz dzieląc się dobrymi praktykami w tym zakresie.
 
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 76
6 ZARZĄDZANIE RYZYKAMI ZWIĄZANYMI Z DZIAŁALNOŚCIĄ
GRUPY, MAJĄCYMI WPŁYW NA ZAGADNIENIA NIEFINANSOWE
Zgodnie ze swoją najlepszą wiedzą Spółka zidentyfikowała poniższe czynniki ryzyka, które w przypadku
materializacji mogą
mieć niekorzystny wpływ na działalność, sytuację, perspektywy rozwoju oraz wyniki Grupy.
Zarząd Spółki monitoruje potencjalny wpływ ryzyk na działalność Grupy i podejmuje działania, aby złagodzić ich
ewentualne negatywne skutki dla Grupy, o ile takie występu [GRI 102-15].
Przy ocenie uwzględniono istotność danego ryzyka pod kątem skali jego potencjalnego negatywnego wpływu na
działalność, sytuację finansową, wyniki lub perspektywy Grupy i cenę akcji Spółki oraz prawdopodobieństwo jego
materializacji. Spółka uwzględniała też inne czynniki, w tym historyczne przypadki materializacji takiego ryzyka
i ich skutki, a także dostępność i skuteczność środków naprawczych mogących służyć ograniczeniu skutków
materializacji danego ryzyka. Ocena dokonywana była w oparciu o najlepszą wiedzę Zarządu, opartą na faktach
i okolicznościach znanych Zarządowi na dzień sporządzenia Raportu.
Dodatkowo Spółka wskazuje, że:
24 lutego 2022 r. wojska Federacji Rosyjskiej przekroczyły granice Ukrainy, jednostronnie rozpoczynając
konflikt zbrojny. Ukraina ogłosiła stan wojenny oraz powszechną mobilizację. Na dzień publikacji Raportu
trwają
walki zbrojne, przede wszystkim na północy, wschodzie oraz południowym wschodzie tego kraju.
Ponadto prowadzone bombardowania wielu ukraińskich miast oraz infrastruktury na terenach
pozostałej części Ukrainy, a także działania sabotażowe i dywersyjne;
Sytuacja polityczno-gospodarcza w Ukrainie jest na bieżąco monitorowana przez Grupę ONDE pod kątem
faktycznego i potencjalnego wpływu zaistniałej sytuacji na działalność Grupy;
Do dnia publikacji Raportu Grupa ONDE odnotowała bezpośredni wpływ ww. sytuacji na jej działalność
w postaci zmian kursów walut, a także zmian cen surowców oraz materiałów wykorzystywanych do
realizacji inwestycji i produkcji, np. stali, asfaltu. Ponadto Grupa zatrudniała około 30 pracowników
z Ukrainy (około 5% w ogólnej strukturze zatrudnienia), jednak fakt ten nie miał istotnego wpływu na jej
działalność operacyjną;
W dalszym ciągu trwa walka z globalnymi skutkami pandemii choroby COVID-19 pojawiają się kolejne
mutacje wirusa COVID-19 i mają miejsce kolejne fale zachorowań. Nadal jednak brak jest dostępu do
rzetelnych i kompletnych informacji i danych o jej możliwych długoterminowych skutkach, w tym
w obszarze ewentualnych trwałych zmian branży, w której działa Grupa oraz sytuacji finansowej
partnerów biznesowych Grupy (dostawców i inwestorów);
Na dzień sporządzenia Raportu w opinii Zarządu Spółki nie ma możliwości przedstawienia wszelkich
możliwych długoterminowych czynników ryzyka i zagrożeń dla działalności Grupy wywołanych przez
pandemię, jednak Spółka wskazuje, że jak dotąd Grupa nie odnotowała bezpośredniego, istotnego
wpływu pandemii na jej działalność. Z drugiej strony Grupa odnotowała pewne utrudnienia w prowadzeniu
działalności, m.in. w związku z częstymi zmianami w obowiązujących przepisach prawa bez
odpowiedniego okresu vacatio legis. W związku z licznymi wymogami sanitarnymi, okresowo utrudniona
jest praca w biurze, ograniczona jest dostępność hoteli i daje się zauważyć przewlekłość postępowania
organów administracji publicznej;
Spółka podejmuje działania, w celu zorganizowania pracy w Spółce w sposób, umożliwiający redukcję
wpływu pandemii na zdrowie i życie pracowników, m.in. takie jak realizacja pakietu szkoleń online,
opracowanie i wdrożenie wytycznych dotyczących bezpieczeństwa i prewencji, zarówno na budowach,
jak i w biurach, wprowadzenie systemu pracy zmianowej/zdalnej dla kadry kierowniczej.
6.1 OBSZAR: ZAGADNIENIA PRACOWNICZE
6.1.1 Ryzyko utraty kadry menedżerskiej
Istnieje ryzyko, że osoby należące do kadry menadżerskiej w spółkach Grupy mogą zdecydować się na zmianę
miejsca zatrudnienia lub z innych powodów przestać pełnić zajmowane stanowiska. W konsekwencji mogą
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 77
wystąpić trudności w pozyskaniu lub utrzymaniu wykwalifikowanej kadry, w szczególności w związku
z konkurencją ze strony innych potencjalnych pracodawców.
Grupa ONDE dąży do utrzymania kluczowej kadry menadżerskiej poprzez prowadzenie odpowiedniej polityki
zarządzania zasobami ludzkimi, konkurencyjne wynagrodzenie i zaangażowanie w ambitne projekty.
6.1.2 Ryzyko związane z szybkim rozwojem Grupy w odniesieniu do kadry pracowniczej
Grupa realizuje ekspansywną strategię biznesową, która skutkuje bardzo szybkim tempem rozwoju. W efekcie
Grupa prowadzi od 2020 r. szeroko zakrojony proces rekrutacji. Nie można wykluczyć, że część z nich nie zostanie
zakończona z uwagi na ograniczoną dostępność odpowiednio wykfalifikowanej kadry pracowniczej, co może mieć
wpływ na plany operacyjne Grupy (np. terminy realizacji niektórych projektów).
Ponieważ pracodawcy konkurują pomiędzy sobą o pozyskanie wykwalifikowanych pracowników znaczenie przy
wyborze nowego pracodawcy mają działania z zakresu budowania spójnego, pozytywnego, ale przede wszystkim
prawdziwego wizerunku pracodawcy. Dlatego Grupa prowadzi działania z zakresu employer branding wśród
potencjalnych pracowników.
Szybki wzrost organizacji może również wpłyną na spadek motywacji i zaangażowania pracowników w związku
z procesem zmian w organizacji. Grupa stara się prowadzić taką politykę personalną, która zaspokoi oczekiwania
pracowników zarówno w kwestiach finansów i rozwoju indywidualnego, jak i związanych z poczuciem
bezpieczeństwa i docenienia, jakością przywództwa przełożonych czy też zadowoleniem z miejsca pracy.
6.1.3 Ryzyka związane z bezpieczeństwem i higieną pracy
W Grupie ONDE sporządzana jest lista głównych ryzyk dotyczących wypadkowości, która podlega weryfikacji
podczas corocznej analizy stanu BHP. Do utworzenia listy wykorzystywane wnioski z analizy przyczyn
wypadków.
W Grupie ONDE zidentyfikowano 6 ównych kategorii ryzyka w odniesieniu do realizowanych budów, które mają
największy potencjał poważnych konsekwencji (wypadków ciężkich i śmiertelnych). Poniższe ryzyka wynikają ze
statystyk dotychczasowych wypadków w Grupie ERBUD, statystyk gromadzonych przez lata w Porozumieniu dla
Bezpieczeństwa w Budownictwie i wyników statystyk reprezentowanych w sprawozdaniach przez Główny
Inspektorat Pracy. Uznajemy, że eliminowanie ryzyk w tych głównych kategoriach pozwoli nam w efekcie uniknąć
ciężkich i śmiertelnych wypadków.
Główne kategorie ryzyk związanych z pracami prowadzonymi przez Grupę ONDE, tj. o najwyższym potencjale
ciężkim i śmiertelnym wraz z przedstawieniem ilości urazów poważnych i lekkich w danej kategorii w 2021 r.
oraz głównymi kierunkami działań prewencyjnych – przedstawiono w poniższej tabeli.
Lp.
Główne kategorie ryzyk w
odniesieniu do prowadzonych
prac o najwyższym potencjale
ciężkim i śmiertelnym
Ilość poważnych
urazów
Ilość lekkich
urazów
Główne kierunki działań
prewencyjnych w organizacji
1.
Zasypanie/praca w wykopie
0
0
1. Planowanie na każdym etapie,
2. Realizacja prac zgodnie
z wdrożonymi wytycznymi
systemowych zabezpieczeń
zbiorowych dobór technicznych
środków bezpieczeństwa
eliminujących błędy ludzkie
i sytuacje nadzwyczajne.
3. Ścisły monitoring realizacji prac
zgodnie z planem i wytycznymi.
2.
Upadek z wysokości
0
0
1. Planowanie na każdym etapie.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 78
2. Realizacja prac zgodnie z
wdrożonymi wytycznymi
systemowych zabezpieczeń
zbiorowych dobór technicznych
środków bezpieczeństwa
eliminujących błędy ludzkie
i sytuacje nadzwyczajne.
3. Ścisły monitoring realizacji prac
zgodnie z planem i wytycznymi.
3.
Transport pionowy/poziomy
0
1
1. Właściwe planowanie prac zgodnie
z opracowanymi instrukcja
bezpieczeństwa prac
transportowych,
2. Proces szkolenia sygnalistów i
hakowych na budowach,
3. Wdrożenie zasad transportu
zgodnie z opracowaną broszurą
transportu pionowego
w Porozumieniu
dla Bezpieczeństwa w
Budownictwie.
4. Ścisły monitoring prac zgodnie z
opracowanymi instrukcjami.
4.
Praca w strefie maszyn i sprzętu
0
0
1. Określenie metodyki i sposoby
realizacji prac w IBWR dla
poszczególnych zakresów prac.
2. Eliminowanie konieczności
przebywania osób w strefie
niebezpiecznej pracy maszyn i
sprzętu.
3. Wyznaczanie stref
niebezpiecznych maszyn.
4. Sygnały dźwiękowe pracujących
maszyn.
5. Kontrole realizacji prac.
5.
Prace pod ruchem
0
0
1. Eliminowanie (przy możliwości)
prac pod ruchem poprzez
oddzielenie pasa ruchu,
2. Projekty organizacji ruchu
uwzględniające specyfikę
prowadzonych prac.
3. Przestrzeganie ustaleń zawartych
w projekcie.
4. Monitoring realizacji prac.
6.
Prace energetyczne
instalacje/porażenie prądem
0
0
1. Wdrożenie procedury i instrukcji
realizacji prac energetycznych
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 79
uwzględniające specyfikę
prowadzonych prac.
2. Środki techniczne zapobiegające
błędom ludzkim.
3. Monitoring realizacji powyższego
zgodnie z wdrożonymi
rozwiązaniami.
W tabeli nie ujęto wypadków wśród podwykonawców.
6.2 OBSZAR: ŚRODOWISKO NATURALNE
6.2.1 Ryzyko związane z potencjalnie negatywnym wpływem na środowisko
[GRI 102-11]
Grupa identyfikuje ryzyko swojego negatywnego wpływu na środowisko. Dlatego w ramach wdrożonego w Grupie
Zintegrowanego Systemu Zarządzania (ZSZ) funkcjonuje system zarządzania środowiskowego (ZŚ), będący
jednym z narzędzi do poprawy efektów działalności środowiskowej Grupy ONDE. Prawidłowość funkcjonowania
systemu została potwierdzona przyznaniem certyfikatu w zakresie zgodności z wymaganiami normy
ISO 14001:2015 oraz unijnego certyfikatu EMAS według Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)
Nr 1221/2009 ze zmianami.
Skuteczność funkcjonowania systemu zarządzania środowiskowego w Grupie ONDE jest regularnie oceniana
w ramach audytów wewnętrznych. W przypadku stwierdzonych niezgodności, podejmujemy stosowne działania
korekcyjne i korygujące.
Działania operacyjne w ONDE S.A. polegają na zarządzaniu głównymi procesami dotyczącymi zidentyfikowanych
i znaczących aspektów środowiskowych. Celem tych działań jest zapewnienie, że negatywny wpływ Grupy na
środowisko jest nadzorowany i ograniczany.
Istotnym aspektem środowiskowym dla Grupy ONDE w ugoterminowej perspektywie jest kwestia ryzyka
związanego z cyklem życia OZE i recyklingiem komponentów, dlatego Grupa na bieżąco analizuje zagadnienia
i możliwości optymalnego zarządzania tym procesem.
6.3 RYZYKO ZWIĄZANE Z POTENCJALNIE NEGATYWNYM WPŁYWEM NA KLIMAT, A TAKŻE
WPŁYWEM ZMIAN KLIMATU NA GRUPĘ
W Grupa ONDE od dłuższego czasu zauważamy występowanie istotnych zmian klimatycznych na ziemi. Dlatego
identyfikujemy ryzyko związane z naszym potencjalnie negatywnym wpływem na klimat, a także wpływem zmian
klimatu na Grupę.
Mając to na uwadze prowadzimy biznes w sposób odpowiedzialny i zrównoważony, a jednym z naszych
priorytetów jest zaangażowanie na rzecz ograniczania negatywnych zmian klimatu. Ograniczanie negatywnego
wpływu na klimat rozpatrujemy zarówno na poziomie przedmiotu naszej działalności (OZE), jak i szeroko pojętej
działalności operacyjnej, ograniczając:
negatywny wpływu swoich klientów oraz siebie na klimat (poprzez redukcję emisji gazów cieplarnianych)
w ramach swych produktów oraz procesów biznesowych,
ryzyko związane ze zmianami klimatycznymi poprzez proponowanie rozwiązań adaptacyjnych.
W ramach deklaracji EMAS, w aspekcie jej weryfikacji przez audytora trzeciej strony, stwierdzono, że Grupa
ONDE posiada odpowiednie zasoby, wiedzę, kompetencje i postawę, włączając się w dynamiczny i szeroki
sposób w procesy zmian źródeł produkcji energii elektrycznej, cieplnej i chłodu w Polsce i Europie, na źródła nisko
i bezemisyjne. Uznano, że również sama, w swych procesach wewnętrznych, prowadzi także działalność
minimalizującą jej ślad węglowy oraz ślad środowiskowy.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 80
Poziom istotności kwestii klimatycznych jest dla Grupy ONDE krytycznie ważny, jako że projekty w zakresie
odnawialnych źródeł energii stanowią trzon jej biznesu, a w 2021 r. odpowiadały one za niemal 80% jej
przychodów. Z tego względu na podstawie scenariuszy różnej dynamiki zmian temperatury na Ziemi do roku
2050 dokonaliśmy w 2019 r. szczegółowej analizy swej odporności na zmiany klimatu. Wynika z niej, że obecny
model biznesowy Grupy ONDE, prowadzona w jego ramach działalność gospodarcza oraz realizowane w jej
zakresie projekty, a także przeznaczone na nie budżety (perspektywa krótkiego okresu czasu) są wystarczająco
odporne na zmiany klimatu.
Zaangażowanie w ograniczanie negatywnych zmian klimatu zostało szeroko opisane w punkcie 5.10 Raportu.
6.4 OBSZAR: POSZANOWANIE PRAW CZŁOWIEKA
6.4.1 Ryzyko związane z potencjalnymi przypadkami dyskryminacji i mobbingu
W Grupie istnieje potencjalne ryzyko zajścia zdarzenia noszącego znamiona dyskryminacji i/lub mobbingu. Aby
zapobiegać temu ryzyku, w Grupie ONDE jest przyjęta obowiązująca w całej Grupie ERBUD Procedura
przeciwdziałania nierównemu traktowaniu, której celem jest realizacja art. 18
3a
oraz art. 94
3
Kodeksu Pracy,
odnosząca się do przypadków dyskryminacji, dyskryminacji pośredniej, dyskryminacji bezpośredniej, mobbingu,
molestowania oraz molestowania seksualnego. W ONDE S.A. została także przyjęta wewnętrzna
niesformalizowana procedura postępowania w sytuacjach konfliktowych jest ona stosowana w sytuacjach
konfliktowych, w których pracownik zgłasza niezadowolenie ze współpracy z przełożonym lub uwagi dotyczące
danego zachowania przełożonego.
6.5 OBSZAR: ZAGADNIENIA SPOŁECZNE
6.5.1 Ryzyko związane z protestami społecznymi
Z początkiem 2021 r. Grupa ONDE rozpoczęła działalność w obszarze budowy własnych farm fotowoltaicznych
i wiatrowych w modelu develop, build and sell, tj. od zakupu, poprzez dewelopment i budowę po sprzedaż.
Rozszerzenie działalności o projekty własne wiąże się z powstaniem nowych czynników ryzyka dla Spółki, które
dotychczas spoczywały na inwestorze (gdy ONDE S.A. występowało wyłącznie w charakterze wykonawcy).
Ryzyko w obszarze społecznym związane z rozwijaniem własnych projektów OZE jest związane m.in.
z protestami mieszkańców na terenach potencjalnych inwestycji przeciwko wydaniu pozwolenia na budowę.
Protesty mogą powodować opóźnienia w przyznaniu decyzji, a w skrajnych przypadkach – odmowę jej wydania.
W celu mitygacji tego ryzyka ODNE prowadzi dialog ze społecznościami lokalnymi, prowadzi działania, które
generują wiele namacalnych korzyści dla mieszkańców (np. poprawa jakości dróg dojazdów do pól uprawnych
i działek siedliskowych, wykonanie dodatkowych zjazdów, poszerzeń czy naprawa okolicznych dróg czy
nasadzenia drzew), a także w możliwie dużym stopniu chroni mieszkańców przed negatywnym wpływem budów
na ich komfort i zdrowie (hałasem, pyleniem itd.).
6.5.2 Ryzyko związane z wystąpieniem kryzysu reputacyjnego
Ze względu na skalę oraz charakter prowadzonych operacji biznesowych (realizacja projektów OZE), Grupa jest
do pewnego stopnia narażona na ryzyko wystąpienia różnych zdarzeń, które mogą spowodować wystąpienie
sytuacji kryzysowej wpływającej na jej reputację.
W celu mitygowania tego ryzyka Grupa prowadzi dialog ze swoimi interesariuszami, aktywną, przejrzystą
komunikację, a także realizuje inicjatywy edukacyjne dotyczące swojej działalności. Jednocześnie Grupa posiada
certyfikowany Zintegrowany System Zarządzania (obejmujący zarządzanie środowiskowe oraz BHP), dzięki
czemu ogranicza ryzyko wystąpienia niepożądanych zdarzeń mogących wywołać kryzys reputacyjny.
6.6 OBSZAR: ETYKA I PRZECIWDZIAŁANIE KORUPCJI
6.6.1 Ryzyko związane z możliwością zaistnienia zdarzeń o charakterze korupcyjnym
Na dzień Raportu w obszarze przeciwdziałania korupcji nie funkcjonowały żadne dokumenty wewnętrzne
regulujące ten obszar, natomiast do końca br. planowane jest opracowanie polityki w zakresie przeciwdziałania
korupcji. Grupa posiada natomiast kanał umożliwiający anonimowe zgłaszanie naruszeń prawa, procedur
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 81
i standardów etycznych. Jest też w trakcie prac nad implementacją Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
(UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (ochrony
sygnalistów).
6.7 INNE RYZYKA ZWIĄZANE Z ZAGADNIENIAMI NIEFINANSOWYMI, W TYM Z RELACJAMI GRUPY
Z JEJ OTOCZENIEM ZEWNĘTRZNYM
6.7.1 Ryzyko związane z potencjalnymi naruszeniami ESG w łańcuchu dostaw
Wszelkie naruszenia w obszarach związanych ze zrównoważonym rozwojem w tym etycznym, środowiskowym
czy społecznym w łańcuchu dostaw mogą mieć wpływ na działalność operacyjną oraz wizerunek Grupy. Aspekty
te w coraz większym stopniu interesują naszych klientów (inwestorów), którzy zadają pytania dotyczące np.
pochodzenia surowców czy modułów używanych przy realizacji projektów przez ONDE (np. czy przy ich
pozyskiwaniu/wytworzeniu nie doszło do naruszeń praw człowieka).
Potencjalne niespełnienie przez któregoś z naszych dostawców kryteriów ESG, naruszenia w tym obszarze albo
niedostarczenie stosownej dokumentacji w zakresie przestrzegania kryteriów ESG może spowodować odrzucenie
tego dostawcy przez naszego klienta (inwestora), a w rezultacie opóźnić proces realizacji inwestycji. Brak
należytej weryfikacji dostawców (także w aspektach ESG) w skrajnym przypadku może spowodować także utratę
przez nas kontraktu bądź też nie pozyskanie konkretnego nowego kontraktu.
W celu mitygowania tego ryzyka posiadamy wielu różnych dostawców (dywersyfikacja), aby w razie wystąpienia
takiego zdarzenia móc zaproponować inwestorowi alternatywę. Dodatkowo podjęliśmy prace w celu
wprowadzenia systemu weryfikacji naszych dostawców także pod kątem kryteriów ESG obok obowiązujących
już kryteriów: systemu jakości, oceny rynkowej, handlowego oraz jakości dostaw lub świadczonych usług).
6.7.2 Ryzyko związane ze strukturą i licznymi zmianami akcjonariatu Spółki
Większościowym akcjonariuszem Spółki jest ERBUD S.A., posiadający 33 400 800 (60,7%) ogólnej liczby głosów
na Walnym Zgromadzeniu. W związku z tym, w takich istotnych sprawach, jak wypłata dywidendy, zmiana Statutu
lub podwyższenie kapitału zakładowego Spółki, ERBUD będzie mógł w decydujący sposób wpływać na uchwały
podejmowane przez Walne Zgromadzenie, a także wpływać na politycenową czy kwestie udzielania poręczeń
za zobowiązania ERBUD.
W związku z powyższym, nie można wykluczyć, że obecne lub przyszłe interesy ERBUD, jako akcjonariusza
większościowego Spółki, będą rozbieżne lub sprzeczne z interesami pozostałych akcjonariuszy. Wystąpienie
takiej sytuacji, w tym, w szczególności, wystąpienie sporu pomiędzy akcjonariuszami oraz ich skutki w zakresie
decyzji korporacyjnych podejmowanych przez Walne Zgromadzenie, mogą prowadzić do podejmowania działań
niezgodnych z interesami niektórych akcjonariuszy.
Dodatkowo Spółka wskazuje, że ponosi na rzecz ERBUD S.A. opłatę w wysokości 0,9% przychodów (naliczanej
miesięcznie w zależności od wartości miesięcznych faktur sprzedaży wystawianych przez Spółkę
) na rzecz
ERBUD tytułem zaangażowania przez ERBUD w realizację celów biznesowych na rzecz spółek z Grupy ERBUD
(w tym Spółki). W zamian za wskazaną opłatę ERBUD świadczy na rzecz Spółki usługi wsparcia m.in.
w następujących obszarach: (i) strategia i rozwój (poprzez m.in. wsparcie w procesach akwizycji oraz wsparcie
w nadzorowaniu i wdrażaniu do Grupy ERBUD nowo nabytych przez Spółkę
podmiotów); (ii) HR (poprzez m.in.
wsparcie w prowadzeniu rekrutacji czy przygotowaniu i implementacji strategii szkoleń); (iii) Zarzadzanie (poprzez
m.in. wsparcie w zakresie zarządzenia biznesowego czy wsparcie w zakresie corporate governance); oraz (iv)
marketing i PR (poprzez m.in. koordynację działań marketingowych czy koordynację wywiadów oraz kampanii)).
Spółka wskazuje, że w lipcu 2021 r. opublikowała oświadczenie w sprawie „Dobrych Praktyk Spółek Notowanych
2021”, i podjęła deklarację stosowania szeregu instytucji oraz działań, które mitygują powyżej opisany czynnik
ryzyka.
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 82
7 INFORMACJE O RAPORCIE
Raport zrównoważonego rozwoju Grupy ONDE za 2021 (Raport) jest wypełnieniem obowiązku nałożonego na
nas przez Ustawę o rachunkowości (dalej „UoR”), która transponuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego
2014/95/UE z 22 października 2014 r. w sprawie ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących
różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy. Raport został sporządzony dla Grupy ONDE (na
podstawie art. 55 ust. 2c UoR).
Raport realizuje obowiązki nałożone przez art. 49b ust. 2-8 UoR, w tym w zakresie opisu modelu biznesowego
oraz raportowania kwestii społecznych, pracowniczych, środowiskowych, poszanowania praw człowieka oraz
przeciwdziałania korupcji. W zakresie ujawnidotyczących klimatu bazowaliśmy również na opublikowanym
przez Komisję Europejską Suplemencie dotyczącym zgłaszania informacji związanych z klimatem
(2019/C 209/01) wraz z załącznikiem w postaci ZalecGrupy Zadaniowej ds. Ujawniania Informacji Finansowych
Związanych z Klimatem (TCFD) – w części dotyczącej Materials and Buildings Group.
Na potrzeby opracowania Raportu dokonano analizy posiadanych przez Grupę polityk i procedur należytej
staranności (jeżeli jednostka je stosuje w ramach polityk), a także realizowanych w spółkach Grupy działań. W
przypadku niestosowania polityk w obszarach wymienionych w UoR wskazaliśmy powody ich niestosowania.
Zakres informacji i wskaźników przedstawionych w Raporcie został wyznaczony w oparciu o przeprowadzoną
wewnętrznie ocenę ich istotności dla zrozumienia rozwoju, wyników oraz sytuacji Grupy.
Na potrzeby Oświadczenia za 2021 r. przeanalizowaliśmy, czy działalność gospodarcza prowadzona przez Grupę
kwalifikuje się do systematyki określonej przepisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
2020/852 z 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje (tzw.
Taksonomii) w zakresie, jaki jest wymagany przez ww. rozporządzenie w raportach rocznych za 2021 r.
Uwzględniliśmy także inne wytyczne w zakresie raportowania w tym stanowisko nadzorcze ESMA (Europejski
Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych, odpowiednich KNF) dotyczące ujawnień związanych z klimatem
w raportach za 2021 r. przedstawione w dokumencie o sygnaturze ESMA32-63-1186 [GRI 102-46].
Pozostałe informacje
Jest to nasz pierwszy raport zrównoważonego rozwoju [GRI 102-51], zawierający jednocześnie ujawnienia w
zakresie informacji niefinansowych wymagane przez UoR. Zawiera on informacje za rok obrotowy 2021
(tj. od 1 stycznia do 31 grudnia) [GRI 102-50], przy czym przedstawiliśmy w nim także informacje o istotnych
zdarzeniach po dniu bilansowym, aby umożliwić lepsze i pełniejsze zrozumienie naszych działań w zakresie
zrównoważonego rozwoju i niefinansowych wskaźników efektywności przez nas osiągniętych. Kolejne raporty
Grupy ONDE zrównoważonego rozwoju będą przygotowywane przez nas w cyklu rocznym [GRI 102-52].
Przygotowanie pierwszego Raportu zrównoważonego rozwoju Grupy ONDE za 2021 r. poprzedził profesjonalny
proces przygotowawczy. Pierwszym etapem były warsztaty z Zarządem i kadrą meneerską. Następnie
przeprowadziliśmy wśród interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych badanie ankietowe, na bazie którego
potwierdziliśmy istotność opisywanych w Raporcie tematów z zakresu zrównoważonego rozwoju.
W procesie definiowania treści Raportu w tym określania istotnych aspektów z zakresu zrównoważonego
rozwoju wzięliśmy pod uwagę przede wszystkim:
strategię Grupy ONDE,
dokumenty wewnętrzne (deklarację środowiskową, księgę ZSZ, polityki, procedury),
wnioski z warsztatu strategicznego z udziałem kluczowej kadry menedżerskiej zrealizowanego pod koniec
2021 r.,
wnioski z badania interesariuszy (na ich podstawie możemy stwierdzić, że treści zawarte w Raporcie
znacznym stopniu odpowiadają na potrzeby i oczekiwania naszych interesariuszy),
wnioski z analizy trendów w raportowaniu zagranicznych i krajowych spółek z branży OZE oraz
pokrewnych [GRI 102-47].
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 83
W związku z tym, że jest to pierwszy raport zrównoważonego rozwoju Grupy ONDE, nie dokonaliśmy w nim
żadnych zmian ani korekt względem wcześniejszych okresów [GRI 102-48, GRI 102-49].
Prezentowany Raport został częściowo poddany zewnętrznej weryfikacji. Atestacji podlegały wybrane wskaźniki
GRI opisane w punkcie 7.1 poniżej.
Osobą koordynująpowstawanie raportu po stronie Spółki, która może udzielić dodatkowych informacji, jest
Marketing & PR Manager w ONDE S.A., Daniel Mackiewicz (+48 539 810 835, daniel.mackiewicz@onde.pl). [GRI
102-53]
7.1 WYKORZYSTANIE STANDARDÓW GRI
Raport przygotowywaliśmy w oparciu o wskaźniki określone w międzynarodowych standardach GRI Sustainability
Reporting Standards w opcji Core [GRI 102-54]. Ujawnienia dotyczą wybranych wskaźników, które podlegały
atestacji firmy audytorskiej PricewaterhouseCoopers Polska Sp. z ograniczoodpowiedzialnością Audyt Sp.k.
[GRI 102-56].
Pełna lista wskaźników uwzględnionych w Raporcie znajduje się w poniższej tabeli.
Tabela 26 Zestawienie wskaźników GRI
Numer wskaźnika
Nazwa wskaźnika
Numer strony w
Raporcie
Atestacja
(niezależna
weryfikacja)
102-1
Nazwa organizacji
11
-
102-2
Opis działalności organizacji, główne marki, produkty
i/lub usługi
12
-
102-3
Lokalizacja siedziby głównej organizacji
11
-
102-4
Lokalizacja działalności operacyjnej
11
-
102-5
Forma własności i struktura prawna organizacji
50
-
102-6
Obsługiwane rynki
11, 40
TAK
102-7
Skala działalności
5, 11, 51
TAK
102-8
Dane dotyczące pracowników oraz innych osób
świadczących pracę na rzecz organizacji
25-27
TAK
102-9
Opis łańcucha dostaw
43
TAK
102-10
Znaczące zmiany w raportowanym okresie dotyczące
rozmiaru, struktury, formy własności lub łańcucha
wartości
10, 44
TAK
102-11
Wyjaśnienie czy i w jaki sposób organizacja stosuje
zasadę ostrożności
52-54, 79
TAK
 
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 84
102-12
Zewnętrzne, przyjęte lub popierane przez organizację
ekonomiczne, środowiskowe i społeczne deklaracje,
zasady i inne inicjatywy
37-38
TAK
102-13
Członkostwo w stowarzyszeniach i organizacjach
19-20
TAK
102-15
Opis kluczowych wpływów, szans i ryzyk
15-16, 62-63,
76-82
-
102-16
Wartości organizacji, kodeks etyki, zasady i normy
zachowań
75
-
102-18
Struktura nadzorcza organizacji wraz z komisjami
podlegającymi pod najwyższy organ nadzorczy
70-74
TAK
102-40
Lista grup interesariuszy angażowanych przez
organizację raportującą
18-20
-
102-41
Pracownicy objęci umowami zbiorowymi
27
TAK
102-42
Podstawy identyfikowania i selekcji interesariuszy
18
-
102-43
Podejście do angażowania interesariuszy
18-20
-
102-44
Kluczowe aspekty i problemy
poruszane przez interesariuszy
21-23
-
102-45
Jednostki gospodarcze ujęte w skonsolidowanym
sprawozdaniu finansowym
11
-
102-46
Proces definiowania treści raportu
82
-
102-47
Zidentyfikowane istotne tematy zawarte w raporcie
20-23, 82
-
102-48
Korekty w stosunku do poprzedniego raportu i przyczyny
korekt
83
-
102-49
Istotne zmiany w stosunku do poprzedniego raportu
83
-
102-50
Okres raportowania
82
-
102-51
Data publikacji ostatniego raportu
82
-
102-52
Cykl raportowania
82
-
102-53
Dane kontaktowe
83
-
102-54
Oświadczenie o raportowaniu zgodnie z GRI Standards
83
-
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 85
102-55
Indeks treści GRI
83-85
-
102-56
Zewnętrzna weryfikacja raportu
83
-
302-1
Zużycie energii w organizacji
66
TAK
302-3
Energochłonność (zużycie energii na produkt/usługę)
66-67
TAK
305-1
Bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych
63-65
TAK
305-2
Pośrednie emisje gazów cieplarnianych
63-65
TAK
305-5
Redukcja emisji GHG
64
TAK
403-9
Wypadki związane z pracą
35-37, 43
TAK
Wskaźnik własny
Pośrednie emisje gazów cieplarnianych
w łańcuchu wartości
10
-
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 86
SPIS TABEL I WYKREW
TABELA 1 GŁÓWNE METODY DIALOGU I KOMUNIKACJI Z INTERESARIUSZAMI ORAZ ICH ANGAŻOWANIA ....................... 18
TABELA 2 ZATRUDNIENIE W GRUPIE ONDE ............................................................................................................................... 25
TABELA 3 ZATRUDNIENIE W GRUPIE ONDE W PODZIALE NA PŁEĆ I WIEK ............................................................................ 26
TABELA 4 ZATRUDNIENIE KOBIET I MĘŻCZYZN W PODZIALE NA RODZAJ UMOWY .............................................................. 26
TABELA 5 PRACOWNICY GRUPY ONDE Z WYSZCZEGÓLNIENIEM STANOWISK KIEROWNICZYCH ..................................... 27
TABELA 6 OCENA W BADANIU SATYSFAKCJI KANDYDATÓW Z PROCESU REKRUTACJI W 2021 R..................................... 28
TABELA 7 OCENA W BADANIU SATYSFAKCJI KANDYDATÓW Z PROCESU WDROŻENIA W OBOWIĄZKI W 2021 R............ 28
TABELA 8 TEMATYKA GŁÓWNYCH SZKOLEŃ W GRUPIE ONDE W 2021 R. ............................................................................. 31
TABELA 9 WSKAŹNIKI WYPADKOWOŚCI W ONDE S.A. .............................................................................................................. 35
TABELA 10 WSKAŹNIKI WYPADKOWOŚCI W GRUPIE ONDE W 2021 R. ................................................................................... 36
TABELA 11 ZBIORCZE WSKAŹNIKI WYPADKOWOŚCI WŚRÓD PRACOWNIKÓW GRUPY ONDE I PODWYKONAWCÓW ..... 36
TABELA 12 WYPADKI W GRUPIE ONDE W PODZIALE NA RODZAJ URAZU .............................................................................. 36
TABELA 13 WSKAŹNIKI WYPADKOWOŚCI WŚRÓD PODWYKONAWCÓW ................................................................................ 43
TABELA 14 WYDATKI PONOSZONE NA WSPIERANIE INICJATYW WYKRACZAJĄCYCH POZA PROFIL PODSTAWOWEJ
DZIAŁALNOŚCI ................................................................................................................................................................................ 49
TABELA 15 STRUKTURA AKCJONARIATU ONDE S.A. ................................................................................................................. 50
TABELA 16 ISTOTNE BEZPOŚREDNIE ASPEKTY ŚRODOWISKOWE ......................................................................................... 55
TABELA 17 REALIZACJA CELÓW ŚRODOWISKOWYCH ONDE S.A. W 2021 R. ......................................................................... 56
TABELA 18 ZUŻYCIE MATERIAŁÓW DO PRODUKCJI .................................................................................................................. 58
TABELA 19 ILOŚĆ WYTWORZONYCH ODPADÓW ....................................................................................................................... 58
TABELA 20 UŻYTKOWANIE GRUNTÓW W ODNIESIENIU DO BIORÓŻNORODNOŚCI .............................................................. 59
TABELA 21 ZUŻYCIE MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH ................................................................................................................. 59
TABELA 22 POZIOM EMISJI GAZÓW CIEPLARNIANYCH (GHG) ................................................................................................. 64
TABELA 23 POZIOM EMISJI GAZÓW CIEPLARNIANYCH (GHG) W ODNIESIENIU DO PRZYCHODÓW ................................... 65
TABELA 24 ZUŻYCIE ENERGII W GRUPIE ONDE ......................................................................................................................... 66
TABELA 25 EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA W GRUPIE ONDE Z UJĘCIEM ENERGII ZE SPALANIA PALIW ...................... 67
TABELA 26 ZESTAWIENIE WSKAŹNIKÓW GRI ............................................................................................................................. 83
WYKRES 1 MAPA INTERESARIUSZY GRUPY ONDE ................................................................................................................... 17
WYKRES 2 MATRYCA ISTOTNOŚCI GRUPY ONDE ..................................................................................................................... 21
WYKRES 3 KURS AKCJI ONDE DO 31 GRUDNIA 2021 R. ............................................................................................................ 51
                              
Grupa ONDE
Raport zrównoważonego rozwoju 2021
www.onde.pl 87
PODPISY CZŁONKÓW ZARZĄDU
Paweł Średniawa
Piotr Gutowski
Marcin Szerszeń
Prezes Zarządu
Wiceprezes Zarządu
Wiceprezes Zarządu
Toruń, 6 kwietnia 2022 r.