GRUPA KAPITAŁOWA ORANGE POLSKA
ORAZ ORANGE POLSKA S.A.
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI
ZA 2020 ROK ZAKOŃCZONY 31 GRUDNIA 2020
Niniejsze Sprawozdanie z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska („Grupa”, „Orange Polska”), w tym Orange Polska S.A. („Spółka”, „OPL”), w 2020 roku zostało sporządzone na podstawie §70 i §71 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz.U. z 2018 poz.757). Ujawnienia dotyczące pomiarów wyników, wraz z informacjami dotyczącymi danych przekształconych za 2020 rok w związku ze zmianami zasad rachunkowości, zostały zaprezentowane w Nocie 2 i 3 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska wg MSSF za 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2020 roku. Sprawozdanie z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska w najbardziej istotnych aspektach zawiera również dane odniesione do jednostkowego sprawozdania finansowego Orange Polska S.A. (punkty 1.1,1.2,1.4 poniżej). Jednakże z uwagi na fakt, iż różnice między podstawowymi i głównymi danymi jednostkowymi oraz skonsolidowanymi w zakresie działalności operacyjnej nie wpływają istotnie na ocenę działalności Orange Polska S.A. oraz całej Grupy Kapitałowej Orange Polska - zaprezentowane informacje w pozostałych rozdziałach będą odnosiły się wyłącznie do danych skonsolidowanych. Począwszy od 2020 roku uległa zmianie definicja dwóch alternatywnych miar wyników: nakładów inwestycyjnych i EBITDAaL. Nakłady inwestycyjne w 2020 r. są wykazywane po pomniejszeniu o wpływy ze sprzedaży aktywów i występują pod nazwą ekonomiczne nakłady inwestycyjne (eCapex). Konsekwentnie, EBITDAaL jest wykazywana z wyłączeniem zysków ze sprzedaży aktywów. Ta zmiana lepiej odzwierciedla transformację majątku trwałego Orange Polska, który od kilku lat podlega szybkim przemianom i będzie im nadal podlegać w przyszłości. Orange Polska inwestuje w aktywa niezbędne do budowania przyszłej wartości (sieć światłowodową i mobilną), a zbywa środki, które nie są niezbędne do prowadzenia podstawowej działalności. Ekonomiczne korzyści z tej transformacji zostały przesunięte z wskaźnika EBITDAaL do nakładów inwestycyjnych. Dane za 2019 rok odpowiednio przekształcono dla celów porównawczych. |
17 LUTEGO 2021
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
2
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
3
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
4
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
5
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
ROZDZIAŁ I
OMÓWIENIE SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
na dzień 31 grudnia 2020 oraz za okres 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2020
6
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
1 WYBRANE DANE ZE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
WYBRANE DANE ZE SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
12 miesięcy zakończonych 31 grudnia |
| ||||||||||
| 2020 |
| 2020 |
| 2019 |
| 2019 |
|
| ||
w mln zł | w mln EUR1 | w mln zł | w mln EUR2 | Zmiana (%) |
| ||||||
Skonsolidowany rachunek zysków i strat |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Przychody |
| 11.508 |
| 2.572 |
| 11.406 |
| 2.651 |
| 0,9 | % |
EBITDAaL* |
| 2.797 |
| 625 |
| 2.718 |
| 632 |
| 2,9 | % |
Marża EBITDAaL |
| 24,3 | % |
|
| 23,8 | % |
|
| n/d | |
Zysk z działalności operacyjnej* |
| 404 |
| 90 |
| 415 |
| 96 |
| (2,7) | % |
Rentowność operacyjna |
| 3,5 | % |
|
| 3,6 | % |
|
| n/d | |
Zysk netto* |
| 46 |
| 10 |
| 82 |
| 19 |
| (43,9) | % |
Zysk netto przypisany właścicielom Orange Polska S.A.* |
| 46 |
| 10 |
| 82 |
| 19 |
| (43,9) | % |
Średnia ważona liczba akcji (w milionach)** |
| 1.312 |
| 1.312 |
| 1.312 |
| 1.312 |
|
| |
Zysk na jedną akcję (w zł/EUR) |
| 0,04 |
| 0,01 |
| 0,06 |
| 0,01 |
| n/d | |
Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej |
| 3.005 |
| 672 |
| 2.858 |
| 664 |
| 5,1 | % |
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej |
| (2.064) |
| (461) |
| (1.919) |
| (446) |
| 7,6 | % |
Środki pieniężne netto z działalności finansowej |
| (989) |
| (221) |
| (1.146) |
| (266) |
| (13,7) | % |
Zmiana stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych, netto |
| (48) |
| (11) |
| (207) |
| (48) |
| (76,8) | % |
Ekonomiczne nakłady inwestycyjne* |
| 1.801 |
| 403 |
| 1.701 |
| 395 |
| 5,9 | % |
Organiczne przepływy pieniężne* |
| 642 |
| 143 |
| 737 |
| 171 |
| (12,9) | % |
| na dzień 31 grudnia | ||||||||||
| 2020 |
| 2020 |
| 2019 |
| 2019 |
| |||
| w mln zł | w mln EUR3 | w mln zł | w mln EUR4 | Zmiana (%) | ||||||
Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych |
| 358 |
| 78 |
| 404 |
| 95 |
| (11,4) | % |
Pozostałe wartości niematerialne |
| 4.184 |
| 907 |
| 4.545 |
| 1.067 |
| (7,9) | % |
Środki trwałe |
| 10.301 |
| 2.232 |
| 10.402 |
| 2.443 |
| (1,0) | % |
Aktywa razem |
| 24.300 |
| 5.266 |
| 24.922 |
| 5.852 |
| (2,5) | % |
| |||||||||||
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu***, w tym: |
| 8.715 |
| 1.889 |
| 9.083 |
| 2.133 |
| (4,1) | % |
Krótkoterminowe |
| 4.091 |
| 887 |
| 519 |
| 122 |
| 688,2 | % |
Długoterminowe |
| 4.624 |
| 1.002 |
| 8.564 |
| 2.011 |
| (46,0) | % |
Pozostałe zobowiązania krótko i długoterminowe |
| 4.986 |
| 1.080 |
| 5.282 |
| 1.240 |
| (5,6) | % |
Kapitał własny razem |
| 10.599 |
| 2.297 |
| 10.557 |
| 2.479 |
| 0,4 | % |
Uwagi do przeliczenia powyższych danych:: 1 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,4742 3 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,6148 2 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,3018 4 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,2585 * Przekształcenia dotyczące podstawowych danych finansowych znajdują się w Nocie 2 i 3 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Orange Polska wg MSSF za 2020 r. ** Średnia ważona liczba akcji w okresie 12 miesięcy do dnia 31 grudnia 2020 r. i 2019 r. *** Wyłączając zobowiązania handlowe. |
7
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
WYBRANE DANE Z JEDNOSTKOWEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
12 miesięcy zakończonych 31 grudnia |
| ||||||||||||
| 2020 |
| 2020 |
| 2019 |
| 2019 |
|
| ||||
w mln zł | w mln EUR1 | w mln zł | w mln EUR2 | Zmiana (%) |
| ||||||||
Rachunek zysków i strat |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |||
Przychody |
| 10.479 |
| 2.342 |
| 10.646 |
| 2.475 |
| (1,6) | % | ||
Zysk z działalności operacyjnej* |
| 382 |
| 85 |
| 379 |
| 88 |
| 0,8 | % | ||
Rentowność operacyjna |
| 3,6 | % |
|
| 3,6 | % |
|
| n/d | |||
Zysk netto* |
| 47 |
| 11 |
| 79 |
| 18 |
| (40,5) | % | ||
Średnia ważona liczba akcji (w milionach)** |
| 1.312 |
| 1.312 |
| 1.312 |
| 1.312 |
|
| |||
Zysk na jedną akcję (w zł/EUR) |
| 0,04 |
| 0,01 |
| 0,06 |
| 0,01 |
| (33,3) | % | ||
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |||
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej |
| 2.977 |
| 665 |
| 2.917 |
| 678 |
| 2,1 | % | ||
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej |
| (2.082) |
| (465) |
| (1.919) |
| (446) |
| 8,5 | % | ||
Środki pieniężne netto z działalności finansowej |
| (941) |
| (210) |
| (1.193) |
| (277) |
| (21,1) | % | ||
Zmiana stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych, netto |
| (46) |
| (10) |
| (195) |
| (45) |
| (76,4) | % | ||
| na dzień 31 grudnia | ||||||||||||
| 2020 |
| 2020 |
| 2019 |
| 2019 |
|
| ||||
w mln zł | w mln EUR3 | w mln zł | w mln EUR4 | Zmiana (%) |
| ||||||||
Sprawozdanie z sytuacji finansowej |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |||
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych |
| 299 |
| 65 |
| 343 |
| 81 |
| (12,8) | % | ||
Pozostałe wartości niematerialne |
| 4.079 |
| 884 |
| 4.473 | 1.050 |
| (8,8) | % | |||
Środki trwałe |
| 10.397 |
| 2.253 |
| 10.506 |
| 2.467 |
| (1,0) | % | ||
Aktywa razem |
| 23.904 |
| 5.180 |
| 24.595 |
| 5.776 |
| (2,8) | % | ||
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu***, w tym: |
| 8.755 |
| 1.898 |
| 9.096 |
| 2.136 |
| (3,7) | % | ||
Krótkoterminowe |
| 4.161 |
| 902 |
| 557 |
| 131 |
| 647,0 | % | ||
Długoterminowe |
| 4.594 |
| 996 |
| 8.539 |
| 2.005 |
| (46,2) | % | ||
Pozostałe zobowiązania krótko i długoterminowe |
| 4.616 |
| 1.000 |
| 5.009 |
| 1.177 |
| (7,8) | % | ||
Kapitał własny razem |
| 10.533 |
| 2.282 |
| 10.490 |
| 2.463 |
| 0,4 | % | ||
Uwagi do przeliczenia powyższych danych:: 1 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,4742 3 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,6148 2 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,3018 4 – Zastosowano kurs PLN/EUR = 4,2585 * Przekształcenia dotyczące podstawowych danych finansowych znajdują się w Nocie 2 i 3 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Orange Polska wg MSSF za 2020 r. ** Średnia ważona liczba akcji w okresie 12 miesięcy do dnia 31 grudnia 2020 r. i 2019 r. *** Wyłączając zobowiązania handlowe. |
8
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
1.1 Omówienie skonsolidowanego rachunku zysków i strat oraz jednostkowego rachunku zysków i strat
Omówienie skonsolidowanego rachunku zysków i strat Grupy
W 2020 roku skonsolidowane przychody wyniosły 11.508 mln zł i w porównaniu z 2019 rokiem były o 102 mln zł wyższe. Po pierwsze, łączne przychody z usług konwergentnych, wyłącznie komórkowych i wyłącznie stacjonarnego dostępu szerokopasmowego (stanowiących podstawowe kategorie usług telekomunikacyjnych Grupy) zwiększyły się w ujęciu rocznym o 2,9%. Dynamika wzrostu tych przychodów była ponad dwa razy większa niż w poprzednim roku (kiedy wzrost wyniósł 1,4%), pomimo tego, że w 2020 roku na ich wysokość niekorzystnie wpłynął znaczny spadek przychodów z roamingu (o 40% w ujęciu rocznym). Na ten znacznie lepszy wynik złożyły się dwa korzystne czynniki: bardzo duży wzrost liczby klientów oraz poprawa trendu średniego przychodu, jaki ci klienci generują (ARPO). Wzrost wskaźnika ARPO jest efektem strategii cenowej nastawionej na wartość oraz rosnącego udziału klientów usług światłowodowych. Po drugie, w kolejnym roku utrzymała się bardzo wysoka dynamika wzrostu przychodów z usług IT i integracji. Pomimo związanego z pandemią spowolnienia na rynku, widocznego zwłaszcza w trzecim kwartale 2020 r., przychody z tych usług zwiększyły się w ujęciu rocznym o 24%, częściowo dzięki wkładowi spółki BlueSoft nabytej w połowie 2019 roku. Po trzecie, przychody z hurtowych usług komórkowych zwiększyły się w ujęciu rocznym o 12%, co jest odzwierciedleniem dużego wzrostu ruchu głosowego w wyniku pandemii koronawirusa. Po czwarte, niekorzystnym czynnikiem był spadek przychodów ze sprzedaży sprzętu o 13% rok-do-roku, który głównie odzwierciedla niekorzystny wpływ pandemii (zakłócenie funkcjonowania sieci dystrybucji w drugim kwartale i spadek popytu). Po piąte, na wysokość całkowitych przychodów nadal niekorzystnie wpływał strukturalny spadek przychodów z tradycyjnej telefonii stacjonarnej, które w ujęciu rocznym zmniejszyły się o 13%.
EBITDAaL (w 2020 roku została zmieniona miara rentowności operacyjnej, zob. Nota 3 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego za 2020 rok) wyniósł 2.797 mln zł i w ujęciu rocznym była o 79 mln zł wyższa. Korzystny wpływ na EBITDAaL miały bardzo dobre wyniki w podstawowych usługach telekomunikacyjnych oraz dalsza optymalizacja kosztów, w wyniku której koszty pośrednie zmniejszyły się o 4% rok-do-roku. W 2020 roku do zwiększenia oszczędności kosztowych znacząco przyczyniły się nadzwyczajne działania podjęte przez Zarząd, w tym ograniczenie systemu nagród jubileuszowych (co umożliwiło rozwiązanie rezerw na przyszłe świadczenia pracownicze w wysokości 64 mln zł) oraz renegocjowanie ze związkami zawodowymi niektórych postanowień Umowy Społecznej. Te działania pomogły zrównoważyć niekorzystny wpływ pandemii, obejmujący głównie znaczący spadek przychodów z roamingu oraz zawiązanie dodatkowych rezerw z tytułu ryzyka.
Zysk z działalności operacyjnej (EBIT) wyniósł 404 mln zł i był nieco niższy niż w 2019 roku.
W 2020 roku koszty finansowe netto wyniosły 342 mln zł i były o 34 mln zł wyższe niż rok wcześniej, głównie w wyniku niekorzystnych zmian kursów walutowych.
W efekcie, w 2020 roku skonsolidowany zysk netto wyniósł 46 mln zł wobec skonsolidowanego zysku netto w wysokości 82 mln zł w 2019 roku.
Więcej informacji dotyczących wyników operacyjnych i finansowych przedstawiono w punkcie 2.
Omówienie rachunku zysków i strat Orange Polska S.A.
W 2020 roku, zysk netto Orange Polska S.A. wyniósł 47 mln zł i był na poziomie porównywalnym do skonsolidowanego zysku netto Grupy.
1.2 Omówienie skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych oraz jednostkowego sprawozdania z przepływów pieniężnych
Omówienie skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych Grupy
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej wyniosły w 2020 roku 3.005 mln zł i w ujęciu rocznym były o 147 mln zł wyższe, co wynikało głównie z poprawy w zakresie kapitału obrotowego.
Wydatki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej wyniosły w 2020 roku 2.064 mln zł w porównaniu do 1.919 mln zł w 2019 roku. Zmiana ta wynikała głównie z niższych wpływów ze sprzedaży nieruchomości, co zostało częściowo zrównoważone przez niższe płatności z tytułu nabycia środków trwałych i wartości niematerialnych.
Wypływy pieniężne netto z działalności finansowej wyniosły 989 mln zł w porównaniu do 1.146 mln zł w 2019 roku. Zmiana ta wynikała głównie z przepływów pieniężnych z tytułu pożyczek od podmiotu powiązanego i bankowych linii kredytowych.
9
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Omówienie sprawozdania z przepływów pieniężnych Orange Polska S.A.
W 2020 roku, wypływ środków pieniężnych netto w Orange Polska S.A. wyniósł 46 mln zł i był na poziomie porównywalnym do Grupy.
1.3 Ekonomiczne nakłady inwestycyjne
Ekonomiczne nakłady inwestycyjne Grupy w 2020 r. (od 2020 roku, miernik ten zawiera również wpływy ze sprzedaży aktywów) wyniosły 1 801 mln zł i były wyższe o 100 mln zł w porównaniu do analogicznego okresu w ubiegłym roku.
Obejmowały one przede wszystkim:
| ● | rozbudowę sieci światłowodowej w ramach ogłoszonego programu inwestycyjnego; w 2020 r. program objął swym zasięgiem 0,8 mln gospodarstw domowych, co łącznie z wybudowanymi w latach 2014-2019 rozszerzyło zasięg do 5 mln gospodarstw domowych, łącznie w 154 miastach (wobec 142 miast na koniec 2019 r.); |
| ● | nakłady związane ze zwiększeniem zasięgu usług LTE jak również z poprawą jakości sieci mobilnej, pojemności oraz zasięgu usług GSM/UMTS oraz przystosowaniem mobilnej sieci dostępowej do technologii 4G, również w miejscach nieobjętych projektem konsolidacji dostępowej sieci mobilnej (rejony strategiczne lub rejony niedoinwestowane); |
| ● | rozbudowę mobilnej sieci transportowej i rdzeniowej, aby sprostać rosnącemu wolumenowi przesyłu danych oraz zapewnić oczekiwaną przez klientów jakość usług; |
| ● | nakłady na realizację programów transformacyjnych; |
| ● | realizację inwestycji związanych z rozwojem oferty, sprzedażą i procesem obsługi klienta jak również modernizacją i rozwojem infrastruktury technicznej IT. |
| ● | Niższe o 347 mln zł rok-do-roku wpływy ze sprzedaży aktywów |
Podział wydatków inwestycyjnych
(w mln zł)
10
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
1.4 Omówienie skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej oraz jednostkowego sprawozdania z sytuacji finansowej
Omówienie sprawozdania z sytuacji finansowej Grupy
Saldo aktywów było niższe o 622 mln zł w porównaniu ze stanem na dzień 31 grudnia 2019 roku. Zmiana ta wynikała przede wszystkim ze spadku wartości bilansowej środków trwałych i wartości niematerialnych, wynikającego z amortyzacji, która była o 618 mln zł wyższa od nakładów inwestycyjnych, a także spadku należności handlowych.
Saldo zobowiązań było niższe o 664 mln zł w porównaniu ze stanem na dzień 31 grudnia 2019 roku. Zmiana ta wynikała przede wszystkim ze spadku zadłużenia oraz niższego salda zobowiązań handlowych.
Omówienie sprawozdania z sytuacji finansowej Orange Polska S.A.
Saldo aktywów Orange Polska S.A. na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosło 23.904 mln zł i było o 396 mln zł niższe od salda aktywów Grupy. Różnica wynikała głównie z niższej wartości firmy oraz niższych należności handlowych, co zostało częściowo zrównoważone przez wartość inwestycji w spółki zależne, ujętych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Orange Polska S.A. i wyeliminowanych w procesie konsolidacji.
Saldo zobowiązań Orange Polska S.A. na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosło 13.371 mln zł i było o 330 mln zł niższe od salda zobowiązań Grupy, głównie w wyniku niższych zobowiązań handlowych.
1.5 Transakcje z podmiotami powiązanymi
Dane o transakcjach Grupy z podmiotami powiązanymi znajdują się w Nocie 31 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
1.6 Opis znaczących umów
Informacje o znaczących umowach zawartych przez Grupę w 2020 r. znajdują się w punkcie 1.11.2. oraz 4.6.
1.7 Nieujęte zobowiązania wynikające z zawartych umów
Opis nieujętych zobowiązań wynikających z zawartych umów zamieszczono w Nocie 29 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
1.8 Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego
Opis zdarzeń po dniu bilansowym zamieszczono w Nocie 32 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
1.9 Zakres konsolidacji w Grupie
Zakres konsolidacji w Grupie został przedstawiony w Nocie 1.2 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
1.10 Informacje o udzieleniu przez emitenta lub przez jednostkę od niego zależną poręczeń kredytu lub pożyczki lub udzieleniu gwarancji
W okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2020 r. Spółka lub jednostka od niej zależna nie udzielała poręczeń kredytu lub pożyczki ani gwarancji innemu podmiotowi lub jednostce od niego zależnej, których łączna wartość stanowiłaby równowartość co najmniej 10% kapitałów własnych Orange Polska, pozostałe informacje znajdują się w punkcie 1.11.5.
1.11 Zarządzanie zasobami finansowymi i płynność finansowa Grupy
W okresie objętym sprawozdaniem Grupa finansowała działalność za pomocą środków generowanych z działalności operacyjnej, z udostępnionych przez Grupę Orange S.A. kredytów, kredytów w rachunku bieżącym oraz środków pozyskanych ze sprzedaży wierzytelności w ramach uruchomionego programu sekurytyzacji.
11
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
W 2020 r. Grupa dokonała spłaty zobowiązań długoterminowych z tytułu kredytów w wysokości 6 mln zł i kredytu odnawialnego udostępnionego przez Grupę Orange S.A. w wysokości 920 mln zł.
W omawianym okresie Grupa korzystała z kredytu odnawialnego udostępnionego przez Grupę Orange S.A. wykorzystanego w łącznej kwocie 400 mln zł.
Na dzień 31 grudnia 2020 r. wartość zadłużenia Grupy z tytułu kredytów, bez uwzględnienia wyceny instrumentów pochodnych, wyniosła 6.011 mln zł i była o 500 mln zł niższa w porównaniu z poziomem zadłużenia na dzień 31 grudnia 2019 r. 99,7% tej kwoty stanowiło zadłużenie wobec Grupy Orange S.A.
W dniu 11 września 2020 r. Grupa zawarła z BNP Paribas SA jako nabywcą oraz Eurotitrisation jako agentem rozliczeniowym umowy zmieniające do utworzonego w 2019 r. programu sprzedaży wierzytelności dotyczących sprzedaży ratalnej telefonów komórkowych, w wyniku których podwyższona została wartość programu. Wartość netto sprzedanych należności w ramach tego programu w 2020 r. wyniosła 67 mln zł.
W 2020 r., w ramach umowy konsolidacji sald (ang. cash-pool) zawartej w roku poprzednim przez jednostkę dominującą z wybranymi jednostkami zależnymi z Grupy oraz z Bankiem Handlowym w Warszawie S.A. działającym jako agent rozliczeniowy, kontynuowany był proces zarządzania środkami pieniężnymi Grupy poprzez inwestowanie przez spółki zależne nadwyżek finansowych na rachunku jednostki dominującej.
Płynność Grupy pozostawała na bezpiecznym poziomie zapewnionym przez środki pieniężne, których stan na dzień 31 grudnia 2020 r. wyniósł 358 mln zł, oraz dzięki dostępnym liniom kredytowym, których równowartość w złotych wynosiła łącznie 1.978 mln zł.
W oparciu o dostępne środki finansowe oraz linie kredytowe, jak też stosowne możliwości finansowania zewnętrznego Grupa posiada wystarczające środki finansowe na realizację zakładanych zadań inwestycyjnych, jak też wydatków kapitałowych planowanych w 2021 r.
Na dzień 31 grudnia 2020 r. wskaźniki płynności Grupy spadły w porównaniu do stanu na koniec 2019 r. Niższa płynność finansowa Grupy była efektem zapadalności w maju 2021 kredytu EUR 190 mln i czerwcu 2021 kredytu PLN 2.700 mln przez co nastąpił wzrost zobowiązań krótkoterminowych o 3.429 mln zł (pomniejszone o zobowiązania kontraktowe oraz rezerwy). W styczniu 2021 r. Grupa zrefinansowała oba kredyty z terminem spłaty przypadającym w czerwcu 2026 r., wobec czego wskaźniki płynności wzrosną w kolejnych okresach.
Poniżej przedstawiono wartości wskaźników płynności obliczone dla Grupy na dzień 31 grudnia 2020 r. i na dzień 31 grudnia 2019 r.
| 31 grudnia 2020 |
| 31 grudnia 2019 | |||
Wskaźnik bieżącej płynności |
| 0,49 |
| 1,00 | ||
Aktywa obrotowe/zobowiązania krótkoterminowe* | ||||||
Wskaźnik szybkiej płynności |
| 0,45 |
| 0,94 | ||
Aktywa obrotowe ogółem – zapasy / zobowiązania krótkoterminowe* | ||||||
Wskaźnik superszybkiej płynności |
| 0,19 |
| 0,33 | ||
Aktywa obrotowe ogółem – zapasy – należności / zobowiązania krótkoterminowe* |
* Do kalkulacji przyjęto zobowiązania krótkoterminowe pomniejszone o zobowiązania kontraktowe oraz rezerwy.
Zadłużenie finansowe netto Grupy z uwzględnieniem wycen instrumentów pochodnych na dzień 31 grudnia 2020r. spadło do poziomu 5.549 mln zł, wobec 6.087 mln zł na koniec 2019 r.
1.11.1 Obligacje
W procesie zarządzania środkami pieniężnymi Grupy, w 2020 r. jednostka dominująca nie dokonywała emisji i spłat krótkoterminowych obligacji obejmowanych przez spółki zależne.
W okresie objętym sprawozdaniem Grupa nie przeprowadzała nowych emisji ani wykupu zewnętrznych długoterminowych dłużnych papierów wartościowych.
12
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
1.11.2 Kredyty bankowe i pożyczki
W dniu 5 stycznia 2021 r. pomiędzy Orange Polska S.A. i Alior Bank S.A. została zawarta umowa o finansowanie inwestycyjne w formie pożyczki szerokopasmowej w wysokości 45 mln zł i z terminem spłaty do 10 lat przeznaczonej na sfinansowanie części wydatków związanych z wykonaniem przyłączy do odbiorców końcowych w związku z celem Działania 1.1 POPC „Wyeliminowanie terytorialnych różnic w możliwości dostępu do szerokopasmowego Internetu o wysokich przepustowościach”. Kwota pożyczki jest finansowana w 80%, tj. 36 mln zł ze środków Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020 powierzonych Alior Bank S.A. i w 20%, tj. 9 mln zł ze środków własnych Alior Bank S.A.
W dniu 29 stycznia 2021 r. Grupa i Atlas Services Belgium S.A., spółka zależna od Orange S.A., zawarły umowę pożyczki na kwotę 2.700 mln zł z terminem spłaty 20 czerwca 2026 r. której celem jest refinansowanie zadłużenia Grupy w ramach umowy o kredyt terminowy w wysokości 2.700 mln zł z terminem spłaty przypadającym w czerwcu 2021 r.
W omawianym okresie Grupa zawarła aneksy do umów o kredyt w rachunku bieżącym, z następującymi bankami:
| ● | z Bankiem Societe Generale S.A. Oddział w Polsce w wysokości 95 mln zł przedłużający termin spłaty do dnia 29 maja 2021 r. |
| ● | z Bankiem Handlowym w Warszawie S.A. w wysokości 20 mln zł przedłużający termin spłaty do dnia 6 sierpnia 2021 r. |
W dniu 12 czerwca 2020 r. Grupa zawarła z Orange SA nową umowę scentralizowanego zarządzania płynnością, która zastąpiła umowę z 2013 r., w ramach której utrzymana została kwota limitu zapasowego finansowania płynności do wysokości 500 mln zł.
W dniu 4 grudnia 2020 r. jednostka dominująca i spółka zależna BlueSoft Sp. z o.o. zawarły umowę pożyczki do kwoty 90 mln zł z terminem spłaty do dnia 4 grudnia 2025 r., przeznaczonej na finansowanie rozwoju działalności spółki zależnej, w tym na zakup udziałów w innych spółkach. W grudniu 2020 r. spółka zależna spłaciła część pożyczki i na koniec 2020 r. saldo zadłużenia z tytułu pożyczki wynosiło 60 mln zł.
1.11.3 Niewykorzystane linie kredytowe
Na dzień 31 grudnia 2020 r. Grupa posiadała niewykorzystane linie kredytowe ogólnego przeznaczenia na łączną kwotę 1.478 mln zł.
Dodatkowo Grupa posiadała niewykorzystany limit w wysokości 500 mln zł w ramach dostępu do zapasowego finansowania płynności, udostępnionego przez Orange S.A.
1.11.4 Warunki umów kredytowych
Umowy zawarte przez Grupę nie zawierają zobowiązań do utrzymania przez Grupę wskaźnika finansowego. Dla celów informacyjnych wartość wskaźnika określonego jako stosunek długu netto do EBITDAaL na dzień 31 grudnia 2020 r. wyniosła 2,0.
1.11.5 Gwarancje i poręczenia
W 2020 r. Orange Polska S.A. zlecała bankom wystawianie gwarancji bankowych za zobowiązania jednostki zależnej TP Teltech sp. z o.o. na rzecz jej kontrahentów, jednocześnie zobowiązując się do pokrycia ewentualnych roszczeń z tytułu wypłat z gwarancji. Na dzień 31 grudnia 2020 r. łączna wartość gwarancji wyniosła 5,3 mln zł.
Na dzień sprawozdawczy ważne były poręczenia Orange Polska S.A. udzielone dla Banku Handlowego w Warszawie S.A. jako zabezpieczenie gwarancji bankowych należytego wykonania umowy wystawionych przez bank za zobowiązania spółki zależnej TP Teltech sp. z o.o. wobec Nokia Solutions And Networks sp. z o.o. na realizację Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa 2 – łączna wartość poręczeń wynosi kwoty do 28,1 mln zł.
Na dzień sprawozdawczy ważne było poręczenie Orange Polska S.A. udzielone dla Banku Handlowego w Warszawie S.A. do wysokości 2,4 mln zł za zobowiązania spółki zależnej TP Teltech sp. z o.o. jako zabezpieczenie gwarancji bankowej należytego wykonania umowy wystawionej przez bank.
Na dzień 31 grudnia 2020 r. ważne było poręczenie Orange Polska S.A. do wysokości 20 mln zł dla Santander Factoring sp. z o.o. jako zabezpieczenie limitu udostępnionego spółce zależnej TP Teltech sp. z o.o. w ramach umowy obsługi płatności typu „confirming”.
13
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
W 2020 r. Orange Polska S.A. zlecała bankom wystawianie gwarancji bankowych za zobowiązania jednostki zależnej Orange Retail S.A. z tytułu umów najmu lokali przeznaczonych na działalność salonów sprzedaży Orange, jednocześnie zobowiązując się do pokrycia ewentualnych roszczeń z tytułu wypłat z gwarancji. Na dzień 31 grudnia 2020 r. łączna wartość gwarancji wyniosła 1,2 mln zł.
W 2020 r. Orange Polska S.A. zlecała bankom wystawianie gwarancji bankowych za zobowiązania jednostki zależnej Orange Energia sp. z o.o. na rzecz jej kontrahentów, jednocześnie zobowiązując się do pokrycia ewentualnych roszczeń z tytułu wypłat z gwarancji. Na dzień 31 grudnia 2020 r. łączna wartość gwarancji wyniosła 15 mln zł.
Ponadto na dzień 31 grudnia 2020 r. ważne było poręczenie Orange Polska S.A. do wysokości 22 mln zł dla Banku Handlowego w Warszawie S.A., jako zabezpieczenie zobowiązań z tytułu umowy kredytu w rachunku bieżącym udzielonego spółce zależnej Orange Energia sp. z o.o.
Na dzień 31 grudnia 2020 r. ważna była gwarancja wystawiona przez BNP Paribas Bank Polska S.A. na zlecenie Orange Polska S.A. na kwotę 3,8 mln zł za zobowiązania jednostki zależnej Fundacja Orange z tytułu umowy zawartej pomiędzy Fundacją Orange i Centrum Projektów Polska Cyfrowa.
W 2020 r. Orange Polska S.A. udzieliła poręczenia do wysokości 5 mln zł dla banku PKO Bank Polski S.A., jako zabezpieczenie zobowiązań spółki zależnej Essembli sp. z o.o. z tytułu umowy linii wielocelowej przeznaczonej na gwarancje bankowe.
W 2020 r. Orange Polska S.A. udzieliła poręczeń do łącznej wysokości 15 mln zł dla banków BNP Paribas Bank Polska SA oraz PKO Bank Polski S.A., jako zabezpieczenie zobowiązań spółki zależnej BlueSoft sp. z o.o. z tytułu umów kredytów w rachunku bieżącym oraz umowy linii wielocelowej przeznaczonej na gwarancje bankowe. Na dzień 31 grudnia 2020 r. wartość poręczeń wynosiła do kwoty 10 mln zł.
1.11.6 Transakcje zabezpieczające
W 2020 r. Grupa kontynuowała działania mające na celu ograniczenie ryzyka walutowego poprzez zawieranie i utrzymywanie transakcji typu swap walutowy, opcja walutowa, swap walutowo-procentowy i NDF, w wyniku czego na dzień 31 grudnia 2020 r. zabezpieczeniami było objęte:
99,6 % zadłużenia wyrażonego w walutach obcych,
25,6 % zobowiązania z tytułu rezerwacji częstotliwości 2100 MHz (koncesja UMTS),
W wyniku tych działań ekspozycja walutowa Grupy na dzień 31 grudnia 2020 r. wynosiła:
41 mln EUR zobowiązania z tytułu rezerwacji częstotliwości 2100 MHz (koncesja UMTS).
Ponadto, Grupa zabezpieczyła część ekspozycji walutowej związanej z wydatkami operacyjnymi (np. koszty zakupu telefonów komórkowych) i inwestycyjnymi.
Grupa zabezpiecza ryzyko stopy procentowej, wykorzystując swapy procentowe i swapy walutowo-procentowe. Na dzień 31 grudnia 2020 r. stosunek długu opartego na stałej stopie procentowej do długu opartego na zmiennej stopie procentowej (z uwzględnieniem zabezpieczeń) wyniósł 99/1% względem 96/4% na dzień 31 grudnia 2019r.
Grupa zabezpiecza także ryzyko wzrostu ceny akcji, wykorzystując opcje na akcje Orange Polska S.A. Na dzień 31 grudnia 2020 r. zabezpieczone było 100% akcji fantomowych na potrzeby programu motywacyjnego dla menedżerów (więcej informacji w punkcie 3.3.1).
14
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
15
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
2 WYNIKI FINANSOWE I OPERACYJNE GRUPY
Grupa raportuje jeden segment operacyjny, ponieważ decyzje o alokacji zasobów oraz ocena wyników oparte są o dane skonsolidowane. Obecnie Zarząd ocenia wyniki Grupy na podstawie przychodów, wskaźnika EBITDAaL, zysku netto, organicznych przepływów pieniężnych, wskaźnika eCapex (economic capital expenditures – ekonomiczne nakłady inwestycyjne), długu finansowego netto oraz wskaźnika długu finansowego netto do wartości EBITDAaL w oparciu o skumulowany wskaźnik EBITDAaL za ostatnie cztery kwartały. Od 2020 roku, w celu lepszego odzwierciedlenia ekonomicznej transformacji bazy aktywów, naliczone wpływy ze sprzedaży aktywów kompensują nakłady inwestycyjne, natomiast zyski z ich sprzedaży wyłączone są ze wskaźnika EBITDAaL. W związku z powyższym, wskaźnik eCapex zastąpił nakłady inwestycyjne jako główny miernik alokacji zasobów używany przez Grupę. Ponadto, wartość wskaźnika EBITDAaL w okresie porównawczym została przekształcona w celu zachowania zgodności z nową definicją używaną w 2020 roku.
Sposób kalkulacji EBITDAaL, organicznych przepływów pieniężnych, eCapex oraz długu finansowego netto nie jest zdefiniowany w MSSF, dlatego te mierniki mogą być nieporównywalne z podobnymi miernikami używanymi przez inne spółki. Metodologia przyjęta przez Grupę została zaprezentowana poniżej.
EBITDAaL jest głównym miernikiem zyskowności operacyjnej używanym przez Zarząd i odpowiada zyskowi z działalności operacyjnej przed zyskami ze sprzedaży aktywów, amortyzacją i utratą wartości środków trwałych i wartości niematerialnych, pomniejszonemu o koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu oraz skorygowanemu o wpływ dekonsolidacji spółek zależnych, kosztów związanych z nabyciem, sprzedażą i integracją działalności biznesowych, kosztów programów rozwiązania stosunku pracy, restrukturyzacji, znaczących roszczeń, spraw sądowych i pozostałych ryzyk, jak również innych znaczących jednorazowych zdarzeń.
Organiczne przepływy pieniężne są głównym miernikiem generowania przepływów pieniężnych używanym przez Zarząd i odpowiadają przepływom pieniężnym netto z działalności operacyjnej pomniejszonym o płatności za zakup środków trwałych i wartości niematerialnych oraz spłatę zobowiązań z tytułu leasingu, powiększonym o wpływ różnic kursowych netto otrzymanych/zapłaconych z instrumentów pochodnych ekonomicznie zabezpieczających nakłady inwestycyjne i zobowiązania z tytułu leasingu oraz wpływy ze sprzedaży środków trwałych i wartości niematerialnych, skorygowanym o płatności za rezerwacje i inne prawa do częstotliwości, płatności z tytułu kosztów związanych z nabyciem, sprzedażą i integracją działalności biznesowych nieujętych w cenie zakupu oraz płatności wynikające ze znaczących roszczeń, spraw sądowych i pozostałych ryzyk.
eCapex (economic capital expenditures – ekonomiczne nakłady inwestycyjne) jest głównym miernikiem alokacji zasobów używanym przez Zarząd i odzwierciedla nabycie środków trwałych i wartości niematerialnych z wyłączeniem rezerwacji i innych praw do częstotliwości, skompensowane naliczonymi wpływami ze sprzedaży tych aktywów („naliczone wpływy ze sprzedaży aktywów”). eCapex nie zawiera nabycia aktywów z tytułu prawa do użytkowania.
Dług finansowy netto oraz wskaźnik długu finansowego netto do wartości EBITDAaL są głównymi miernikami poziomu zadłużenia i płynności finansowej używanymi przez Zarząd.
Poniżej znajduje się uzgodnienie miary rentowności operacyjnej ze sprawozdaniem finansowym:
|
| 2020 |
|
| 2019 | ||
(w mln zł) | |||||||
Zysk z działalności operacyjnej |
| 404 |
| 415 | |||
Pomniejszenie o zyski ze sprzedaży aktywów (1) |
| (61) |
| (270) | |||
Odwrócenie wpływu amortyzacji i utraty wartości środków trwałych i wartości niematerialnych |
| 2.511 |
| 2.448 | |||
Koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu |
| (62) |
| (66) | |||
Korekta dotycząca wpływu programów rozwiązania stosunku pracy |
| (22) |
| 181 | |||
Korekta dotycząca kosztów związanych z nabyciem, sprzedażą i integracją spółek zależnych |
| 27 |
| 10 | |||
EBITDAaL (EBITDA po uwzględnieniu kosztów leasingu) |
| 2.797 |
| 2.718 |
| (1) | Zyski ze sprzedaży aktywów w 2019 roku zawierają 1 milion złotych straty ze sprzedaży spółki zależnej, która była wyłączona z kalkulacji EBITDAaL również według poprzedniej definicji oraz zaprezentowana oddzielnie w powyższej tabeli w 2019 roku jako korekta dotycząca wpływu dekonsolidacji spółek zależnych. |
16
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
|
|
|
|
| ||||||
Wybrane dane finansowe (w mln zł) | 2020** | 2019** |
|
| Zmiana |
| ||||
| dane porównywalne | dane porównywalne | ||||||||
Przychody |
| 11.508 |
| 11.406 |
| 0,9 | % | |||
EBITDAaL* |
| 2.797 |
| 2.718 |
| 2,9 | % | |||
Marża EBITDAaL |
| 24,3 | % | 23,8 | % |
| 0,5 | pp | ||
Zysk z działalności operacyjnej* |
| 404 |
| 415 |
| (2,7) | % | |||
Zysk netto* |
| 46 |
| 82 |
| (43,9) | % | |||
Ekonomiczne nakłady inwestycyjne* |
| 1.801 |
| 1.701 |
| 5,9 | % | |||
Organiczne przepływy pieniężne* |
| 642 |
| 737 |
| (12,9) | % |
* Począwszy od 2020 roku uległa zmianie definicja dwóch alternatywnych miar wyników: nakładów inwestycyjnych i EBITDAaL. Nakłady inwestycyjne w 2020 r. są wykazywane po pomniejszeniu o wpływy ze sprzedaży aktywów i występują pod nazwą ekonomiczne nakłady inwestycyjne (eCapex). Konsekwentnie, EBITDAaL jest wykazywana z wyłączeniem zysków ze sprzedaży aktywów. Ta zmiana lepiej odzwierciedla transformację majątku trwałego Orange Polska, który od kilku lat podlega szybkim przemianom i będzie im nadal podlegać w przyszłości. Orange Polska inwestuje w aktywa niezbędne do budowania przyszłej wartości (sieć światłowodową i mobilną), a zbywa środki, które nie są niezbędne do prowadzenia podstawowej działalności. Ekonomiczne korzyści z tej transformacji zostały przesunięte z wskaźnika EBITDAaL do nakładów inwestycyjnych. Dane za 2019 rok odpowiednio przekształcono dla celów porównawczych.
** W 2 kw.2020 r. dane za rok 2019 oraz za 1 kw. 2020 zostały retrospektywnie przekształcone o dodatkowy wpływ MSSF 16 jak opisano w Sprawozdaniu Finansowym w Nocie 2 i 3.
Od 2018 r. zmieniliśmy układ raportowania przychodów. Nowy układ lepiej odzwierciedla strategię komercyjną nastawioną na sprzedaż oferty konwergentnej. W związku z tym prezentujemy osobno przychody konwergentne oraz osobno przychody z usług mobilnych i stacjonarnych z których korzystają klienci niekonwergentni.
Przychody w 2020 r. wyniosły 11.508 mln zł i były wyższe rok-do-roku o 102 mln zł (+0,9%).
Strategicznym motorem wzrostu przychodów pozostaje konwergencja natomiast istotnemu polepszeniu uległ trend w zakresie przychodów z usług wyłącznie komórkowych oraz stacjonarnego dostępu szerokopasmowego. Przychody z usług wyłącznie komórkowych spadły tylko o 1,6% rok-do-roku, w porównaniu do spadku o 4,7% w roku 2019. Tak istotna poprawa nastąpiła pomimo ok. 40% spadku przychodów z tytułu roamingu międzynarodowego, z powodu pandemii koronawirusa. Źródłem poprawy jest wzrost bazy klientów oraz poprawa w trendzie wskaźnika ARPO, głównie pod wpływem podwyżek cen z 2019 r. Przychody z wyłączeniem stacjonarnego dostępu szerokopasmowego utrzymały się prawie na takim samym poziomie, w porównaniu do spadku o 7% w 2019 r. Czynnikiem poprawy jest wzrost ARPO, po wcześniejszych spadkach, głównie jako wynik podwyżek cen oraz istotnie zwiększający się udział klientów światłowodu, którzy generują największe ARPO. W rezultacie połączone przychody tych kategorii oraz konwergencji (stanowiące zestaw podstawowych usług telekomunikacyjnych) wzrosły o 2,9%, czyli ponad dwa razy więcej niż w roku poprzednim (1,4%).
Bardzo wysoką dynamikę (24% rok-do-roku) utrzymywały przychody z usług IT i integracji, co wynikało z silnego wzrostu organicznego oraz efektu nabycia spółki BlueSoft, przejętej w 2019 r. oraz w bardzo nieznacznym stopniu spółki Craftware przejętej w grudniu 2020 r. Istotnym elementem wzrostu organicznego była realizacja w 1 połowie roku kontraktu z Pocztą Polską na dostawę tabletów dla listonoszy oraz towarzyszących usług.
Na dynamikę przychodów w 2020 r. wpłynęły również następujące czynniki:
| ● | dalszy strukturalny spadek przychodów z tradycyjnej telefonii głosowej (13% r/r), |
| ● | 13% spadek przychodów ze sprzedaży sprzętu w wyniku czasowego zamknięcia znaczącej części sieci dystrybucji oraz zmniejszonych zakupów klientów wywołanych pandemią koronawirusa, |
| ● | 6% wzrost przychodów hurtowych głównie w wyniku dużego wzrostu ruchu w sieci mobilnej spowodowanego skutkami pandemii koronawirusa, |
| ● | 14% spadek przychodów w kategorii pozostałe na skutek zmiany warunków biznesowych w zakresie odsprzedaży energii elektrycznej w stosunku do 2019 r. |
Koszty operacyjne ogółem (liczone jako zysk EBITDAaL minus przychody) wzrosły w 2020 r., ale mniej niż przychody dzięki czemu EBITDAaL wzrósł o 2,9% rok-do-roku (79 mln zł). Marża rentowności operacyjnej (EBITDAaL do przychodów) wzrosła o 0,5pp do 24,3%. Rentowność była pod pozytywnym wpływem polepszenia w kluczowych usługach telekomunikacyjnych i zeszłorocznych podwyżkach cen. Na wynik EBITDAaL istotny wpływ miały zdarzenia związane z pandemią koronawirusa. W ramach podejmowania kroków ograniczających jej negatywny wpływ dokonaliśmy zmian w zakresie systemu nagród jubileuszowych w Orange Polska. Pozwoliło to na rozwiązanie rezerw bilansowych na przyszłe świadczenia pracownicze w kwocie 64 mln zł, co przełożyło się wprost na wynik finansowy. Z
17
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
drugiej strony zawiązaliśmy dodatkowe rezerwy szacując ryzyko związane ze złymi długami oraz wywiązywaniem się z innych zobowiązań kontraktowych.
Na ewolucję kosztów głównie miały wpływ:
| ● | Spadek kosztów sprzedaży o 5% w wyniki spadku sprzedaży telefonów oraz oszczędności w zakresie reklamy i marketingu. |
| ● | Spadek kosztów pracy o 9% rok-do-roku, w wyniku rozwiązania rezerw na nagrody jubileuszowe oraz w wyniku optymalizacji zatrudnienia, związanego z realizacją nowej Umowy Społecznej. |
| ● | Wzrost o 10% kosztów sieci i IT, w wyniku znacznego (ponad 20%) wzrostu kosztu jednostkowego energii elektrycznej oraz wzrostu jednostkowej stawki za jej dystrybucję. |
| ● | Wzrost o 9% kosztów połączeń z innymi operatorami w wyniku nadzwyczajnego wzrostu ruchu w okresie nasilenia pandemii. |
Ewolucja przychodów
(zmiana rdr w mln zł)
Ewolucja zysku EBITDAaL
(zmiana rdr w mln zł )
2.1 Usługi konwergentne
Jednym z podstawowych celów strategicznych Orange Polska jest bycie liderem w sprzedaży usług telekomunikacyjnych dla gospodarstw domowych. Konwergencja, czyli sprzedaż pakietu usług mobilnych i stacjonarnych, kompleksowo adresuje potrzeby gospodarstwa domowego w zakresie takich usług oraz przyczynia się do wzrostu satysfakcji klientów i zmniejszenia wskaźnika odejść klientów (churn). Liczba rezygnacji klientów konwergentnych jest istotnie mniejsza niż w przypadku sprzedaży pojedynczych produktów. Konwergencja przyczynia się również do wzrostu przychodów i poprawy efektywności wydatków na IT i marketing. Poprzez ofertę konwergentną jesteśmy z jednej strony w stanie wejść z naszymi usługami do nowych gospodarstw domowych, a z drugiej strony dosprzedajemy kolejne usługi w gospodarstwach, w których już jesteśmy obecni, wypierając konkurentów, którzy nie są w stanie zaproponować tak kompleksowej oferty.
W 2020 r. nasza flagowa oferta konwergentna Orange Love nie zmieniła się. Pandemia spowodowała wzrost popytu na szybki stacjonarny Internet, co przełożyło się w dużym stopniu na sprzedaż oferty konwergentnej. Szczególnie było to widać w drugiej połowie roku. Baza indywidualnych klientów konwergentnych urosła o 114 tys. (8%) i przekroczyła 1,48 mln. Należy wspomnieć, że poziom nasycenia bazy klientów internetowych usługami konwergentnymi osiągnął już istotny poziom (65%). W dalszym ciągu większość usług mobilnych oraz Internetu stacjonarnego jest
18
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
sprzedawanych w formule pakietów konwergentnych. Oferta konwergentna stanowi silny atut w konkurowaniu z operatorami telewizji kablowej, którzy bądź w ogóle nie świadczą usług komórkowych lub świadczą je w bardzo ograniczony sposób. Całkowita liczba usług świadczonych w ramach konwergencji wśród klientów indywidualnych osiągnęła 6 mln, co oznacza, że średnio każdy indywidualny klient konwergentny posiada ponad cztery usługi w Orange.
Nasza strategia konwergentna została odzwierciedlona w układzie przychodów, który od 2018 roku pokazuje osobno przychody z tej grupy klientów.
12 miesięcy zakończone | Zmiana | |||||||||
|
| 31.12.2020 |
|
| 31.12.2019 Dane porównywalne |
|
| Dane porównywalne | ||
Przychody od klientów konwergentnych (w mln zł) |
| 1.741 |
| 1.558 |
| 11,7 | % | |||
ARPO od klientów konwergentnych (w zł) |
| 105,7 |
| 102,4 |
| 3,2 | % | |||
Przychody od klientów konwergentnych w 2020 r. wyniosły 1 741 mln zł i były wyższe o prawie 12% rok-do-roku. Wzrost ten wynikał głównie z przyrostu liczby klientów, ale co szczególnie warte podkreślenia również w istotnym stopniu ze wzrostu średniego przychodu z klienta. Wzrósł on o ponad 3% rok-do-roku, głównie na skutek podwyżek cen wprowadzonych w 2019 r. oraz dosprzedaży usług.
2.2 Usługi wyłącznie komórkowe
| 12 miesięcy zakończone | Zmiana |
| |||||||
Przychody (w mln zł) | 31.12.2020 | 31.12.2019 | 2020/2019 |
| ||||||
|
|
|
| Dane porównywalne |
|
| Dane porównywalne | |||
Przychody wyłącznie komórkowe |
| 2.557 |
| 2.598 | (1,6) | % | ||||
19
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
|
| Zmiana | Zmiana |
| ||||||||||||
Kluczowe wskaźniki (liczba usług) (w tys.) | 31.12.2020 | 31.12.2019 | 31.12.2018 | 31.12.2020/ | 31.12.2019/ |
| ||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| 31.12.2019 |
|
| 31.12.2018 |
| ||||
Liczba usług telefonii komórkowej post-paid | 10.892 | 10.237 | 9.922 | 6,4 | % | 3,2 | % | |||||||||
konwergentne |
| 2.787 |
| 2.589 |
| 2.369 |
| 7,6 | % | 9,3 | % | |||||
wyłącznie komórkowe |
| 8.105 |
| 7.648 |
| 7.553 |
| 6,0 | % | 1,3 | % | |||||
Liczba usług telefonii komórkowej pre-paid |
| 4.860 |
| 5.047 |
| 4.883 |
| (3,7) | % | 3,4 | % | |||||
Liczba usług telefonii komórkowej razem |
| 15.752 |
| 15.284 |
| 14.805 |
| 3,1 | % | 3,2 | % |
Kluczowe wskaźniki |
| Zmiana |
| Zmiana |
| |||||||||||
(w zł) |
|
| 2020 |
|
| 2019 |
|
| 2018 |
|
| 2020/2019 |
|
| 2019/2018 |
|
Zagregowane detaliczne miesięczne ARPO z usług wyłącznie komórkowych | 19,6 | 20,1 | 21,6 | (2,5) | % | (6,9) | % | |||||||||
post-paid bez M2M | 25,8 | 26,9 | 28,5 | (4,1) | % | (5,6) | % | |||||||||
pre-paid |
| 12,2 |
| 11,8 |
| 12,3 |
| 3,4 | % | (4,1) | % |
Na koniec 2020 r. liczba usług mobilnych Orange Polska wyniosła prawie 15,8 mln i zwiększyła się o ponad 3% względem końca 2019 r. Wzrost w usługach kontraktowych skompensował spadek w usługach pre-paid.
W usługach kontraktowych trendy w zmianach liczby kart SIM są podobne jak w roku 2019 r.:
| ● | w zakresie ofert głosowych wzrost wyniósł 4,5%, co było najwyższym wzrostem od 3 lat, w wyniku konsekwentnego wdrażania strategii komercyjnej opartej na wartości i skupienia się na pozyskaniach klientów w ramach oferty konwergentnej Orange Love, rosnących pozyskań klientów oferty Orange Flex oraz bardzo dobrych pozyskań klientów we wszystkich segmentach rynku biznesowego, |
| ● | liczba usług Internetu mobilnego kontynuowała spadek wynikający z rosnącej popularności ofert mobilnego Internetu do użytku stacjonarnego oraz wzrostu wielkości pakietów danych dla smartfonów w głosowych planach taryfowych, natomiast skala tego spadku była mniejsza, |
| ● | bardzo dynamiczny wzrost liczby kart SIM związanych z usługami telemetrii (M2M) (23% wzrostu), częściowo w wyniku realizacji kontraktu na dostawę kart SIM do liczników prądu dla firmy Tauron. |
Aby lepiej odzwierciedlić strategię komercyjną, od 2018 r. prezentujemy osobno klientów mobilnych konwergentnych i tych którzy mają u nas wyłączenie usługi komórkowe. Liczba tych pierwszych dynamicznie rośnie, co wynika ze wzrostu liczby klientów konwergentnych oraz dosprzedaży kolejnych kart SIM klientom oferty Orange Love. Liczba usług niekonwergentnych (z wyłączeniem telemetrii) również wzrosła w 2020 r., po wcześniejszych spadkach wynikających głównie z migracji do konwergencji, odejść klientów i mniejszych migracji z usług pre-paid (w następstwie ich większej atrakcyjności cenowej). Wzrost ten wynikał głównie ze wzrostów w zakresie klientów biznesowych oraz dynamicznego wzrostu liczby klientów usługi Orange Flex, wprowadzonej w 2019 r.
Liczba usług pre-paid spadła w 2020 r. o prawie 4% głównie pod wpływem niższej liczby aktywacji nowych kart, co wynikało przede wszystkim z czynników związanych z pandemią, do których należy zaliczyć ograniczenia działalności przez drobnych przedsiębiorców, znacznie niższy wolumen sprzedaży dla obcokrajowców oraz dużo bardziej ograniczone wyjazdy wakacyjne.
Zagregowany wskaźnik ARPO (dla usług wyłącznie komórkowych) w 2020 r. wyniósł 19,6 zł i był o 2,5% niższy rok-do-roku. Spadek ten był wypadkową 4% spadku w usługach post-paid i 3% wzrostu w pre-paid.
Spadek ARPO w usługach kontraktowych nadal wyhamowywał. W 2020 r. wyniósł on 4% wobec spadku o prawie 6% w roku 2019. Poprawa nastąpiła pomimo bardzo niekorzystnego wpływu spadku przychodów z roamingu międzynarodowego. Z wyłączeniem efektu roamingu spadek ten wyniósł tylko 0,6%. Na poprawę trendu miały wpływ następujące czynniki:
| ● | nastawienie na wartość i związane z tym podwyżki cen (w ramach strategii więcej za więcej) zarówno na rynku konsumenckim (wprowadzone w maju 2019 r.), jak i biznesowym (wprowadzone dla klientów z segmentu małych firm w listopadzie 2018 r. oraz w lutym 2020 r.), |
| ● | mniejszy udział bazy klientów Internetu mobilnego w całości usług mobilnych w związku z czym znaczne spadki ARPO w tej kategorii (wynikające z dużo niższego zainteresowania tą usługą) w mniejszym stopniu przekładają się na spadki dla całego ARPO w usługach kontraktowych. |
20
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
2.2.1 Rynek i konkurencja1
Szacowana liczba kart SIM (55,7 mln) wzrosła w stosunku do grudnia 2019 r. o 2,2%, osiągając na koniec grudnia 2020 r. wskaźnik penetracji rynku telefonii komórkowej (wśród ludności) na poziomie 145%. Nadal największym segmentem rynku są usługi głosowe, które zachowały pozytywną roczną dynamikę wzrostu. Wśród usług abonamentowych rośnie również w ujęciu rocznym sprzedaż kart M2M, podczas gdy spada ilość kart SIM do mobilnego Internetu (co w dużej części jest skutkiem migracji klientów do usługi Internetu stacjonarnego oraz korzystania z pakietu danych w taryfach usług głosowych).
Rynek mobilny w Polsce w 2020 roku znalazł się, podobnie do innych sektorów gospodarki, pod widocznym wpływem skutków wybuchu epidemii COVID-19. Regulacje oraz restrykcje skorelowane z epidemią odzwierciedliły się w zmienionym sposobie konsumpcji usług telekomunikacyjnych zarówno dla klientów indywidualnych jak i biznesowych. Widoczny wzrost ilości konsumpcji danych mobilnych wraz z ograniczeniem roamingu międzynarodowego, zróżnicowaną intensywnością sprzedaży sprzętu oraz w segmencie pre-paid w poszczególnych kwartałach 2020 roku stanowiły główne elementy wpływu COVID-19 na rynek mobilny.
Dojrzały rynek usług mobilnych w Polsce charakteryzuje się niskim poziomem cen w porównaniu z pozostałymi krajami UE. W 2019 w świetle korzystnej sytuacji makroekonomicznej w Polsce oraz w perspektywie planowanych inwestycji kapitałowych dotyczących rezerwacji pasm pod częstotliwości sieci 5G, operatorzy zdecydowali się na zmianę swoich strategii cenowych w kierunku „więcej za więcej”. Realizacja tej strategii przekłada się na konstrukcje ofert z uwzględnieniem usług o wartości dodanej w abonamentach oraz wzrostu ilości danych (GB) odpowiadając na aktualne oczekiwania klientów związane ze zwiększoną konsumpcją Internetu w ramach posiadanego planu mobilnego w zamian za wyższą cenę. Bodźcem, który wyraźnie wpłynął na zwiększoną konsumpcję danych był wybuch epidemii COVID-19 oraz powiązane z nią potrzeby- pracy zdalnej, nauki zdalnej, zwiększonej konsumpcji usług cyfrowych np. streamingu kontentu, gamingu oraz wielu czynności życia codziennego, które przeniosły się do świata online. Oczekuje się, że trend zwiększonej ilości GB w ramach pakietów usług mobilnych będzie kontynuowany wraz z rozszerzeniem pakietu usług mobilnych o usługi dodatkowe. Strategia sprzedaży pakietów konwergentnych (łączenie usług mobilnych wraz z usługami stacjonarnymi) od wielu lat realizowana w Orange Polska, znalazła swoich rynkowych naśladowców. Wszyscy operatorzy MNO zdecydowali się na rozszerzenie wachlarza produktów usługami stacjonarnymi (poprzez akwizycje, umowy hurtowe bądź partnerstwa). Operatorzy modyfikują także swoje oferty, m.in. poprzez zmianę sposobu obsługi (obsługa z poziomu aplikacji), która w modelu miesięcznym subskrypcyjnym daje możliwość swobody zakończenia umowy w dowolnym momencie.
Na rynku usług przedpłaconych następuje dalsza migracja części klientów na usługi abonamentowe, jednak segment ten jest wciąż istotny dla graczy MNO oraz cechuje się wysoką konkurencyjnością na rynku MVNO. W związku z różnym sposobem raportowania ilości kart SIM typu przedpłaconego przez operatorów, ich analiza porównawcza pozostaje utrudniona.
W roku 2020 niewątpliwie najważniejszym wydarzeniem na rynku telekomunikacyjnym miała być aukcja częstotliwości 3,4-3,8 GHz. Do przeprowadzenia aukcji jednak nie doszło a operatorzy rozpoczęli sprzedaż ofert 5G w oparciu o posiadane przez siebie częstotliwości.
Według szacunków Orange Polska, na koniec grudnia 2020 r. udział czterech wiodących operatorów utrzymał się na poziomie 98% z szacowanym udziałem Orange Polska na poziomie 28,4%.
1 Analiza rynku telefonii komórkowej z wyłączeniem ofert Internetu mobilnego do użytku stacjonarnego
2.2.2 Mobilne usługi głosowe oraz przesyłu danych
W związku z wprowadzeniem na rynek w lutym 2017 r. oferty Orange Love, priorytetem stały się dla nas pozyskania klientów w ofercie konwergentnej, co pozwala na dosprzedawanie kolejnych usług i większą lojalizację klientów. Pomimo już bardzo istotnego nasycenia konwergencją wśród naszych klientów wciąż znacząca cześć pozyskań klientów ofert głosowych jest w formule konwergentnej. Nasza strategia jest wciąż nastawiona na wartość i monetyzację podwyżek cen wprowadzonych w ubiegłym roku.
Na realizację naszych planów komercyjnych w 2020 r. miała wpływ pandemia koronawirusa. Najważniejszym wydarzeniem w ramach rozwoju naszej oferty mobilnej była rewizja planów mobilnych dla klientów biznesowych, wprowadzona w lutym, tuż przed wybuchem pandemii. Zmiana odbyła się w duchu strategii więcej za więcej, natomiast nie była to prosta podwyżka cen. W ramach trzech z czterech nowych planów taryfowych, oprócz nielimitowanych rozmów, sms-ów oraz pakietu danych, klienci mogą wybierać spośród siedmiu różnych usług dodatkowych w cenie abonamentu. Są to m.in. serwis telefonu (Orange Smart Care Premium), Cyber Tarcza, pakiet połączeń
21
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
międzynarodowych lub dodatkowy pakiet danych w roamingu. Usługi te można zmieniać w trakcie obowiązywania umowy.
Na rynku konsumenckim nastąpiły zmiany w ofercie pre-paid. Dla części taryf podnieśliśmy ceny sms-ów oraz mms-ów, a dla całej bazy korzystającej z połączeń według cenników podnieśliśmy ceny połączeń z 30gr na 32gr za minutę.
Istotnym wydarzeniem było uruchomienie na początku lipca sieci 5G na częstotliwości 2.1GHz. Usługa jest dostępna tylko w najwyższych planach taryfowych dla klientów indywidualnych oraz biznesowych. W tym momencie oferujemy klientom ponad 20 smartfonów wspierających tę technologię na tych częstotliwościach. Usługa jest obecnie dostępna dla ok. 6 mln populacji w prawie 400 miastach i miejscowościach.
Kształt rynku mobilnego w 2020 r. nie uległ zasadniczym zmianom. Dwóch spośród czterech operatorów (Play oraz T-Mobile) wprowadziło zmiany w swoich taryfach nastawione na zachęcanie klientów do wybierania droższych planów taryfowych. W sierpniu Play wprowadził podwyżkę cen w swoich taryfach pre-paid opartych na cennikach. Pod koniec roku operator sieci Plus uprościł strukturę swoich taryf głosowych zmniejszając ich liczbę z 4 do 3.
2.3 Usługi wyłącznie stacjonarne
12 miesięcy zakończone | ||||||||||
Przychody (w mln zł) | 31.12.2020 | 31.12.2019 | Zmiana | |||||||
|
|
|
| Dane porównywalne |
|
| Dane porównywalne |
| ||
Usługi wyłącznie stacjonarne: | 2.081 | 2.192 | (5,1) | % | ||||||
usługi wąskopasmowe | 798 | 917 | (13,0) | % | ||||||
usługi szerokopasmowe | 856 | 854 | 0,2 | % | ||||||
usługi dla przedsiębiorstw z zakresu infrastruktury sieciowej | 427 | 421 | 1,4 | % | ||||||
Zmiana | Zmiana | |||||||||||||||
Kluczowe wskaźniki (liczba usług) | 31.12.2020 | 31.12.2019 | 31.12.2018 | 31.12.2020/ | 31.12.2019/ | |||||||||||
(w tys.) |
|
|
|
|
|
|
|
| 31.12.2019 |
|
| 31.12.2018 |
| |||
Stacjonarne usługi głosowe (rynek detaliczny: PSTN i VoIP) | 2.899 | 3.109 | 3.407 | (6,8) | % | (8,7) | % | |||||||||
konwergentne | 855 | 825 | 755 | 3,6 | % | 9,3 | % | |||||||||
wyłącznie stacjonarne | 2.044 | 2.284 | 2.652 | (10,5) | % | (13,9) | % | |||||||||
Dostępy szerokopasmowe (rynek detaliczny) | 2.702 | 2.607 | 2.560 | 3,6 | % | 1,8 | % | |||||||||
konwergentne | 1.483 | 1.369 | 1.236 | 8,3 | % | 10,8 | % | |||||||||
wyłącznie szerokopasmowe dostępy stacjonarne | 1.219 | 1.238 | 1.324 | (1,5) | % | (6,5) | % |
Kluczowe wskaźniki | 2020 | 2019 | 2018 | Zmiana | Zmiana | |||||||||||
(w zł) |
|
|
|
|
|
|
|
| 2020/2019 |
|
| 2019/2018 |
| |||
ARPO z usług wyłącznie dostępu wąskopasmowego (PSTN) | 37,0 | 36,3 | 36,4 | 1,9 | % | (0,3) | % | |||||||||
ARPO z usług wyłącznie stacjonarnego dostępu szerokopasmowego | 58,0 | 55,4 | 56,4 | 4,7 | % | (1,8) | % |
Całkowita baza klientów Internetu stacjonarnego urosła w 2020 r. o 95 tys. użytkowników (3,6%). Był to zdecydowanie szybszy wzrost niż w poprzednim roku, kiedy wyniósł on tylko 47 tys. Przyspieszenie nastąpiło dzięki sprzedaży usługi światłowodu. Baza klientów tej technologii wzrosła o ponad 200 tys. tj. o prawie 40% rok-do-roku. Rekordowe przyłączenia klientów wynikają z trzech głównych czynników. Po pierwsze, pandemia i związane z nią praca i nauka zdalna spowodowały, że stałe szybkie łącze internetowe stało się dla wielu gospodarstw domowych usługą pierwszej potrzeby. Po drugie, wciąż poszerzamy zasięg naszej sieci i w większym stopniu stawiamy na rozbudowę poza największymi miastami, w obszarach o mniejszej konkurencji. Po trzecie, poprawiliśmy procesy sprzedażowe i z każdym rokiem coraz szybciej udaje nam się zwiększać penetrację na wybudowanych terenach.
Silny wzrost w usłudze światłowodu napędza transformację technologiczną naszej bazy klientów internetowych. Udział klientów światłowodowych osiągnął na koniec 2020 r. 27% w porównaniu do 20% rok wcześniej. Z drugiej strony udział w większości niekonkurencyjnej technologii ADSL spadł z 37% do 30%.
22
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
W związku z raportowaniem układu przychodów wprowadzonym w 2018 r. wydzielamy klientów internetowych którzy są konwergentni (ich liczba jest równa liczbie klientów konwergentnych) i pozostałych. Liczba usług niekonwergentnych spada pod wpływem migracji do konwergencji oraz odejść, natomiast spadek ten bardzo istotnie zahamował w 2020 r. i wyniósł tylko 19 tys. w porównaniu do 86 tys. w 2019 r. Wynika to przede wszystkim z rozbudowy sieci światłowodowej i zwiększonego popytu na Internet stacjonarny w okresie pandemii koronawirusa.
Pomimo niewielkiego spadku bazy klientów, przychody z usług wyłącznie szerokopasmowych utrzymały się praktycznie na niezmienionym poziomie w stosunku do roku ubiegłego. Jest to znaczna poprawa w stosunku do 2019 r. kiedy spadły one prawie o 7%. Jest to konsekwencją wzrostu ARPO. Wskaźnik ARPO z usług szerokopasmowych powrócił do wzrostów po wielu latach spadków. Miały na to wpływ następujące czynniki:
| ● | Podwyżki cen wprowadzone w 2019 r.; |
| ● | Rosnący udział bazy klientów światłowodowych, którzy generują dużo wyższy średni przychód na abonenta z uwagi na większy udział usługi telewizyjnej, rosnący udział klientów w domach jednorodzinnych (gdzie cena usługi jest wyższa) oraz rosnący udział bazy klientów korzystających z wyższych prędkości (600MB/s i 1GB/s), które są droższe. |
Utrata klientów telefonii stacjonarnej (z wyłączeniem technologii VoIP) wyniosła w 2020 r. 284 tys. i był to spadek nieco mniejszy niż w okresach poprzednich. Mniejsze odejścia klientów były spowodowane większym zapotrzebowaniem na łączność głosową w okresie pandemii. Na spadek tych linii oddziałują głównie strukturalne czynniki demograficzne oraz atrakcyjność usług mobilnych w opcji z nielimitowanymi rozmowami do wszystkich sieci. Wpływ ma również nasza strategia konwergentna, która powoduje częściową migrację klientów do technologii VoIP. Po wcześniejszych spadkach średni przychód z klienta wzrósł o 2%. Istotnym czynnikiem był wzrost ruchu w sieci stacjonarnej w okresie największego nasilenia pandemii.
2.3.1 Rynek i konkurencja
Rynek usług głosowych
Zgodnie z szacunkami Grupy, na koniec grudnia 2020 r. penetracja telefonią stacjonarną wśród ogółu ludności w Polsce wynosiła 16% wobec 17% na koniec grudnia 2019 r. Główną przyczyną spadku niezmiennie pozostaje rosnąca popularność usług mobilnych. W Polsce, podobnie jak w pozostałych krajach, w których rozwój telefonii komórkowej rozpoczął się przy niskiej penetracji telefonii stacjonarnej, telefonia komórkowa jest w dużej mierze usługą substytucyjną wobec telefonii stacjonarnej. Trend spadkowy dotyczy także linii oferowanych w ramach regulowanych usług hurtowych opartych na tradycyjnej infrastrukturze (WLR i LLU).
Rynek usług dostępu szerokopasmowego do Internetu
Zgodnie z szacunkami Grupy, całkowita liczba linii stacjonarnego szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce (z uwzględnieniem technologii LTE do użytku stacjonarnego) wzrosła w 2020 r., w porównaniu z grudniem 2019 r. o 0,3 miliona łączy. Wynika to z dwóch czynników: intensywnie rozbudowywanej infrastruktury światłowodowej oraz rosnącej popularności Internetu w technologii LTE do użytku stacjonarnego, wykorzystywanego jako łącze stacjonarne. Dostęp do szybkiego Internetu stał się jeszcze bardziej niezbędny po wybuchu epidemii COVID-19 zarówno dla
23
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
przedsiębiorstw ze względu na konieczność szybkiego przełączenia znacznej części działalności w tryb pracy zdalnej oraz dla gospodarstw domowych - dla wielu miejsca pracy i nauki (ze względu na naukę zdalną).
Oferta LTE z powodzeniem uzupełnia, a niekiedy (w sytuacji słabej jakości łącza) zastępuje tradycyjne łącze kablowe. Baza klientów Internetu w technologii LTE do użytku stacjonarnego Orange Polska urosła w ciągu 2020 r. o 42 tys. łączy i przekroczyła na koniec grudnia 2020 roku 628 tys. łączy.
Równocześnie systematycznie rozwija się i rośnie rynek stacjonarnego Internetu szybkich prędkości w Polsce, szczególnie na terenach zurbanizowanych, w czym znaczny udział ma Orange Polska. Baza klientów Internetu szybkich prędkości Orange Polska urosła w ciągu roku o 0,2 mln użytkowników. Źródłem tego sukcesu są: dynamicznie rosnący zasięg sieci FTTH, modernizacja sieci VDSL oraz konkurencyjna wobec operatorów kablowych oferta konwergentna.
Uaktywnienie się Orange na rynku Internetu szybkich prędkości ożywiło i tak już mocno konkurencyjne otoczenie rynkowe i wymusiło na operatorach kablowych jeszcze szybszą aktualizację i poszerzanie oferty. Dodatkowo na lokalnych rynkach można było zaobserwować dedykowane kampanie marketingowe operatorów kablowych oferujące dodatkowe rabaty za rezygnację z usług innego operatora. Dzięki takim działaniom, pozycja operatorów kablowych nadal utrzymuje się na wysokim poziomie. Wg szacunków Orange, na koniec 2020 r. udział operatorów CATV na rynku Internetu stacjonarnego w Polsce wyniósł 32% w ujęciu ilościowym oraz 22% w ujęciu wartościowym.
Dodatkowym czynnikiem zwiększającym konkurencyjność rynku stacjonarnego dostępu do Internetu w technologii kablowej jest poszerzenie oferty przez operatorów telefonii mobilnej (Play, T-Mobile oraz Plus) w oparciu o umowy hurtowe z operatorami infrastrukturalnymi. Współpraca ta ma charakter komercyjny i dotyczy zarówno sieci budowanych z wykorzystaniem środków unijnych, ale również własnych sieci operatorów np. Inei, Vectry czy Nexery, która świadczy jedynie usługi hurtowe.
Dynamiczny wzrost bazy klientów Internetu szybkich prędkości oraz bazy klientów Internetu LTE do użytku stacjonarnego przełożył się na wzrost łącznej liczby użytkowników stacjonarnego Internetu w Orange w 2020 r. o 95 tys.
Według wewnętrznych szacunków, Orange Polska miał następujący udział w rynku Internetu stacjonarnego:
Rynek usług dostępu szerokopasmowego do Internetu – kluczowe wskaźniki
31.12.2020 | 31.12.2019 | ||||||
|
| (estymacja) |
|
|
| ||
Penetracja usług dostępu szerokopasmowego do Internetu w populacji | 24,9 | % | 24,0 | % | |||
Całkowita liczba łączy szerokopasmowego Internetu w Polsce (w tys.) | 9.534 | 9.209 | |||||
Udział ilościowy Orange Polska | 28,3 | % | 28,3 | % |
Udział Orange Polska w rynku usług głosowych telefonii stacjonarnej
31.12.2020 | 31.12.2019 | ||||||
|
| (estymacja) |
|
|
| ||
Abonament – klienci detaliczni* | 47,4 | % | 47,9 | % |
*Bez klientów korzystających z łączy Orange Polska na podstawie umów hurtowej odsprzedaży abonamentu, z uwzględnieniem usług stacjonarnych Orange świadczonych w oparciu o dostęp WLR oraz usług VoIP stanowiących ekwiwalent łączy głównych.
2.3.2 Stacjonarne usługi przesyłu danych
Z uwagi na zróżnicowane środowisko konkurencyjne, możliwości technologiczne związane z gęstością zabudowy, nasze udziały w rynku oraz potrzeby klientów, działania Orange Polska cechuje podejście lokalne i różni się w zależności od tego czy są to duże miasta, małe miasta czy tereny wiejskie.
W dużych i średnich miastach nacisk został położony na budowę dostępu siecią światłowodową oraz odzyskanie udziałów w rynku stacjonarnego Internetu, przy wykorzystaniu naszej bardzo dobrej pozycji na rynku usług mobilnych. Z kolei na terenach wiejskich główną opcją dostępu do szybkiego Internetu są technologie mobilne, uzupełnione o technologie stacjonarne. Naszym głównym wyzwaniem jest wzrost bazy klientów Internetu stacjonarnego, między innymi poprzez wykorzystanie możliwości w zakresie dosprzedaży usług mobilnych.
Na koniec 2020 r. zasięg sieci dostępowej FTTH osiągnął 5 milionów gospodarstw domowych i zwiększył się o prawie 800 tys. względem końca 2019 r. Nasze usługi dostępne są w 154 miastach w Polsce, w porównaniu do 142 miast na koniec 2019 r. W 89 miastach zasięg naszej sieci wynosi więcej niż 50% wszystkich gospodarstw domowych. W 2020 r. nacisk położyliśmy na rozbudowę sieci w małych miastach gdzie część zabudowy to domy jednorodzinne. Stanowiły
24
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
one ponad jedną trzecią całości budowy sieci. Z jednej strony wymaga to istotnie wyższych nakładów inwestycyjnych, z drugiej strony w zabudowie jednorodzinnej widzimy znacząco wyższy popyt na nasze usługi, pomimo, że cena Internetu światłowodowego jest dla tych klientów wyższa. Sprzyja temu również niższa konkurencja ze stronny innych operatorów stacjonarnych niż w dużych miastach.
Baza detalicznych klientów światłowodowych na koniec 2020 r. wyniosła 725 tys. i wzrosła o 39% (204 tys.). Był to rekordowy wzrost roczny pod względem liczby użytkowników. Należy podkreślić że oba ostatnie kwartały 2020 r. były pod względem przyłączeń klientów netto absolutnie rekordowe (odpowiednio 54 tys. i 63 tys. przyłączeń netto). Nasycenie sieci usługami (biorąc pod uwagę klientów detalicznych oraz innych operatorów którzy sprzedają swoje usługi na naszej sieci światłowodowej) ciągle rośnie i na koniec roku osiągnęło 15% (w porównaniu do 12,5% na koniec 2019 r.). Warto wspomnieć że ponad 70% przyłączanych klientów światłowodowych to klienci, którzy do tej pory nie mieli usługi Internetu stacjonarnego w Orange. Oznacza to, że poprawia się nasz udział w rynku. Specyfiką polskiego rynku są 2-letnie kontrakty lojalnościowe, jakie podpisują klienci, co działa jako czynnik spowalniający migrację klientów z sieci kablowych do naszej sieci światłowodowej. Podstawową prędkością usługi światłowodowej jest 300MB/s.
W naszej ofercie mamy również dodatkowo płatne prędkości 600MB/s oraz 1GB/s. Ich udział w nowej sprzedaży systematycznie rośnie, co sprzyja wzrostowi średniego przychodu z klienta.
W ramach działań ofertowych mocno promujemy konwergencję, wykorzystując naszą mocną pozycję na rynku usług mobilnych. Stanowi ona silny atut w konkurowaniu z operatorami telewizji kablowej, którzy bądź w ogóle nie świadczą usług komórkowych lub świadczą je w bardzo ograniczony sposób. Wprowadzenie oferty Orange Love w 2017 r. bardzo pomaga w osiąganiu tych celów. Na koniec grudnia 2020 r. 61% klientów światłowodowych było klientami konwergentnymi.
Istotnym czynnikiem w konkurowaniu o klienta Internetu stacjonarnego jest jakość oferty telewizyjnej, przy czym polski rynek charakteryzuje się niewielką ekskluzywnością kontentu. Nawet drogie treści telewizyjne (np. prawa sportowe), których nabywcami w Polsce są głównie platformy satelitarne, są szeroko dystrybuowane do telewizji kablowych. Orange Polska kontynuuje strategię dystrybutora kontentu współpracując ze wszystkimi istotnymi nadawcami treści. W 2017 r. Orange Polska wraz z nową ofertą Orange Love wprowadził do oferty nowy dekoder telewizyjny, o lepszej funkcjonalności, który od tego czasu jest systematycznie ulepszany wychodząc naprzeciw potrzebom klientów.
Na terenach wiejskich główną technologią jest technologia mobilna, na bazie której oferujemy usługi do użytku stacjonarnego. Ze względu na wygodę użytkowania (brak skomplikowanej instalacji) oraz wysoką jakość naszej sieci mobilnej oferta ta cieszy się bardzo dużą popularnością.
Baza klientów Internetu stacjonarnego Orange Polska podlega bardzo istotnej transformacji. Mało konkurencyjna technologia ADSL jest w coraz większym stopniu zastępowana przez technologie wzrostowe, głównie światłowód i Internet mobilny do użytku stacjonarnego, co jest możliwe dzięki naszym inwestycjom w poprawę jakości sieci.
3 PERSPEKTYWY ROZWOJU ORANGE POLSKA
3.1 Perspektywy rynkowe
Po spodziewanym niewielkim spadku wartości rynku telekomunikacyjnego w 2020 r. będącym konsekwencją epidemii COVID-19 – w szczególności ze względu na zmniejszenie przychodów ze sprzedaży sprzętu oraz z usług roamingowych – Orange Polska spodziewa się w najbliższych latach wzrostu wartości rynku telekomunikacyjnego. W krótkim okresie pozytywnie na rozwój rynku w Polsce będą wpływały szczególnie takie czynniki jak dynamiczny rozwój dostępu do Internetu dużych prędkości (powyżej 30 Mb/s), dzięki inwestycjom w sieć światłowodową (w tym program POPC), zaś po stronie rynku mobilnego pozytywnie będzie oddziaływać wzrost bazy klientów abonamentowych. Również od strony popytowej możemy zaobserwować większą potrzebę klientów do posiadania niezawodnego łącza, co uwidoczniło się szczególnie w okresie pandemii. W tym samym czasie, hamująco na rozwój rynku będzie oddziaływać substytucja usług stacjonarnych usługami mobilnymi, zarówno w obszarze telefonii stacjonarnej, jak również tradycyjnego (opartego głównie na łączach miedzianych, o prędkości poniżej 30 Mb/s) szerokopasmowego dostępu do Internetu.
W dłuższym terminie, na rozwój rynku pozytywny wpływ mieć będzie rozwój usług opartych o 5G dzięki większym prędkościom Internetu oraz niskim opóźnieniom wymaganym przez usługi autonomiczne oraz Internet rzeczy (IoT). W najbliższych latach spodziewamy się także kontynuacji wzrostu penetracji stacjonarnym dostępem do Internetu, w związku z postępującym procesem cyfryzacji społeczeństwa i gospodarki, rozwojem pracy i nauki zdalnej, usług e-commerce, Internetu Rzeczy (IoT), e-administracji, e-zdrowia itp. Wzrost popytu będzie zaspokojony poprzez podaż Internetu stacjonarnego dzięki inwestycjom prowadzonym przez Orange, współfinansowanym ze środków unijnych
25
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
(gdzie przewidywane jest objęcie zasięgiem ponad 2 mln gospodarstw domowych), inwestycjom innych operatorów telekomunikacyjnych w technologiach stacjonarnych, jak również ciągłą poprawę jakości sieci mobilnej. Podejmowane działania, jak również porozumienia pomiędzy operatorami umożliwiające wykorzystanie powstałej infrastruktury, jak np. pomiędzy Orange a T-Mobile, zakładające dostęp gospodarstw domowych w budynkach wielorodzinnych na obszarach nieregulowanych, zbliżą Polskę do realizacji celów Agendy Cyfrowej.
W przypadku rynku usług mobilnych, spodziewamy się pozytywnych efektów zmian wprowadzonych przez głównych operatorów, polegających na oferowaniu klientom większych pakietów danych w zamian za nieco wyższą cenę oraz dalszego przesunięcia walki konkurencyjnej w kierunku rywalizacji opartej o jakość. Wzrost rynku będzie w dalszym ciągu wspierany przez oferty spakietyzowane i konwergentne łączące w sobie usługi mobilne i stacjonarny dostęp do Internetu, czego przykładem jest uruchomienie sprzedaży Internetu stacjonarnego przez Play w sieci Vectry, podpisanie umowy przez Grupę Cyfrowego Polsatu oraz UPC na wykorzystanie sieci Nexera, czy też umowa na dostęp do sieci Inei przez T-Mobile. Dodatkowo, kierunek rozwoju oferty Play w kierunku konwergencji usług mobilnych i stacjonarnych zapowiedział też Iliad, nowy właściciel tego operatora.
Na rynku usług biznesowych, spodziewamy się kontynuacji wzrostu ilości usług w ślad za zwiększaniem się ilości firm i pracowników oraz rozwojem gospodarki w kierunku gospodarki opartej na wiedzy. Spodziewamy się wzrostu popularności ofert telekomunikacyjnych łączonych z ofertami ICT oraz machine-to-machine (M2M). Operatorzy telekomunikacyjni rozszerzają swoją działalność na obszar ICT poprzez akwizycje, czego przykładem jest zakup spółek BlueSoft oraz Craftware przez Orange Polska.
W 2020 r. operatorzy komórkowi wprowadzali usługi w technologii 5G w szeregu miast w Polsce wykorzystując posiadane do tego częstotliwości ze względu na anulowanie aukcji na częstotliwości w zakresie 3,4-3,8 GHz. Wdrożenie tej technologii, w szczególności w zakresie 3,4-3,8GHz w średnim terminie będzie wspierane również rozwojem infrastruktury światłowodowej, która obecnie jest rozwijana głównie na potrzeby Internetu stacjonarnego. W długim terminie na rozwój rynku 5G wpływ wywierać będzie możliwość świadczenia usług na częstotliwości 700MHz, która ma być wniesiona aportem do spółki Polskie 5G. W październiku 2019 Polski Fundusz Rozwoju, Exatel oraz przedstawiciele komercyjnych przedsiębiorstw telekomunikacyjnych podpisali memorandum w sprawie analizy modelu biznesowego dla spółki Polskie 5G.
Rynek telekomunikacyjny w Polsce rozwija się także dzięki kolejnym przejęciom. W styczniu 2020 r. Vectra poinformowała o zakupie 100% udziałów w Multimedia Polska, zgadzając się równocześnie na warunki UOKiK-u, tj. sprzedaży infrastruktury w ośmiu miastach, a w kolejnych 13 umożliwienie klientom zmiany operatora bez żadnych konsekwencji. W sierpniu Play sfinalizował przejęcie Virgin Mobile Polska (MVNO), dla którego dotychczas był operatorem hostującym.
3.2 Sukces strategii Orange.one
Przedstawiona w 2017 r. strategia Orange.one zakończyła się z końcem ubiegłego roku. Opierała się ona na dwóch głównych filarach. Pierwszy to intensywne nakłady na budowę sieci światłowodowej, które stanowiły podstawę do ekspansji komercyjnej opartej w przypadku klientów indywidualnych na konwergencji usług stacjonarnych i mobilnych, i w przypadku klientów biznesowych na konwergencji oraz na partnerstwie w cyfrowej transformacji. Drugi filar to transformacja biznesowa w kierunku wyższej efektywności na każdym obszarze poprzez uproszczenia procesów biznesowych oraz, tam gdzie to możliwe, ich automatyzację i digitalizację. Według strategicznej wizji Spółki, Orange Polska chciał być operatorem telekomunikacyjnym pierwszego wyboru dla klientów indywidualnych i biznesowych w Polsce, budując jednocześnie model biznesowy, który zapewni stabilny wzrost przychodów i zysków przedsiębiorstwa. Celem strategicznym było również uzyskanie pozycji lidera w rankingu NPS (Net Promoter Score) czyli najbardziej rekomendowanego operatora na polskim rynku. Właściwa realizacja strategii Orange.one miała doprowadzić do zbudowania modelu biznesowego, który pozwoli nam powrócić na trwałą i stabilną ścieżkę wzrostu. W wymiarze finansowym miała doprowadzić do stopniowej poprawy trendów, tak aby wygenerować trwały wzrost przychodów i zysku EBITDA.
Oceniamy, że implementacja strategii zakończyła się sukcesem. W naszej ocenie pozycja rynkowa Orange Polska znacząco się poprawiła we wszystkich kluczowych segmentach rynku. Ponadto jesteśmy operatorem dużo bardziej efektywnym. Kluczowym elementem była inwestycja w sieć światłowodową, która wspiera strategię konwergentną i stanowi o naszej długoterminowej przewadze konkurencyjnej. Na koniec 2020 r. docierała ona do 5 milionów gospodarstw domowych w Polsce, co było naszą strategiczną ambicją przedstawioną w 2017 roku. Udział klientów technologii światłowodowej potroił się w ciągu trzech lat do 27%. Odnotowaliśmy istotne wzrosty baz klientów we wszystkich kluczowych usługach: konwergencji, stacjonarnego internetu oraz usług mobilnych. Jednocześnie, dzięki skupieniu się na strategii wartości oraz ekspansji technologii światłowodowej bardzo istotnie poprawiliśmy trendy jeśli chodzi o średni przychód na klienta (ARPO).
26
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Spełniliśmy wszystkie postawione sobie cele finansowe, przełamując wieloletnie negatywne trendy, powróciliśmy na ścieżkę wzrostu. Nasz główny miernik rentowności operacyjnej (EBITDAaL a wcześniej EBITDA) rosła przez 3 ostatnie lata, natomiast przychody rosły w dwóch ostatnich latach. Było to konsekwencją realizacji strategii konwergentnej, monetyzacji inwestycji w sieć światłowodową, konsekwentnego kierowania się budową wartości w działalności komercyjnej, strategii cenowej więcej za więcej oraz bardzo dużych oszczędności kosztowych. Rentowność operacyjna poprawia się pomimo ciągłej strukturalnej presji na wysokomarżowe tradycyjne usługi stacjonarne – spadki w tych usługach niemal w całości przenoszą się na spadek zysków. Rosnąca rentowność operacyjna przełożyła się na wzrost generowanej gotówki oraz redukcję długu netto i poziomu dźwigni finansowej.
Na koniec 2020 r. zajęliśmy pierwszą pozycję w rankingu operatorów pod względem satysfakcji klientów, co było również naszym celem strategicznym. Najwyższy historycznie poziom wskaźnika NPS jest rezultatem wieloletnich i konsekwentnych wysiłków w ulepszanie wszystkich elementów tak zwanej podróży klientów, począwszy od sieci, poprzez konstrukcję ofert, sprzedaż i obsługę.
Oceniamy również, że w pewne obszary wymagają dalszej poprawy i zaadresujemy to w następnym okresie strategicznym. Zamierzamy ogłosić aktualizację strategii w drugim kwartale tego roku.
3.3 Notowania akcji Orange Polska S.A. na Warszawskiej Giełdzie
Od listopada 1998 r. akcje Orange Polska S.A. (wcześniej Telekomunikacji Polskiej S.A). są notowane na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. w systemie notowań ciągłych.
Akcje Spółki wchodzą w skład następujących indeksów:
| ◾ | największych spółek WIG20 oraz WIG30 |
| ◾ | szerokiego rynku WIG |
| ◾ | indeksu branżowego WIG-telekomunikacja |
| ◾ | indeksu spółek zaangażowanych w społeczną odpowiedzialność biznesu – WIG ESG Index. |
W 2020 r. Orange Polska S.A. ponownie znalazł się w prestiżowym gronie giełdowych spółek odpowiedzialnych społecznie. W ogłoszonym przez Giełdę Papierów Wartościowych nowym składzie WIG ESG Index znalazło się 60 spółek. Orange Polska S.A. jest obecna w tym zestawieniu od pierwszej edycji.
WIG ESG Index cieszy się coraz większym zainteresowaniem przedsiębiorców i inwestorów, dostrzegających zależność między uwzględnianiem aspektów społecznych i środowiskowych, a wynikami finansowymi
27
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
przedsiębiorstwa. Dodatkowo Orange Polska S.A. notowany jest w globalnym Indeksie FTSE Russell ESG Ratings, który uwzględnia wyniki ESG (środowiskowe, społeczne i zarządcze) firm.
W 2020 r. indeksy na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych zanotowały spadki. Akcje Orange Polska S.A. spadły w tym czasie o 7%, czyli podobnie jak indeks dużych spółek giełdowych WIG20, który zanotował spadek o prawie 8%.
Rekomendacje oraz raporty dla akcji Orange Polska S.A. są wydawane przez następujące instytucje finansowe (według wiedzy Spółki na dzień publikacji niniejszego sprawozdania)*:
Nazwa Instytucji |
Barclays |
Citigroup |
Dom Maklerski Banku Ochrony Środowiska |
Dom Maklerski mBanku |
Dom Maklerski PKO Bank Polski |
Dom Maklerski Santander |
Erste Bank Investment |
Goldman Sachs |
Haitong Bank |
HSBC |
Ipopema Securities |
Pekao Investment Banking |
Trigon Dom Maklerski S.A. |
VTB Capital |
Wood & Company |
*Aktualna lista brokerów wraz z danymi instytucji znajduje się na stronie internetowej Spółki: www.orange-ir.pl
NOTOWANIA AKCJI ORANGE POLSKA S.A. – w okresie od 1 stycznia 2020 do 31 grudnia 2020 r.
28
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
3.3.1 Program Motywacyjny Orange Polska S.A. w formie akcji fantomowych
W dniu 4 września 2017 r. Rada Nadzorcza Orange Polska S.A. przyjęła Program Motywacyjny („Program”) dla Zarządu, Dyrektorów Wykonawczych oraz kluczowej kadry kierowniczej Orange Polska S.A., w tym wybranych członków zarządów podmiotów zależnych od Orange Polska S.A.(„Uczestnicy”), oparty na instrumentach pochodnych („akcjach fantomowych”), których instrumentem bazowym jest kurs akcji Orange Polska S.A. na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie.
Celem Planu jest stworzenie dodatkowych bodźców, które zmotywują osoby na stanowiskach kierowniczych wyższego szczebla do osiągnięcia średnioterminowych celów komercyjnych i finansowych wynikających z nowej strategii Orange Polska, których realizacja przełoży się na wzrost wartości akcji.
Program jest realizowany w oparciu o następujące zasady:
| 1. | Udział w Programie jest dobrowolny. |
| 2. | Do 31 października 2017 r. Uczestnicy Programu mogli nabyć łącznie do 2 315 000 akcji fantomowych z puli podstawowej po cenie 1 zł za każdą akcję. |
| 3. | W przypadku spełnienia się określonych w Regulaminie Programu warunków dotyczących średniego kursu akcji Orange Polska oraz rankingu NPS (Net Promoter Score). Uczestnicy nabędą dodatkowe pakiety akcji fantomowych: odpowiednio maksymalnie 1 438 500 oraz 616 500. |
| 4. | Akcje fantomowe zostaną wykupione od Uczestników przez Spółkę po średnim kursie akcji Orange Polska S.A. w pierwszym kwartale 2021 r. jednak wyłącznie pod warunkiem, że będzie on nie niższy od średniej arytmetycznej kursów zamknięcia akcji Orange Polska S.A. w trzecim kwartale 2017 r.,(który wyniósł 5,46 zł).W przeciwnym wypadku akcje fantomowe nie zostaną wykupione, co będzie oznaczać utratę zainwestowanych środków. |
Ponad 90% menedżerów zdecydowało się na udział w Programie.
3.3.2 Relacje Inwestorskie Orange Polska
Działalność Orange Polska w zakresie relacji inwestorskich koncentruje się przede wszystkim na zapewnieniu przejrzystej i aktywnej komunikacji z rynkiem kapitałowym poprzez czynną współpracę z inwestorami, analitykami jak również na zapewnieniu wykonywania obowiązków informacyjnych w ramach obowiązujących aktów prawnych. Relacje Inwestorskie wraz z osobami reprezentującymi Spółkę regularnie odbywają liczne spotkania z inwestorami i analitykami w kraju i zagranicą oraz uczestniczą w większości regionalnych i branżowych konferencji inwestorskich.
29
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Wyniki finansowe Grupy Kapitałowej Orange Polska są kwartalnie prezentowane w ramach konferencji transmitowanych równocześnie z wykorzystaniem sieci internetowej. W 2020 roku odbyły się cztery konferencje poświęcone prezentacji wyników, jedna konferencja dotycząca wpływu pandemii koronawirusa na wyniki Orange Polska oraz 146 spotkań z inwestorami i analitykami z Polski i wielu innych krajów z uwagi na warunki pandemiczne konferencje odbywały się online).
Działalność oraz wyniki Spółki są na bieżąco monitorowane przez analityków reprezentujących polskie i zagraniczne instytucje finansowe. W 2020 roku kilkanaście instytucji finansowych opublikowało raporty i rekomendacje dotyczące Spółki.
W dniu 2 marca 2020 r. Członek Zarządu ds. Finansów Orange Polska odpowiadał na pytania inwestorów indywidualnych podczas czata inwestorskiego przeprowadzonego przez Stowarzyszenie Inwestorów indywidualnych. Podczas czata pytania zadawało kilkudziesięciu inwestorów indywidualnych.
W dniu 27 listopada 2020 r. Orange Polska brał udział w konferencji WallStreet 24 on-line, wydarzeniu organizowanym co roku przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych dla inwestorów z Polski i Europy Środkowej. Była to bezpośrednia rozmowa online z inwestorami indywidualnymi oraz wywiad Jacka Kunickiego, Członka Zarządu ds. Finansów opublikowany na stronie Stowarzyszenia i wśród uczestników konferencji.
Działania podejmowane przez Relacje Inwestorskie w kontaktach z inwestorami mają przede wszystkim na celu umożliwienie rynkowi przeprowadzenia rzetelnej oceny sytuacji finansowej Spółki, jej pozycji rynkowej oraz skuteczności przyjętego modelu biznesowego z uwzględnieniem strategicznych kierunków rozwoju w kontekście rynku telekomunikacyjnego oraz sytuacji makroekonomicznej w gospodarce krajowej i na rynkach międzynarodowych.
W 2020 r. Orange Polska opublikował czwarty raport zintegrowany. Raport w kompleksowy sposób pokazuje finansowe i pozafinansowe aspekty działalności Spółki. W raporcie omówiono w szczególności model biznesowy, źródła powstawania wartości, uwarunkowania społeczno-ekonomiczne działalności firmy, metody realizacji strategii, sposób zarządzania Spółką i ład korporacyjny, zarządzanie ryzykiem oraz wpływ na środowisko. Treść i układ raportu są oparte na zaleceniach Międzynarodowej Rady Raportowania Zintegrowanego (IIRC), wytycznych Global Reporting Initiative (GRI Standards), normie ISO 26000 oraz zasadach Global Compact.
Raport Zintegrowany Orange Polska za rok 2019 otrzymał wyróżnienie w kategorii raport zintegrowany w 14. edycji Konkursu Raporty Społeczne. Nagrodę przyznano za „za konsekwentne utrzymywanie najwyższej jakości w raportowaniu niefinansowym, czytelne przedstawianie danych i przygotowanie raportu mogącego być inspiracją dla innych organizacji”. Konkurs Raporty Społeczne organizowany jest przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu i firmę Deloitte. Partnerami są: Ministerstwo Finansów, Ministerstwo Rozwoju, Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych, Federacja Konsumentów, Giełda Papierów Wartościowych.
4 ISTOTNE ZDARZENIA MAJĄCE WPŁYW LUB MOGĄCE MIEĆ WPŁYW NA DZIAŁALNOŚĆ ORANGE POLSKA
Poniżej przedstawiono kluczowe zdarzenia, które w opinii Zarządu obecnie mają lub w niedalekiej przyszłości mogą mieć wpływ na działalność Orange Polska. Dodatkowe ujęcie zagrożeń i ryzyk mogących wpływać na działalność operacyjną oraz wyniki finansowe Grupy zostało zawarte w rozdziale IV niniejszego dokumentu.
4.1 Wpływ pandemii COVID-19 na działalność Orange Polska
Jako organizacja zareagowaliśmy bardzo szybko na tę bezprecedensową nadzwyczajną sytuację sprawnie organizując pracą zdalną w ciągu kilku dni dla ok. 10 tys. pracowników, zapewniając kontynuację wszystkich procesów biznesowych i obsługę naszych klientów w nowych warunkach sanitarnych z zachowaniem wysokiej jakości świadczonych usług. Wraz z upływem czasu można stwierdzić, że nasza działalność biznesowa jest relatywnie odporna na negatywne skutki pandemii. Większość naszych przychodów i zysków czerpiemy z usług subskrypcyjnych, które generują nam przewidywalny strumień gotówki. Z punktu widzenia potrzeb klientów indywidualnych i biznesowych, transmisja danych i połączenia głosowe stały się bardziej istotne niż kiedykolwiek. Pandemia potwierdziła wagę inwestycji w jakość sieci, a popyt na Internet stacjonarny, szczególnie światłowód, utrzymywał się na mocnym poziomie.
Oczywiście pandemia miała i ma nadal niekorzystny wpływ na wyniki Grupy. Niższy popyt ze strony klientów w połączeniu z zamrożeniem gospodarki i wynikającym z niego zamknięciem znacznej części stacjonarnych punktów sprzedaży (od połowy marca do początku maja) przyczyniły się do niższej niż wcześniej oczekiwano sprzedaży nowych usług oraz miały znaczący wpływ na sprzedaż sprzętu (przychody ze sprzedaży sprzętu zmniejszyły się 2020 r. o 13% w ujęciu rocznym). Czynniki te wpłynęły na tempo monetyzacji strategii „więcej za więcej”, wdrożonej przez Grupę w
30
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
ubiegłym roku. Zamknięcie granic i ograniczenia w przemieszczaniu się osób wpłynęły na przychody z roamingu międzynarodowego, które spadły w zeszłym roku o 40%, co miało niekorzystny wpływ głównie na przychody z usług wyłącznie komórkowych. Nastąpiło spowolnienie na rynku usługach IT i integracyjnych oraz istotnie wyhamował rynek nieruchomości, gdzie aktywnie staramy się sprzedawać nasze nieruchomości w ramach transformacji bazy aktywów.
Pandemia wywiera znaczący negatywny wpływ na polską gospodarkę. Szacuje się, że w 2020 r. PKB Polski spadł o 2,8%. Panuje niepewność co do przebiegu pandemii w 2021 r. i powrotu do wzrostu gospodarczego. Kryzys gospodarczy ma niekorzystny wpływ na działalność niektórych klientów Orange Polska, głównie na rynku biznesowym. Nie miało to istotnego wpływu na wyniki w roku 2020, natomiast jest ryzyko, że może to mieć wpływ na wyniki Grupy w bieżącym roku. Aby uwzględnić to ryzyko, Orange Polska zwiększył wartość rezerwy na należności o 25 mln zł ze względu na wyższe ryzyko ściągalności.
Zarząd podjął dodatkowe działania w celu częściowego zrównoważania niekorzystnego wpływu pandemii na realizację celów biznesowych Spółki. W szczególności, w dniu 4 czerwca 2020 r. poinformowaliśmy o wynegocjowaniu zmian w Ponadzakładowym Układzie Zbiorowym Pracy w zakresie nagród jubileuszowych z tytułu długoletniej pracy. Zmiany te umożliwiły rozwiązanie rezerw z tytułu świadczeń pracowniczych w wysokości 64 mln zł. Powiększyło to zyski Orange Polska w 2020 r., a ponadto umożliwi niższe wypływy gotówki w nadchodzących latach. Również w czerwcu Orange Polska podpisał ze związkami zawodowymi porozumienie dotyczące zmian do Umowy Społecznej. W szczególności, zgodnie z tym porozumieniem, poziom podwyżek wynagrodzeń zasadniczych w roku 2020 został zmniejszony z 3,5% do 1,0%. Podjęto także środki w celu zwiększenia efektywności kosztowej, wykraczające poza zakres działań zaplanowanych w ramach trwającej transformacji działalności. Aby utrzymać ekonomiczne nakłady inwestycyjne (eCapex) w zakładanym przedziale (1,7-1,9 mld zł), Grupa optymalizuje wydatki inwestycyjne w celu zrównoważenia niższych niż wcześniej oczekiwano wpływów ze sprzedaży aktywów.
Dzięki relatywnej odporności podstawowej działalności oraz podjęciu dodatkowych działań ograniczających skutki kryzysu, osiągnęliśmy w 2020 r. wzrost zysku EBITDAaL o 2,9% rok-do-roku, co było zgodne z naszym celem postawionym na początku roku.
4.2 Zakończenie implementacji strategii Orange.one i ogłoszenie nowej strategii
Przedstawiona w 2017 r. strategia Orange.one zakończyła się z końcem ubiegłego roku. Można ją uprościć do dwóch filarów. Pierwszy to intensywne nakłady na budowę sieci światłowodowej, która stanowiły podstawę do ekspansji komercyjnej opartej w przypadku klientów indywidualnych na konwergencji usług stacjonarnych i mobilnych, i w przypadku klientów biznesowych na konwergencji oraz na partnerstwie w cyfrowej transformacji. Drugi filar to transformacja biznesowa w kierunku wyższej efektywności na każdym obszarze poprzez uproszczenia procesów biznesowych oraz, tam gdzie to możliwe, ich automatyzację i digitalizację. Według strategicznej wizji Spółki, Orange Polska chciał być operatorem telekomunikacyjnym pierwszego wyboru dla klientów indywidualnych i biznesowych w Polsce, budując jednocześnie model biznesowy, który zapewni stabilny wzrost przychodów i zysków przedsiębiorstwa. Strategia Orange.one doprowadziła do odwrócenia wieloletnich negatywnych trendów finansowych.
Zamierzamy przedstawić nową strategię w drugim kwartale bieżącego roku. Przewidujemy, że będzie ona w głównych filarach kontynuacją strategii Orange.one oraz będzie zawierać nowe elementy. Na pewno istotnym elementem będzie rozwój sieci 5G, która otwiera nowe perspektywy biznesowe zarówno na rynku biznesowym jak i konsumenckim. Chcemy też być firmą bardziej innowacyjną, która w większym stopniu będzie zajmowała się sztuczną inteligencją i wirtualną rzeczywistością. Na świecie pojawia się coraz więcej danych, które należy gromadzić, analizować i w tym procesie chcemy uczestniczyć. Widzimy możliwości rozwoju naszej firmy w zakresie digitalizacji, na przykład w zakresie procesów sprzedaży i kontaktów z klientem. W naszej działalności zawsze staramy się patrzeć też na skutki, jakie nasz biznes rodzi dla gospodarki i środowiska, wobec tego ważnym elementem będzie rozwój zrównoważony. Planujemy dywersyfikować źródła pozyskiwania energii, żeby część z nich pochodziła ze źródeł odnawialnych. Będziemy pomagać naszym klientom w bardziej przyjaznych środowisku wyborach, m.in. poprzez umożliwienie im recyklingu zepsutych telefonów oraz odkupywanie używanych. Chcemy, aby wzrost naszych wyników finansowych w większej części pochodził ze wzrostu przychodów, niż z oszczędności kosztowych.
4.3 Projekt FiberCo – potencjalne partnerstwo przy dalszej budowie sieci światłowodowej
Biorąc pod uwagę potencjał rynkowy do dalszej rozbudowy sieci światłowodowej w Polsce, duży popyt na szybki Internet ze strony klientów oraz potencjał do wygenerowania dużej wartości dla Spółki rozpoczęliśmy projekt o roboczej nazwie FiberCo, którego głównym celem będzie budowa sieci dostępowej FTTH do około 1,7 miliona gospodarstw domowych w Polsce skoncentrowanej głównie w obszarach bez istniejącej infrastruktury szybkiego Internetu. Plan zakłada również wniesienie do FiberCo około 0,7 miliona gospodarstw domowych będących obecnie w zasięgu sieci
31
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
FTTH Orange Polska. FiberCo działałoby jako sieć otwarta, dostępna na zasadach hurtowych dla Orange Polska oraz innych operatorów detalicznych. Chcielibyśmy realizować to przedsięwzięcie z zewnętrznym partnerem. Sądzimy, że potencjał rynku i nasze parametry okażą się atrakcyjne dla funduszy, które inwestując w aktywa infrastrukturalne mają bardzo długi horyzont inwestycyjny. Projekt zakłada sprzedaż przez Orange Polska współkontrolującego udziału w FiberCo. Należy podkreślić że powyższe parametry mają wstępny charakter i mogą ulec zmianie w ciągu procesu. Projekt jest obecnie na wczesnym etapie. Oczekujemy jego podpisania do końca pierwszego półrocza 2021 r.
4.4 Realizacja strategii „więcej za więcej” na rynku konsumenckim i biznesowym
Począwszy od końca 2018 r. dokonywaliśmy sukcesywnie zmian w cennikach większości usług dla klientów na rynku masowym oraz biznesowym. Odbywało się to w formule „więcej za więcej” czyli wyższym cenom zawsze towarzyszył dodatkowy benefit dla klientów. Wyższe ceny są między innymi konsekwencją następujących zjawisk:
| 1. | Zmieniających się potrzeb klientów przejawiających się w rosnącym popycie na transfer danych oraz na szybszy stacjonarny Internet |
| 2. | Bardziej stabilnej sytuacji konkurencyjnej na rynku telekomunikacyjnym w Polsce, szczególnie w jego części mobilnej |
| 3. | Bardzo niskim cenom usług telekomunikacyjnych w Polsce w porównaniu z innymi krajami Unii Europejskiej |
| 4. | Korzystnej sytuacji makroekonomicznej w Polsce, |
Między innymi, w 2019 roku w zakresie taryf głosowych podnieśliśmy cenę każdego z czterech abonamentów o 5 zł oferując w zamian większe pakiety GB na transfer danych do wykorzystania zarówno na rynku polskim jak i Unii Europejskiej. W ramach naszej flagowej oferty konwergentnej Orange Love zwiększyliśmy cenę pakietu standardowego o 10 zł, oferując w zamian szybszy Internet światłowodowy (ze 100 Mb/s do 300 Mb/s) oraz większy pakiet GB na karcie SIM. W ofercie Internetu stacjonarnego cena oferty efektywnie wzrosła o 5 zł w zamian za szybsze prędkości Internetu światłowodowego. Przez ostatnie 2 lata zmieniliśmy również znaczną część elementów i taryf w usługach przedpłaconych. W lutym 2020 r., tuż przed wybuchem pandemii, przedstawiliśmy zmieniony i mocno innowacyjny zestaw ofert przed klientów biznesowych, który nie był prostą podwyżką cen, natomiast zachęcał klientów do wyboru wyższych pakietów poprzez dodanie wielu różnych usług dodatkowych w cenie abonamentu.
Wyższe ceny usług wpisują się w naszą strategię nastawioną na budowanie wartości oraz wzrost przychodów i rentowności. Wyższe ceny dotyczą nowo podpisanych umów z klientami w procesie akwizycji i utrzymania. Warunki istniejących umów się nie zmieniają. Wobec tego wyższe ceny usług stopniowo przekładają się na poprawę trendu ARPO oraz przychodów i wskaźnika EBITDAaL. Efekty widać było wyraźnie w wynikach 2020 r. między innymi istotnie poprawiła się ewolucja ARPO w usługach konwergentnych oraz wyłącznie stacjonarnego dostępu do Internetu. Przyczyniło się to do poprawy trendu przychodów z podstawowych usług telekomunikacyjnych. Łączne przychody z usług konwergentnych, wyłącznie komórkowych oraz wyłącznie stacjonarnego dostępu do Internetu wzrosły o 2,9% w 2020 r. w porównaniu do wzrostu o 1,4% w 2019 r.
4.5 Przygotowania do wdrożenia 5G w Polsce
Postępowanie aukcyjne na częstotliwości z zakresu 3480 MHz – 3800 MHz
W dniu 6 marca 2020 r. po przeprowadzeniu dwukrotnych konsultacji, Prezes UKE ogłosił rozpoczęcie postępowania aukcyjnego, którego przedmiotem było przydzielenie 4 ogólnopolskich rezerwacji w paśmie 3480-3800 MHz. W założeniach przewidziano rozdysponowanie 4 rezerwacji, każda po 80 MHz, ważnych przez 15 lat. W aukcji mógł wystartować tylko jeden podmiot z danej grupy kapitałowej. Uczestnik aukcji (bądź jego grupa kapitałowa) musiał się wykazać minimum 1 mld zł inwestycji w infrastrukturę telekomunikacyjną w latach 2016-2018 oraz posiadać rezerwację pasma z zakresy 800, 900, 1800, 2100 bądź 2600 MHz (bardzo istotny element ze względu na fakt rozwoju sieci 5G w architekturze Non-Stand Alone). Cena wywoławcza każdego z bloków wynosiła 450 mln zł. Zwycięzcy aukcji mieli być zobowiązani do rozwoju sieci poprzez uruchomienie w oparciu o wygrane zasoby minimum 700 stacji bazowych do końca 2025. Termin na złożenie oferty wstępnej został ustalony na 23 kwietnia.
W związku z pandemią COVID-19, 16 kwietnia 2020 r. Prezes UKE zawiesił postępowanie ze skutkiem od dnia 31 marca 2020 r. Ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (tzw. Tarcza 3.0) zobowiązała Prezesa UKE do niezwłocznego unieważnienia toczącego się postępowania aukcyjnego (projekt decyzji rezerwacyjnej nie zawierał wymagań dotyczących bezpieczeństwa i integralności infrastruktury telekomunikacyjnej i usług, których obowiązek istnienia niniejsza ustawa wprowadzała).
Orange Polska złożył ofertę wstępną w przedmiotowej aukcji w kwietniu br. Oferty zostały złożone również przez trzech pozostałych operatorów infrastrukturalnych (T-Mobile, Play, Polkomtel). W dniu 12 czerwca 2020 r. Orange Polska otrzymał decyzję o unieważnieniu aukcji.
32
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
We wrześniu Sejm powołał nowego Prezesa UKE. W listopadzie konsultacjom społecznym został poddany projekt rozporządzenia w sprawie terminu alokacji pasma 3600 – 3800 MHz, w którym to ustalono, że pasmo to zostanie przydzielone operatorom do 27 sierpnia 2021 roku. Tym samym należy spodziewać się ponownego uruchomienia procesu aukcyjnego na początku 2021 roku, prawdopodobnie w kształcie zbliżonym do koncepcji z marca 2020 roku, uzupełnionej o przepisy dot. cyberbezpieczeństwa. Jeżeli pasmo zostanie udostępnione finalnie operatorom do końca sierpnia 2021 roku, możemy zakładać, że pierwsze usługi 5G bazujące na paśmie z zakresu 3480 – 3800 MHz operatorzy zaczną świadczyć na przełomie trzeciego i czwartego kwartału 2021 roku.
Komercyjne uruchomienie usług 5G w paśmie 2100 MHz
Orange Polska niezmiennie stoi na stanowisku, że dopiero szybki przydział częstotliwości z zakresu 3400-3800 GHz umożliwi wdrożenie pełnowartościowych, z punktu widzenia parametrów dla klientów, usług sieci 5G w Polsce. Ze względu na sytuację związaną z anulowaniem aukcji zdecydowaliśmy się na wdrożenie w paśmie 2100 MHz rozwiązania w oparciu o mechanizm dynamicznego przydziału pasma (ang. Dynamic Spectrum Sharing), który pozwala na przydzielanie zasobów usługom 4G bądź 5G w zależności od zapotrzebowania. Z dniem 1 lipca 2020 r. zaczęliśmy oferować komercyjne usługi 5G w oparciu o sieć 1600 stacji bazowych zlokalizowanych w 370 miejscowościach w Polsce, przede wszystkim w Warszawie, Łodzi, Krakowie i aglomeracji śląskiej.
Przygotowania do wdrożenia sieci 5G w Polsce
Ambicją Orange jest aktywnie uczestniczyć we wdrażaniu sieci 5G w Polsce i zapewnić klientom dostęp do sieci 5G oraz do nowoczesnych usług w oparciu o tę sieć. Kontynuujemy rozbudowę sieci światłowodowej, która będzie warunkować efektywną pracę sieci mobilnej 5G. Po serii testów w ramach projektu Orange Cities, rozpoczętych w 2019 roku na terenie Warszawy i Lublina przy wykorzystaniu pasma 3.6 GHz, w których udział wzięli przedstawicie mediów oraz pracownicy i klienci operatora, Orange w grudniu 2020 roku podpisał umowę z Łódzką Specjalną Strefą Ekonomiczną na realizację wewnętrznej sieci 5G w paśmie 3.6 GHz. Będzie ona gotowa na początku 2021 roku i zapewni zasięg w siedzibie ŁSSE. Firma aktywnie uczestniczyła i nadal uczestniczy w dyskusjach dotyczących planów przyszłej alokacji pasma i wychodziła z inicjatywami mającymi na celu przeprowadzenie szybkiej i skutecznej procedury przydziału częstotliwości na potrzeby sieci 5G.
4.6 Nabycie spółek BlueSoft sp. z o.o. oraz Craftware sp. z o.o. w celu wzmocnienia działalności w obszarze klientów biznesowych
Jednym z głównych punktów strategii dla rynku biznesowego jest posiadanie pozycji długoterminowego partnera strategicznego w cyfrowej transformacji naszych klientów. Oznacza to dostarczanie klientom nie tylko łączności, usług telekomunikacyjnych i infrastruktury IT, ale również kompleksowych rozwiązań na przykład z zakresu inżynierii oprogramowania, chmury lub cyberbezpieczeństwa. W strategii Orange.one podkreślaliśmy chęć rozwijania biznesu ICT oferującego potencjał wzrostu i znaczące synergie z naszym podstawowym telekomunikacyjnym biznesem. W ostatnich latach synergie te stały się wyższe niż kiedykolwiek ze względu na procesy digitalizacji w przedsiębiorstwach. Od kilku lat z powodzeniem rozwijamy technologie ICT w Orange Polska za pośrednictwem naszej spółki zależnej Integrated Solutions, która znajduje się wśród 3 największych integratorów IT w Polsce. W ciągu ostatnich 3 lat zwiększyliśmy przychody z ICT o 120%. Podstawą rozwoju jest wzrost organiczny natomiast akwizycje są jego uzupełnieniem. Cele przejęć są starannie selekcjonowane pod kątem uzupełnienia konkretnych kompetencji. Nabycie BlueSoft oraz Craftware doskonale uzupełnia nasze kompetencje i znacznie zwiększa naszą przewagę konkurencyjną zarówno w stosunku do innych operatorów telekomunikacyjnych, jak i firm świadczących tylko usługi ICT. Spodziewamy się znaczących synergii przychodów z obu tych akwizycji realizowanych w kolejnych latach.
BlueSoft, przejęty przez Orange Polska w 2019 roku, świadczy wiele usług informatycznych w obszarach o dużym potencjale wzrostu takich jak: tworzenie i integracja aplikacji, dostosowywanie systemów do potrzeb klienta, analityka i usługi w chmurze. Zdecydowana większość przychodów BlueSoft pochodzi z tworzenia i rozwoju dedykowanych aplikacji, które obejmują portale klienckie (w tym wspierające handel elektroniczny) jak również platformy i systemy back-office’owe. BlueSoft sprzedaje swoje produkty do zdywersyfikowanego portfela dużych klientów z wielu branż, w tym: bankowości i ubezpieczeń, przedsiębiorstw użyteczności publicznej, farmacji, telekomunikacji i logistyki.
Craftware, przejęty przez Orange Polska w grudniu 2020 roku, zajmuje się analizą, projektowaniem i wdrażaniem systemów zarządzania relacjami z klientami (CRM). Posiada doświadczenie we wdrażaniu i integracji tzw. systemów connected CRM w technologii Salesforce, platformy CRM nr 1 na świecie, z której korzysta ponad 150 000 firm na całym świecie. Baza klientów Craftware obejmuje duże firmy z branży farmaceutycznej, FMCG, handlu detalicznego i finansów. Wraz z dołączeniem Craftware do Grupy Orange Polska, zyskujemy dostęp do tego szybko rozwijającego się segmentu rynkowego, a także kolejne możliwości by wykorzystać kompetencje, które już mamy, m.in. w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, hybrydyzacji infrastruktury IT, integracji aplikacji czy migracji do chmury.
33
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
4.7 Rozbudowa infrastruktury
Sieć stacjonarna
Od 2015 roku, zgodnie z przyjętą strategią, jesteśmy skoncentrowani na masowej budowie linii światłowodowych w technologii FTTH. Na koniec roku 2020 r. zasięgiem usług FTTH zostało objętych 5 mln gospodarstw domowych w 154 miastach Polski. Tempo budowy sieci jest utrzymywane na stałym, wysokim poziomie ok. 0,8 mln gospodarstw domowych i firm rocznie.
W zasięgu technologii VDSL na koniec roku 2020 r. utrzymujemy ponad 5,3 mln gospodarstw domowych. Zasięg ten nie zwiększa się w ostatnich latach z uwagi na priorytet inwestycji w rozbudowę sieci światłowodowej.
Nasza strategia rozwoju usług na bazie łączy światłowodowych przewiduje nie tylko budowę własnej infrastruktury, ale również, tam gdzie jest to technicznie możliwe i biznesowo opłacalne, wchodzenie w porozumienie z innymi operatorami sieci światłowodowej na dostęp hurtowy i efektywne wykorzystanie istniejącej infrastruktury FTTH w danych lokalizacjach. Porozumienia z operatorami udostępniającymi infrastrukturę FTTH podpisywane są od 2015 roku. Ich główną korzyścią jest szybszy dostęp do sieci światłowodowej w technologii FTTH. Takie działania wpisują się w założenia Dyrektywy Kosztowej Komisji Europejskiej, która rekomenduje unikanie dublowania istniejących zasobów. Orange Polska aktualnie wykorzystuje infrastrukturę 42 operatorów dla około 950 tys. gospodarstw domowych.
Jesteśmy największym w Polsce dostawcą usług hurtowych dla innych operatorów. Rośnie zapotrzebowanie klientów na pasmo transmisyjne - w szczególności na łącza o przepływnościach 1 Gb/s i 10 Gb/s. Wychodząc naprzeciw potrzebom, Orange Polska systematycznie rozbudowuje krajowy szkielet sieci transmisyjnej OTN (Optical Transport Network). W 2020 r. zwiększyliśmy ilość węzłów sieci OTN, czego wynikiem jest zwiększenie z 4,6 Tb/s na koniec 2019 r. do 7,0 Tb/s na koniec 2020 r. pojemności transportowej tej sieci.
Orange Polska jest jedynym operatorem w Polsce, do sieci którego dołączone są wszystkie Centra Powiadamiania Ratunkowego (CPR) obsługujące numery alarmowe 112, 997, 999 oraz eCall. Do sieci Orange Polska dołączonych jest ok. 90% wszystkich numerów alarmowych w Polsce (ok. 800 lokalizacji). Korzyścią z tego płynącą są przychody od innych operatorów alternatywnych za zakańczanie połączeń ruchu alarmowego w sieci Orange oraz przychody abonamentowe.
Wskaźnik jakości połączeń telefonicznych w sieci stacjonarnej (WSPT) osiągnął na koniec grudnia 2020 r. wartość 99,09%, co świadczy o bardzo wysokiej jakości usług telefonii stacjonarnej Orange Polska
Sieć mobilna
Konsekwentnie zwiększamy liczbę oraz rozbudowujemy konfigurację swoich stacji bazowych. W 2020 r. nasi klienci otrzymali możliwość korzystania dodatkowo z 271 stacji. Zasięg technologii 4G z wykorzystaniem wszystkich pasm (wg stanu na koniec 2020r.) obejmował 99,88% populacji na 98,43% terytorium Polski. Usługi LTE były świadczone za pomocą 11 611 stacji. W odpowiedzi na dynamicznie rosnący wolumen transmitowanych danych, zwiększamy sukcesywnie również liczbę stacji pozwalających na agregację pasma. Na koniec 2020r. było ich 9 831, podczas gdy na koniec 2019r. było ich 8 928.
W 2019r. w Warszawie zrealizowany został projekt zwiększenia pojemności 4G, doposażając stacje w technikę MIMO 4x4 (ang. Multiple Input Multiple Output). W 2020r. projekt ten został rozszerzony o Łódź, Kraków, Górnośląski Okręg Przemysłowy oraz centra miast: Poznań, Wrocław, Opole, Częstochowa, Rzeszów, Kielce, Bielsko-Biała, Tychy. Liczba stacji z aktywnym MIMO4x4 na koniec roku osiągnęła 1 502. Zmiany sprzętowe wymagane do uruchomienia MIMO 4x4, umożliwiły również aktywację na stacjach 5G w trybie DSS (Dynamic Spectrum Sharing) – współdzielenia kanału 10 MHz w paśmie 2100MHz pomiędzy 4G i 5G. Uruchomienie komercyjne 5G w trybie DSS na wyżej wymienionych stacjach nastąpiło 1 lipca 2020r. Liczba stacji wspierających 5G w trybie DSS na koniec 2020r. wyniosła 1 638.
Orange Polska prowadził intensywne testy technologii 5G w paśmie 3,5 GHz w Warszawie, Lublinie i Chorzowie.
W czerwcu 2020r. zakończony został projekt refarmingu, prowadzony przez 3 lata (2018-2020). W ramach projektu prowadzone były działania modernizacyjne na stacjach, dzięki którym rozszerzone zostało spektrum częstotliwości przeznaczonych na sieć LTE, pozwalając na agregację dodatkowego pasma. LTE w paśmie 2100 MHz zostało uruchomione na 9 256 stacjach.
Sukcesywnie wdrażamy technologię LTE-M w paśmie 800MHz na potrzeby rozwoju usług Internetu Rzeczy. W chwili obecnej LTE-M dostępny jest w całej Polsce w 8 831 stacjach bazowych, co stanowi 98,18% wszystkich sektorów pracujących w warstwie LTE800.
34
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
4.8 Konkurencja na rynku usług telekomunikacyjnych
Rynek telekomunikacyjny w Polsce staje się rynkiem w coraz większym stopniu konwergentnym, na którym najwięksi operatorzy oferują pakiety zawierające usługi komórkowe i stacjonarne, świadczone w oparciu o infrastrukturę sieciową komórkową i stacjonarną.
Prekursorem takiego zintegrowanego podejścia do świadczenia usług telekomunikacyjnych był Orange Polska, następnie po przejęciu Netii usługi konwergentne pojawiły się w ofercie Grupy Cyfrowy Polsat. W czerwcu 2019 r. swoją ofertę konwergentną uruchomił T-Mobile, opierając usługi stacjonarnego szerokopasmowego dostępu do Internetu o podpisane wcześniej umowy hurtowe z Orange Polska, Nexerą i Ineą.
Play również rozszerzył portfolio usług mobilnych wprowadzając do oferty, w drugim kwartale 2020 r. Internet stacjonarny w oparciu o współpracę z operatorem telewizji kablowej Vectra poprzez hurtowy dostęp do usług szerokopasmowych opartych na technologii DOCSiS.
Niewątpliwie najistotniejszym wydarzeniem na rynku w roku 2020, które może mieć istotne znaczenie dla jego dynamiki w przyszłości było przejęcie Play przez francuskiego operatora Iliad. Zgodnie z oficjalnymi zapowiedziami Iliad planuje ekspansję Play na rynek usług stacjonarnych, co potwierdza główny trend rynkowy. Na tę chwilę nie wiadomo w jaki sposób Play będzie budował zasięg dla swoich usług stacjonarnych.
Rynek przygotowuje się na nowe rozwiązania technologiczne, które umożliwia technologia 5G. W najbliższym czasie niezwykle istotną kwestią stanie się pozycjonowanie oferty 5G na rynku, zarówno od strony dostępnych telefonów komórkowych, planów mobilnych oraz powiązanych z nimi usług dodatkowych.
Rynek dostawców Internetu w Polsce jest nadal bardzo mocno rozdrobniony, dlatego należy spodziewać się dalszej konsolidacji rynku oraz geograficznej ekspansji operatorów kablowych w mniejszych miejscowościach. Przejęcie Multimedia Polska przez Vectrę w pierwszym półroczu 2020 r. potwierdza wysoką konkurencyjność rynku i trend konsolidacji.
W 2020 roku ważną rolę na rynku nadal odgrywają inwestycje w rozwój infrastruktury światłowodowej w oparciu o fundusze unijne. Dzięki współfinansowaniu ze środków unijnych, inwestycje tego typu są możliwe na terenach nisko zurbanizowanych, gdzie do tej pory inwestycje w sieć światłowodową nie miały uzasadnienia ekonomicznego.
Z punktu widzenia Orange Polska rozwój infrastruktury światłowodowej na terenach mniej zurbanizowanych stanowi z jednej strony duże wyzwanie dla utrzymania pozycji rynkowej, natomiast z drugiej stanowi dużą szansę na pozyskanie nowych klientów dla własnej oferty detalicznej dzięki możliwości wykorzystania powstałych sieci na zasadach hurtowych. W zasięgu projektów inwestycyjnych POPC znaleźć ma się ponad 2 mln gospodarstw domowych, w znacznej mierze na obszarach poza zasięgiem stacjonarnej sieci telekomunikacyjnej lub obszarach, gdzie nie ma możliwości technicznych dla świadczenia usług Internetu szybkich prędkości.
4.9 Ewolucja sieci dystrybucji Grupy
W roku 2020 na dystrybucję i sieć sprzedaży Orange, podobnie jak na wiele innych aspektów życia, duże piętno odcisnęła pandemia koronawirusa. Wprowadzone w marcu ograniczenia w przemieszczaniu się ludzi czy zamknięte galerie handlowe wymusiły na klientach zmianę ich dotychczasowych zachowań zakupowych. Zgodnie z wytycznymi rządowymi w okresie 6 tygodni, w dn. 13.03-4.05.2020 również wszystkie nasze salony lokalizowane w centrach handlowych zostały czasowo zamknięte. W trakcie 2 pandemii fali od 7 listopada 2020 r. centra handlowe były częściowo zamknięte, i chociaż wybrane sklepy usługowe w tym nasze salony były otwarte, przełożyło się to na niższy niż ruch klientów w naszych punktach sprzedaży.
W okresie, w którym dostęp do stacjonarnych sklepów był utrudniony lub niemożliwy, klienci zdecydowanie chętniej korzystali z zakupów online. Wysoką skuteczność kanału online wspierały m.in. kampanie marketingowe na bazie profili behawioralnych klientów oraz eventów online i off-line. Dzięki narzędziom marketing automation oraz sztucznej inteligencji klientom rekomendowane są oferty najbardziej dopasowane do ich potrzeb
Drugie półrocze 2020 roku to intensywny rozwój aplikacji Mój Orange w wersji 5 i migracja użytkowników ze starej odsłony. Nowa aplikacja charakteryzuje się dużą intuicyjnością, jest przyjazna Klientowi i znacznie ułatwia zakup ofert Orange Polska. Między innymi został uruchomiony proces przypominania klientom o niezakończonym procesie zakupowym oraz możliwość zakupu oferty Orange Love (co dotychczas nie było możliwe bezpośrednio w aplikacji.
Bardzo dobrymi wynikami w tym okresie mogła pochwalić się także Telesprzedaż, która jest realizowana przez partnerów zewnętrznych oraz własne Call Centre. Koncentrujemy się tutaj na dedykowanych kampaniach uwzględniających profile i zachowania klientów celem dostosowania najlepszej oferty. Specjalizacja oraz rozwój kompetencji doradców pozwala nam osiągać wysoką skuteczność działania, a duża koncentracja na kampaniach utrzymaniowych pozwala efektywnie zabezpieczać bazę i ograniczać ryzyko odejść klientów.
35
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Oprócz Telesprzedaży funkcjonuje również infolinia obsługowa, która łączy obsługę ze sprzedażą doradczą. Dodatkowo rozwijamy nowatorskie rozwiązanie sztucznej inteligencji dla klientów dzwoniących do Orange – bota Maxa pomagającego klientom załatwiać swoje sprawy związane z usługami Orange.
Po zniesieniu restrykcji, klienci w dużej mierze powrócili już do swoich preferencji zakupowych i to salony znów stały się najpopularniejszym kanałem sprzedaży. Orange Polska posiada 687 salonów na terenie kraju (na koniec 2019 r. było ich 710). Jesteśmy w trakcie realizacji projektu Best Retail Network (pol. Najlepsza sieć sprzedaży). Wychodząc naprzeciw potrzebom klientów rozwiązania znane wcześniej tylko z dużych salonów typu Smart Store m.in. intuicyjne i funkcjonalne wnętrze, wykorzystujemy również w mniejszych salonach. Na koniec 2020 r. już 46% naszych salonów jest zmodernizowanych w nowej wizualizacji (317 salonów). Wdrażane zmiany są doceniane przez naszych Klientów – potwierdzają to wyniki badania Kantar, które kolejny rok z rzędu pokazują że jesteśmy siecią nr 1 jeżeli chodzi o NPS transakcyjny salonów (Klienci odwiedzający salony Orange deklarują że poleciliby wizytę w salonie Orange innym osobom częściej niż robią to klienci operatorów konkurencyjnych w stosunku do swoich operatorów)
Klienci mogą również korzystać z bezpośredniego kontaktu z przedstawicielami kanału Sprzedaży Aktywnej. Orange wykorzystuje zaawansowane narzędzia geomarketingowe do efektywnego planowania obszarów pracy sprzedawców. Miejscem ich pracy są najczęściej obszary inwestycji światłowodowych w miastach.
Doładowania pre-paid są dostępne w ponad 80 tysiącach POS detalicznych (sklepy spożywcze, kioski, stacje paliw). Zachowania konsumenckie w zakresie sposobu doładowania konta zmieniają się, zmiany te przyspieszyły w dobie COVID-19. Nasi klienci coraz chętniej doładowują swoje konto pre-paid w kanałach zdalnych (poprzez serwisy transakcyjne banków, aplikacje mobilne i stronę orange.pl), w 2020 r. zanotowaliśmy 35% rok-do-roku wzrost sprzedaży doładowań we wszystkich kanałach online.
Okres pandemii pokazał że sieć dystrybucji Orange Polska jest przygotowana na każdą ewentualność. Dostępność wielu kanałów sprzedaży pozwala na spełnienie oczekiwań różnych grup klientów, niezależnie od ich preferencji i potrzeb, a także w przypadku sytuacji losowych takich jak stan pandemii.
4.10 Otoczenie regulacyjne
Rynek telekomunikacyjny w Polsce podlega regulacjom sektorowym przyjmowanym na poziomie Unii Europejskiej, a następnie przenoszonym do ustawodawstwa krajowego (w zakresie wymagającym implementacji do prawa krajowego). Nadzór nad rynkiem sprawuje krajowy organ regulacyjny – Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE). Ogólną zasadą jest podział rynku telekomunikacyjnego na odrębne rynki poszczególnych usług detalicznych i hurtowych, zwane rynkami właściwymi. UKE analizuje poziom konkurencji na każdym z tych rynków i w oparciu o wyniki analizy podejmuje decyzje o wymaganym zakresie regulacji. Orange Polska S.A. został uznany za operatora o znaczącej pozycji rynkowej i podlega obowiązkom regulacyjnym względem określonych segmentów rynku telekomunikacyjnego. Te ograniczenia regulacyjne mają znaczący wpływ na niektóre ze świadczonych przez nas usług. Na rynku komórkowym, Orange Polska S.A. i pozostali najwięksi operatorzy podlegają takim samym regulacjom.
Ponieważ świadczymy usługi milionom klientów, nasza działalność jest monitorowana przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), głównie pod kątem odpowiedniej ochrony praw konsumentów.
Jako firma jesteśmy także obowiązani stosować się do decyzji administracyjnych oraz do przepisów ogólnych.
Obowiązki regulacyjne
Zgodnie z decyzjami wydanymi przez Prezesa UKE, Orange Polska S.A. ma pozycję znaczącą (SMP) na hurtowych rynkach właściwych:
| ● | na rynku zakańczania połączeń w sieci stacjonarnej Orange Polska S.A. (tzw. FTR); |
| ● | na rynku świadczenia usług hurtowego (fizycznego) dostępu do infrastruktury sieciowej (w tym dostępu dzielonego lub w pełni uwolnionego) w stałej lokalizacji (tzw. LLU), z wyłączeniem 51 gmin, które zostały uznane za konkurencyjne w październiku 2019 r.; |
| ● | na rynku świadczenia hurtowych usług dostępu szerokopasmowego (tzw. BSA), z wyłączeniem 151 gmin, które zostały uznane za konkurencyjne w październiku 2019 r.; |
| ● | na rynku usług wysokiej jakości w stałej lokalizacji o przepływności do 2Mb/s włącznie; |
| ● | na rynku zakańczania połączeń w ruchomej publicznej sieci telefonicznej Orange Polska S.A. (tzw. MTR). |
Na rynku rozpoczynania połączeń w sieci stacjonarnej – zgodnie z decyzją deregulującą rynek, wydaną w 2018 r., obowiązki regulacyjne utrzymane były do 1 października 2020 r.
Każda z decyzji SMP Prezesa UKE określa obowiązki na poszczególnych rynkach właściwych.
36
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Orange Polska S.A. ma między innymi obowiązek przygotowywania sprawozdań z rachunkowości regulacyjnej, a w przypadku usług dostępu do infrastruktury sieciowej (LLU) i usług dostępu szerokopasmowego (BSA) – opisu kalkulacji kosztów i poddawania ich niezależnemu audytowi.
W 2020 r. Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa oraz Ernst & Young spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Consulting spółka komandytowa przeprowadziły badanie rocznego sprawozdania z prowadzonej rachunkowości regulacyjnej Orange Polska za rok 2019. Audyt zakończył się 24 sierpnia 2020 r. wydaniem opinii bez zastrzeżeń.
Dostęp do kanalizacji kablowej i budynkowej oraz do okablowania wewnątrzbudynkowego w budynkach wielorodzinnych
Prezes UKE wydał decyzje określające zasady dostępu do kanalizacji kablowej, kanalizacji budynkowej oraz okablowania wewnątrzbudynkowego w budynkach wielorodzinnych zarówno dla Orange Polska jak i dla sześciu innych największych dysponentów infrastruktury w Polsce: UPC, Vectra, Inea, Netia, Toya i Multimedia Polska. Jednocześnie trzeba zaznaczyć, iż operatorzy odwołali się od decyzji UKE, a postępowania sądowe są w toku, jednak nie wstrzymuje to wykonalności decyzji.
Dostęp do sieci stacjonarnej Orange Polska
24 grudnia 2019 r. Prezes UKE wydał decyzję zobowiązującą Orange Polska S.A. do przygotowania zmiany oferty ramowej SOR, poprzez wprowadzenie punktów styku sieci w technologii IP/SIP. Decyzja ta została zaskarżona przez Orange Polska S.A. do WSA. W dniu 23 października 2020 r. WSA wydał wyrok oddalający skargę Orange Polska. Po otrzymaniu uzasadnienia wyroku Spółka rozważy złożenie skargi kasacyjnej do NSA. Jednocześnie w związku z rygorem natychmiastowej wykonalności, Orange Polska S.A. 30 marca 2020 r. złożył do zatwierdzenia przez Prezesa UKE projekt zmiany oferty SOR. Postępowanie administracyjne jest w toku.
Decyzje zmieniające warunki świadczenia usługi BSA
Prezes UKE, na wniosek Orange Polska S.A. wydał dwie decyzje, zmieniające warunki świadczenia usługi Bitstream Access i dostosowujące je do aktualnej sytuacji rynkowej:
| ● | Decyzja z dnia 23 października 2020 r. wprowadzająca zróżnicowanie opłat za usługę BSA w zależności od tego czy usługa jest świadczona w lokalu znajdującym się w budynku o zabudowie jednorodzinnej bądź wielorodzinnej oraz aktualizująca zakres świadczonych opcji poprzez dostosowanie do aktualnej oferty detalicznej Orange Polska. |
| ● | Druga decyzja z 23 października 2020 r., w której Prezes UKE wprowadził możliwość realizacji interfejsu 100G w Punkcie Dostępu do Usługi oraz zdjęte zostały ograniczenia ilościowe dla uruchamianych interfejsów 10G. |
Możliwe zmiany w regulacjach
Regulacje Orange Polska S.A. podlegają cyklicznym przeglądom w celu dostosowania ich do bieżącej sytuacji rynkowej. Obecnie UKE prowadzi postępowanie w sprawie stwierdzenia konkurencyjności rynku usług wysokiej jakości w stałej lokalizacji o przepływności do 2Mb/s włącznie oraz potwierdzenia konkurencyjności segmentu tego rynku powyżej 2 Mb/s.
Zakańczanie połączeń w sieci stacjonarnej i mobilnej
W grudniu 2019 r. Prezes UKE wydał ponad 200 decyzji, w tym dla Orange Polska S.A., nakładających obowiązki regulacyjne na hurtowym rynku zakańczania połączeń głosowych w sieci stacjonarnej (tzw. FTR). W decyzjach, które mają charakter częściowy, nie została jeszcze określona wysokość tej stawki.
W dniu 18 grudnia 2020 r. zostało opublikowane Rozporządzenie Delegowane uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 poprzez określenie jednolitej maksymalnej ogólnounijnej stawki za zakończenie połączenia głosowego w sieci ruchomej oraz jednolitej maksymalnej ogólnounijnej stawki za zakończenie połączenia głosowego w sieci stacjonarnej. Zgodnie z Rozporządzeniem Delegowanym zostały ustalone następujące stawki za zakończenie połączeń:
| ● | Jednolita maksymalna ogólnounijna stawka za zakończenie połączenia głosowego w sieci ruchomej będzie wynosić 0,2 eurocenta za minutę od 1 stycznia 2024 r. Przewidziana jest następująca ścieżka dojścia do tego poziomu: |
| o | 0,7 ec/min – szacujemy że ta stawka będzie obowiązywać od 1 maja 2021 r., |
| o | 0,55 ec/min – od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r., |
| o | 0,4 ec/min – od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. |
37
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
| ● | Jednolita maksymalna ogólnounijna stawka za zakończenie połączenia głosowego w sieci stacjonarnej będzie wynosić 0,07 ec/min od 1 stycznia 2022 r. Do tego czasu w Polsce będzie obowiązywać stawka przejściowa na poziomie 0,111 ec/min (0,5 gr/min). Szacujemy że stawka ta będzie obowiązywać od 1 maja 2021 r. |
Zmiana prawa telekomunikacyjnego
Do dnia 21 grudnia 2020 r. wszystkie kraje członkowskie UE były zobowiązane do zaimplementowania w prawodawstwie krajowym tzw. Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z dnia 11 grudnia 2018 r.). Prace nad wdrożeniem zmian prawnych istotnych dla sektora telekomunikacyjnego są nadzorowane przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów , która prowadzi proces legislacyjny nowej ustawy regulującej funkcjonowanie rynku telekomunikacyjnego: ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej.
Dopłata do usługi powszechnej
W latach 2006-2011 Orange Polska S.A. był operatorem wyznaczonym do świadczenia usługi powszechnej, w skład której wchodziły m.in. usługi: przyłączenia do sieci stacjonarnej, połączeń krajowych i międzynarodowych (w tym połączenia do Internetu i usługa faksu), świadczenie usług za pomocą aparatów samoinkasujących oraz informacja o numerach. W związku z nierentownością świadczenia tych usług, Orange Polska S.A. wnioskował do UKE o dopłatę.
Prezes UKE w decyzjach wydawanych w latach 2007-2012 przyznał dopłaty w wysokości 137 mln zł, co było niższą kwotą od tej, o którą wnioskował Orange Polska S.A., dlatego Spółka skorzystała z prawa do odwołania.
W konsekwencji wyroków sądów, UKE wydał decyzje przyznające Orange Polska S.A. dodatkowe dopłaty do usługi powszechnej za lata 2006-2010 w wysokości 194 mln zł. Kwoty te obejmują również część pokrywaną przez Orange Polska S.A. Decyzje zostały zaskarżone do sądu przez innych operatorów.
Równolegle trwają też postępowania w sprawie ustalenia indywidualnych kwot dopłat należnych od przedsiębiorców zobowiązanych do udziału w dopłacie do usługi powszechnej.
Wszystkie decyzje indywidualne dotyczące pierwotnie przyznanych dopłat za lata 2006-2011 zostały wydane i przeważająca część wpłat została już przekazana Orange Polska S.A. Trwają jeszcze analogiczne postępowania dla dopłat dodatkowych za lata 2006-2010.
Z pierwotnie przyznanych dopłat za lata 2006-2011 Orange Polska S.A. otrzymał w 2020 r. 4,8 mln zł. Pozostało do wpłaty 1,3 mln.
Istotne zmiany prawa
W 2020 r. nastąpiły zmiany otoczenia prawnego, zarówno w zakresie prawa ogólnego, jak również przepisów odnoszących się bezpośrednio do sektora telekomunikacyjnego – część z nich była wprowadzana w trybie pilnym w związku z występowaniem stanu epidemii na terenie całego kraju. Zmiany otoczenia prawnego pociągają za sobą konieczność stałego i starannego monitorowania, jak również mogą wymagać zapewnienia środków na wdrożenie nowych przepisów.
Prawo krajowe:
| ● | 1 stycznia 2020 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku, w którym ustalono wartości zgodnie z poziomami określonymi w Zaleceniu Rady 1999/519/EC, opierającym się na wytycznych Międzynarodowej Komisji Ochrony przed Promieniowaniem Niejonizującym (ICNIRP). |
| ● | 19 lutego 2020 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 17 lutego 2020 r. w sprawie sposobów sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. |
| ● | 29 grudnia 2020 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 22 czerwca 2020 r. w sprawie minimalnych środków technicznych i organizacyjnych oraz metod, jakie przedsiębiorcy telekomunikacyjni są obowiązani stosować w celu zapewnienia bezpieczeństwa lub integralności sieci lub usług. |
| ● | 28 sierpnia 2020 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia 2020 r. w sprawie planu działań przedsiębiorcy telekomunikacyjnego w sytuacjach szczególnych zagrożeń. |
38
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Zmiany prawne związane z epidemią COVID-19, m.in.:
| ● | 8 marca 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. |
| ● | 31 marca 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, która zawiera głównie rozwiązania ogólnogospodarcze. |
| ● | 18 kwietnia 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, która stanowiła uzupełnienie rozwiązań uprzednio przyjętych oraz wprowadziła zmiany bezpośrednio dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych, m.in. dotyczące przekazywania na żądanie Ministra Cyfryzacji niektórych danych lokalizacyjnych, a także obowiązek umożliwienia nieograniczonego dostępu (bez wpływu na limit transmisji danych) do stron internetowych wskazanych w wykazie Ministra Cyfryzacji. |
| ● | 16 maja 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, która wprowadziła regulacje oddziałujące na sektor telekomunikacyjny, które dotyczyły kadencji Prezesa UKE, procedur selekcyjnych w zakresie częstotliwości radiowych, bezpieczeństwa sieci 5G, a także częściowego wdrożenia do ustawy – Prawo Telekomunikacyjne przepisów Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej w zakresie niektórych uprawnień abonentów (wejście w życie przepisów – 21 grudnia 2020 r.). |
| ● | 24 czerwca 2020 r. weszła w życie ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19. |
| ● | W związku z występowaniem na terenie Polski choroby COVID-19, w drodze rozporządzenia wprowadzono w okresie od 14 do 20 marca 2020 r. stan zagrożenia epidemicznego (rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego), natomiast od 20 marca 2020 r. obowiązuje stan epidemii (rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii). Od 14 marca kolejne zmiany legislacyjne w formie rozporządzeń wprowadzały ograniczenia, nakazy i zakazy w związku z wystąpieniem stanu epidemii, obowiązujące osoby fizyczne jak i przedsiębiorców. |
Obecnie na różnym etapie legislacyjnym trwają prace nad następującymi kluczowymi aktami prawnymi, mogącymi mieć wpływ na Orange Polska:
| ● | Projekt ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej oraz ustawy wprowadzającej ustawę – Prawo komunikacji elektronicznej. |
| ● | Projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 8 lipca 2019 r. w sprawie harmonogramu rozdysponowania określonych zasobów częstotliwości użytkowanych jako cywilne w użytkowaniu cywilnym lub cywilno-rządowym, wyznaczającego nowy termin dystrybucji pasma 3,7 GHz. |
| ● | 21 stycznia 2021 r. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów opublikowała nowy tekst projektu ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa oraz ustawy – Prawo telekomunikacyjne, przeznaczony do dalszych prac na poziomie rządowym. Zarówno pierwotny projekt jak i jego zmodyfikowana wersja zakładają m.in. wprowadzenie mechanizmu oceny dostawców urządzeń i oprogramowania oraz określają konsekwencje związane z uznaniem danego dostawcy za dostawcę wysokiego ryzyka. Projekt zawiera również nowe przepisy – niepoddane wcześniej konsultacjom publicznym – dotyczące tzw. operatora sieci komunikacji strategicznej oraz sposobu alokacji częstotliwości. |
Prawo Unii Europejskiej:
| ● | Od 2017 r. trwają dyskusje Rady UE nad Rozporządzeniem dot. prywatności i łączności elektronicznej (ePrivacy), w związku z brakiem zgody państw członkowskich co do treści aktu. |
| ● | Zakończone zostały prace nad pakietem legislacyjnym dotyczącym nowej perspektywy finansowej na lata 2021-2027. Równolegle trwają prace nad NextGeneration EU jako nowym instrumentem wsparcia finansowego w reakcji na pandemię Covid-19. Ma on zostać finalnie przyjęty w 2021 r. |
39
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
| ● | W 2020 r. Komisja Europejska rozpoczęła prace związane z procesem rewizji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/61/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej. Prace mają być kontynuowane także w 2021 r. |
| ● | 15 grudnia 2020 r. Komisja Europejska przedstawiła propozycję pakietu zmian prawnych w obszarze europejskiej przestrzeni cyfrowej: akt prawny o usługach cyfrowych (Digital Services Act) oraz akt prawny o rynkach cyfrowych (Digital Market Act). |
4.11 Roszczenia i spory, kary i postępowania
Informacje o istotnych karach, postępowaniach i roszczeniach przeciwko spółkom Grupy, jak również o kwestiach związanych z powstaniem Orange Polska S.A. znajdują się w Nocie 30 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego za 2020 r.
5 WAŻNIEJSZE OSIĄGNIĘCIA GRUPY W DZIEDZINIE BADAŃ I ROZWOJU
Polskie Orange Labs należą do międzynarodowej sieci Orange Labs, w skład której wchodzą jednostki badawczo-rozwojowe i laboratoria Orange.
Polskie Orange Labs są odpowiedzialne za definiowanie i zarządzanie rozwojem architektury sieci stacjonarnej, mobilnej i wybranych systemów IT, a także za definiowanie planów rozwoju sieci i odpowiednich koncepcji technicznych. Ważnym elementem działalności jednostki jest również proces tworzenia, wyboru i wdrażania innowacji, obejmujący współpracę z partnerami zewnętrznymi i realizację prac badawczo - rozwojowych dla Orange Polska i Grupy Orange.
Najważniejsze osiągnięcia realizowane w Orange Labs Poland w 2020 r., w tym również realizowane dla Orange S.A.:
AI for network management – opracowanie praktycznego rozwiązania „AI-driven Network Capacity Planning System”, które za pomocą metod sztucznej inteligencji przewiduje kierunki rozwoju i rozbudowy sieci Orange Polska. Rozwiązanie przewiduje wzrosty ruchu na poszczególnych linkach w okresach nadchodzących 3, 6, 9-ciu i 12-miesięcy oraz symuluje skutki potencjalnych awarii elementów sieci.
End-to-end open source RAN network – uruchomienie radiowej sieci dostępowej pracującej na bazie Open Air Interface zgodnie ze standardem 3GPP EUTRAN Rel-8, w tym zestawienie połączenia radiowego pomiędzy tą siecią a komercyjnym terminalem LTE. Wydajność połączenia została potwierdzona testami speedtest.net. Rozwiązane całkowicie oparte o oprogramowanie typu open source.
Edge IoT – opracowanie architektury Edge IoT, zapewniającej kompatybilność z obecnymi systemami oraz platformami IoT. Przeprowadzenie testów oraz ewaluacji dostępnych na rynku rozwiązań komercyjnych i open source, w celu sprawdzenia możliwości wykorzystania ich w modelu Edge IoT. Opracowanie scenariuszy usług we współpracy z dostawcami, jednostkami biznesowymi oraz klientami.
Bezpieczeństwo klientów przemysłowych w MEC (w ramach domeny badawczej Trust & Security) - prace badawcze związane ze wsparciem dla transformacji Industry 4.0 poprzez zapewnienie bezpiecznego hostingu aplikacji klientów przemysłowych w Multi-access Edge Computing. Zdefiniowanie głównych wyzwań w zakresie bezpieczeństwa i ocena zagrożeń dla 5G MEC jako ważny krok do właściwego uwzględnienia zidentyfikowanych potrzeb bezpieczeństwa klientów przemysłowych. Przygotowanie wstępnych rekomendacji bezpieczeństwa w celu zapewnienia przyszłej budowy bezpiecznej infrastruktury MEC (secured by design). Eksperymenty dotyczące metod wykrywania incydentów w MEC oparte na wykorzystaniu ML/AI (na własnym, rozszerzonym, środowisku eksperymentalnym) - w kierunku usług bezpieczeństwa dla klientów przemysłowych oraz ich orkiestracji.
Realizacja praktyczna konceptu – Automatycznie Personalizującej się Usługi. Przeprowadzono szereg prac badawczych umożliwiających zbadanie nowego podejścia do personalizacji usług. Dowolna usługa elektroniczna, np. aplikacja na smartfona będzie mogła sama adaptować się do potrzeb użytkownika odczytanych z jego profilu osobowości automatycznie wyliczonego z dostępnych w telefonie danych. Innowacyjność rozwiązania polega na tym, że automatyzacji dostosowania wyglądu, komunikacji i kontentu można dokonać już od pierwszego użycia co ma kluczowe znaczenie np. przy zapobieganiu odrzucenia produktu przy pierwszym złym wrażeniu z kontaktu z usługą.
Home’in – Sensitive Home. Rozwój i ewolucja rozwiązania Sensitive Home – cyfrowego współodczuwającego domu, który dostosowuje się do osobowości i emocji mieszkańców, interaktywnie reaguje na ich potrzeby, a równocześnie w
40
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
pełni respektuje wymagania dotyczące prywatności i bezpieczeństwa danych generowanych w środowisku domowym. Praca nad prototypem usługi w wersji stand-alone oraz zwirtualizowanej.
NLPOL – Przygotowanie modeli Machine Learningowych do rozpoznawaniu 6 podstawowych emocji z tekstu, według podejścia Ekmana: radość, złość, smutek, strach, obrzydzenie, zdziwienie. Oddzielnie modele dla języka polskiego, francuskiego oraz model dwujęzyczny. Modele wykorzystane na platformie Home In. Przygotowanie modeli Machine Learningowych do wyznaczania wydźwięku z tekstu: pozytywny, negatywny, neutralny, miks.
41
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
42
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
6 ZMIANY ORGANIZACYJNE W 2020 ROKU
6.1 Struktura Grupy na dzień 31 grudnia 2020
Opis organizacji Grupy został przedstawiony w nocie 1.2 do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego za 2020 rok.
6.2 Zmiany w strukturze organizacyjnej Orange Polska S.A.
W 2020 r. w Orange Polska S.A. miały miejsce zmiany struktur obszarów: Human Capital, Finanse, Rynek Hurtowy i Sprzedaż Nieruchomości, Strategia i Sprawy Korporacyjne, Doświadczenia Klientów oraz IT. Celem tych zmian było zwiększenie efektywności ww. obszarów oraz zaadresowanie potrzeb biznesowych.
6.2.1 Zarząd Orange Polska S.A.
W 2020 r. skład Zarządu Orange Polska zmienił się. Na dzień 31 grudnia 2020 r. Zarząd był ośmioosobowy, a poszczególnym Członkom Zarządu przyporządkowane są następujące sprawy Spółki do bezpośredniego prowadzenia:
| ● | Prezes Zarządu, |
| ● | Wiceprezes Zarządu ds. Rynku Biznesowego, |
| ● | Członek Zarządu ds. Doświadczeń Klientów, |
| ● | Członek Zarządu ds. Rynku Hurtowego i Sprzedaży Nieruchomości, |
| ● | Członek Zarządu ds. Sieci i Technologii, |
| ● | Członek Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych, |
| ● | Członek Zarządu ds. Human Capital, |
| ● | Członek Zarządu ds. Finansów. |
Z dniem 27 stycznia 2020 r. Maciej Nowohoński rozpoczął zarządzanie Rynkiem Klientów-Operatorów, którego nazwa z dniem 15 lutego 2020 r. uległa zmianie na Rynek Hurtowy.
Z dniem 31 marca 2020 r. Maciej Nowohoński, dotychczas zarządzający Funkcją Finanse oraz Rynek Hurtowy, objął stanowisko Członka Zarządu ds. Rynku Hurtowego i Sprzedaży Nieruchomości. Zarządzanie Funkcją Finanse objął Jacek Kunicki jako Dyrektor Wykonawczy ds. Finansów, dotychczas Dyrektor Kontrolingu. W dniu 21 lipca 2020 r. Jacek Kunicki został powołany przez Radę Nadzorczą w skład zarządu Spółki.
Z dniem 1 listopada 2020 r. Prezes Zarządu Julien Ducarroz rozpoczął jednoczesne zarządzanie Funkcją Rynek Konsumencki.
6.2.2 Jednostki organizacyjne Orange Polska S.A.
W 2020 r. zmniejszeniu uległa liczba jednostek organizacyjnych z 78 do 77 (zmniejszenie liczby jednostek w funkcjach Zasoby Ludzkie, Strategia i Sprawy Korporacyjne oraz zwiększenie o 1 jednostkę w funkcji IT).
Na dzień 31 grudnia 2020 r. w strukturze Orange Polska funkcjonowało 77 jednostek organizacyjnych, bezpośrednio raportujące do:
| 1) | Prezesa Zarządu – 8 jednostek organizacyjnych (jednostki funkcji Rynek Konsumencki – 7 jednostek, raportują bezpośrednio do Prezesa Zarządu), |
| 4) | Członka Zarządu ds. Sieci i Technologii – 13 jednostek organizacyjnych, |
| 7) | Członka Zarządu ds. Rynku Hurtowego i Sprzedaży Nieruchomości – 8 jednostek organizacyjnych, |
43
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Funkcja Finanse podlega Członkowi Zarządu ds. Finansów, natomiast Funkcja Rynek Hurtowy podległa Członkowi Zarządu ds. Rynku Hurtowego i Sprzedaży Nieruchomości. W ramach wymienionych Funkcji doszło do przeniesienia jednostki Sprzedaż Nieruchomości z Funkcji Finanse do Funkcji Rynek Hurtowy.
6.2.3 Zmiany w strukturach organizacyjnych jednostek zależnych Orange Polska S.A.
W 2020 r. nie było znaczących zmian w strukturach organizacyjnych jednostek zależnych Orange Polska S.A.
6.3 Zmiany właścicielskie w Grupie w 2020 r.
Poza podpisaniem umowy nabycia spółki Craftware sp. z o.o., opisanym w punkcie 4.6, w 2020 r. Grupa nie przeprowadzała znaczących zmian własnościowych.
6.4 Akcjonariat Orange Polska
Na dzień 31 grudnia 2020 r., kapitał zakładowy Spółki wynosił 3.937 mln złotych i był podzielony na 1.312 mln w pełni opłaconych akcji zwykłych na okaziciela o wartości nominalnej 3 złote każda.
Struktura własnościowa kapitału zakładowego na dzień 17 lutego 2021 r. była następująca:
Liczba głosów | Udział w ogólnej |
| ||||||||||||||
|
|
|
| na Walnym |
|
| liczbie głosów |
|
| Wartość |
|
| ||||
Liczba | Zgromadzeniu | na Walnym | nominalna | Udział | ||||||||||||
Akcjonariusz | posiadanych | Orange Polska | Zgromadzeniu | posiadanych | w kapitale |
| ||||||||||
akcji (w szt.) | S.A. | Orange Polska | akcji (w zł) | zakładowym |
| |||||||||||
S.A. |
| |||||||||||||||
Orange S.A. | 664.999.999 | 664.999.999 | 50,67 | % | 1.994.999.997 | 50,67 | % | |||||||||
Pozostali akcjonariusze | 647.357.480 | 647.357.480 | 49,33 | % | 1.942.072.440 | 49,33 | % | |||||||||
RAZEM | 1.312.357.479 | 1.312.357.479 | 100,00 | % | 3.937.072.437 | 100,00 | % |
Na dzień 17 lutego 2021 r. Orange S.A. posiadało 50,67% akcji Spółki.
Orange S.A. jest jednym z największych na świecie wiodących operatorów telekomunikacyjnych, którego przychody w na koniec 2019 r. wyniosły 42,2 mld euro.
W trzecim kwartale 2020 r. przychody Grupy Orange wyniosły 10,6 mld euro, co oznacza wzrost o 0,8% rok do roku w stosunku do danych porównywalnych. Wzrost ten był napędzany dynamiką w sprzedaży usług, w szczególności w sprzedaży hurtowej usługi dzięki współfinansowaniu sieci światłowodowej we Francji oraz usług konwergentnych, które wzrosły odpowiednio 5,7% i 1,5%.
Francja, Afryka i Bliski Wschód miały pozytywny wpływ, odpowiednio wzrost o 3,1% i 5,1% (w porównaniu do wzrostu o 2,7% i 1,3% w drugim kwartale), podczas gdy Europejska część Grupy Orange (w tym Hiszpania) nadal znajdowała się pod presją, aczkolwiek z tendencją do poprawy. W ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy roku wzrost przychodów wyniósł 0,5%.
W całej Grupie Orange było 10,9 mln klientów konwergentnych na dzień 30 września 2020 r., co oznacza wzrost o 2,1% w stosunku do roku rok do roku, wspierany przez stały silny wzrost w Europie.
Z usług mobilnych korzystało 211,9 mln klientów na dzień 30 września 2020 r., co oznacza wzrost o 2,5% rok do roku, w tym 76,2 mln klientów kontraktowych, wzrost o 4,0%. Z usług telefonii stacjonarnej korzystało 45,1 mln klientów na dzień 30 września 2020 r., co oznacza spadek o 1,4%rok do roku głównie ze względu na 12,8% spadek w stacjonarnych dostępach wąskopasmowych - pomimo utrzymującego się bardzo silnego wzrostu (wzrost o 21,9%) w szybkich dostępach szerokopasmowych.
Orange S.A. jest również wiodącym dostawcą globalnych usług IT i telekomunikacyjnych dla przedsiębiorstw wielonarodowych, pod marką Orange Business Services. W dziedzinie usług w chmurze i cyberbezpieczeństwa, dzięki przejęciom SecureData i SecureLink, Orange S.A. stał się europejskim liderem. Orange S.A. jest notowana na giełdzie Euronext w Paryżu (symbol ORA) oraz na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (symbol ORAN).
Na dzień 31 grudnia 2020 r. Spółka nie posiadała informacji o istniejących umowach lub innych zdarzeniach, w wyniku których mogą nastąpić zmiany w strukturze akcjonariatu.
W 2020 r. Orange Polska S.A. nie emitował akcji pracowniczych.
44
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
6.5 Organy zarządzające i nadzorujące jednostki dominującej
Szczegółowe informacje dotyczące Zarządu i Rady Nadzorczej Orange Polska znajdują się w punkcie 9 niniejszego Sprawozdania.
6.5.1 Akcje Orange Polska będące w posiadaniu osób zarządzających i nadzorujących Orange Polska
Osoby Zarządzające
Na dzień 17 lutego 2021 r.:
- pani Jolanta Dudek, Członek Zarządu Spółki, posiadała 8.474 akcji Orange Polska S.A.
- pan Piotr Jaworski, Członek Zarządu Spółki, posiadał 673 akcje Orange Polska S.A.
- pan Maciej Nowohoński, Członek Zarządu Spółki, posiadał 25.000 akcji Orange Polska S.A.
Pozostali Członkowie Zarządu nie posiadali akcji Orange Polska S.A. na dzień 17 lutego 2021 r.
Akcje lub udziały w podmiotach powiązanych
Bożena Leśniewska1.797 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Witold Drożdż1.717 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Jolanta Dudek1.797 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Piotr Jaworski1.967 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Jacek Kowalski2.067 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Jacek Kunicki 859 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Maciej Nowohoński1.717 akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Osoby Nadzorujące
Na dzień 17 lutego 2021 r. osoby nadzorujące Orange Polska S.A. nie były w posiadaniu akcji Spółki.
Akcje lub udziały w podmiotach powiązanych
Ramon Fernandez24.155akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Marc Ricau 859akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Thierry Bonhomme15.830akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Eric Debroeck 8.049akcji Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
Marie-Noëlle Jégo-Laveissière13.224akcje Orange S.A. o wartości nominalnej 4 EUR.
6.5.2 Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy
W dniu 17 czerwca 2020 r. Zwyczajne WZA między innymi:
| - | zatwierdziło sprawozdanie Zarządu z działalności Spółki Orange Polska S.A. oraz Grupy Kapitałowej Orange Polska w roku obrotowym 2019, |
| - | zatwierdziło sprawozdanie finansowe Spółki Orange Polska S.A. za rok obrotowy 2019, |
| - | zatwierdziło skonsolidowane sprawozdanie finansowe za rok obrotowy 2019, |
| - | udzieliło członkom organów Orange Polska S.A. absolutorium z wykonania przez nich obowiązków w roku obrotowym 2019, |
| - | podjęło uchwałę w sprawie w sprawie podziału zysku Spółki Orange Polska S.A. za rok obrotowy 2019, na podstawie której zysk netto Spółki Orange Polska S.A. w kwocie 88 282 929,11 zł wykazany w sprawozdaniu finansowym Spółki za rok obrotowy 2019 przeznaczony został na kapitał rezerwowy. |
| - | nie podjęło uchwały w sprawie wypłaty dywidendy w 2020 r., uznając inwestycje w długoterminowe budowanie wartości za priorytet. |
6.6 Zatrudnienie
Według stanu na 31 grudnia 2020 r. zatrudnienie w Grupie Orange Polska wynosiło 11 381 etatów. W stosunku do stanu z końca grudnia 2019 r. poziom zatrudnienia w Grupie Orange Polska obniżył się o 8%.
Obniżenie zatrudnienia w Orange Polska to głównie efekt realizacji Umowy Społecznej zawartej na lata 2020-2021 w Orange Polska S.A. W ramach Umowy Społecznej w 2020 r. ze spółki odeszło 1180 osób. Wysokość średniej odprawy
45
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
dla pracowników Orange Polska S.A. odchodzących w ramach Umowy Społecznej wyniosła w 2020 r. 85,2 tys. zł.
W 2020 r. rekrutacja zewnętrzna w Orange Polska wyniosła 240 osób. Rekrutacje dotyczyły głównie stanowisk sprzedażowych i pracowników obsługi klienta.
6.6.1 Umowa Społeczna
W dniu 12 grudnia 2019 r. Zarząd Orange Polska S.A. podpisał z Partnerami Społecznymi nową Umowę Społeczną. Umowa Społeczna obowiązuje przez okres 2 lat tj. w latach 2020-2021, określa m.in. wielkość odejść dobrowolnych na 2 lata na poziomie 2.100 osób oraz pakiet finansowy dla pracownika odchodzącego z Orange Polska S.A. w ramach odejść dobrowolnych. Przewiduje także możliwość podwyżek wynagrodzeń zasadniczych (3,5% w roku 2020 i w roku 2021), wysokość dodatkowego odszkodowania dla pracowników, którzy osiągną wiek emerytalny w ciągu najbliższych czterech lat, a także określa miejsce i rolę mobilności wewnętrznej przy wsparciu programu alokacyjnego, stwarza pracownikom, z którymi pracodawca zamierza rozwiązać umowę o pracę możliwości skorzystania z udziału w programie wsparcia w poszukiwaniu pracy na rynku (outplacement). Zapisy Umowy Społecznej 2020-2021 przewidują również kontynuowanie programu „przyjazne środowisko pracy” oraz utrzymanie pakietu opieki medycznej.
W ramach wynegocjowanego Porozumienia określono dla Orange Polska S.A. limit odejść pracowników w 2020 r. na poziomie 1.250, a także zasady odejść dobrowolnych w 2020 r. i wysokości odpraw oraz dodatkowych odszkodowań dla pracowników odchodzących w 2020 r. Porozumienie określa również zasady i kryteria doboru jakie pracodawca będzie stosował wobec pracowników, którym będzie wypowiadał umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników. Wartość pakietu przypadająca na odchodzącego pracownika będzie zależała od stażu pracy w Grupie zgodnie z Ponadzakładowym Układem Zbiorowym Pracy dla pracowników Orange Polska S.A.
W dniu 4 czerwca 2020 r. Zarząd Orange Polska S.A. zawarł z Sygnatariuszami Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Orange Polska z dnia 25 czerwca 1998 roku (PUZP), Protokół Dodatkowy nr 9 do PUZP, który został zarejestrowany przez ministra właściwego do spraw pracy w dniu 13 lipca 2020 r. Zgodnie z ww. Protokołem, od 2022 roku pracownikom nie będzie przysługiwała nagroda jubileuszowa z tytułu długoletniej pracy, a wysokość odpisu podstawowego na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych będzie obliczana zgodnie z ustawą o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
W dniu 23 czerwca 2020 r. Zarząd Orange Polska S.A. podpisał z Partnerami Społecznymi Porozumienie dotyczące zmian do Umowy Społecznej 2020-2021. Zmiany w Umowie Społecznej są jednym z działań podejmowanych przez Spółkę, które mają na celu częściowe zrekompensowanie negatywnego wpływu pandemii COVID-19 na realizację celów biznesowych Orange Polska. Zgodnie z wynegocjowanym Porozumieniem, poziom podwyżek wynagrodzeń zasadniczych w roku 2020 został zmniejszony z 3,5% do 1,0% wraz ze zmianą procesu ich przyznawania (kryterium: zmiana widełek płacowych, program certyfikacji w obszarze Sprzedaży, utrzymywanie kluczowych stanowisk pracy). Porozumienie stanowi także o przesunięciu środków z Centralnego Funduszu w wysokości 8 mln zł na zwiększenie dofinansowania programu Akademii Witalności Orange ze szczególnym uwzględnieniem kontynuacji projektu Przyjazne Środowisko Pracy. Pracodawca zobowiązał się również do minimalizacji liczby wręczanych wypowiedzeń z tytułu zwolnień grupowych do końca 2020 roku co oznacza, że limit odejść pracowników w roku 2020, który został w Umowie Społecznej ustalony na maksymalnie 1.250 osób, nie zostanie w pełni wykorzystany. Bez zmian pozostają warunki dotyczące wysokości odpraw oraz dodatkowych odszkodowań dla odchodzących pracowników określone w Umowie Społecznej jak również poziom możliwych podwyżek wynagrodzeń zasadniczych w roku 2021 oraz limit odejść określony w Umowie Społecznej łącznie na lata 2020-2021.
W dniu 8 grudnia 2020 r. zostało zawarte z Partnerami Społecznymi Porozumienie określające szczegółowe zasady postępowania w sprawach realizacji w roku 2021 Umowy Społecznej 2020-2021. W ramach wynegocjowanego Porozumienia na rok 2021 określono dla Orange Polska S.A. limit odejść pracowników na poziomie 920 a także zasady odejść dobrowolnych. Wskazany na rok 2021 limit odejść zawarty jest w maksymalnej liczbie odejść jaka została określona na 2 lata w Umowie Społecznej 2020-2021. Wysokości odpraw, dodatkowych odszkodowań dla pracowników odchodzących w 2021 roku są zgodne z postanowieniami zawartymi w Umowie Społecznej 2020-2021. Porozumienie na rok 2021 określa również zasady i kryteria doboru jakie pracodawca będzie stosował wobec pracowników, którym będzie wypowiadał umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników. Bez zmian pozostaje wartość pakietu przypadająca na odchodzącego pracownika, która będzie zależała od stażu pracy w Grupie zgodnie z Ponadzakładowym Układem Zbiorowym Pracy dla pracowników Orange Polska S.A.
W dniu 5.02.2021 r. Orange Polska S.A. zawarł ze związkami zawodowymi uzgodnienie zmieniające wzrost wynagrodzeń zasadniczych w 2021 r. Zgodnie z zapisami zawartymi w Umowie Społecznej na lata 2020-2021, wzrost wynagrodzeń zasadniczych w 2021 roku dla pracowników Orange Polska S.A., objętych PUZP miał wynieść 3,5%. Zgodnie z zawartym uzgodnieniem wyniesie 3,8% i zacznie obowiązywać od 1 sierpnia 2021 r. (wcześniej miał obowiązywać od 1 lipca 2021 r.).
46
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
47
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
7 SYSTEM ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W ORANGE POLSKA
Orange Polska jest narażona na ryzyko zewnętrzne i wewnętrzne o wielorakim charakterze, które może mieć wpływ na realizację założonych celów. W związku z tym, w Grupie funkcjonuje system zarządzania ryzykiem, który zapewnia identyfikację, ocenę i zarządzanie czynnikami ryzyka. System ten został opracowany na podstawie normy ISO 31000:2018, a dla Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji stosuje się normę ISO 27005. Osoby kierujące poszczególnymi obszarami i funkcjami biznesowymi są odpowiedzialne za ocenę i zarządzanie ryzykiem, w tym identyfikację nowych i nasilających się czynników, monitorowanie ryzyka i skuteczności mechanizmów kontrolnych oraz przekazywanie odpowiednich raportów. Wszelkie zdarzenia są rozpatrywane w kontekście potencjalnego wpływu na realizację celów biznesowych Grupy.
Rys. 1. Struktura systemu zarządzania i sprawozdawczości w odniesieniu do zarządzania ryzykiem w Orange Polska .
Przy ocenie ryzyka uwzględniane jest prawdopodobieństwo oraz wpływ zajścia określonych zdarzeń na sytuację finansową, wizerunek przedsiębiorstwa, ciągłość działania oraz życie i zdrowie ludzi. W przypadku, gdy konsekwencje wystąpienia ryzyka mają wpływ zarówno np. finansowy jak i wizerunkowy, wycenia się je według najbardziej negatywnego skutku.
Dodatkowo, identyfikowane ryzyka są agregowane w grupy sobie podobnych (tzw. klastry) dla zachowania spójnego i efektywnego zarządzania ryzykami w całej Grupie Orange Polska. Proces oceny ryzyk jest zarządzany przez
48
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
koordynatorów poszczególnych domen i został zobrazowany poniżej na Rys 2. Podział ryzyk na domeny ryzyk operacyjnych, utraty informacji, ciągłości działania, compliance, fraud oraz społecznych zapewnia jednolite i obiektywne podejście do oceny ryzyk o zbliżonych konsekwencjach (analiza przyczynowo-skutkowa).
Do ryzyk kluczowych, mających potencjalnie największy negatywny wpływ na Grupę, przypisywane są działania mitygujące mające na celu zapobieżenie powstaniu strat lub ich zminimalizowanie. Skuteczność tych działań jest weryfikowana na bieżąco, a w razie potrzeby działania są korygowane. Ryzyka oraz przypisane im akcje mitygujące stanowią jedno ze źródeł wykorzystywanych do przygotowania Rocznego Planu Audytu Wewnętrznego. Do wyceny i raportowania ryzyka stosowane są m.in. mapy ryzyka (z ang. Heat map), które ilustrują stopień zagrożenia ze strony poszczególnych zdarzeń. Rada Nadzorcza otrzymuje coroczne sprawozdania z wynikami oceny kluczowych ryzyk. W 2020 r. Rada Nadzorcza otrzymała takie sprawozdanie w lipcu.
Przykładowa mapa ryzyk stosowana jako jedno z narzędzi do komunikacji. Ten konkretny przykład prezentuje ryzyko mające średni wpływ wizerunkowy, natomiast krytyczny dla zachowania ciągłości świadczenia usług. Przez to całe ryzyko byłoby ocenione na bardzo wysokie.
49
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Rys. 2. Proces zarządzania ryzykiem w Orange Polska ma przebieg zobrazowany na poniższym schemacie.
7.1 RYZYKA WPŁYWAJĄCE NA DZIALALNOŚĆ OPERACYJNĄ ORANGE POLSKA
7.1.1 Wpływ pandemii COVID-19 na działalność Orange Polska
Pandemia miała i ma nadal niekorzystny wpływ na wyniki Grupy. Niższy popyt ze strony klientów w połączeniu z zamrożeniem gospodarki i wynikającym z niego zamknięciem znacznej części stacjonarnych punktów sprzedaży (od połowy marca do początku maja) przyczyniły się do niższej niż wcześniej oczekiwano sprzedaży nowych usług oraz miały znaczący wpływ na sprzedaż sprzętu (przychody ze sprzedaży sprzętu zmniejszyły się 2020 r. o 13% w ujęciu rocznym). Czynniki te wpłynęły na tempo monetyzacji strategii „więcej za więcej”, wdrożonej przez Grupę w ubiegłym roku. Zamknięcie granic i ograniczenia w przemieszczaniu się osób wpłynęły na przychody z roamingu międzynarodowego, które spadły w zeszłym roku o 40%, co miało niekorzystny wpływ głównie na przychody z usług wyłącznie komórkowych. Nastąpiło spowolnienie na rynku usług IT i integracyjnych oraz istotnie wyhamował rynek nieruchomości, gdzie aktywnie staramy się sprzedawać nasze nieruchomości w ramach transformacji bazy aktywów.
Pandemia wywiera znaczący negatywny wpływ na polską gospodarkę. Szacuje się, że w 2020 r. PKB Polski spadł o 2,8%. Panuje niepewność co do przebiegu pandemii w 2021 r. i powrotu do wzrostu gospodarczego. Kryzys gospodarczy ma niekorzystny wpływ na działalność niektórych klientów Orange Polska, głównie na rynku biznesowym. Nie miało to istotnego wpływu na wyniki w roku 2020, natomiast jest ryzyko, że może to mieć wpływ na wyniki Grupy w bieżącym roku. Aby uwzględnić to ryzyko, Orange Polska zwiększył wartość rezerwy na należności o 25 mln zł ze względu na wyższe ryzyko ściągalności.
Zarząd podjął dodatkowe działania w celu częściowego zrównoważania niekorzystnego wpływu pandemii na realizację celów biznesowych Spółki. W szczególności, w dniu 4 czerwca 2020 r. poinformowaliśmy o wynegocjowaniu zmian w Ponadzakładowym Układzie Zbiorowym Pracy w zakresie nagród jubileuszowych z tytułu długoletniej pracy. Zmiany te umożliwiły rozwiązanie rezerw z tytułu świadczeń pracowniczych w wysokości 64 mln zł. Powiększyło to zyski Orange Polska w 2020 r., a ponadto umożliwi niższe wypływy gotówki w nadchodzących latach. Również w czerwcu Orange Polska podpisał ze związkami zawodowymi porozumienie dotyczące zmian do Umowy Społecznej. W szczególności, zgodnie z tym porozumieniem, poziom podwyżek wynagrodzeń zasadniczych w roku 2020 został zmniejszony z 3,5%
50
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
do 1,0%. Podjęto także środki w celu zwiększenia efektywności kosztowej, wykraczające poza zakres działań zaplanowanych w ramach trwającej transformacji działalności. Aby utrzymać ekonomiczne nakłady inwestycyjne (eCapex) w zakładanym przedziale (1,7-1,9 mld zł), Grupa optymalizuje wydatki inwestycyjne w celu zrównoważenia niższych niż wcześniej oczekiwano wpływów ze sprzedaży aktywów.
7.1.2 Zwiększenie konkurencji oraz presji na usługi i ceny
Główne rynki, na których Orange Polska prowadzi działalność, są dojrzałe, a nawet nasycone. W związku z tym, Orange Polska musi się mierzyć z niezwykle silną konkurencją, która początkowo miała charakter przede wszystkim cenowy, natomiast obecnie koncentruje się na jakości zarówno dostarczanych produktów jak i obsługi klienta. W odpowiedzi Orange Polska podjęła znaczące inwestycje w sieć światłowodową, realizując strategię konwergencji a także kontynuuje proces transformacji i wzrostu wydajności. Grupa postawiła również na rozwój usług w nowych obszarach, takich jak dostawa energii elektrycznej oraz usług ICT. Brak sukcesu wdrażanej przez Orange Polska strategii może skutkować utratą udziałów w rynku i/lub spadkiem rentowności. Takie same skutki może przynieść konsolidacja innych podmiotów na jednym z rynków, na których działa Grupa.
Więcej informacji na temat konkurencji znajduje się w punkcie 7.3.
7.1.3 Utrata części rynku na skutek wdrażania nowych usług i technologii
Gwałtowny wzrost ruchu szerokopasmowego (stacjonarnego i mobilnego) oraz rozwój nowych technologii stwarzają globalnym graczom w segmencie Internetu możliwość nawiązywania bezpośrednich więzi z klientami operatorów telekomunikacyjnych, co pozbawia tych ostatnich, w tym Orange Polska, części przychodów i zysków. Jeżeli proces ten będzie się utrzymywać lub nasilać, może to mieć istotny niekorzystny wpływ na sytuację finansową i perspektywy operatorów.
Wzrost popytu na usługi dodane w sieci doprowadził do pojawienia się grupy nowych, silnych graczy: dostawców usług udostępnianych przez Internet (tzw. usług Over-The-Top – OTT), takich jak telefonia i telewizja internetowa oraz serwisy treści wideo. Nasilający się proces konkurowania z tymi graczami o kontrolę nad relacjami z klientami może prowadzić do osłabienia pozycji rynkowej operatorów, jak i utrudnić operatorom takim jak Orange dostęp do różnego rodzaju treści video czy usług cyfrowych. Takie bezpośrednie relacje jak i treści są bowiem źródłem wartości, a ich całkowita lub częściowa utrata na rzecz nowych podmiotów rynkowych może wpłynąć na wielkość przychodów, rentowność, sytuację finansową i perspektywy operatorów telekomunikacyjnych, takich jak Orange Polska.
7.1.4 Naruszenie bezpieczeństwa informacji, w tym danych osobowych
Orange Polska stale podejmuje działania w celu zapewnienia odpowiedniej ochrony danych osobowych (w tym pochodzących z posiadanej, rozbudowanej bazy klientów), informacji stanowiących tajemnicę telekomunikacyjną oraz informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Spółka utrzymała certyfikat zgodności Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji z normą ISO/IEC 27001:2013 w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych i teleinformatycznych, hostingu, kolokacji, cloud computingu, cyberbezpieczeństwa, procesu przetwarzania danych osobowych w chmurach obliczeniowych. Orange Polska S.A. posiada również certyfikat zaświadczający stosowanie normy ISO/IEC 27018:2019 “Code of practice for protection of personal identifiable information (PII) in public Cloud acting as PII processors” dotyczący usługi przetwarzania danych osobowych w chmurach obliczeniowych: ICS (Integrated Computing Standard), ICM (Integrated Computing Managed), smart CCaaS (smart Contact Center as a Service). Spółka posiada i regularnie odnawia certyfikaty FIRST oraz Trusted Introducer dla jednostki CERT Orange Polska. Ze względu na charakter współczesnych zagrożeń w zakresie technologii informatycznych stosowanych do przetwarzania informacji, w tym danych osobowych pomimo podejmowanych działań zapobiegawczych nie da się całkowicie wyeliminować ryzyka naruszenia bezpieczeństwa tych informacji.
Działalność Orange Polska może prowadzić do utraty, ujawnienia, upublicznienia, przekazania nieuprawnionym podmiotom bądź niewłaściwej modyfikacji danych osobowych klientów. Przyczyny takiej sytuacji mogą być następujące: (i) wdrażanie nowych usług lub aplikacji np. związanych z wystawianiem faktur czy zarządzaniem relacjami z klientami, (ii) podejmowanie nowych inicjatyw, w tym między innymi w obszarze Internetu rzeczy (IoT – Internet of Things), (iii) czyny zabronione (w tym cyberataki), zwłaszcza mające na celu kradzież danych osobowych, bądź (iv) potencjalne zaniedbania ze strony Grupy lub jej kontrahentów.
Od 25 maja 2018 roku Orange Polska stosuje zasady Rozporządzenia ogólnego o ochronie danych osobowych (RODO). Za nieprzestrzeganie postanowień RODO będą mogły być nakładane kary administracyjne w wysokości do 4% wartości rocznego globalnego obrotu przedsiębiorstwa. Ewentualne naruszenie bezpieczeństwa danych osobowych może mieć znaczące niekorzystne skutki dla renomy marki Orange oraz wiązać się z poważną
51
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
odpowiedzialnością (potencjalnie również karną), co może mieć negatywny wpływ na przyszłe wyniki finansowe Orange Polska.
Podobnie jak w przypadku danych osobowych, Orange Polska zagrażają nieautoryzowane ujawnienia, upublicznienia, przekazania nieuprawnionym podmiotom informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, w tym dotyczących szczegółów planowanych przedsięwzięć, kampanii marketingowych, planów nowych ofert i pakietów sprzedażowych. Ich przedwczesne ujawnienie mogło by spowodować nieosiągnięcie przez Orange Polska celów sprzedażowych oraz utratę udziałów rynkowych. Do głównych przyczyn tych zagrożeń należą: (i) szpiegostwo przemysłowe (gospodarcze) (ii) czyny zabronione (w tym cyberataki), zwłaszcza mające na celu kradzież tajemnic przedsiębiorstwa, bądź (iii) potencjalne zaniedbania ze strony Grupy lub jej kontrahentów.
7.1.5 Wzrost ilości i długości przerw w działaniu świadczonych usług na skutek niedostępności infrastruktury informatyczno-sieciowej Orange Polska
Usługi świadczone przez Orange Polska są bezpośrednio zależne od funkcjonowania infrastruktury informatyczno-sieciowej. Zakłócenia lub przerwy w dostępie do usług mogą wynikać z cyberataków (na infrastrukturę informatyczną i sieciową), awarii (sprzętu lub oprogramowania), błędów ludzkich lub aktów terroryzmu i sabotażu wpływających na funkcjonowanie krytycznego sprzętu lub oprogramowania, niewykonywania zobowiązań przez kluczowych dostawców bądź braku wystarczającej przepustowości sieci do obsługi rosnącego ruchu; mogą także wystąpić w czasie wdrażania nowych aplikacji lub oprogramowania. W obszarze ryzyka niedostępności infrastruktury i usług, operatorzy telekomunikacyjni są w sposób szczególny narażeni na próby naruszenia bezpieczeństwa, cyberataki i ataki terroryzmu i sabotażu skierowane przeciw ich obiektom i pracownikom, w związku z kluczową rolą telekomunikacji w funkcjonowaniu gospodarki. Pomimo podejmowanych przez Orange Polska wysiłków na rzecz ochrony sieci, rosnąca liczba prób ataków zwiększa ryzyko przerw w dostępie do usług.
Nowym ryzykiem wpływającym na długość przerw w świadczeniu usług jest aktualna sytuacja epidemiczna. Zagrożenia zakażeń pracowników grup technicznych Orange Polska oraz partnerów technicznych jak również spadku terminowości prac związanych z usuwaniem awarii i zdolnością do przywrócenia usług zostały skutecznie zminimalizowane dzięki wdrożeniu odpowiednich środków ochrony i procedur bezpieczeństwa.
Występowanie takich zdarzeń mogłoby znacząco osłabić wizerunek Orange Polska, a także doprowadzić do zmniejszenia przychodów, wpływając negatywnie na zysk i pozycję rynkową. Zakłócenia lub przerwy w dostępie do usług o zasięgu ogólnokrajowym, mogłyby spowodować kryzys wpływający potencjalnie na bezpieczeństwo narodowe.
Ograniczaniu powyższego ryzyka w Orange Polska S.A. służą: odpowiednie planowanie rozwoju i modernizacja sieci i systemów teleinformatycznych, inwestowanie we wdrażanie rozwiązań przewidzianych na wypadek awarii, programy ubezpieczeniowe obejmujące zakresem ryzyka cybernetyczne i terrorystyczne oraz wdrażanie planów ciągłości działania i zarządzania kryzysowego. Orange Polska S.A. posiada certyfikat zgodności z normą ISO 22301:2012 dla Systemu Zarządzania Ciągłością Działania w zakresie świadczonych usług telekomunikacyjnych, teleinformatycznych i cyberbezpieczeństwa. Istotnym elementem w ograniczaniu ryzyka jest również ustawiczne szkolenie pracowników Orange Polska oraz partnerów technicznych w zakresie wdrażanych nowych technologii oraz ich modernizacji.
7.1.6 Potencjalne konsekwencje dyskusji nt. bezpieczeństwa sieci 5G
Dyskusja nt. bezpieczeństwa sieci 5G, w szczególności pod kątem stosowania urządzeń oferowanych przez dostawców z Chin jest istotnym czynnikiem związanym z implementacją nowej generacji sieci bezprzewodowych. Zaangażowani są w nią kluczowi gracze na arenie globalnej, w szczególności USA, Chiny, a także Komisja Europejska i kraje członkowskie Unii Europejskiej.
Na poziomie UE w 2019 r. podjęto prace nad określeniem wspólnego podejścia do bezpieczeństwa sieci 5G, w tym przeprowadzono proces oceny ryzyka dla sieci 5G oraz zidentyfikowano główne zagrożenia w sieci 5G. Prace te skonkludowano w opublikowanym 29 stycznia 2020 r. dokumencie pt. „Cybersecurity of 5G networks – EU Toolbox of risk mitigating measures”. Nie wprowadzono w nim wykluczenia lub zakazu dla jakichkolwiek dostawców, natomiast za istotne ryzyko uznano uzależnienie od jednego dostawcy oraz ryzyko związane z łańcuchem dostaw, w tym działania innych krajów. Przewidziano także możliwość prowadzenia przez Państwa Członkowskie analizy profilu ryzyka i wprowadzanie ewentualnych ograniczeń i wykluczeń szczególnie odnośnie kluczowych zasobów dostawców wysokiego ryzyka. 14 grudnia 2020 r. Europejska Agencja do spraw Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA) opublikowała zaktualizowany dokument pt. „ENISA Threat Landscape for 5G Networks report”, którego pierwsza edycja została przedstawiona w 2019 r. Jego celem jest wsparcie wdrażania ww. dokumentu pt. „Cybersecurity of 5G networks – EU Toolbox of risk mitigating measures”. Jednocześnie wraz z przyjęciem unijnego rozporządzenia Cybersecurity act rozpoczęły się prace nad określeniem europejskich schematów certyfikacji cyberbezpieczeństwa, a kwestie związane z certyfikacją elementów sieci 5G, są rozważane do objęcia taką certyfikacją.
52
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Prace w tym zakresie prowadzone są również na poziomie krajowym, czego wyrazem są m.in.
| ● | 16 maja 2020 r. weszła w życie tzw. Tarcza Antykryzysowa 3.0. (ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2), która w zakresie bezpieczeństwa sieci 5G, przewidziała dodanie wymagań dotyczących bezpieczeństwa i integralności infrastruktury telekomunikacyjnej i usług ustalonych przez Prezesa UKE z uwzględnieniem rekomendacji i wytycznych ENISA, po zasięgnięciu opinii Kolegium ds. Cyberbezpieczeństwa, jako obligatoryjnego elementu rezerwacji częstotliwości. Oficjalne, wymagane przepisami prawa konsultacje dokumentacji aukcyjnej zawierającej odpowiednie zapisy w tym zakresie nie zostały jeszcze przeprowadzone. |
| ● | 8 września 2020 r. Minister Cyfryzacji opublikował do konsultacji projekt ustawy o zmianie ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa oraz ustawy – Prawo zamówień publicznych. 21 stycznia 2021 r. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów opublikowała nowy tekst projektu ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa oraz ustawy – Prawo telekomunikacyjne przeznaczony do dalszych prac na poziomie rządowym. Zarówno pierwotny projekt, jak i jego zmodyfikowana wersja zakładają m.in. wprowadzenie mechanizmu oceny dostawców urządzeń i oprogramowania oraz określają konsekwencje związane z uznaniem danego dostawcy za dostawcę wysokiego ryzyka. |
| ● | 30 grudnia 2020 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 22 czerwca 2020 r. w sprawie minimalnych środków technicznych i organizacyjnych oraz metod, jakie przedsiębiorcy telekomunikacyjni są obowiązani stosować w celu zapewnienia bezpieczeństwa lub integralności sieci lub usług .W zakresie sieci 5G, jego zapisy wskazują w szczególności na potrzebę uwzględniania rekomendacji Pełnomocnika Rządu ds. Cyberbezpieczeństwa wydawanych na podstawie art. 33 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (aktualnie brak takich rekomendacji), a także stosowanie strategii skutkującej brakiem uzależnienia od jednego dostawcy. |
Aktualnie nie zostały więc wprowadzone w Polsce przepisy prawne, ani inne wiążące rozstrzygnięcia wprowadzające ograniczenia współpracy z konkretnymi dostawcami we wdrożeniach sieci 5G. Aktualnym obowiązkiem jest stosowanie strategii skutkującej brakiem uzależnienia od jednego dostawcy.
Ewentualne wprowadzenie dalej idących ograniczeń w przyszłości, wiązałoby się z ryzykiem ograniczenia puli dostawców sprzętu telekomunikacyjnego, a tym samym mogłoby wpływać na utrzymanie, a także plany budowy i rozwoju infrastruktury sieciowej (w tym 5G). Może to wpływać na harmonogram i/lub koszty wdrożenia sieci 5G.
7.1.7 Obniżenie jakości lub zaprzestanie świadczenia usług na skutek zależności od partnerów zewnętrznych
Orange Polska zawiera z partnerami zewnętrznymi kontrakty między innymi dotyczące pośrednictwa w sprzedaży, a także rozwoju i utrzymania sieci, infrastruktury teleinformatycznej i systemów informatycznych.
Dostawcom zewnętrznym przekazano część odpowiedzialności w zakresie eksploatacji oraz nadzoru nad siecią telekomunikacyjną, a także systemami i procesami teleinformatycznymi. Procesy te podlegają stałemu monitorowaniu, co ma zapewnić ich optymalne funkcjonowanie oraz umożliwić w razie potrzeby podjęcie skutecznych działań korygujących.
Pomimo zawarcia w umowach odpowiednich klauzul ochronnych i zabezpieczających, istnieje ryzyko związane z niewywiązywaniem się kontrahentów z umów, co może przełożyć się na opóźnienia, obniżenie jakości oraz zaprzestanie świadczenia usług przez Orange Polska. Materializacja tego ryzyka może mieć bezpośrednie przełożenie na wynik finansowy Orange Polska.
Ze względu na znaczną liczbę kontrahentów oraz złożony charakter procesów również ryzyko wystąpienia zdarzeń o charakterze korupcyjnym jest wyższe. Tego typu przypadki mogą mieć niekorzystne skutki, zwłaszcza wizerunkowe. Orange Polska podejmuje szereg działań mających na celu efektywne przeciwdziałanie korupcji zarówno w zakresie wewnętrznych regulacji jak również odpowiednich klauzul stosowanych w umowach z kontrahentami.
7.1.8 Pojawienie się nowych typów nadużyć towarzyszących rozwojowi nowych technologii
Ze względu na zakres prowadzonej działalności, Orange Polska jest w poważnym stopniu narażona na nadużycia. Podobnie jak pozostali operatorzy, Orange Polska jest obiektem rozmaitych nadużyć, które mogą mieć niekorzystne skutki zarówno dla przedsiębiorstwa jak i klientów. Ponadto, wraz z rosnącą złożonością technologii i systemów sieciowych oraz coraz szybszym wdrażaniem nowych aplikacji i usług (zwłaszcza w zakresie połączeń międzysieciowych i zarządzania relacjami z klientami), mogą się pojawić nowe rodzaje nadużyć, które będą jeszcze trudniejsze do wykrycia i zwalczania, co może skutkować utratą przychodów.
53
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
7.1.9 Potencjalne konsekwencje negatywnego wpływu na klimat działalności Orange Polska
Rośnie świadomość klientów, inwestorów i innych interesariuszy na temat zmian klimatycznych. Obserwujemy także wzrost presji regulacyjnej związanej z celami neutralności klimatycznej wprowadzonymi przez UE i jej państwa członkowskie. Jednocześnie w sektorze telekomunikacyjnym rozbudowa infrastruktury sieciowej i wzrost natężenia ruchu danych powoduje wzrost zużycia energii co przekłada się na wyższe emisje CO2. W celu zmniejszenia negatywnego oddziaływania na klimat Orange Polska wdrożył program oszczędności energii, który obejmuje ponad 150 inicjatyw oszczędnościowych w różnych obszarach firmy. W latach 2015-2020 całkowite zużycie energii przez Orange Polska spadło o 14,8% i umożliwiło spadek emisji CO2 przez firmę w tym samym okresie o ponad 19%, pomimo znacznego wzrostu wolumenu transmisji danych w sieciach Orange Polska w tym samym czasie. Spółka podjęła też działania w celu zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w swojej strukturze energetycznej poprzez bezpośrednie kontraktowanie odnawialnej energii u jej producentów w oparciu o długoterminowe umowy zakupowe typu Power Purchase Agreement (PPA). Pierwszą taką umowę zawarto w 2020 i dzięki niej na potrzeby Orange Polska zbudowano 2 farmy wiatrowe, które rozpoczną działalność w 2021 roku. W przypadku niepowodzenia w realizacji ww. inicjatyw, Orange Polska jako firma odpowiedzialna społecznie narażony byłby na straty wizerunkowe. Dodatkowo, nieosiągnięcie przez Orange Polska zakładanego udziału energii ze źródeł odnawialnych, mogłoby spowodować wyższe niż zaplanowano wydatki na energię elektryczną i w konsekwencji przełożyć się negatywnie na wyniki finansowe.
Aby lepiej zarządzać wpływem firmy na klimat Orange Polska powołał doradcę ds. strategii klimatycznej (climate officer), który koordynuje realizację celów klimatycznych Orange Polska. Jego rolą jest opracowanie polityki klimatycznej oraz nadzorowanie jej realizacji w ścisłej współpracy z całą organizacją. Jednym z elementów polityki jest włączenie się Orange Polska do realizacji globalnego celu klimatycznego Grupy Orange, która planuje osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2040 roku.
7.1.10 Oddziaływanie pól elektromagnetycznych
Pole elektromagnetyczne (PEM) wytwarzane przez urządzenia radiowe (wykorzystywane przede wszystkim w sieciach mobilnych, ale także stacjonarnych) może budzić obawy o ich niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi. Od 01.01.2020 roku obowiązujące w Polsce ograniczenia w zakresie dopuszczalnego poziomu pól elektromagnetycznych są zgodne z zaleceniem Rady 1999/519/WE, co oznacza, że obecnie odpowiadają już limitom stosowanym w większości krajów europejskich.
Pogorszenie postrzegania wpływu PEM na zdrowie ludzi miałoby niekorzystny wpływ na działalność i wyniki takich operatorów jak Orange Polska. Gdyby w przyszłości badania naukowe w jakimś stopniu potwierdziły słuszność powyższych obaw, spowodowałoby to zapewne spadek zainteresowania mobilnymi usługami telekomunikacyjnymi, trudności inwestycyjne i zwiększone koszty związane z instalowaniem stacji bazowych i innych urządzeń bezprzewodowych, a także nasilenie sporów i roszczeń.
W 2019 r. w Polsce podjęto decyzję o harmonizacji obowiązków związanych z polem elektromagnetycznym wytwarzanym przez urządzenia telekomunikacyjne z przepisami europejskimi i światowymi. Do tej pory zharmonizowano przepisy określające dopuszczalny poziom pól elektromagnetycznych. Ponadto, od 19.02.2020 r. obowiązuje nowe rozporządzenie w sprawie sposobów sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku określające metodykę prowadzenia pomiarów PEM także z instalacji telekomunikacyjnych. Temat oddziaływania pól elektromagnetycznych jest obecnie szczególnie aktualny w związku z planowanymi pracami legislacyjnymi dotyczącymi wdrażania sieci 5G, w tym deklarowanymi przez administrację pracami nad nowymi regulacjami obejmującymi metody sprawdzania dotrzymania dopuszczalnych poziomów PEM dla instalacji 5G. Orange Polska dokłada wszelkich starań w testowanie technologii 5G, jednak nawet działając zgodnie z przepisami prawa i przy zachowaniu najwyższych standardów środowiskowych, nie można wykluczyć, że działania te mogą wzmóc niepokój u partnera społecznego. Takie zjawiska obserwowane są również w innych krajach.
Jednocześnie administracja mając na uwadze cele strategiczne w zakresie rozwoju nowoczesnej łączności na poziomie krajowym oraz EU, podejmuje inicjatywy, których celem jest wprowadzenie warunków usprawniających proces inwestycyjny, w tym również usprawnień dla rozwoju 5G. Równolegle, adresując obawy społeczne i potrzebę edukacji, wprowadza się dodatkowe mechanizmy kontrolne np. System Informacji o Instalacjach Wytwarzających Pole Elektromagnetyczne (SI2PEM).
54
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
7.1.11 Czynniki ryzyka związane z zasobami ludzkimi i dostosowaniem struktury organizacyjnej
Orange Polska i jej kierownictwo kontynuują proces zmiany kultury organizacyjnej w celu motywowania pracowników i promowania kultury ciągłego doskonalenia, a także usprawnia organizację i infrastrukturę tak, aby móc sprostać konkurencji oraz wdrażać nowe technologie i nowe, bardziej wydajne modele biznesowe w ramach programu transformacji. Aktualna sytuacja epidemiczna w kraju z jednej strony może utrudniać proces zmiany, z drugiej strony może stanowić szansę ze względu na cyfryzację procesów, komunikacji i szkoleń oraz szerokie wykorzystanie zdalnych narzędzi pracy w hybrydowym modelu pracy. Jeżeli Orange Polska nie powiedzie się ukończenie tych transformacji to może to mieć negatywny wpływ na marże operacyjne, pozycję firmy i jej wyniki finansowe. Orange Polska kontynuowała proces odejść dobrowolnych oraz proces optymalizacji zatrudnienia. Regularne badania satysfakcji pracowników przeprowadzane są przez zewnętrznego konsultanta.
7.2 RYZYKA REGULACYJNE, PRAWNE I PODATKOWE
7.2.1 Ryzyka regulacyjne
Grupa musi wypełniać różne obowiązki regulacyjne określające zasady, według których produkty i usługi mają być świadczone, w tym także odnoszące się do pozyskiwania i odnawiania praw do korzystania z zasobów częstotliwości. Obowiązki regulacyjne wynikają ze zmiany prawa, a także decyzji administracyjnych. Obecnie trwają prace nad implementacją do polskiego prawa Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej. Ze względu na trwający proces legislacyjny nie ma jeszcze finalnej treści przepisów, które będą obowiązywały rynek telekomunikacyjny, w związku z czym koszty ich wdrożenia nie są jeszcze znane. Decyzje regulacyjne oraz zmiany w otoczeniu regulacyjnym mogą niekorzystnie wpływać na Grupę.
7.2.2 Ryzyka związane z pozyskaniem nowych pasm na potrzeby świadczenia zaawansowanych usług telekomunikacyjnych
Rosnący popyt na usługi transmisji danych oraz przyszły rozwój systemów piątej generacji (5G) będą się wiązać z koniecznością zdobycia nowych zasobów częstotliwości, zarówno w zakresie poniżej, jak i powyżej 6 GHz.
Podstawowym pasmem służącym rozwojowi sieci 5G w Europie jest pasmo 3,400-3,800 MHz. W marcu 2020 roku, Urząd Komunikacji Elektronicznej ogłosił aukcję na te częstotliwości, ale z powodu trwającej pandemii koronawirusa aukcja ta została najpierw zawieszona przez Prezesa UKE, a w kolejnym kroku odwołana na skutek wprowadzonych w prawie telekomunikacyjnym zmian dot. wymagań związanych z cyberbezpieczeństwem i budową sieci 5G. Dodatkowo uchwalono przepisy, które skróciły kadencję ówczesnego Prezesa UKE. Nowy Prezes UKE objął stanowisko we wrześniu. W listopadzie konsultacjom społecznym został poddany projekt rozporządzenia w sprawie terminu alokacji pasma 3600 – 3800 MHz, w którym to ustalono, że pasmo to zostanie przydzielone operatorom do 27 sierpnia 2021 roku, dlatego należy spodziewać się ponownego uruchomienia procesu aukcyjnego na początku 2021 roku.
W zaprezentowanej w marcu ubiegłego roku dokumentacji aukcyjnej przedstawiono zapisy które zapewniały udział w procesie dystrybucji pasma jedynie odpowiedzialnym i wiarygodnym finansowo operatorom. Gwarantowały to wymogi posiadania ogólnopolskiej rezerwacji częstotliwości oraz udokumentowania min. 1 mld złotych inwestycji w trzech latach ubiegłych. Wysokie wadium i mechanizm depozytu zabezpieczały proces przed sztucznym podbijaniem i zawyżaniem cen przez podmioty biorące udział w aukcji bez intencji zakupu pasma. Takich samych lub podobnych zapisów możemy spodziewać się również w nadchodzącej aukcji.
Głównym ryzykiem związanym z dystrybucją pasma 3400 – 3800 MHz jest ryzyko dalszego opóźnienia procesu aukcyjnego. Z jednej strony, na opóźnienie procesu alokacji pasma może mieć wpływ sytuacja pandemiczna w Polsce uniemożliwiająca przeprowadzenie procesu (z tego właśnie powodu aukcja ogłoszona w marcu 2020 roku została przerwana). Z drugiej strony, nowa dokumentacja aukcyjna po raz pierwszy będzie zawierać wymagania odnośnie cyberbezpieczeństwa w sieci 5G. Istnieje zatem ryzyko opóźnienia całego procesu alokacji pasma, ze względu na potencjalne dyskusje i rewizje tychże założeń.
Innym z obszarów niepewności jest kwestia rozdystrybuowania, tzw. drugiej dywidendy cyfrowej, czyli pasma 700 MHz. Zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej państwa członkowskie są zobowiązane zapewnić dostępność tego pasma dla usług mobilnych do 30 czerwca 2020 r. (a maksymalnie do czerwca 2022 r.). Polska w grudniu 2018 r. wystąpiła do KE o wydłużenie terminu rozdysponowania pasma 700 MHz do czerwca 2022 r. W lipcu 2019 r. Ministerstwo Cyfryzacji opublikowało zaktualizowany „Krajowy Plan Działań Zmiany Przeznaczenia pasma 700 MHz w Polsce”. Wynika z niego m.in. konieczność podpisania szeregu porozumień międzynarodowych, m.in. z Federacją Rosyjską, których efektem będzie możliwość dokonania refarmingu pasma w celu uruchomienia w nim systemów łączności mobilnej.
55
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Czynnikiem ryzyka jest również sposób rozdysponowania pasma 700 MHz. Alternatywnie do klasycznego sposobu udzielania rezerwacji częstotliwości operatorom mobilnym, rząd rozpoczął analizy możliwości przydziału rezerwacji podmiotowi kontrolowanemu przez Skarb Państwa, który miałby stać się operatorem sieci 5G w paśmie 700 MHz. W celu zbadania możliwości realizacji takiej koncepcji, Ministerstwo Cyfryzacji, operatorzy telefonii mobilnej, Państwowy Fundusz Rozwoju oraz Exatel podpisały specjalne Porozumienie. Jego celem jest przeprowadzenie analizy biznesowej możliwych modeli rozwoju sieci 5G w Polsce.
7.2.3 Postępowania UOKiK i Komisji Europejskiej ws. współdzielenia sieci
W 2014 r. Polkomtel skierował do Komisji Europejskiej pismo informujące o możliwym naruszeniu przez Orange Polska S.A. i T-Mobile Polska przepisów Traktatu, które zakazują zawierania porozumień mogących zakłócić konkurencję wewnątrz wspólnego rynku (art. 101 ust. 1 Traktatu). Pismo dotyczyło też możliwego naruszenia przepisów o właściwości zawartych w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 139/2004 w sprawie kontroli koncentracji. W swoim wniosku Polkomtel postawił tezę, jakoby zgodę na utworzenie spółki NetWorkS! powinna wydać Komisja Europejska, a nie UOKiK. W ramach postępowania Orange Polska S.A. przedstawiała wymagane przez Komisję informacje i dokumenty.
UOKiK, który prowadził w latach 2014-2016 także postępowanie wyjaśniające w związku ze współpracą
T-Mobile i Orange Polska S.A. w ramach NetWorkS!, zakończył postępowanie i ogłosił, że w razie potrzeby udostępni swoje ustalenia Komisji Europejskiej.
7.2.4 Wzrost obciążeń podatkowych, jako rezultat zmian w prawie
Polskie prawo podatkowe, w szczególności dotyczące podatku od towarów i usług (VAT) oraz podatku dochodowego, jest skomplikowane i podlega częstym zmianom i nierzadko sprzecznym interpretacjom organów podatkowych. Zmiany przepisów, skutkujące brakiem stabilności systemu podatkowego mogą mieć potencjalnie niekorzystny wpływ na sytuację prawną, biznesową i finansową Grupy. W ostatnim czasie Ministerstwo Finansów nie sygnalizowało zamiarów zmiany stawek podatkowych, w szczególności nie jest planowany powrót do stawek VAT 22% i 7%. Widoczny jest natomiast trend, w ramach którego Ministerstwo Finansów dążąc do uszczelnienia systemu podatkowego likwiduje rozwiązania dające dotychczas możliwości legalnej optymalizacji podatkowej i nakłada dodatkowe obowiązki sprawozdawcze. Przykładami takich działań jest wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego a także wdrożenie w Ordynacji podatkowej z dniem 15 lipca 2016 roku klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.
Ze względu na skalę prowadzonej działalności, zmiany prawne także w innych obszarach np. gospodarowania przestrzenią również mogą, w przyszłości, negatywnie wpłynąć na wysokość zobowiązań podatkowych operatora infrastrukturalnego takiego jak Orange Polska. Niejasne przepisy lub niekorzystne interpretacje mogą skutkować zwiększeniem obciążeń podatkowych.
7.2.5 Wzrost wynagrodzenia za używanie gruntu stron trzecich na potrzeby budowy i utrzymania infrastruktury Orange Polska S.A.
Infrastruktura Orange Polska S.A. jest budowana na gruntach należących do osób trzecich i w niektórych przypadkach Spółka nie posiada lub ma trudności w odnalezieniu dowodów, że taka osoba trzecia wyraziła zgodę na posadowienie infrastruktury na jej nieruchomości. Tak jest w szczególności w przypadku dawno wybudowanej infrastruktury do świadczenia usług telefonii stacjonarnej. Co do zasady, Spółka ma prawo żądać, żeby jej infrastruktura pozostała w miejscu pierwotnej lokalizacji, jednakże musi za to zapłacić. Nowe inwestycje są również prowadzone na gruntach należących do osób trzecich i Spółka musi nabywać odpłatnie prawo do używania nieruchomości na te cele. Spółka nie wyklucza, że płatności na rzecz osób trzecich za używanie ich nieruchomości mogą wzrosnąć.
7.3 RYZYKA KONKURENCYJNE
7.3.1 Niezrealizowanie zakładanego zwrotu z inwestycji w światłowody oraz utrata części rynku dostępu szerokopasmowego
Oprócz pozytywnych skutków społecznych, jakie wynikają z inwestycji w budowę światłowodów, zidentyfikowano poniższe ryzyka dla Orange Polska.
W ramach inwestycji światłowodowych Orange Polska istnieje ryzyko niezrealizowania zakładanych celów sprzedażowych na wybudowanej przez Orange Polska infrastrukturze światłowodowej. Dodatkowo, w ramach realizowanego Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (POPC) istnieje ryzyko nieosiągnięcia zakładanego zwrotu z inwestycji w wyniku ewentualnego zastosowania korekt finansowych przez Instytucję Zarządzającą, obniżenia kwot
56
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
dofinansowania lub konieczności realizacji dodatkowego zakresu inwestycji. Spółka dokłada wszelkich starań, aby realizować umowy z Centrum Projektów Polska Cyfrowa z należytą starannością.
W obszarach inwestycji światłowodowych realizowanych przez innych operatorów w ramach POPC istnieje ryzyko utraty części rynku, na którym Orange Polska dotychczas świadczył usługi w technologii ADSL. Orange Polska dokłada jednak wszelkich starań, aby wykorzystać szansę, jaką daje otwarty dostęp do infrastruktury operatorów trzecich i zaoferować klientom świadczenie posadowionych na niej własnych usług FTTH.
7.3.2 Ryzyko zwiększenia konkurencji na rynku ofert konwergentnych
Sytuacja w dużych aglomeracjach z ugruntowaną pozycją operatorów telewizji kablowych pokazuje, że Orange Polska jest w stanie skutecznie konkurować z kompleksową ofertą operatorów kablowych za pomocą usług konwergentnych (Orange Love), jak i rosnącego zasięgu światłowodu. Jednak stopniowo ekspansja operatorów kablowych – zarówno organicznie jak i poprzez przejęcia – na rynkach lokalnych, w których Orange Polska miał dotychczas ugruntowaną pozycję, stanowi ryzyko dla Grupy. Dlatego właśnie plan inwestycji Orange Polska w FTTH obejmuje również mniejsze miasta, gdzie operatorzy kablowi jeszcze nie zdążyli ugruntować swojej obecności.
W 2019 r. Grupa Cyfrowy Polsat wzmocniona zakupem Netii rozpoczęła sprzedaż usług konwergentnych w oparciu o sieć stacjonarną. Play rozpoczął sprzedaż usługi łączącej telefonię mobilną z usługami Internetu LTE (Homebox). Play podpisał również umowę o współpracy z Vectrą (drugi największy operator telewizji kablowej w Polsce) w zakresie sprzedaży usług stacjonarnych klientom mobilnym Play. Dodatkowo w 2020 roku Iliad, konwergentny operator z rynku francuskiego, dokonał akwizycji Play co może prowadzić do przekształcenie tego operatora w pełni mobilno-stacjonarnego dostawcę konkurencyjnych usług konwergentnych. Wszystkie te działania mogą zwiększać ryzyko realizacji założeń strategicznych Orange Polska na rynku konwergentnym w dłuższej perspektywie czasowej.
7.3.3 Dalsza utrata klientów telefonii stacjonarnej za sprawą wypierania tych usług przez telefonię komórkową
Substytucja telefonii stacjonarnej przez telefonię komórkową jest już od lat jednym z istotnych wyzwań dla operatorów telekomunikacyjnych, szczególnie w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie penetracja telefonią stacjonarną w momencie spopularyzowania telefonii komórkowej była znacząco niższa niż w krajach Europy Zachodniej.
W Polsce zjawisko zastępowania telefonii stacjonarnej mobilną ma większą skalę niż w większości krajów Europy Zachodniej i odsetek użytkowników „tylko usług komórkowych” jest od nich wyższy.
Wyraźnie rośnie popularność usług, w których telefonia stacjonarna jest usługą dodaną do Internetu czy telefonii komórkowej, stanowiąc ekwiwalent „tradycyjnej” linii telefonicznej. Takie usługi dedykowane do zastosowań stacjonarnych (w domach i w firmach) a oparte na infrastrukturze komórkowej oferują zarówno sieciowi operatorzy komórkowi, ale w ostatnim okresie coraz częściej jest do tego celu wykorzystywany model biznesowy komórkowego operatora wirtualnego (MVNO). Tacy operatorzy jak np. Netia, Novum, Telestrada sukcesywnie migrują swoich klientów telefonii stacjonarnej na sieć komórkową.
7.3.4 Możliwe ograniczenie sprzedaży usług oferowanych przez operatorów komórkowych na skutek działań administracji państwowej
Działania podejmowane przez władze publiczne na rynku telekomunikacyjnym mogą prowadzić, w dłuższej perspektywie czasowej, do ograniczenia możliwości bezpośredniego oferowania usług przez Orange Polska do podmiotów administracji publicznej, co może mieć negatywny wpływ na przychody i wynik finansowy Spółki.
7.4 CZYNNIKI RYZYKA ZWIĄZANE Z OGÓLNĄ SYTUACJĄ GOSPODARCZĄ I STANEM RYNKÓW FINANSOWYCH
Czynniki makroekonomiczne
7.4.1 Ryzyko spowolnienia wzrostu gospodarczego względem oczekiwań na skutek wystąpienia niekorzystnych czynników wewnętrznych i zewnętrznych
W 2020 roku gospodarka Polski, podobnie do innych państw europejskich, znalazła się w recesji na skutek wybuchu pandemii COVID-19 (-2,8% spadku PKB w 2020 r. względem wzrostu o 4,5% w 2019 r.). Spadek PKB w drugim
57
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
kwartale 2020, na skutek wprowadzonego lockdownu oraz restrykcje wprowadzone w czwartym kwartale w wyraźny sposób pokazały zależność pomiędzy poszczególnymi sektorami gospodarki.
Negatywny wpływ COVID-19 odczuli zarówno klienci indywidualni oraz biznesowi. Konsumpcja prywatna oraz inwestycje w 2020 zostały ograniczone. Wpływ na to miało wiele czynników zarówno związanych z niepewnością co do wprowadzonych restrykcji jak również ze stabilnością miejsca pracy. Dla wielu klientów biznesowych ograniczenia związane z COVID-19 oznaczały konieczność ograniczenia działalności doprowadzając do redukcji czasu pracy oraz liczby miejsc pracy. Pesymistyczne nastroje gospodarcze, które pojawiły się wraz z nadejściem drugiej fali epidemii w okresie jesienno-zimowym zostały złagodzone informacją o wynalezionych szczepionkach, które pozwolą na znaczne ograniczenie ryzyka zwiększonej liczby zachorowań w 2021.
Niemniej jednak, niepewność przejawia się zarówno w prognozach gospodarczych na rok 2021, jak i w podejściu do konsumpcji przez gospodarstwa domowe oraz poziomu inwestycji wpływających na bieżący i przyszły poziom PKB. Wyraźnie odzwierciedla to Bieżący Wskaźnik Ufności Konsumenckiej, który wyniósł w listopadzie 2020 r. -29,2 pkt. (w grudniu 2019 r. wynosił 6,7 pkt.) wraz ze Wskaźnikiem Wyprzedzającym wynoszącym w listopadzie 2020 r. -30,1 pkt. (dla porównania w grudniu 2019 r. wynosił 2,2 pkt.). Nastroje konsumentów oraz utrzymywanie się silnej presji inflacyjnej w kolejnych latach mogą się przełożyć na ograniczanie wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych, w tym także wydatków przeznaczanych na usługi telekomunikacyjne oraz zakup sprzętu elektronicznego.
Na perspektywę powrotu gospodarki Polski do wzrostu gospodarczego ma wpływ również kondycja gospodarek europejskich oraz koniunktura na rynkach światowych. Silne powiązania polskiej gospodarki z europejskimi - w szczególności z niemiecką - powodują, że ewentualny niekorzystny scenariusz dotyczący rozwoju gospodarek europejskich, może negatywnie wpłynąć na dynamikę wzrostu polskiego PKB.
7.4.2 Ryzyko dla stabilności finansowej budżetu Państwa na skutek presji fiskalnej
Ryzyko wynikające z presji fiskalnej jest bardzo mocno uzależnione od krzywej powrotu gospodarki Polski do fazy wzrostu. Na poziom tego ryzyka wpływają także wydatki budżetowe mające na celu zarówno spełnienie przedwyborczych obietnic w zakresie polityki socjalnej, jak również pomoc finansowa przedsiębiorcom (przeciwdziałanie negatywnym skutkom pandemii COVID-19). Kluczowa jest perspektywa najbliższych kilku lat. Obecnie zaobserwować można rosnącą już presję inflacyjna, która skutkuje zwiększeniem dochodów państwa, co może wpłynąć na poziom inwestycji i oszczędności.
W średnim i długim okresie punktem referencyjnym dla oceny kondycji fiskalnej Polski jest poziom deficytu sektora finansów publicznych wynoszący 3% PKB. Dopóki poziom ten nie będzie przekroczony, można mówić o tym, że ryzyko presji fiskalnej jest pod kontrolą.
Z punktu widzenia polskich przedsiębiorstw bardzo istotne będzie podejście Państwa do łatania dziury budżetowej poprzez zwiększanie wpływów z tytułu podatków oraz dalszego „uszczelniania” systemu podatkowego. Może to bowiem oznaczać wzmożenie kontroli oraz spory z organami podatkowymi.
7.4.3 Spadek rentowności branży telekomunikacyjnej w efekcie rosnącej presji inflacyjnej
Średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług w 2020 r. osiągnął poziom 3,4% i wykroczył znacznie powyżej celu inflacyjnego NBP (2,5%). W perspektywie najbliższych lat spodziewane jest utrzymanie relatywnie wysokiej presji inflacyjnej głównie za sprawą wzrostu cen energii oraz pogorszenia się koniunktury zagranicznej.
Pomimo utrzymującej się presji inflacyjnej, Rada Polityki Pieniężnej w obliczu pandemii obniżyła stopę referencyjną do 0,10%.
Na tle innych branż, usługi telekomunikacyjne notowały w poprzednich latach słabnącą rentowność, będącą pochodną spadku cen efektywnych przy jednoczesnym wyraźnym wzroście kosztów i koniecznych wydatków inwestycyjnych dla sprostania rosnącym wymaganiom klientów poprzez wymianę starszej generacji infrastruktury na nowoczesną oraz zapewnienia dostępności do usług zwłaszcza na terenach tzw. „białych plam”.
Utrzymująca się niepewność jutra przy wysokim poziomie inflacji skutkować może zmniejszonym popytem na usługi telekomunikacyjne. Dodatkowo, zaostrzająca się konkurencja na rynku telekomunikacyjnym w tym także na rynku konwergentnym nasilić może presję cenową na usługi telekomunikacyjne.
Jednocześnie, na rynku utrzymuje się zapotrzebowanie na rozwój infrastruktury, która sprosta rosnącemu popytowi na przesył danych generowany przez klientów detalicznych, ale także przez trwającą w całej gospodarce rewolucję cyfrową. Epidemia COVID-19 uwidoczniła ogromną rolę dostępu do usług telekomunikacyjnych zarówno dla
58
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
gospodarstw domowych (m.in. zdalna nauka, praca), dla prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorców oraz dla szeregu instytucji państwowych na szczeblu centralnym oraz terytorialnym, W najbliższych latach trend rozwoju infrastruktury zarówno światłowodowej jaki i w technologii 5G będzie kontynuowany. Może to spowodować dalszy spadek rentowności branży, jednak z perspektywą poprawy w kolejnych latach w miarę uruchamiania nowych usług na nowoczesnej infrastrukturze 5G dedykowanych klientom indywidualnym, biznesowym i publicznym. Efekt końcowy uzależniony jest także w dużym stopniu od otoczenia regulacyjnego, które decyduje o stopniu regulacji administracyjnej, o poziomie przychodów hurtowych, ale także o możliwości dokonywania konsolidacji podmiotów działających w branży celem optymalizacji biznesowej.
7.4.4 Nasilenie się niekorzystnych zjawisk na rynku pracy
Recesja gospodarcza na skutek wybuchu pandemii COVID-19 wpłynęła niekorzystnie na rynek pracy w Polsce. Lockdown oraz późniejsze ograniczenia związane z epidemią doprowadziły do pogorszenia się sytuacji finansowej przedsiębiorstw oraz zwiększonej liczby upadłości. Ograniczenie wymiaru czasu pracy oraz redukcja etatów dotyczyła wszystkich segmentów rynku biznesowego. System wsparcia ze strony państwa miał na celu ograniczenie negatywnego wpływu epidemii na sytuację finansową przedsiębiorstw. Nie mniej jednak w wyniku trudnej sytuacji gospodarczej stopa bezrobocia w Polsce wzrosła na koniec grudnia 2020 do poziomu 6,2%. Równocześnie pomimo wyraźnie gorszej sytuacji finansowej przedsiębiorstw wzrósł poziom wynagrodzeń. W okresie od stycznia do listopada 2020 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wzrosło względem analogicznego okresu w 2019 r. o 4,2%.
W 2021 r. można oczekiwać dalszego wzrostu bezrobocia ze względu na obowiązujące restrykcje związane z COVID-19. Restrykcje te ograniczają także realną możliwość podjęcia pracy przez obcokrajowców w Polsce (w szczególności pracownicy pochodzący z Ukrainy). Sytuacja na rynku pracy w 2021 będzie w dużym stopniu również uzależniona od zakresu wsparcia w ramach budżetu Unii Europejskiej i Europejskiego Planu Odbudowy.
7.4.5 Ryzyko zmniejszenia napływu środków unijnych na realizację inwestycji infrastrukturalnych
Ryzyko dla całej gospodarki, w tym dla rynku usług telekomunikacyjnych stwarza perspektywa ewentualnego ograniczenia napływu funduszy unijnych, tak kluczowych dla budowy infrastruktury telekomunikacyjnej. Ryzyko to wynikać może z powiązania redystrybucji środków z perspektywy unijnej (2021-2027) z kwestią przestrzegania zasad praworządności w Polsce.
Czynniki związane z rynkami finansowymi
7.4.6 Wzrost stóp procentowych
W obliczu pandemii, polski bank centralny obniżył stopę referencyjną do 0,10%, najniższego poziomu w historii. W roku 2021 rynek nie spodziewa się, że Rada Polityki Pieniężnej zmieni swoją politykę. Jest szansa, że taka polityka będzie kontynuowana do końca kadencji obecnej Rady, upływającej w 2022 roku. Ewentualny wzrost stóp procentowych nie powinien mieć istotnego wpływu na koszt zadłużenia Grupy ze względu na utrzymywany wysoki poziom zabezpieczeń.
7.4.7 Osłabienie kursu waluty rodzimej
Wahania kursów walutowych mają wpływ na wysokość zobowiązań Orange Polska denominowanych w walutach obcych, a także na wysokość rozliczeń z zagranicznymi operatorami. Wpływ ten jest w znacznym stopniu ograniczony poprzez posiadany portfel transakcji zabezpieczających. W 2020 r. złoty osłabił się 8,4% w stosunku do euro oraz umocnił się 1,1% w stosunku do dolara amerykańskiego. Wahania naszej rodzimej waluty powodowane były głównie przez czynniki zewnętrzne. Ewentualne osłabienie kursu złotego nie powinno mieć wpływu na wysokość zobowiązań Orange Polska denominowanych w walutach obcych oraz na wysokość rozliczeń z zagranicznymi operatorami ze względu na utrzymywany poziom zabezpieczeń.
7.4.8 Ryzyko utraty wartości aktywów
Wartości odzyskiwalne przedsiębiorstw, które wpływają na wartość księgową aktywów trwałych, w tym wartości firmy, są wrażliwe na metody wyceny i założenia przyjęte w modelu. Są one również wrażliwe na wszelkie zmiany w środowisku biznesowym w stosunku do przyjętych założeń. Więcej informacji dotyczących utraty wartości firmy oraz wartości odzyskiwalnych znajduje się w notach do rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
59
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
7.4.9 Czynniki mogące mieć wpływ na cenę akcji Orange Polska
Do pozostałych czynników, poza opisanymi powyżej, które mogą powodować zmiany ceny akcji Orange Polska należą:
| ◾ | Przedstawienie i realizacja nowej strategii, |
| ◾ | Realizacja projektu FiberCo, |
| ◾ | Zmiana w perspektywie powrotu do wypłat dywidendy, |
| ◾ | Zmiana poziomu zadłużenia Grupy, |
| ◾ | Sprzedaż lub nabycie znaczących aktywów przez Grupę, |
| ◾ | Znaczące zmiany w strukturze własnościowej Grupy, |
| ● | Zmiany przez analityków rynku kapitałowego ich prognoz i rekomendacji dotyczących Grupy, jej konkurentów, partnerów oraz sektorów gospodarki, w których działa Grupa. |
60
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
61
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
8 OŚWIADCZENIA ZARZĄDU
8.1 Oświadczenie o przyjętych zasadach rachunkowości
Zarząd Orange Polska S.A. w składzie:
potwierdza, że zgodnie z jego najlepszą wiedzą, roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe oraz roczne sprawozdanie finansowe Orange Polska S.A. i dane porównywalne sporządzone zostały zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową Orange Polska S.A. oraz jej Grupy oraz jej wynik finansowy.
Sprawozdanie Zarządu zawiera prawdziwy obraz rozwoju i osiągnięć oraz sytuacji Grupy Kapitałowej Orange Polska S.A., w tym opis podstawowych zagrożeń i ryzyka.
8.2 Umowa z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych
W dniu 6 lutego 2020 r. Uchwałą Rady Nadzorczej Orange Polska S.A. – firma Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. została wybrana do przeprowadzenia badań sprawozdań finansowych Orange Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska S.A. za rok 2020 oraz przeglądów półrocznych sprawozdań Orange Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska.
W dniu 19 marca 2020 r. Uchwałą Rady Nadzorczej Orange Polska S.A. – firma KPMG Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. została wybrana do przeprowadzenia badań sprawozdań finansowych Orange Polska S.A. S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska S.A. za lata 2021-2025 oraz przeglądów półrocznych sprawozdań Orange Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska.
W dniu 16 kwietnia 2020 r. Orange Polska S.A. zawarła na rok 2020 umowę z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych, w ramach której Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. przeprowadził odpowiednio:
| ● | przegląd jednostkowego sprawozdania finansowego Spółki oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy za I półrocze 2020 roku sporządzonych wg MSSF, |
| ● | badanie jednostkowego sprawozdania finansowego Spółki oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy za 2020 rok sporządzonych wg MSSF |
| ● | procedury w odniesieniu do pakietu sprawozdawczego Magnitude Orange Polska S.A. |
Badanie sprawozdań finansowych spółek zależnych zostało przeprowadzone na podstawie odrębnych umów zawartych z Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. i z każdą ze spółek zależnych.
Łączne wynagrodzenie należne z tytułu badania oraz przeglądów wyżej wymienionych sprawozdań finansowych oraz innych usług świadczonych przez Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. za 2020 rok jest wymienione poniżej (w tys. zł).
| 2020 | |
Badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy i rocznego sprawozdania finansowego Orange Polska S.A. oraz spółek zależnych za rok 2020, przegląd jednostkowego sprawozdania finansowego Orange Polska S.A. i skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy na dzień 30 czerwca 2020 r. |
| 2.660 |
Badanie rocznych sprawozdań regulacyjnych Orange Polska S.A. zgodnie z prawem telekomunikacyjnym |
| 1.168 |
Pozostałe usługi |
| 405 |
Ogólne wynagrodzenie należne od Grupy |
| 4.233 |
Łączne wynagrodzenie należne za 2019 rok z tytułu badania oraz przeglądów wyżej wymienionych sprawozdań finansowych oraz innych usług świadczonych przez Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną
62
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
odpowiedzialnością sp. k. wynosiło odpowiednio: badanie sprawozdań finansowych Orange Polska S.A., Grupy i spółek zależnych oraz przeglądy Orange Polska S.A. i Grupy – 2.324 tys. zł; inne usługi dla Orange Polska S.A. – 403 tys. zł; badanie rocznych sprawozdań regulacyjnych Orange Polska S.A. zgodnie z prawem telekomunikacyjnym – 1.218 tys. zł.
8.3 Stanowisko Zarządu odnośnie możliwości zrealizowania wcześniej publikowanych prognoz wyników na dany okres
Zgodnie z raportem bieżącym 3/2020 opublikowanym w dniu 12 lutego 2020 roku, Grupa prognozowała, że wartość wskaźnika EBITDAaL będzie w 2020 roku wyższa niż osiągnięta w 2019 r. (2,718 mld zł). Prognoza została zrealizowana, wskaźnik EBITDAaL wyniósł w 2020 r. 2.797 mln zł i był wyższy o 2,9% rok-do-roku. Wzrost wynikał z jednej strony z poprawy trendu w podstawowych usługach telekomunikacyjnych a z drugiej z podjęcia przez Zarząd dodatkowych działań w celu ograniczenia negatywnych skutków kryzysu wywołanego pandemią COVID-19.
8.4 Oświadczenie Rady Nadzorczej Orange Polska dotyczące polityki wyboru firmy audytorskiej oraz ocena Sprawozdań Finansowych i Sprawozdania Zarządu z działalności w 2020 roku
I. Oświadczenie o dokonaniu wyboru firmy audytorskiej
Rada Nadzorcza oświadcza, że:
1) | w dniu 6 lutego 2020 roku dokonała wyboru firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie rocznych sprawozdań finansowych Orange Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska za rok 2020, tj. Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa, |
2) w dniu 19 marca 2020 r. Uchwałą Rady Nadzorczej Orange Polska S.A. – firma KPMG Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. została wybrana do przeprowadzenia badań sprawozdań finansowych Orange Polska S.A. S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska S.A. za lata 2021-2025 oraz przeglądów półrocznych sprawozdań Orange Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Orange Polska,
3) firma audytorska oraz członkowie zespołu wykonującego badanie spełniali warunki do sporządzenia bezstronnego i niezależnego sprawozdania z badania rocznego sprawozdania finansowego zgodnie z obowiązującymi przepisami, standardami wykonywania zawodu i zasadami etyki zawodowej,
4) w Orange Polska są przestrzegane obowiązujące przepisy związane z rotacją firmy audytorskiej i kluczowego biegłego rewidenta oraz obowiązkowymi okresami karencji,
5) Orange Polska posiada politykę w zakresie wyboru firmy audytorskiej oraz politykę w zakresie świadczenia na rzecz emitenta przez firmę audytorską, podmiot powiązany z firmą audytorską lub członka jego sieci dodatkowych usług niebędących badaniem, w tym usług warunkowo zwolnionych z zakazu świadczenia przez firmę audytorską;
6) Przestrzegane są wymagania dotyczące powołania, składu i funkcjonowania Komitetu Audytowego, w tym dotyczące spełnienia przez większość jego członków kryteriów niezależności, a także wymagań odnośnie posiadania wiedzy i umiejętności z zakresu branży, w której działa Orange Polska, oraz w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych,
7) Komitet Audytowy wykonywał zadania przewidziane w obowiązujących przepisach.
II. Ocena Sprawozdań Finansowych i Sprawozdania Zarządu z działalności w 2020 roku
Rada Nadzorcza rozpatrzyła i oceniła następujące dokumenty:
| 1) | sprawozdanie finansowe Spółki Orange Polska S.A. za rok obrotowy 2020 sporządzone według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, w skład którego wchodzą: |
| a) | rachunek zysków i strat za 2020 rok, wykazujący zysk netto w kwocie 47 mln zł (słownie: czterdzieści siedem milionów złotych), |
| b) | sprawozdanie z całkowitych dochodów za 2020 rok, wykazujące całkowite dochody ogółem w kwocie 34 mln zł (słownie: trzydzieści cztery miliony złotych), |
| c) | sprawozdanie z sytuacji finansowej sporządzone na dzień 31.12.2020 roku, zamykające się sumą bilansową 23 904 mln zł (słownie: dwadzieścia trzy miliardy dziewięćset cztery miliony złotych), |
| d) | sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym za 2020 rok, wykazujące zwiększenie stanu kapitałów własnych o kwotę 43 mln zł (słownie: czterdzieści trzy miliony złotych), |
| e) | sprawozdanie z przepływów pieniężnych za 2020 rok, wykazujące zmniejszenie stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych o kwotę 46 mln zł (słownie: czterdzieści sześć milionów złotych), |
| f) | noty do sprawozdania finansowego. |
| 2) | sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w roku obrotowym 2020; |
63
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
| 3) | skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Orange Polska za rok obrotowy 2020 sporządzone według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, w skład którego wchodzą: |
| a) | skonsolidowany rachunek zysków i strat za 2020 rok, wykazujący zysk netto w kwocie 46 mln zł (słownie: czterdzieści sześć milionów złotych), w tym zysk netto przypisany właścicielom Orange Polska S.A. w kwocie 46 mln zł (słownie: czterdzieści sześć milionów złotych), |
| b) | skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów za 2020 rok, wykazujące całkowite dochody ogółem w kwocie 33 mln zł (słownie: trzydzieści trzy miliony złotych), w tym całkowite dochody ogółem przypisane właścicielom Orange Polska S.A. w kwocie 33 mln zł (słownie: trzydzieści trzy miliony złotych), |
| c) | skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej sporządzone na dzień 31.12.2020 roku, zamykające się sumą bilansową 24 300 mln zł (słownie: dwadzieścia cztery miliardy trzysta milionów złotych), |
| d) | skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym za 2020 rok, wykazujące zwiększenie stanu kapitału własnego razem o kwotę 42 mln zł (słownie: czterdzieści dwa miliony złotych), w tym zwiększenie stanu kapitału własnego przypisanego właścicielom Orange Polska S.A. o kwotę 42 mln zł (słownie: czterdzieści dwa miliony złotych), |
| e) | skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych za 2020 rok, wykazujące zmniejszenie stanu środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych o kwotę 48 mln zł (słownie: czterdzieści osiem milionów złotych), |
| f) | noty do skonsolidowanego sprawozdania finansowego. |
Po analizie wymienionych dokumentów oraz uwzględnieniu sprawozdań biegłego rewidenta z badania rocznego sprawozdania finansowego Orange Polska S.A. oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku, Rada Nadzorcza oświadcza, że:
| - | sprawozdanie finansowe Spółki Orange Polska S.A. za rok obrotowy 2020 sporządzone według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, |
| - | sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w roku obrotowym 2020, |
| - | skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Orange Polska za rok obrotowy 2020 sporządzone według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, |
zostały sporządzone w sposób zgodny z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym oraz zgodnie z przepisami prawa, jak również zawierają kompletny i rzetelny obraz sytuacji operacyjnej i finansowej Orange Polska oraz Grupy Kapitałowej Orange Polska. Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w roku obrotowym 2020 zostało sporządzone we wszystkich swoich istotnych aspektach na podstawie danych finansowych zawartych w sprawozdaniu finansowym i skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za 2020 rok. Sprawozdanie Zarządu z działalności zawiera opis wszystkich istotnych zdarzeń mogących mieć wpływ na sytuację majątkową i finansową Orange Polska S.A., co najmniej w perspektywie kolejnych kwartałów, jak również opis istotnych ryzyk.
Ujawnienia dotyczące pomiarów wyników, wraz z danymi porównywalnymi, zostały zaprezentowane w Nocie 2 i 3 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Orange Polska wg MSSF za 12 miesięcy zakończonych 31 grudnia 2020 roku.
Począwszy od 2020 roku uległa zmianie definicja dwóch alternatywnych miar wyników: nakładów inwestycyjnych i EBITDAaL. Nakłady inwestycyjne w 2020 r. są wykazywane po pomniejszeniu o wpływy ze sprzedaży aktywów i występują pod nazwą ekonomiczne nakłady inwestycyjne (eCapex). Konsekwentnie, EBITDAaL jest wykazywana z wyłączeniem zysków ze sprzedaży aktywów. Ta zmiana lepiej odzwierciedla transformację majątku trwałego Orange Polska, który od kilku lat podlega szybkim przemianom i będzie im nadal podlegać w przyszłości. Orange Polska inwestuje w aktywa niezbędne do budowania przyszłej wartości (sieć światłowodową i mobilną), a zbywa środki, które nie są niezbędne do prowadzenia podstawowej działalności. Ekonomiczne korzyści z tej transformacji zostały przesunięte z wskaźnika EBITDAaL do nakładów inwestycyjnych.
9 OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ŁADU KORPORACYJNEGO
a) Zasady ładu korporacyjnego, którym podlega Spółka
Spółka, jako emitent papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. została zobowiązana do stosowania zasad ładu korporacyjnego w postaci „Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW 2016”. Treść zasad Dobrych Praktyk, którym podlegała Spółka do dnia 31.12.2020 r. jest dostępna pod adresem http://corp-gov.gpw.pl.
b) Przestrzeganie ładu korporacyjnego
64
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Spółka w 2020 r. przestrzegała obowiązujących zasad ładu korporacyjnego, o których mowa powyżej.
c) Opis głównych cech stosowanych w Orange Polska S.A. systemów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do procesu sporządzania sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych (dodatkowe informacje dotyczące kluczowych czynników ryzyka znajdują się w rozdziale IV)
Funkcjonujący w Orange Polska S.A. system kontroli wewnętrznej oraz zarządzania ryzykiem umożliwia zarządzanie ryzykiem związanym z osiąganiem celów biznesowych, (choć tego ryzyka całkowicie nie eliminuje), w istotnym stopniu zabezpieczając Spółkę przed poważnymi nieprawidłowościami w sprawozdawczości i stratami.
Kodeks Etyki określa zasady relacji z klientami, akcjonariuszami, pracownikami, dostawcami i konkurentami, a także zasady dotyczące ochrony środowiska, w którym działa Grupa. Sprawnie działający od lat whistleblowing jest koordynowany przez Komisję ds. Etyki Orange Polska, która działa w Spółce od 2007 roku. Proces pozwala na identyfikację problemów poprzez dostępne kanały zgłoszeń dla pracowników, współpracowników, firm współpracujących, takie jak: e-mail na skrzynkę funkcyjną, pisemnie na adres pocztowy Przewodniczącego Komisji ds. Etyki, kontakt do Przewodniczącego Komitetu Audytowego Orange Polska, strona intranetowa z możliwością anonimowego zgłoszenia, strona intranetowa Grupy Orange. Pracownicy przechodzą regularnie szkolenie w zakresie kwestii etycznych zakończone certyfikacją.
Zgodnie z podejściem przyjętym przez Grupę Orange zakładającym stopniowe wdrażanie kolejnych elementów Programu Compliance wprowadzono w Orange Polska Politykę Antykorupcyjną oraz Wytyczne do zapobiegania korupcji. Regulacje te zawierają szczegółowe zasady i normy oraz odniesienia do konkretnych warunków i sytuacji pozwalające na zidentyfikowanie oraz mitygowanie ryzyka wystąpienia korupcji. Podlegają one okresowym przeglądom i są aktualizowane w razie potrzeby. Dodatkowo prowadzonych jest szereg działań o charakterze informacyjnym oraz szkoleniowym mających na celu podniesienie świadomości pracowników w zakresie przepisów i zasad antykorupcyjnych. W ramach Programu Compliance funkcjonuje mechanizm zgłaszania między innymi przypadków korupcji, płatnej protekcji oraz podejrzeń i naruszeń zasad i przepisów prawa. Mogą one być zgłaszane poprzez ten sam kanał, który służy do informowania o wszelkiego rodzaju postępowaniach nieetycznych, traktowane są w sposób poufny oraz każdorazowo badane z należytą starannością. Założenia Programu i Polityki wspierane są także przez proces due diligence polegający na weryfikacji partnerów biznesowych a także cykliczne przeglądy ryzyk korupcyjnych. Mechanizmy funkcjonujące w Spółce są zgodne ze standardami rekomendowanymi dla systemu zarządzania zgodnością w zakresie przeciwdziałania korupcji oraz systemu ochrony sygnalistów przyjętymi w październiku 2018 r. przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.
Grupa z najwyższą starannością podchodzi do kwestii sprawozdawczości finansowej i stałej komunikacji ze środowiskiem polskich i zagranicznych inwestorów, a także wypełniania obowiązków informacyjnych. Kluczowi menadżerowie odpowiedzialni za funkcje finansowe, prawne, regulacyjne oraz kontrolę wewnętrzną zapoznają się ze sprawozdaniami finansowymi i zgłaszają do nich uwagi w ramach Komitetu ds. Przekazywania Informacji. Celem tych spotkań jest by przekazywane ujawnienia w sprawozdaniach finansowych były dokładne, przejrzyste, kompletne, terminowe i zgodne z wymogami prawa i przyjętymi powszechnie praktykami, a także by rzetelnie odzwierciedlały sytuację finansową i operacyjną Spółki i Grupy. W 2020 r. Komitet ds. Przekazywania Informacji odbył cztery posiedzenia. Dodatkowo Komitet Audytowy dokonuje przeglądu sprawozdań finansowych Spółki i Grupy przed ich opublikowaniem.
Do kluczowych elementów systemu kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem Orange Polska S.A. należą:
1) Audytorzy wewnętrzni raportują funkcjonalnie do Prezesa Zarządu. Plan audytów wewnętrznych jest przygotowywany między innymi na bazie ryzyk kluczowych Spółki i corocznie oceniany przez Komitet Audytowy. Komitet ten analizuje także raporty audytorów wewnętrznych. W celu wzmocnienia niezależności Audytu Wewnętrznego, decyzje w sprawie zatrudnienia Dyrektora Audytu Wewnętrznego, rozwiązania z nim umowy o pracę, oceny oraz wysokości jego wynagrodzenia wymagają opinii Komitetu Audytowego oraz Komitetu ds. Wynagrodzeń. Dyrektor Audytu Wewnętrznego uczestniczy we wszystkich posiedzeniach Komitetu Audytowego.
2) Spółka regularnie ocenia jakość systemu kontroli i zarządzania ryzykiem. Proces ten obejmuje identyfikację i klasyfikację czynników ryzyka finansowego i pozafinansowego w działalności Orange Polska S.A. oraz weryfikację efektywności systemu zarządzania ryzykiem – zob. punkt 7 w rozdziale IV.
3) Wprowadzono procedury służące stałemu monitorowaniu istotnych czynników ryzyka (prawnego, regulacyjnego, operacyjnego, dotyczącego sprawozdawczości finansowej, związanego z ochroną środowiska, itp.), które wyznaczają ogólne kierunki w zakresie stałej kontroli ryzyka.
W 2020 r. Zarząd po raz kolejny dokonał kompleksowej oceny kontroli wewnętrznej w odniesieniu do sprawozdawczości finansowej w Grupie. Zidentyfikowano najważniejsze problemy, eliminując je lub podejmując odpowiednie działania naprawcze. Na podstawie przeprowadzonej oceny Zarząd stwierdził, że na dzień 31 grudnia
65
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
2020 r. nie istniały żadne niedociągnięcia, które mogłyby w istotny sposób wpływać na skuteczność kontroli wewnętrznej w odniesieniu do sprawozdawczości finansowej.
d) | Wskazanie akcjonariuszy posiadających bezpośrednio lub pośrednio znaczne pakiety akcji wraz ze wskazaniem liczby posiadanych przez te podmioty akcji, ich procentowego udziału w kapitale zakładowym, liczby głosów z nich wynikających i ich procentowego udziału w ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu |
Informacje dotyczące znaczących akcjonariuszy znajdują się w punkcie 6.4.
e) Wskazanie posiadaczy wszelkich papierów wartościowych, które dają specjalne uprawnienia kontrolne, wraz z opisem tych uprawnień
Spółka nie emitowała papierów wartościowych dających specjalne uprawnienia kontrolne akcjonariuszom lub innym podmiotom.
f) | Wskazanie wszelkich ograniczeń odnośnie do wykonywania prawa głosu, takich jak ograniczenie wykonywania prawa głosu przez posiadaczy określonej części lub liczby głosów, ograniczenia czasowe dotyczące wykonywania prawa głosu lub zapisy, zgodnie z którymi, przy współpracy Spółki, prawa kapitałowe związane z papierami wartościowymi są oddzielone od posiadania papierów wartościowych |
Spółka nie wprowadziła szczególnych ograniczeń dotyczących wykonywania prawa głosu z akcji.
g) Wskazanie wszelkich ograniczeń dotyczących przenoszenia prawa własności papierów wartościowych Orange Polska S.A.
Przenoszenie prawa własności papierów wartościowych wyemitowanych przez Spółkę nie podlega ograniczeniom.
h) | Opis zasad dotyczących powoływania i odwoływania osób zarządzających oraz ich uprawnień, w szczególności prawo do podjęcia decyzji o emisji lub wykupie akcji |
Zarząd składa się z 3 do 10 Członków, w tym Prezesa Zarządu powoływanych i odwoływanych przez Radę Nadzorczą zwykłą większością głosów oddanych. Kadencja Członków Zarządu trwa 3 lata. Do kompetencji Zarządu należy kierowanie wszelkimi działaniami Spółki z wyłączeniem spraw, które na mocy postanowień Kodeksu spółek handlowych lub Statutu są przekazane do wyłącznej kompetencji Walnego Zgromadzenia lub Rady Nadzorczej. Do kompetencji Zarządu należy w szczególności ustalanie strategii Grupy, zatwierdzanie budżetu, tworzenie, przekształcanie i likwidowanie jednostek organizacyjnych Spółki, wykonywanie nadzoru właścicielskiego nad spółkami z Grupy. Decyzja o emisji lub wykupie akcji Spółki leży wyłącznie w kompetencji Walnego Zgromadzenia.
Szczegółowy zakres uprawnień Zarządu określa Regulamin Zarządu dostępny pod adresem www.orange-ir.pl.
i) Opis zasad zmiany statutu lub umowy Spółki
Zmiana statutu wymaga uchwały Walnego Zgromadzenia Spółki podjętej większością trzech czwartych głosów.
j) | Sposób działania walnego zgromadzenia i jego zasadnicze uprawnienia oraz opis praw akcjonariuszy i sposobu ich wykonywania, w szczególności zasady wynikające z regulaminu walnego zgromadzenia, jeżeli taki regulamin został uchwalony, o ile informacje w tym zakresie nie wynikają wprost z przepisów prawa |
I. Walne Zgromadzenia odbywają się w Warszawie. Walne Zgromadzenie jest ważne bez względu na liczbę reprezentowanych na nim akcji. Zgodnie z przyjętym Regulaminem Walne Zgromadzenie otwiera Przewodniczący Rady Nadzorczej lub jego zastępca, a w razie ich nieobecności Prezes Zarządu albo osoba wyznaczona przez Zarząd, po czym spośród osób uprawnionych do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu wybiera się Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia. Po przedstawieniu każdej kolejnej sprawy zamieszczonej w porządku obrad Przewodniczący otwiera dyskusję, udzielając głosu w kolejności zgłaszania się. Za zgodą Walnego Zgromadzenia dyskusja może być przeprowadzana nad kilkoma punktami porządku obrad łącznie. Głos można zabierać jedynie w sprawach objętych przyjętym porządkiem obrad i aktualnie rozpatrywanych.
II. Zgodnie z Regulaminem Walnego Zgromadzenia Orange Polska S.A. akcjonariuszom przysługują w szczególności następujące prawa:
1) Akcjonariusze mogą uczestniczyć w Walnym Zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu osobiście, przez pełnomocników (innych przedstawicieli) lub przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, o ile w ogłoszeniu o zwołaniu Walnego Zgromadzenia została podana taka możliwość.
2) Akcjonariusz uprawniony do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu ma prawo kandydować na Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia lub zgłosić do protokołu jedną kandydaturę na stanowisko Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia.
66
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
3) Przy rozpatrywaniu każdego punktu porządku obrad Walnego Zgromadzenia każdy akcjonariusz ma prawo do jednego 5-cio minutowego wystąpienia i 5-cio minutowej repliki.
4) Każdy akcjonariusz ma prawo zadawania pytań w każdej sprawie objętej porządkiem obrad.
5) Akcjonariusz ma prawo do sprzeciwu wobec decyzji Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia. Walne Zgromadzenie w drodze uchwały rozstrzyga o utrzymaniu względnie uchyleniu decyzji Przewodniczącego Walnego Zgromadzenia.
6) Każdy akcjonariusz ma prawo wnoszenia propozycji zmian i uzupełnień do projektów uchwał objętych porządkiem obrad Walnego Zgromadzenia – do czasu zamknięcia dyskusji nad punktem porządku obrad obejmującym projekt uchwały, której taka propozycja dotyczy.
k) Skład osobowy i zmiany, które w nim zaszły w ciągu ostatniego roku obrotowego, oraz opis działania organów zarządzających, nadzorujących lub administrujących Orange Polska S.A. oraz ich komitetów
I. Skład osobowy Zarządu w 2020 roku:
Skład na 1 stycznia 2020 roku:
1) Jean-François Fallacher – Prezes Zarządu
2) Mariusz Gaca – Wiceprezes Zarządu
3) Bożena Leśniewska – Wiceprezes Zarządu
4) Witold Drożdż – Członek Zarządu
5) Jolanta Dudek – Członek Zarządu
6) Piotr Jaworski – Członek Zarządu
7) Jacek Kowalski – Członek Zarządu
8) Maciej Nowohoński – Członek Zarządu
Zmiany w roku 2020:
Z dniem 31 marca 2020 r. Maciej Nowohoński, dotychczas zarządzający Funkcją Finanse oraz Rynek Hurtowy, objął stanowisko Członka Zarządu ds. Rynku Hurtowego i Sprzedaży Nieruchomości. Zarządzanie Funkcją Finanse objął Jacek Kunicki jako Dyrektor Wykonawczy ds. Finansów, dotychczas Dyrektor Kontrolingu. W dniu 21 lipca 2020 r. Jacek Kunicki został powołany przez Radę Nadzorczą w skład Zarządu Spółki.
W dniu 12 czerwca 2020 r. Jean-François Fallacher poinformował Orange Polska, że zdecydował się zaakceptować propozycję Grupy Orange objęcia stanowiska Prezesa Zarządu Orange Hiszpania z dniem 1 września 2020 r. i pełnił obowiązki Prezesa Zarządu Orange Polska do dnia 31 sierpnia 2020 r.
W dniu 21 lipca 2020 r. Rada Nadzorcza powołała na Prezesa Zarządu z dniem 1 września 2020 r. Juliena Ducarroz.
W dniu 21 lipca 2020 r. Mariusz Gaca poinformował Radę Nadzorczą, że przyjął propozycję objęcia funkcji Prezesa Zarządu Orange Moldova i z dniem 31 października 2020 r. odszedł ze stanowiska w Zarządzie Orange Polska.
Skład na 31 grudnia 2020 roku:
1) Julien Ducarroz – Prezes Zarządu
2) Bożena Leśniewska – Wiceprezes Zarządu
3) Witold Drożdż – Członek Zarządu
4) Jolanta Dudek – Członek Zarządu
5) Piotr Jaworski – Członek Zarządu
6) Jacek Kowalski – Członek Zarządu
7) Jacek Kunicki – Członek Zarządu
8) Maciej Nowohoński – Członek Zarządu
Noty dotyczące członków Zarządu:
Julien Ducarroz (ur.1975) jest prezesem Orange Polska od 1 września 2020. W latach 2016-2020 pełnił funkcję prezesa Orange Moldova, największego operatora konwergentnego na tamtejszym rynku. Do jego osiągnięć należały m.in. uruchomienie usług konwergentnych wraz z przejęciem głównych operatorów kablowych, transformacja kulturowa organizacji w celu wdrożenia pro biznesowych postaw i metodologii pracy Agile oraz przygotowanie wdrożenia mobilnych usług finansowych.
Julien Ducarroz ma szerokie doświadczenie w sektorze telekomunikacji, z ponad 10-letnim stażem na stanowiskach wykonawczych, zdobyte w różnych krajach i w różnych obszarach takich jak strategia i rynek komercyjny. W 2002 roku dołączył do Grupy Orange, rozpoczynając karierę zawodową w Pionie Międzynarodowym. Kontynuował ją w Londynie jako dyrektor ds. business intelligence i marketingu wartości Grupy Orange (2003-2004), a później jako zastępca
67
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
dyrektora ds. marketingu w Orange Nederland (2006-2007). W 2007 r. dołączył do Orange Romania jako dyrektor strategii, a od maja 2009 r. do maja 2016 r. kierował sprzedażą, marketingiem oraz komunikacją marketingową jako Członek Zarządu ds. sprzedaży. Ukończył szwajcarską Politechnikę Federalną w Lozannie i Zurichu.
Bożena Leśniewska (ur. 1965), Wiceprezes Zarządu. Odpowiada za rynek biznesowy oraz spółki Integrated Solutions oraz BlueSoft. Od ponad dwudziestu lat zawodowo związana z zarządzaniem i branżą technologiczną. Konsekwentnie przechodziła przez kolejne szczeble kariery, zaczynając od stanowiska przedstawiciela handlowego (DHL), przez kierownika i dyrektora regionalnego (Polkomtel), dyrektora departamentów w centralach firm (Polkomtel, PTK Centertel Sp. z o.o., Telekomunikacja Polska S.A.), dyrektora wykonawczego, po stanowisko Członka Zarządu w Orange Polska. Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, APP w Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej oraz AMP na INSEAD. Sprawuje funkcje członka Rady Odpowiedzialnego Przywództwa przy Forum Odpowiedzialnego Biznesu, stowarzyszenia Professional Women Network oraz Prezeski Stowarzyszenia LiderShe. Aktywna mentorka w programach mentoringowych, m.in. Fundacji Vital Voices i Fundacji Edukacyjnej Perspektywy.
Witold Drożdż (ur. 1974), od 2012 roku w Orange Polska, w tym od 2012 do listopada 2018 Dyrektor Wykonawczy ds. Korporacyjnych, od listopada 2018 Członek Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych. W latach 2010-2012, Wiceprezes Zarządu, a następnie p.o. Prezesa Zarządu PGE Energia Jądrowa S.A. W latach 2007-2010, był Wiceministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji, odpowiedzialnym za rozwój społeczeństwa informacyjnego i rejestry publiczne, a także przewodniczącym rządowego Zespołu „Polska Cyfrowa” oraz członkiem rządowego Zespołu ds. Bezpieczeństwa Energetycznego i międzyresortowego Zespołu ds. Telewizji i Radiofonii Cyfrowej.
Jest laureatem nagród: Info-Star (2009), INFOSTAT (2009) i Ambasador Gospodarki Elektronicznej (2008). Zasiada w Radzie Fundacji Orange oraz Radzie Współpracy i Dialogu Uniwersytetu Warszawskiego.
Ukończył prawo i stosunki międzynarodowe na Uniwersytecie Warszawskim oraz Stanford Executive Program na Uniwersytecie Stanforda.
Jolanta Dudek (ur. 1964), od 2015 roku pełni funkcję Członka Zarządu Orange Polska odpowiedzialnego za obszar Doświadczeń Klientów. Karierę w branży telekomunikacyjnej rozpoczęła w 2000 roku w PTK Centertel na stanowiskach menedżerskich związanych z zarządzaniem obsługą klientów Indywidualnych. W latach 2004-2010 pełniła funkcję Dyrektora Obsługi Klientów Biznesowych sieci komórkowej Orange. W październiku 2010 roku objęła stanowisko Dyrektora Obsługi Klientów Biznesowych w Orange Customer Service. Od listopada 2013 roku była Dyrektorem Wykonawczym ds. Obsługi Klientów w Orange Polska. Do czasu włączenia obszaru Obsługi Klienta do struktur Orange Polska pełniła funkcję Prezesa Zarządu Orange Customer Service (do roku 2016). Od 2014 odpowiada za obszar Doświadczeń i Relacji z Klientami Orange Polska.
Jolanta Dudek ukończyła Wydział Filologiczny Uniwersytetu Śląskiego oraz studia podyplomowe z zakresu Zarządzania Gospodarką Europejską, uzyskując dyplom francuskiej Ecole des Hautes Etudes Commerciales (HEC) oraz Szkoły Głównej Handlowej (SGH) w Warszawie. Jest również absolwentką Akademii Psychologii Przywództwa (2013) i Szkoły Mentorów (2015) przy Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej. Posiada doświadczenie jako Audytor Wiodący Systemu Zarządzania Jakością ISO 2002 oraz jako Koordynator COPC® Customer Operations Performance Center.
Piotr Tadeusz Jaworski (ur. 1961), od listopada 2018 roku Członek Zarządu ds. Sieci i Technologii. Od września 2016 roku był Dyrektorem Wykonawczym ds. Sieci i Technologii w Orange Polska. Członek Komitetu Operacyjnego Ekspertów Sieci Orange. Przewodniczący Rady Nadzorczej TP Teltech oraz NetWorkS!
Od 1991 roku związany z Orange Polska (dawniej Telekomunikacja Polska), gdzie pełnił m.in. funkcję Zastępcy Dyrektora ds. Techniki Zakładu Telekomunikacji w Białymstoku, a później, w centrali TP; Dyrektora Departamentu Kontaktów z Klientami Biznesowymi i Regionalnego Dyrektora Wykonawczego (Region Południe i Centrum). W latach 2007-2013 zajmował stanowisko Dyrektora Technicznej Obsługi Klienta, a następnie, do 2016 roku, Dyrektora Dostarczania i Serwisu Usług, odpowiadając za procesy technicznego dostarczania i utrzymania usług dla klientów Orange Polska i operatorów alternatywnych, realizację inwestycji sieciowych (w tym projektu VHBB-FTTH) oraz utrzymanie sieci aktywnej. W latach 2007-2020 Członek Komisji ds. Etyki Orange Polska. Lider wielu projektów z zakresu budowania i poprawy doświadczeń klientów. Od lat zaangażowany w działalność charytatywną.
Absolwent Wydziału Elektroniki Politechniki Warszawskiej oraz podyplomowych studiów MBA na Uniwersytecie Gdańskim oraz Uniwersytecie Strathclyde w Glasgow.
Jacek Kowalski (ur. 1964) od stycznia 2011 r. na stanowisku Członka Zarządu ds. Zasobów Ludzkich w Orange Polska. Wcześniej, od 2009 roku Dyrektor Wykonawczy Telekomunikacji Polskiej (obecnie Orange Polska) ds. Zasobów Ludzkich. Związany z firmą od ponad 10 lat. Swoją karierę w Grupie rozpoczynał w 2001 w PTK Centertel na stanowisku Menedżera Human Resources dla Sprzedaży i Marketingu. Od 2005 r. był Dyrektorem Pionu Zarządzania Kompetencjami i Rozwojem Pracowników. Wcześniej Dyrektor Szkoły Przedsiębiorczości i Kadr w Infor Training (Grupa Wydawnicza Infor) oraz Dyrektor Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli odpowiedzialny za wdrażanie programów szkoleniowych wspierających rozwój edukacji w Polsce.
68
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
W 1989 roku ukończył Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego oraz, w roku 1996, Studia Podyplomowe Kierowania Instytucjami Samorządowymi i Organizacjami Pozarządowymi również na Uniwersytecie Warszawskim.
Członek Rady Programowej Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Kadrami.
Jacek Kunicki (ur. 1979) jest związany z Orange Polska od 2003 r. W tym czasie pełnił różne funkcje menedżerskie o rosnącym zakresie odpowiedzialności w obszarze finansów, w tym funkcję Dyrektora Relacji Inwestorskich w latach 2010-2014 oraz Dyrektora Kontrolingu Grupy Orange Polska od roku 2014. Od 31 marca 2020 r. Jacek Kunicki pełni funkcję CFO, jako Dyrektor Wykonawczy ds. Finansów, a od 21 lipca 2020 r. jako Członek Zarządu ds. Finansów.
Jacek Kunicki zasiada w radach nadzorczych spółek NetWorkS! oraz Teltech, wchodzących w skład Grupy Orange Polska. Przed dołączeniem do zespołu Orange pracował w finansach operatora telekomunikacyjnego Energis Polska. Jest absolwentem Wyższej Szkoły Zarządzania w Warszawie. Posiada tytuł MBA z Oxford Brookes University.
Maciej Nowohoński (ur. 1973) jest Członkiem Zarządu Orange Polska ds. Rynku Hurtowego i Sprzedaży Nieruchomości (wcześniej ds. Finansów od marca 2014 roku).
Z Orange Polska związany jest od 2003 roku. Pełnił różne role o rosnącym zakresie odpowiedzialności w obszarze finansów. W tym, w szczególności funkcję Kontrolera Grupy Orange Polska w latach 2006-2014. W latach 2010-2011 Maciej zajmował także stanowisko Członka Zarządu w spółce Emitel, natomiast w latach 2011-2013 był Członkiem Zarządu ds. Finansów w spółce PTK Centertel. Od stycznia 2020 r. odpowiada również za rynek klientów operatorów .Maciej zasiada też w radach nadzorczych wybranych spółek Grupy Orange Polska. Przed dołączeniem do zespołu Orange pracował między innymi w Arthur Andersen i Andersen Business Consulting.
Jest absolwentem kierunku Handel Zagraniczny Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz szkoły biznesu Hogeschool van Arnhem en Nijmegen w Holandii.
II. Skład osobowy Rady Nadzorczej oraz jej komitetów wraz ze zmianami osobowymi w 2020 roku.
Skład na 1 stycznia 2020 roku:
1) Maciej Witucki – Przewodniczący Rady Nadzorczej
2) Gervais Pellissier - Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej
3) Marc Ricau – Sekretarz Rady Nadzorczej
4) dr Henryka Bochniarz – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
5) Thierry Bonhomme – Członek Rady Nadzorczej
6) Eric Debroeck – Członek Rady Nadzorczej
7) Ramon Fernandez – Członek Rady Nadzorczej
8) John Russell Houlden – Niezależny Członek Rady Nadzorczej, Przewodniczący Komitetu Audytowego
9) prof. Michał Kleiber – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
10) Patrice Lambert-de Diesbach – Członek Rady Nadzorczej
11) Monika Nachyła – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
12) dr Maria Pasło-Wiśniewska – Niezależny Członek Rady Nadzorczej, Przewodnicząca Komitetu ds. Wynagrodzeń
13) Jean-Michel Thibaud – Członek Rady Nadzorczej
14) Jean-Marc Vignolles – Członek Rady Nadzorczej, Przewodniczący Komitetu ds. Strategii
W dniu 17 czerwca 2020 roku wygasły mandaty pp. Johna Russella Houldena i Patrice’a Lambert-de Diesbach.
Tego dnia Zwyczajne Walne Zgromadzenie powołało na Członków Rady Nadzorczej ww. osoby, tj. Johna Russella Houldena i Patrice’a Lambert-de Diesbach na kolejne kadencje. W dniu 20 października 2020 roku p. Gervais Pellissier złożył rezygnację z funkcji członka Rady Nadzorczej i Zastępcy Przewodniczącego Rady Nadzorczej Orange Polska S.A. W tym samym dniu Rada Nadzorcza powołała panią Marie-Noëlle Jégo-Laveissière na funkcję członka Rady Nadzorczej Orange Polska.
Skład na 31 grudnia 2020 roku:
1) Maciej Witucki – Przewodniczący Rady Nadzorczej
2) Ramon Fernandez – Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej
3) Marc Ricau – Sekretarz Rady Nadzorczej
4) dr Henryka Bochniarz – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
5) Thierry Bonhomme – Członek Rady Nadzorczej
6) Eric Debroeck – Członek Rady Nadzorczej
7) John Russell Houlden – Niezależny Członek Rady Nadzorczej, Przewodniczący Komitetu Audytowego
8) Marie-Noëlle Jégo-Laveissière – Członek Rady Nadzorczej
69
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
9) prof. Michał Kleiber – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
10) Patrice Lambert-de Diesbach – Członek Rady Nadzorczej
11) Monika Nachyła – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
12) dr Maria Pasło-Wiśniewska – Niezależny Członek Rady Nadzorczej, Przewodnicząca Komitetu ds. Wynagrodzeń
13) Jean-Michel Thibaud – Członek Rady Nadzorczej
14) Jean-Marc Vignolles – Członek Rady Nadzorczej, Przewodniczący Komitetu ds. Strategii
W skład Rady Nadzorczej Orange Polska, na dzień 31 grudnia 2020 r. wchodziło pięciu Członków niezależnych: dr Henryka Bochniarz, John Russell Houlden, prof. Michał Kleiber, Monika Nachyła i dr Maria Pasło-Wiśniewska.
Skład Komitetów Rady Nadzorczej na dzień 31 grudnia 2020 r.:
Komitet Audytowy:
1) John Russell Houlden – Przewodniczący
2) Monika Nachyła
3) dr Maria Pasło-Wiśniewska
4) Marc Ricau
5) Jean-Michel Thibaud
Pracom Komitetu przewodniczy Pan John Russell Houlden, niezależny Członek Rady Nadzorczej, który posiada odpowiednie doświadczenie i kwalifikacje w kwestiach finansowo-księgowych oraz audytu.
Komitet ds. Wynagrodzeń:
1) dr Maria Pasło-Wiśniewska – Przewodnicząca
2) prof. Michał Kleiber
3) Marc Ricau
4) Jean-Marc Vignolles
Komitet ds. Strategii:
1) Jean-Marc Vignolles – Przewodniczący
2) dr Henryka Bochniarz
3) Thierry Bonhomme
4) Eric Debroeck
5) Patrice Lambert-de Diesbach
6) Monika Nachyła
7) dr Maria Pasło-Wiśniewska
Maciej Witucki, Przewodniczący Rady Nadzorczej oraz John Russell Houlden, Niezależny Członek Rady Nadzorczej, Przewodniczący Komitetu Audytowego na stałe uczestniczą w posiedzeniach Komitetu ds. Strategii.
Poniżej znajduje się zestawienie Zwyczajnych Walnych Zgromadzeń, na których wygasają mandaty członków Zarządu i Rady Nadzorczej Orange Polska:
Zarząd | Data ZWZA |
Julien Ducarroz – Prezes Zarządu | 2023 |
Bożena Leśniewska – Wiceprezes Zarządu | 2021 |
Witold Drożdż | 2021 |
Jolanta Dudek | 2021 |
Piotr Jaworski | 2021 |
Jacek Kowalski | 2023 |
Jacek Kunicki | 2023 |
Maciej Nowohoński | 2023 |
Rada Nadzorcza | Data ZWZA |
70
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Maciej Witucki – Przewodniczący | 2022 |
Ramon Fernandez– Zastępca Przewodniczącego | 2021 |
Marc Ricau – Sekretarz | 2022 |
Henryka Bochniarz | 2021 |
Thierry Bonhomme | 2021 |
Eric Debroeck | 2022 |
John Russell Houlden | 2023 |
Marie-Noëlle Jégo-Laveissière | 2021 |
Michał Kleiber | 2022 |
Patrice Lambert-de Diesbach | 2023 |
Monika Nachyła | 2022 |
Maria Pasło-Wiśniewska | 2021 |
Jean-Michel Thibaud | 2022 |
Jean-Marc Vignolles | 2021 |
III. Opis działania Zarządu
Pracami Zarządu Spółki kieruje Prezes Zarządu. Prezes Zarządu, a w razie jego nieobecności wskazany przez niego inny Członek Zarządu, przewodniczy posiedzeniom Zarządu Spółki. Uchwały Zarządu mogą być powzięte, jeżeli wszyscy Członkowie Zarządu zostali prawidłowo zawiadomieni o posiedzeniu Zarządu. Uchwały Zarządu zapadają bezwzględną większością głosów pełnego składu powołanego Zarządu. Poszczególni Członkowie Zarządu zarządzają powierzonymi im obszarami działalności Spółki.
Szczegółowe obowiązki i zakres odpowiedzialności Zarządu są określone w Regulaminie Zarządu dostępnym pod adresem www.orange-ir.pl.
IV. Opis działania Rady Nadzorczej
Prace Rady Nadzorczej koordynuje Przewodniczący przy wsparciu Sekretarza Rady Nadzorczej. Rada Nadzorcza odbywa posiedzenie, co najmniej raz na kwartał. Zarząd lub Członek Rady Nadzorczej mogą żądać zwołania Rady Nadzorczej, podając proponowany porządek obrad. Przewodniczący Rady Nadzorczej zwołuje posiedzenie w terminie dwóch tygodni od dnia otrzymania wniosku. Jeżeli Przewodniczący Rady Nadzorczej nie zwoła posiedzenia w terminie dwóch tygodni od dnia otrzymania wniosku, wnioskodawca może je zwołać samodzielnie, podając datę, miejsce i proponowany porządek obrad. Rada Nadzorcza podejmuje uchwały zwykłą większością głosów oddanych przy obecności, co najmniej połowy składu Rady Nadzorczej. W przypadku głosowania, w którym oddano taką samą liczbę głosów za oraz przeciw, głos rozstrzygający przysługuje Przewodniczącemu Rady.
Rada Nadzorcza pełni swe obowiązki kolegialnie, ale przekazała część kompetencji określonym komitetom, które opisano poniżej.
Regulamin Rady Nadzorczej dostępny jest pod adresem www.orange-ir.pl.
Do kompetencji Rady Nadzorczej należy między innymi powoływanie Członków Zarządu i określanie ich wynagrodzenia, powoływanie niezależnych audytorów oraz sprawowanie nadzoru nad działalnością Spółki. W ramach funkcji nadzorczych, Rada Nadzorcza rozpatruje plan strategiczny i roczny budżet Grupy, a także monitoruje jej wyniki operacyjne i finansowe, wyraża opinie dotyczące zaciągania zobowiązań przekraczających równowartość 100.000.000 EUR, wyraża opinie dotyczące zbywania składników majątkowych Grupy o wartości przekraczającej równowartość 100.000.000 EUR, ocenia sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz wnioski Zarządu, co do podziału zysków lub pokrycia strat. Przy rozpatrywaniu wyżej wymienionych spraw Rada Nadzorcza bierze pod uwagę uwarunkowania społeczne, ekologiczne i etyczne działalności Grupy.
Dodatkowo Ustawa o Rachunkowości określa zakres odpowiedzialności Członków Rady Nadzorczej za rzetelność i prawidłową prezentację raportowania finansowego Spółki.
71
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
V. Opis działania komitetów Rady Nadzorczej
A) Komitet Audytowy
Najważniejsze zadania Komitetu, wyszczególnione w jego Regulaminie, stanowiącym załącznik do Regulaminu Rady Nadzorczej, obejmują miedzy innymi:
| 1) | nadzorowanie rzetelności informacji finansowych przekazywanych przez Spółkę, |
B) Komitet ds. Wynagrodzeń
Zadaniem Komitetu ds. Wynagrodzeń jest doradzanie Radzie Nadzorczej oraz Zarządowi w kwestii ogólnej polityki wynagrodzeń i nominacji w Grupie określanie warunków zatrudnienia oraz wysokości wynagrodzeń Członków Zarządu (wraz z wyznaczaniem celów), a także rekomendowanie Radzie Nadzorczej wysokości pensji i premii dla Członków Zarządu.
C) Komitet ds. Strategii
Do zadań Komitetu ds. Strategii należy:
1) | formułowanie opinii i zaleceń dla Rady Nadzorczej w sprawie przygotowywanych przez Zarząd planów strategicznych oraz uwag zgłaszanych przez Radę Nadzorczą do takich planów, w szczególności względem zasadniczych wariantów strategii, |
2) | konsultowanie wszelkich projektów strategicznych w zakresie rozwoju Grupy, monitorowanie realizacji współpracy partnerskiej w ramach Grupy oraz projektów wiążących się z umowami o strategicznym znaczeniu dla Grupy (Komitet przekazuje sprawozdania i zalecenia dotyczące poszczególnych projektów tego typu Radzie Nadzorczej). |
W szczególności, Komitet ds. Strategii rozpatruje następujące projekty:
1) | umowy i sojusze strategiczne oraz umowy o współpracy technicznej i inżynierskiej, w tym wynikające ze strategicznego partnerstwa Grupy z Orange S.A., |
2) | znaczące transakcje zakupu i sprzedaży majątku. |
l) W odniesieniu do Komitetu Audytowego Rady Nadzorczej Orange Polska:
1) | następujące osoby zadeklarowały, że spełniały ustawowe kryteria niezależności: John Russell Houlden, Monika Nachyła i dr Maria Pasło-Wiśniewska; |
2) | w zakresie wiedzy lub umiejętności dotyczących rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych, następujące osoby zadeklarowały: |
John Russell Houlden zadeklarował, że posiada wiedzę i umiejętności w zakresie rachunkowości oraz badania sprawozdań finansowych; ukończył z wyróżnieniem Warwick Business School, a także studia menedżerskie w INSEAD, Stanford i London Business School. Posiada odpowiednie doświadczenie i kwalifikacje w zakresie rachunkowości i zarządzania finansami przedsiębiorstw i jest członkiem Instytutu Rachunkowości Zarządczej (Chartered Institute of Management Accountants – CIMA), Dyplomowanym Globalnym Księgowym Zarządczym (Chartered Global Management Accountant – CGMA) oraz członkiem brytyjskiego Stowarzyszenia Skarbników Korporacyjnych (Association of Corporate Treasurers – ACT).Ma bogate doświadczenie w zakresie księgowości i audytu poprzez szeroki zakres ról finansowych w Spicer & Oppenheim (obecnie Deloitte), ICI i BT, zanim został dyrektorem finansowym w firmie Lovells (2002-2008), członkiem zarządu ds. finansów w Telecom New Zealand (2008-2010) i członkiem zarządu ds. finansów w United Utilities Group (2010-2020). Od 2014 do 2020 był także członkiem Komitetu Głównego oraz Przewodniczącym Komitetu ds. Sprawozdawczości Finansowej „Grupy 100” (który reprezentuje wspólne stanowisko spółek FTSE 100 wobec Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych oraz innych organów
72
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
regulacyjnych). Od 2020 roku do chwili obecnej pełni również funkcję Przewodniczącego Komitetu Audytu Babcock International Group (spółka FTSE 250).
Monika Nachyła jest niezależnym członkiem rad nadzorczych, z wieloletnim, międzynarodowym doświadczeniem na stanowiskach managerskich w dziedzinach private equity, relacji inwestorskich, bankowości, operacyjnego zarządzania finansami i budowania strategii. Absolwentka Szkoły Głównej Handlowej. Karierę zawodową rozpoczynała jako audytor w firmach Artur Andersen w Warszawie i Salustro Reydel w Paryżu. W latach 1995-2000 pracowała jako dyrektor finansowy w firmie Sanofi-Synthelabo. W latach 2000-2011 działała w sektorze private equity. W funduszu Innova Capital jako Vice President Portfolio & Fund Operations zajmowała się nadzorem nad spółkami portfelowymi funduszu. Następnie w funduszu Enterprise Investors jako Partner d/s Investor Relations odpowiadała za gromadzenie nowych funduszy i relacje z inwestorami. W 2011 roku została powołana do rady nadzorczej jednego z czołowych polskich banków BGŻ (obecny właściciel to BNP Paribas) jako niezależny członek Rady Nadzorczej i jej komitetu audytu. W latach 2013 - 2015 pełniła funkcję Wiceprezesa Banku BGŻ. Od maja 2017 r. jest Partnerem w Abris Capital Partners, firmie zarządzającej funduszami private equity w Europie Centralnej, gdzie odpowiada między innymi za działania związane z Investor Relations, Public Relations, ESG (standardy odpowiedzialnego biznesu) oraz nadzór nad spółkami portfelowymi. Jest też członkiem Komitetu Zarządzającego.
Maria Pasło-Wiśniewska zadeklarowała, że posiada wiedzę w zakresie rachunkowości oraz badania sprawozdań finansowych; jest doktorem socjologii, ekonomistką, ukończyła Akademię Ekonomiczną w Poznaniu oraz Kellogg School of Management na Uniwersytecie Northwestern w Chicago. Wiedzę w zakresie rachunkowości i badania sprawozdań finansowych nabyła w toku długiej praktyki menadżerskiej, w czasie której zarządzane przez nią banki, instytucje finansowe i korporacje skutecznie realizowały swoje strategie i osiągały, a nawet przekraczały planowane rezultaty i oczekiwaną wartość dla akcjonariuszy. Karierę zawodową rozpoczęła w Narodowym Banku Polskim. W latach 1988-1996 pracowała w Wielkopolskim Banku Kredytowym w Poznaniu, osiągając stanowisko wiceprezesa zarządu. W 1997 roku była prezesem zarządu Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych „SKARBIEC”. W latach 1998-2003, jako prezes zarządu banku Pekao S.A., przeprowadziła fuzję czterech banków Grupy Pekao S.A.
Jean-Michel Thibaud jest Zastępcą Członka Zarządu ds. Finansów w Grupie Orange, odpowiedzialnym za kontroling. Jest absolwentem Centrale-Supélec, renomowanej międzynarodowej instytucji szkolnictwa wyższego i badań naukowych, oraz absolwentem Instytutu Nauk Politycznych w Paryżu. Rozpoczynał karierę zawodową pracując przez 7 lat w bankowości, w obszarze obsługi eksportu, instrumentów strukturyzowanych i project finance. Dołączył do Grupy Orange jako menedżer, a następnie dyrektor działu project finance. W latach 2008-2012, piastował stanowisko Skarbnika Grupy Orange, zajmując się pozyskiwaniem finansowania dłużnego (obligacje, finansowanie projektów oraz korporacyjne i strukturyzowane), relacjami z agencjami ratingowymi i rynkami kapitałowymi, a także zarządzaniem środkami pieniężnymi i finansowaniem klientów. W latach 2013-2019, pełnił funkcję Członka Zarządu ds. Finansów i Starszego Wiceprezesa ds. Strategii, Transformacji i Usług Ogólnych w spółce Orange Business Services. Orange Business Services to światowy dostawca usług informatycznych i telekomunikacyjnych dla dużych korporacji.
3) | następujące osoby zadeklarowały, że posiadały wiedzę i umiejętności z zakresu branży, w której działa Orange Polska, wskazując odpowiedni sposób, w jaki zdobyli wiedzę i umiejętności opisane poniżej: John Russell Houlden, Monika Nachyła, dr Maria Pasło-Wiśniewska, Marc Ricau i Jean-Michel Thibaud. |
John Russell Houlden ukończył z wyróżnieniem Warwick Business School, a także studia menedżerskie w INSEAD, Stanford i London Business School. Jest członkiem Instytutu Rachunkowości Zarządczej (Chartered Institute of Management Accountants – CIMA), Dyplomowanym Globalnym Księgowym Zarządczym (Chartered Global Management Accountant – CGMA) oraz członkiem brytyjskiego Stowarzyszenia Skarbników Korporacyjnych (Association of Corporate Treasurers – ACT). Przed dołączeniem do Rady Nadzorczej Orange Polska, jego wiedza telekomunikacyjna opierała się w dużej mierze na doświadczeniu jako dyrektora finansowego BT Networks & Information Services i dyrektora finansowego BT Wholesale oraz członka zarządu ds. finansów w firmach Telecom New Zealand podczas gdy jego szersze możliwości strategiczne, operacyjne, handlowe i transformacyjne opierały się również na jego doświadczeniu na różnych stanowiskach finansowych w ICI oraz na stanowisku dyrektora finansowego w United Utilities Group.
Monika Nachyła jest niezależnym członkiem rad nadzorczych, z wieloletnim, międzynarodowym doświadczeniem na stanowiskach managerskich w dziedzinach private equity, relacji inwestorskich, bankowości, operacyjnego zarządzania finansami i budowania strategii. Absolwentka Szkoły Głównej Handlowej. Posiada także dyplomy studiów podyplomowych w zakresie psychologii społecznej i rolnictwa. Karierę zawodową rozpoczynała jako audytor w firmach Artur Andersen w Warszawie i Salustro Reydel w Paryżu. W latach 1995-2000 pracowała jako dyrektor finansowy w firmie Sanofi-Synthelabo. W latach 2000-2011 działała w sektorze private equity. W funduszu Innova Capital jako Vice President Portfolio & Fund Operations zajmowała się nadzorem nad spółkami portfelowymi funduszu. Następnie w funduszu Enterprise Investors jako Partner d/s Investor Relations odpowiadała za gromadzenie nowych funduszy i relacje z inwestorami. W 2011 roku została powołana do rady nadzorczej jednego
73
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
z czołowych polskich banków BGŻ (obecny właściciel to BNP Paribas) jako niezależny członek Rady Nadzorczej i jej komitetu audytu. W latach 2013 - 2015 pełniła funkcję Wiceprezesa Banku BGŻ, członka zarządu odpowiedzialnego za obszar strategii i rozwoju, oraz strategicznego obszaru działalności banku - rolnictwa. Od maja 2017 r. jest Partnerem w Abris Capital Partners, firmie zarządzającej funduszami private equity w Europie Centralnej, gdzie odpowiada między innymi za działania związane z Investor Relations, Public Relations, ESG (standardy odpowiedzialnego biznesu) oraz nadzór nad spółkami portfelowymi. Jest też członkiem Komitetu Zarządzającego.
Maria Pasło-Wiśniewska jest doktorem socjologii, ekonomistką, ukończyła Akademię Ekonomiczną w Poznaniu oraz Kellogg School of Management na Uniwersytecie Northwestern w Chicago. Karierę zawodową rozpoczęła w Narodowym Banku Polskim. W latach 1988-1996 pracowała w Wielkopolskim Banku Kredytowym w Poznaniu, osiągając stanowisko wiceprezesa zarządu. W 1997 roku była prezesem zarządu Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych „SKARBIEC”. W latach 1998-2003, jako prezes zarządu banku Pekao S.A., przeprowadziła fuzję czterech banków Grupy Pekao S.A., a następnie prywatyzację i restrukturyzację banku. W latach 2008-2012 piastowała stanowisko prezesa zarządu Corporation of European Pharmaceutical Distributors NV w Amsterdamie.
Marc Ricau pracuje w Grupie France Telecom Orange od 1986 roku. Ukończył Instytut Nauk Politycznych w Paryżu (IEP) oraz Krajową Wyższą Szkołę Poczty i Telekomunikacji (ENSPTT). Uzyskał dyplom studiów magisterskich w zakresie metod statystycznych i programistycznych. W branży telekomunikacyjnej piastował różne stanowiska zarówno za granicą, jak i we Francji – głównie w działach sprzedaży i obsługi klienta, ale także finansów i zarządzania sieciami. W 2009 roku, rozpoczął pracę w Orange AMEA (strukturze obejmującej zakresem działania Afrykę, Bliski Wschód i Azję), jako Wiceprezes Strefy AMEA ds. Krajów i Partnerstwa w tym regionie i był członkiem rad nadzorczych kilku spółek zależnych Grupy w Afryce(Orange Mali, Orange Guinea, Orange Niger, Orange Bissau and Sonatel Multimedia) do początku 2013 roku. W październiku 2012 roku, Marc Ricau rozpoczął pracę jako wiceprezes zespołu Orange Europa, w którym odpowiada za działalność operacyjną Grupy w Polsce. W lipcu 2015 roku, został powołany na członka Zarządu w Orange Slovensko a.s., a w czerwcu 2017 roku został powołany na członka Rady Nadzorczej tej spółki. Jest także członkiem Rady Dyrektorów Nadacia Orange (Orange Foundation) w Słowacji.
Jean-Michel Thibaud jest Zastępcą Członka Zarządu ds. Finansów w Grupie Orange, odpowiedzialnym za kontroling. Jest absolwentem Centrale-Supélec, renomowanej międzynarodowej instytucji szkolnictwa wyższego i badań naukowych, oraz absolwentem Instytutu Nauk Politycznych w Paryżu. Rozpoczynał karierę zawodową pracując przez 7 lat w bankowości, w obszarze obsługi eksportu, instrumentów strukturyzowanych i project finance. Dołączył do Grupy Orange jako menedżer, a następnie dyrektor działu project finance. W latach 2008-2012, piastował stanowisko Skarbnika Grupy Orange, zajmując się pozyskiwaniem finansowania dłużnego (obligacje, finansowanie projektów oraz korporacyjne i strukturyzowane), relacjami z agencjami ratingowymi i rynkami kapitałowymi, a także zarządzaniem środkami pieniężnymi i finansowaniem klientów. W latach 2013-2019, pełnił funkcję Członka Zarządu ds. Finansów i Starszego Wiceprezesa ds. Strategii, Transformacji i Usług Ogólnych w spółce Orange Business Services. Orange Business Services to światowy dostawca usług informatycznych i telekomunikacyjnych dla dużych korporacji.
4) | na rzecz Orange Polska były świadczone dozwolone usługi niebędące badaniem przez firmę audytorską badającą sprawozdanie finansowe Orange Polska, tj. przez Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. W związku z tym, Orange Polska dokonała oceny niezależności tej firmy audytorskiej, a Komitet Audytowy wyraził zgodę na świadczenie tych usług. |
5) | główne założenia polityki wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania oraz polityki świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem: |
1. | Organem upoważnionym do dokonania wyboru firmy audytorskiej jest Rada Nadzorcza Orange Polska. Rada dokonuje wyboru na podstawie uprzedniej rekomendacji Komitetu Audytowego. |
2. | Komitet Audytowy w swojej rekomendacji: |
| - | wskazuje firmę audytorską, której proponuje powierzyć badanie ustawowe; |
| - | oświadcza, że rekomendacja jest wolna od wpływu stron trzecich; |
| - | stwierdza, że Spółka nie zawarła żadnych umów zawierających klauzule ograniczające możliwość wyboru firmy audytorskiej przez Radę Nadzorczą, na potrzeby przeprowadzenia badania ustawowego sprawozdań finansowych Spółki, do określonych kategorii lub wykazów firm audytorskich. |
3. | W przypadku, gdy wybór firmy audytorskiej nie dotyczy przedłużenia umowy o badanie sprawozdania finansowego, rekomendacja Komitetu Audytowego: |
| - | zawiera co najmniej dwie możliwości wyboru firmy audytorskiej wraz z uzasadnieniem i wskazaniem uzasadnionej preferencji Komitetu Audytowego wobec jednej z nich; |
74
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
| - | jest opracowana zgodnie z procedurą wyboru opisaną poniżej. |
4. | Procedura wyboru |
4.1. | Spółka zaprasza do składania ofert w sprawie świadczenia usługi badania ustawowego dowolne firmy audytorskie, pod warunkiem, że: |
| - | nie narusza to zasady, zgodnie z którą po upływie maksymalnych okresów trwania zlecenia, ani biegły rewident czy firma audytorska ani, w stosownych przypadkach, żaden z członków ich sieci działających w ramach Unii Europejskiej nie podejmują badania ustawowego Spółki w okresie następnych 4 lat; |
| - | organizacja procedury przetargowej nie wyklucza z udziału w procedurze wyboru firm, które uzyskały mniej niż 15% swojego całkowitego wynagrodzenia z tytułu badań od jednostek zainteresowania publicznego w danym państwie członkowskim Unii Europejskiej w poprzednim roku kalendarzowym, zamieszczonych w wykazie firm audytorskich, które przeprowadziły badania ustawowe w jednostkach zainteresowania publicznego w poprzednim roku. |
4.2. | Spółka przygotowuje dla zaproszonych firm audytorskich dokumentację przetargową, która, m.in. zawiera przejrzyste i niedyskryminujące kryteria wyboru, które są stosowane przez Spółkę do oceny ofert złożonych przez firmy audytorskie. |
4.3. | Spółka ocenia oferty złożone przez firmy audytorskie zgodnie z kryteriami wyboru określonymi w dokumentacji przetargowej. |
4.4 | Na wniosek firmy audytorskiej Komitet Audytowy powinien omówić z nią zagrożenia dla jej niezależności oraz zabezpieczenia stosowane w celu ograniczenia tych zagrożeń, wskazane w dokumentacji sporządzonej przez firmę audytorską. Firma audytorska powinna corocznie, przekazywać Komitetowi Audytowemu pisemne potwierdzenie, że biegły rewident, firma audytorska oraz partnerzy, kadra kierownicza wyższego szczebla i kierownicy, przeprowadzający badanie ustawowe są niezależni od badanej spółki. |
5. | Spółka ma prawo udzielić dodatkowego zlecenia, o którym mowa w art. 17 ust. 6 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16.04.2014 roku – na podstawie zgody Komisji Nadzoru Finansowego. |
6. | Rada Nadzorcza, dokonując wyboru, zwraca uwagę na doświadczenie zespołu audytowego w badaniu sprawozdań finansowych spółek, w tym spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych, a także na kompetencje i kryteria finansowe. |
7. | Decyzja w zakresie wyboru dokonywana jest z uwzględnieniem zasad bezstronności i niezależności firmy audytorskiej oraz analizy prac realizowanych przez nią w Spółce, wychodzących poza zakres badania sprawozdania finansowego, w celu uniknięcia konfliktu interesów. |
8. | Jeśli decyzja Rady Nadzorczej w zakresie wyboru firmy audytorskiej odbiega od rekomendacji Komitetu Audytowego, Rada Nadzorcza uzasadnia w formie pisemnej przyczyny niezastosowania się do rekomendacji Komitetu Audytowego i przekazuje takie uzasadnienie do wiadomości Walnego Zgromadzenia. |
6) | rekomendacja dotycząca wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania (przedłużenia umowy o badanie sprawozdania finansowego z Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k.) spełniała obowiązujące przepisy prawa oraz przyjęte w Orange Polska polityki i procedury wyboru firmy audytorskiej. |
7) | Komitet Audytowy w 2020 roku odbył 6 posiedzeń. |
9.1 Informacja dotycząca polityki sponsoringowej
Orange Polska posiada politykę w zakresie sponsoringu (decyzja Dyrektora Wykonawczego ds. Korporacyjnych (nr 49/16 z dnia 17.11.2016 r.). Strategia sponsoringowa Orange Polska jest pochodną globalnej strategii sponsoringowej Grupy Orange. W strategicznym obszarze sponsoringu, jakim jest obecnie muzyka, Orange Polska tworzy projekty ogólnopolskie, kompleksowe, długofalowe, skierowane do jak najszerszego grona swoich klientów (obecnych i potencjalnych). Orange Polska S.A. angażuje się w projekty długofalowo, a nie jednorazowo.
Za realizację strategii sponsoringowej odpowiada Dyrektor Komunikacji Korporacyjnej i CSR, któremu podlega zespół CSR Analiz i Wydarzeń. Realizacja kluczowych projektów sponsoringowych jest zatwierdzana przez Zarząd Orange Polska S.A. Każdy projekt sponsoringowy ma wyznaczone określone cele / Key Performance Indicators (KPI) (frekwencja, ekwiwalent reklamowy publikacji (AVE), liczba publikacji etc.). Po realizacji projektu dokonywana jest jego ewaluacja przez Zarząd Orange Polska. W celu realizacji strategii centralizacji zarządzania projektami sponsoringowymi w Grupie Orange Polska powołany został Komitet ds. Sponsoringu.
75
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Orange Polska prowadzi swoją działalność charytatywną poprzez utworzoną przez Spółkę fundację korporacyjną - Fundację Orange oraz poprzez Fundusz darowizn.
W ramach polityki darowizn Orange Polska posiada sformalizowane zasady funduszu darowizn, które określa decyzja Członka Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych(nr 10/20 z dnia 25.02.2020 r.).
Orange Polska S.A. przestrzega jasnych i przejrzystych zasad przyznawania darowizn:
| ● | każda darowizna wymaga analizy i rekomendacji, |
| ● | każda darowizna jest akceptowana przez Prezesa Zarządu Orange Polska S.A., |
| ● | każda darowizna jest realizowana na podstawie umowy darowizny w formie pisemnej, |
| ● | wszystkie darowizny realizowane są przelewami i rejestrowane w systemach księgowych Orange Polska S.A., |
| ● | w każdej umowie jest zawarte postanowienie o konieczności potwierdzenia realizacji darowizny zgodnie z przedmiotem darowizny. |
Fundacja Orange, która prowadzi działalność charytatywną w imieniu Orange Polska posiada strategię działań. Fundacja działa na rzecz nowoczesnej edukacji dzieci i młodzieży i prowadzi ogólnopolskie, autorskie programy edukacyjne i społeczne, wspierające wszechstronny rozwój dzieci i młodzieży. Wszystkie prowadzone przez Fundację Orange programy i projekty oparte są na badaniach w danym obszarze i realizowane w porozumieniu z autorytetami w danej dziedzinie. Fundacja przedstawia co najmniej 2 razy w roku raporty ze swej działalności Radzie Fundacji, w skład której wchodzą przedstawiciele fundatora – spółki Orange Polska. Fundacja corocznie składa Raport ze swojej działalności do właściwego ministerstwa oraz przygotowuje raport finansowy, który podlega audytowi. Raporty Fundacji prezentowane są publicznie na stronie Fundacji.
Polityka Fundacji wpisuje się w strategię społecznej odpowiedzialności Orange Polska, która jest częścią strategii biznesowej firmy. Strategia CSR skupia się na czterech obszarach, kluczowych z punktu widzenia branży telekomunikacyjnej i działalności na polskim rynku – integracji cyfrowej, bezpiecznej sieci, czystym środowisku i działaniach na rzecz pracowników. Kluczowym elementem w tworzeniu strategii są wnioski z dialogu z interesariuszami, trendy rynkowe oraz wyzwania społeczne dla branży telekomunikacyjnej w Polsce i na świecie. Nad realizacją strategii czuwa Komitet Sterujący ds. CSR złożony z menedżerów odpowiedzialnych za poszczególne obszary funkcjonowania firmy. Realizacja działań z zakresu społecznej odpowiedzialności firmy przedstawiana jest co roku w postaci Raportu Zintegrowanego (wcześniej Raportu Społecznej Odpowiedzialności Orange Polska), który jest przygotowywany wg międzynarodowych standardów raportowania pozafinansowego GRI (Global Reporting Initiative) oraz zaleceniach Międzynarodowej Rady Raportowania Zintegrowanego (IIRC). Raport jest akceptowany wewnętrznie przez Disclosure Committee oraz jest audytowany przez niezależnego zewnętrznego audytora.
9.2 Opis polityki różnorodności
Orange Polska posiada „Politykę Zarządzania Różnorodnością”, która została przyjęta decyzją Prezesa Zarządu w 2016 roku (nr 36/16 z dnia 19.09.2016 r.).
Polityka zarządzania różnorodnością wspiera realizację celów biznesowych i wartości zawartych w „Kodeksie Etyki”, celów odpowiedzialności społecznej oraz zobowiązań zawartych w Karcie Różnorodności, której Orange Polska jest sygnatariuszem. Polityka odnosi się również do Globalnej Polityki Zarządzania Różnorodnością i Włączenia w Orange.
Polityka Zarządzania Różnorodnością w Orange Polska za kluczowe wymiary różnorodności w firmie przyjmuje:
| ● | płeć; |
| ● | wiek; |
| ● | kompetencje / wiedza / doświadczenie / sposób myślenia; |
| ● | zdolności psychofizyczne – (nie)pełnosprawność; |
| ● | status rodzicielski. |
Pozostałe zdiagnozowane wymiary to:
| ● | religia / światopogląd; |
| ● | lokalizacja miejsca pracy (centrala / region); |
| ● | rodzaj zatrudnienia; |
| ● | narodowość / pochodzenie etniczne. |
Realizacja Polityki wspierana jest przez Komitet ds. równości płci w miejscu pracy oraz różnorodności (decyzja Prezesa Zarządu nr 28/2020 z dnia 30.06.2020). Potwierdzeniem jakości zarządzania różnorodnością jest międzynarodowy certyfikat – Gender Equality European and International Standard.
76
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
W ramach Polityki w odniesieniu do organów administrujących, zarządzających i nadzorujących określone zasady obejmują odpowiedni dobór pracowników oraz przywództwo.
W procesie doboru kierujemy się jawnością zasad i kryteriów wyboru kandydatów. Decyzje dotyczące wyboru pracownika podejmujemy w oparciu o jego kwalifikacje i doświadczenie zawodowe. Dbamy, aby wśród kandydatów znalazły się osoby, które reprezentują różnorodne środowiska.
W zakresie przywództwa zasada różnorodności odnosi się miedzy innymi do dbałości o różnorodność gremiów podejmujących decyzje w firmie.
W ramach planów działań uzupełniających Politykę przyjęto zasadę dotyczącą analizy gremiów zarządczych i nadzorczych pod względem różnorodności w zakresie takich aspektów jak: wiek, płeć, wykształcenie i doświadczenie zawodowe.
Obowiązki i zakres odpowiedzialności, jak również wymagania w zakresie kwalifikacji, doświadczenia i kompetencji członków Rady Nadzorczej określone są w Statucie Spółki. Orange Polska stosuje dodatkowo zapisy zawarte w dokumencie „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2016”.
Rada Nadzorcza Orange Polska składa się obecnie z 14 członków, w tym 5 członków niezależnych. Członkowie Rady Nadzorczej wybierani są przez Walne Zgromadzenie (a w wyjątkowych przypadkach przez Radę Nadzorczą). Kadencja członków Rady Nadzorczej trwa 3 lata. W Skład Rady Nadzorczej wchodzą 4 kobiety.
Zarząd Orange Polska składa się obecnie z 8 członków, w tym Prezesa Zarządu, powoływanych przez Radę Nadzorczą. Kadencja członków Zarządu trwa 3 lata. W skład Zarządu wchodzą 2 kobiety (stan na 31.12.2020).
9.3 Raport na temat polityki wynagrodzeń w Orange Polska
Polityka wynagradzania w Orange Polska S.A.
Strategia Orange Polska S.A. opiera się na budowaniu i utrzymywaniu wysokiej satysfakcji klientów, zapewniając pełen zakres, najwyższej jakości usług telekomunikacyjnych, multimedialnych oraz wyspecjalizowanych ICT, dostosowanych do potrzeb gospodarstw domowych i firm; rozległą dostępność tych usług, oraz wysokie standardy obsługi.
Polityka wynagrodzeń jest elementem realizacji całościowej strategii firmy. Poprzez umożliwienie pozyskiwania, utrzymywania oraz motywowania najlepszych menadżerów i profesjonalistów w obszarach specjalizacji występujących w Orange Polska S.A., zapewnia kadry przygotowane do osiągania strategicznych celów Spółki.
Jednocześnie uznając, że pracownicy są kluczowym kapitałem Spółki, polityka wynagrodzeń wspiera tworzenie przyjaznych warunków w cyfrowym środowisku pracy, stymulując zaangażowanie w realizację celów Spółki, rozwój pracowników oraz elastyczne metody pracy.
Wynagrodzenia w Orange Polska S.A. są porównywane do firm na rynku. Poziom wynagrodzenia kadry menadżerskiej jest uzależniony od wyników finansowych Spółki, indywidualnego wkładu pracownika oraz osiąganych wyników.
Polityka wynagradzania jest zgodna z obowiązującymi regulacjami w zakresie prawa pracy i ładu korporacyjnego.
System wynagrodzeń składa się z:
1.wynagrodzenia zasadniczego,
2.premii uzależnionej od wyników,
3.nagród uznaniowych,
4.benefitów.
Ze względu na konieczność dostosowania struktury zatrudnienia w Spółce do zmieniających się warunków rynkowych w Orange Polska S.A. funkcjonuje program odejść dobrowolnych. Pracownicy, którzy opuszczają Spółkę w ramach odejść dobrowolnych. mają możliwość uzyskiwania dodatkowych odpraw w stosunku do tych wynikających z przepisów prawa. Zasady odpraw dla pracowników są regulowane poprzez odrębne uzgodnienia ze związkami zawodowymi. Zasady odpraw dla kadry menadżerskiej, która nie jest objęta Ponadzakładowym Układem Zbiorowym Pracy, są określane w toku indywidualnych ustaleń i uregulowane w umowach o pracę.
1. Wynagrodzenie zasadnicze
Poziom wynagrodzeń zasadniczych uwzględnia zakres zadań przypisanych do danego stanowiska oraz rynkową wycenę pracy.
77
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Orange Polska S.A. monitoruje rynek wynagrodzeń, porównując co najmniej raz w roku płace i praktyki płacowe w Spółce z czołowymi firmami na rynku polskim, ze szczególnym uwzględnieniem podmiotów z branży teleinformatycznej ICT.
Orange Polska S.A. zapewnia spójność wynagrodzeń pomiędzy stanowiskami uwzględniając ich poziom zaszeregowania w wewnętrznym taryfikatorze stanowisk pracy..
Orange Polska S.A. kształtuje zasady wynagradzania z zachowaniem zasad równouprawnienia, w szczególności wobec różnic takich jak: płeć, wiek, niepełnosprawność, rasa, religia, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkowa, pochodzenie etniczne i orientacja seksualna.
Indywidualne wynagrodzenia zasadnicze są kształtowane w ramach:
| ● | corocznych przeglądów wynagrodzeń, uwzględniających zmieniające się standardy pracy poszczególnych grup zawodowych oraz wkład każdego pracownika w osiąganiu celów, |
| ● | awansów międzystanowiskowych, |
| ● | ustaleń rekrutacyjnych dla kandydatów obejmujących obowiązki w nowym obszarze zawodowym, |
| ● | zarządzania ryzykiem utraty osób o najwyższych kompetencjach na rzecz konkurencji. |
2. Premia uzależniona od wyników
Celem systemu premiowania jest motywowanie pracowników do osiągania wysokich wyników w pracy, poprzez realizację wyznaczonych i uzgodnionych celów, wspierających wdrażanie strategii Spółki oraz nastawienie na wzrost satysfakcji klientów. System celów wspiera współpracę pomiędzy pracownikami i jednostkami organizacyjnymi definiując obok celów indywidualnych, cele solidarnościowe.
System premiowy Orange Polska S.A. jest dostosowany do specyfiki zadań realizowanych w poszczególnych funkcjach. Na tej podstawie możemy wyodrębnić trzy grupy pracowników:
| ● | kadra menedżerska objęta jednolitym w swej konstrukcji systemem premiowym lecz o zróżnicowanym wskaźniku premii dla poszczególnych grup zawodowych od 12,5% do 50% w stosunku do indywidualnego wynagrodzenia zasadniczego (w sytuacji realizacji celów na 100%) |
| ● | pracownicy na stanowiskach realizujących cele sprzedażowe mają odrębne modele premii lub prowizji, w zależności od grup zawodowych, których wartość mieści się w przedziale od 30% do 50% w stosunku do indywidualnego wynagrodzenia zasadniczego (w sytuacji realizacji celów na 100%) |
| ● | pracownicy, którzy nie są menedżerami, ani nie realizują celów sprzedażowych, nie są objęci systemem premiowym. |
Systemy premiowe pozwalają na uzyskiwanie wyższych premii, jeśli cele są realizowane na poziomie powyższej 100% założeń formułowanych na początku okresu rozliczeniowego.
Premia kluczowych menadżerów jest w większym stopniu związana z wynikiem Spółki i w większym stopniu zależy od celów solidarnościowych, wspólnych dla wszystkich osób. Natomiast na stanowiskach specjalistycznych/liniowych menadżerskich premia jest związana z wynikami indywidualnymi pracownika i z mniejszym udziałem elementów solidarnościowych wspólnych dla funkcji lub całej Spółki.
Cele i premie są ustalane na okresy, które są ściśle związane z cyklem planowania budżetów.
Wyższa kadra menadżerska i menadżerowie liniowi w funkcji wsparcia mają premie rozliczane w cyklach półrocznych. Menadżerowie liniowi sprzedaży oraz pracownicy sprzedaży otrzymują premie / prowizje w cyklach kwartalnych lub miesięcznych.
Szczegółowe zasady premiowania są zdefiniowane w Regulaminach Premiowania.
3. Nagrody uznaniowe
Długofalowa strategia firmy opiera się na innowacyjności oraz dążeniu do osiągania ponadprzeciętnych wyników pracy.
Nagrody uznaniowe stymulują pracowników do angażowania się w opracowywanie innowacyjnych rozwiązań, realizację projektów strategicznych i współpracę międzyfunkcyjną. Pozwalają nagradzać za osiągnięcia, które przekraczają oczekiwania przewidziane w celach okresowych.
Nagrody uznaniowe są przyznawane:
78
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
| ● | menedżerom liniowym średniego szczebla i pracownikom, którzy nie realizują celów sprzedażowych; nagrody mogą zostać przyznane w dowolnym momencie roku, bezpośrednio po wydarzeniu, kumulacji wydarzeń, które w ocenie przełożonego zasługują na nagrodę, |
| ● | wyróżniającym się pracownikom Spółki - raz do roku po podsumowaniu osiągnięć w zakończonym roku kalendarzowym |
4. Benefity
W celu poprawy jakości życia i promowania integracji pracowników, Orange Polska S.A. zapewnia obszerny pakiet konkurencyjnych rynkowo benefitów dla pracowników, w celu budowania wartościowej oferty wspierającej pozyskiwanie i przywiązanie pracowników do firmy.
Pracownicy mają prawo przystąpienia do Pracowniczego Funduszu Emerytalnego, który jest finansowany ze środków Orange Polska S.A.
Kluczowymi obszarami, na które wpływa Orange Polska S.A. poprzez benefity są:
| ● | zdrowie i aktywność fizyczna; |
| ● | stabilność finansowa; |
| ● | podniesienie standardu życia; |
| ● | rozwój pracownika. |
Orange Polska S.A. chce, aby wszyscy pracownicy byli ambasadorami marki Orange, dlatego zapewnia im dostęp do własnych produktów i usług Orange.
Zasady wynagradzania Członków Zarządu i Rady Nadzorczej Orange Polska S.A. określone są w Polityce wynagradzania Członków Zarządu i RN, przyjętej na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy 27.08.2020 roku.
Wynagrodzenia Zarządu i Rady Nadzorczej
Osoby będące Członkami Zarządu Spółki na dzień 31 grudnia 2020 roku.
Prezes Zarządu Orange Polska S.A. jest zatrudniony w Orange Global International Mobility S.A., spółce z grupy kapitałowej Orange S.A. i pełni funkcję Prezesa Zarządu na podstawie oddelegowania do Orange Polska S.A.
Kwoty poniesione przez Orange Polska S.A. z tytułu zwrotu kosztów zatrudnienia związanych z oddelegowaniem Prezesa Zarządu zostały zaprezentowane w poniższej tabeli:
(w tysiącach złotych) | 12 miesięcy do 31 grudnia 2020 | |||
Stałe koszty w 2020r. | Zmienne koszty | Koszty w 2020r. | Ponadto: zmienne koszty z 2019r. poniesione w 2020r. | |
Julien Ducarroz2 | 1.036 | 303 | 1.339 | - |
Total | 1.036 | 303 | 1.339 | - |
1 Pozycja zawiera premie naliczone w 2020 roku do wypłaty w 2021 roku.
2 Od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A.
79
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Wynagrodzenia Członków Zarządu zatrudnionych w Orange Polska S.A. kształtowały się w następująco:
(w tysiącach złotych) | 12 miesięcy do | ||||||||||||
31 grudnia 2020 | |||||||||||||
Koszt stałych | Koszt zmiennych | Koszt | Ponadto: koszt | ||||||||||
składników | składników | wynagrodzenia | zmiennych składników | ||||||||||
wynagrodzenia | wynagrodzenia | w 2020r. | wynagrodzenia z 2019r. | ||||||||||
|
| w 2020r. |
|
| w 2020r.1 |
|
| razem |
|
| wypłaconych w 2020r. |
| |
Jolanta Dudek | 1.104 |
| 520 |
| 1.624 | 298 | |||||||
Jacek Kowalski | 1.287 |
| 648 |
| 1.935 | 338 | |||||||
Bożena Leśniewska | 1.496 |
| 752 |
| 2.248 |
| 437 | ||||||
Maciej Nowohoński | 1.326 |
| 646 |
| 1.972 |
| 348 | ||||||
Witold Drożdż | 992 |
| 495 |
| 1.487 |
| 282 | ||||||
Piotr Jaworski | 1.000 |
| 504 |
| 1.504 |
| 289 | ||||||
Jacek Kunicki2 | 408 | 206 | 614 | - | |||||||||
Razem | 7.613 |
| 3.771 |
| 11.384 |
| 1.992 | ||||||
1 Pozycja zawiera premie naliczone w 2020 roku do wypłaty w 2021 roku, nie zawiera premii naliczonych w 2019 roku, a
wypłaconych w 2020 roku.
2 Od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A.
Osoby będące Członkami Zarządu Spółki w 2020 roku i w poprzednich okresach.
Wynagrodzenia Członków Zarządu zatrudnionych w Orange Polska S.A. kształtowały się w następująco:
(w tysiącach złotych) | 12 miesięcy do | ||||||||||||
31 grudnia 2020 | |||||||||||||
Koszt stałych składników wynagrodzenia w 2020r. | Koszt zmiennych | Koszt | Ponadto: koszt | ||||||||||
składników | wynagrodzenia | zmiennych składników | |||||||||||
wynagrodzenia | w 2020r. | wynagrodzenia z 2019r. | |||||||||||
|
|
|
| w 2020r.1 |
|
| razem |
|
| wypłaconych w 2020r. |
| ||
Jean - François Fallacher 2 | 4.407 | 670 | 5.077 | 961 | |||||||||
Mariusz Gatza (Gaca)2 | 3.193 | 736 | 3.929 | 489 | |||||||||
Razem | 7.600 |
| 1.406 |
| 9.006 |
| 1.450 | ||||||
1 Pozycja zawiera premie naliczone i wypłacone w 2020 roku, nie zawiera premii naliczonych w 2019 roku, a wypłaconych w 2020 roku.
2 Wynagrodzenie do dnia rozwiązania stosunku pracy (w tym świadczenia po okresie zatrudnienia).
Osoby będące Członkami Zarządu Spółki na dzień 31 grudnia 2019 roku:
(w tysiącach złotych) | 12 miesięcy do | ||||||||||||
31 grudnia 2019 | |||||||||||||
Koszt stałych | Koszt zmiennych | Koszt | Ponadto: koszt | ||||||||||
składników | składników | wynagrodzenia | zmiennych składników | ||||||||||
wynagrodzenia | wynagrodzenia | w 2019r. | wynagrodzenia z 2018r. | ||||||||||
|
| w 2019r. |
|
| w 2019r.1 |
|
| razem |
|
| wypłaconych w 2019r. |
| |
Jean-François Fallacher | 3.111 | 1.271 | 4.382 | 681 | |||||||||
Mariusz Gatza (Gaca) | 1.699 | 830 |
| 2.529 |
| 443 | |||||||
Jolanta Dudek | 1.023 |
| 505 |
| 1.528 |
| 252 | ||||||
Jacek Kowalski | 1.189 |
| 578 |
| 1.767 |
| 314 | ||||||
Bożena Leśniewska | 1.486 |
| 747 |
| 2.233 |
| 365 | ||||||
Maciej Nowohoński | 1.226 |
| 595 |
| 1.821 |
| 323 | ||||||
Witold Drożdż | 975 |
| 478 |
| 1.453 |
| 86 | ||||||
Piotr Jaworski | 1.005 |
| 493 |
| 1.498 |
| 85 | ||||||
Razem | 11.714 |
| 5.497 |
| 17.211 |
| 2.549 | ||||||
1 Pozycja zawiera premie naliczone w 2019 roku do wypłaty w 2020 roku, nie zawiera premii naliczonych w 2018 roku,
a wypłaconych w 2019 roku.
80
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Wynagrodzenia Rady Nadzorczej przedstawiały się następująco:
(w tysiącach złotych) | 12 miesięcy do | 12 miesięcy do | |||||
|
| 31 grudnia 2020 |
|
| 31 grudnia 2019 |
| |
Maciej Witucki | 422 | 432 | |||||
Ramon Fernandez (1) | - | - | |||||
Gervais Pellissier (1) (2) | - | - | |||||
Marc Ricau (1) | - | - | |||||
Dr. Henryka Bochniarz | 217 | 221 | |||||
Thierry Bonhomme | 210 | 210 | |||||
Eric Debroeck (1) | - | - | |||||
Marie-Noëlle Jégo-Laveissière (1) | - | - | |||||
Russ Houlden | 394 | 394 | |||||
prof. Michał Kleiber | 218 | 214 | |||||
Patrice Lambert de Diesbach(1) | - | - | |||||
Monika Nachyła | 215 | 155 | |||||
Dr. Maria Pasło-Wiśniewska | 317 | 287 | |||||
Dr. Wiesław Rozłucki(2) | - | 104 | |||||
Jean-Michel Thibaud(1) | - | - | |||||
Jean-Marc Vignolles(1) | - | - | |||||
Razem | 1.993 | 2.017 |
(1) Osoby powołane do Rady Nadzorczej Spółki zatrudnione przez Orange S.A. nie pobierają wynagrodzenia z tytułu
pełnionej funkcji.
(2) Osoby nie będące Członkami Rady Nadzorczej Spółki na dzień 31 grudnia 2020 roku, ale będące Członkami Rady
Nadzorczej Orange Polska S.A. w 2019 roku.
Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy są uprawnieni do części zmiennej wynagrodzenia równej 50% rocznego wynagrodzenia zasadniczego w przypadku osiągnięcia wyników na poziomie 100% ustalonych celów. W niektórych przypadkach, jeżeli wykonanie jest na poziomie wyższym niż 100%, część zmienna wynagrodzenia może przekroczyć 50% rocznego wynagrodzenia zasadniczego. Część zmienna wynagrodzenia naliczana jest na podstawie osiągniętych wskaźników: przychodów, EBITDAaL, Organic Cash Flow, NPS i wskaźników właściwych dla branży telekomunikacyjnej.
W przypadku rozwiązania stosunku pracy, okres wypowiedzenia dla Członków Zarządu wynosi do 6 miesięcy i za ten okres przysługuje wynagrodzenie zasadnicze.
Ponadto Członkowie Zarządu są upoważnieni do jednorazowego odszkodowania w wysokości 6-cio miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, po spełnieniu określonych w umowie o pracę warunków. Wszyscy Członkowie Zarządu są zobowiązani do nie podejmowania działalności konkurencyjnej przez 12 miesięcy po zakończeniu zatrudnienia i w zamian za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej są upoważnieni do otrzymywania odszkodowania w wysokości 6-cio miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę z Członkiem Zarządu delegowanym do Orange Polska S.A. oraz wysokość ewentualnej odprawy są ustalane indywidualnie z uwzględnieniem regulacji z zakresu prawa pracy w państwie delegującym. Warunki te są każdorazowo zatwierdzane przez Radę Nadzorczą Orange Polska S.A. po uzyskaniu rekomendacji Komitetu Rady Nadzorczej ds. Wynagrodzeń.
Prezes Zarządu Orange Polska S.A. objęty jest tymi samymi zasadami ustalania zmiennej części wynagrodzenia co pozostali członkowie Zarządu i dodatkowo posiada prawo do Stretch Bonus, jeśli zrealizuje wskaźniki EBITDAaL i eCAPEX na wyższym poziomie. Warunki jego wypłaty ustala każdorazowo Rada Nadzorcza na podstawie rekomendacji Komitetu Rady Nadzorczej ds. Wynagrodzeń.
Ponadto Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy, którzy są ekspatriatami, posiadają prawo do benefitów związanych z pobytem w Polsce jako obcokrajowcy, które są zawarte w pakiecie Polityki Mobilności Międzynarodowej
81
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Grupy Orange: benefity płatne jednorazowo lub w ciągu roku, np. wynajem mieszkania, bilety lotnicze, pokrycie ubezpieczenia społecznego we Francji.
Program Motywacyjny Orange Polska S.A. w formie akcji fantomowych rozliczany w formie środków pieniężnych
W dniu 4 września 2017 roku Rada Nadzorcza Orange Polska S.A. przyjęła Program motywacyjny dla kluczowej kadry kierowniczej Grupy Orange Polska, oparty na instrumentach pochodnych (“akcje fantomowe"), których instrumentem bazowym jest kurs akcji Orange Polska S.A. notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.
Zgodnie z przyjętym Regulaminem Programu uczestnik programu mógł nabyć: 70 000 akcji fantomowych (Prezes Zarządu), 50 000 akcji fantomowych (Członkowie Zarządu i dyrektorzy zarządzający) albo do wyboru 10 000 lub 15 000 akcji fantomowych (pozostali uczestnicy). Uczestnicy nabyli dobrowolnie akcje fantomowe z puli podstawowej, po cenie 1 zł za akcję, a w przypadku spełnienia określonych w Regulaminie Programu warunków dotyczących średniego kursu akcji Orange Polska oraz rankingu NPS, nabędą dodatkowe pakiety akcji fantomowych. Akcje fantomowe zostaną wykupione od uczestników programu przez Spółkę po średnim kursie akcji Orange Polska S.A. w pierwszym kwartale 2021 roku, pod warunkiem, że będzie on nie niższy od średniej arytmetycznej kursów zamknięcia akcji Orange Polska S.A. w trzecim kwartale 2017 roku, który wyniósł 5,46 zł. W przeciwnym wypadku akcje fantomowe nie zostaną wykupione, co będzie oznaczać utratę zainwestowanych środków.
W 2020 roku, nie został spełniony warunek minimalnego kursu akcji Orange Polska na GPW zobowiązujący uczestników do nabycia dodatkowego pakietu akcji fantomowych. Został natomiast spełniony warunek zajęcia pierwszego miejsca na rynku telekomunikacyjnym w rankingu NPS, na koniec pierwszej połowy 2020 roku. W związku z tym, każdy Członek Zarządu i Dyrektor Wykonawczy nabył po 9 000 dodatkowych akcji fantomowych. Pozostali uczestnicy programu nabyli po 4 500 dodatkowych akcji fantomowych. Cena jednej akcji fantomowej wynosiła 1 PLN.
Poniższa tabela przedstawia liczbę oraz koszt płatności opartych na akcjach fantomowych przyznanych przez Orange Polska S.A. poszczególnym Członkom
Opcje na dodatkowe akcje fantomowe | Koszt płatności | Koszt płatności | ||||||||||||||
Akcje fantomowe | Warunek kursu | opartych na akcjach | opartych na akcjach | |||||||||||||
– pula | akcji | Warunek NPS | za 12 miesięcy do | za 12 miesięcy do | ||||||||||||
podstawowa | (liczba) | (liczba) | 31 grudnia 2020 | 31 grudnia 2019 | ||||||||||||
|
| (liczba) |
|
|
|
|
|
| (w tysiącach złotych)1 |
|
| (w tysiącach złotych)1 |
| |||
Jean – François Fallacher2 | — | — | — | (423) | 324 | |||||||||||
Mariusz Gatza (Gaca)3 | 50.000 | — | 9.000 | (94) | 246 | |||||||||||
Jolanta Dudek | 50.000 | — | 9.000 | (7) | 246 | |||||||||||
Jacek Kowalski | 50.000 | — | 9.000 | (7) | 246 | |||||||||||
Bożena Leśniewska | 50.000 | — | 9.000 | (7) | 246 | |||||||||||
Maciej Nowohoński | 50.000 | — | 9.000 | (7) | 246 | |||||||||||
Witold Drożdż | 50.000 | — | 9.000 | (5) | 246 | |||||||||||
Piotr Jaworski | 50.000 | — | 9.000 | (5) | 246 | |||||||||||
Jacek Kunicki4 | 15.000 | — | 9.000 | 30 | - | |||||||||||
Razem | 365.000 | — | 72.000 | (525) | 2.046 | |||||||||||
1 Założenia przyjęte do kalkulacji kosztów zostały podane w Nocie 17.2 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej Orange Polska za 2020 rok sporządzonego według MSSF.
2 Z dniem 31.08.2020 Jean - François Fallacher przestał pełnić funkcję Prezesa Zarządu Orange Polska S.A. i zrezygnował z dalszego udziału w Programie, akcje fantomowe zostały umorzone i Spółka zwróciła wpłacone środki za akcje fantomowe w kwocie 70 000 zł.
3 Koszty pokazane do dnia pełnienia funkcji Członka Zarządu Orange Polska S.A.
4 Koszty pokazane od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A.
Długoterminowy Plan Motywacyjny – Grupa Orange
Long Term Incentive Plan obejmuje kluczowe osoby zatrudnione w grupie Orange i jest zintegrowany z planem strategicznym „Essentials2020”. Wybranym Dyrektorom i Liderom przyznawane jest prawo do otrzymania zdefiniowanej liczby bezpłatnych akcji Orange S.A. po spełnieniu warunku ciągłości zatrudnienia w Grupie Orange, przez cały czas trwania trzyletniej edycji programu, oraz kryteriów opartych o wyniki.
U podstaw programu leży chęć docenienia zaangażowania kluczowych Dyrektorów i Liderów, chęć dzielenia się wartościami wynikającymi z przyjętego planu strategicznego, potrzeba równowagi między krótkoterminowym i
82
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
długoterminowym wynagrodzeniem oraz chęć opierania się na dobrze zdefiniowanych i monitorowanych wskaźnikach opartych o wyniki.
W kwietniu 2020 roku została rozliczona pierwsza edycja trzyletniego programu grupowego Long Term Incentive Plan, udostępniona na lata 2017 - 2019. W ramach programu motywacyjnego LTIP, Orange S.A. przyznało uczestnikom akcje z prawem do dysponowania.
Poniższa tabela przedstawia liczbę akcji z prawem do dysponowania, przyznaną poszczególnym Członkom Zarządu (ujęte w kosztach Orange Polska S.A.)
Akcje | Koszt płatności opartych na akcjach za 12 miesięcy do (w tysiącach złotych) | Koszt płatności opartych na akcjach za 12 miesięcy do | |
Jean-François Fallacher | 1.717 | - | 24 |
Mariusz Gatza (Gaca) | 1.717 | - | 24 |
Jolanta Dudek | 1.717 | - | 24 |
Jacek Kowalski | 1.717 | - | 24 |
Bożena Leśniewska | 1.717 | - | 24 |
Maciej Nowohoński | 1.717 | - | 24 |
Witold Drożdż | 1.717 | - | 24 |
Piotr Jaworski | 1.717 | - | 24 |
Razem | 13.736 | - | 192 |
W lipcu 2018 r. udostępniona została kolejna edycja Długoterminowego Planu Motywacyjnego Grupy Orange na lata 2018 – 2020, w której poszczególni Członkowie Zarządu Orange Polska S.A., mogą uzyskać wskazaną w tabeli poniżej liczbę akcji Orange S.A.
Koszt płatności | Koszt płatności | |||||||||
Akcje | opartych na akcjach | opartych na akcjach | ||||||||
(liczba) | za 12 miesięcy do | za 12 miesięcy do | ||||||||
31 grudnia 2020 | 31 grudnia 2019 | |||||||||
|
|
|
| (w tysiącach złotych) |
|
| (w tysiącach złotych) |
| ||
Julien Ducarroz1 | 2.000 | 11 | - | |||||||
Jean-François Fallacher2 | 2.000 | 22 | 30 | |||||||
Mariusz Gatza (Gaca)2 | 2.000 | 28 | 30 | |||||||
Jolanta Dudek | 2.000 | 33 | 30 | |||||||
Jacek Kowalski | 2.000 | 33 | 30 | |||||||
Bożena Leśniewska | 2.000 | 33 | 30 | |||||||
Maciej Nowohoński | 2.000 | 33 | 30 | |||||||
Witold Drożdż | 2.000 | 33 | 30 | |||||||
Piotr Jaworski | 2.000 | 33 | 30 | |||||||
Jacek Kunicki1 | 1.000 | 7 | - | |||||||
Razem | 19.000 | 266 | 240 |
1 Koszty pokazane od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A
2 Koszty pokazane do dnia pełnienia funkcji Członka Zarządu Orange Polska S.A.
W październiku 2019 r. udostępniona została kolejna edycja Długoterminowego Planu Motywacyjnego Grupy Orange na lata 2019 – 2021, w której poszczególni Członkowie Zarządu Orange Polska S.A., mogą uzyskać wskazaną w tabeli poniżej liczbę akcji Orange S.A.
83
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Koszt płatności | Koszt płatności | |||||||||
Akcje | opartych na akcjach | opartych na akcjach | ||||||||
(liczba) | za 12 miesięcy do | za 12 miesięcy do | ||||||||
31 grudnia 2020 | 31 grudnia 2019 | |||||||||
|
|
|
| (w tysiącach złotych) |
|
| (w tysiącach złotych) |
| ||
Julien Ducarroz1 | 2.000 | 9 | - | |||||||
Jean-François Fallacher2 | 2.000 | 18 | 12 | |||||||
Mariusz Gatza (Gaca)2 | 2.000 | 23 | 12 | |||||||
Jolanta Dudek | 2.000 | 27 | 12 | |||||||
Jacek Kowalski | 2.000 | 27 | 12 | |||||||
Bożena Leśniewska | 2.000 | 27 | 12 | |||||||
Maciej Nowohoński | 2.000 | 27 | 12 | |||||||
Witold Drożdż | 2.000 | 27 | 12 | |||||||
Piotr Jaworski | 2.000 | 27 | 12 | |||||||
Jacek Kunicki1 | 1.000 | 6 | - | |||||||
Razem | 19.000 | 218 | 96 |
1 Koszty pokazane od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A
2 Koszty pokazane do dnia pełnienia funkcji Członka Zarządu Orange Polska S.A.
W lipcu 2020 r. udostępniona została kolejna edycja Długoterminowego Planu Motywacyjnego Grupy Orange na lata 2020 – 2022, która jest zintegrowana z planem strategicznym „Essentials 2020-2025”, w której poszczególni Członkowie Zarządu Orange Polska S.A., mogą uzyskać wskazaną w tabeli poniżej liczbę akcji Orange S.A.
Koszt płatności | |||||||
Akcje | opartych na akcjach | ||||||
(liczba) | za 12 miesięcy do | ||||||
31 grudnia 2020 | |||||||
|
|
|
| (w tysiącach złotych) |
| ||
Julien Ducarroz1 | 2.000 | 10 | |||||
Jean-François Fallacher2 | 2.000 | 3 | |||||
Mariusz Gatza (Gaca)2 | 2.000 | 7 | |||||
Jolanta Dudek | 2.000 | 12 | |||||
Jacek Kowalski | 2.000 | 12 | |||||
Bożena Leśniewska | 2.000 | 12 | |||||
Maciej Nowohoński | 2.000 | 12 | |||||
Witold Drożdż | 2.000 | 12 | |||||
Piotr Jaworski | 2.000 | 12 | |||||
Jacek Kunicki1 | 1.000 | 6 | |||||
Razem | 19.000 | 98 |
1 Koszty pokazane od dnia powołania na Członka Zarządu Orange Polska S.A
2 Koszty pokazane do dnia pełnienia funkcji Członka Zarządu Orange Polska S.A.
Pozafinansowe składniki wynagrodzenia Członków Zarządu i kluczowych menadżerów
Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy są uprawnieni do następujących pozafinansowych składników wynagrodzenia: pakietu opieki medycznej, ubezpieczenia na życie w Orange Polska i ochrony prawnej w przypadku powstania odpowiedzialności cywilnej oraz posiadają dostęp do usług Orange, zgodnie z politykami Spółki. Członkowie Zarządu i Dyrektorzy Wykonawczy również posiadają prawo do przystąpienia do Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE) po przepracowaniu w Orange Polska powyżej 6 miesięcy.
Kluczowi menadżerowie, inni niż Dyrektorzy Wykonawczy, są upoważnieni do pakietu opieki medycznej, samochodu służbowego i posiadają dostęp do usług Orange, zgodnie z politykami Spółki. Wszyscy kluczowi menadżerowie również posiadają prawo do przystąpienia do Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE) po przepracowaniu w Orange Polska powyżej 6 miesięcy.
Po przystąpieniu do Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE), składka PPE dla wszystkich uczestników jest płacona przez Orange Polska S.A.
84
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Ponadto, kluczowi menadżerowie obcokrajowcy są uprawnieni do benefitów związanych z pobytem w Polsce, które są zawarte w pakiecie Polityki Mobilności Międzynarodowej Grupy Orange- benefity płatne jednorazowo lub cyklicznie w ciągu roku, np. wynajem mieszkania, bilety lotnicze, pokrycie ubezpieczenia społecznego we Francji.
W przypadku, gdy Prezes Zarządu jest delegowany ze spółki Orange Global International Mobility S.A., nie otrzymuje z Orange Polska S.A. benefitów jak pozostali Członkowie Zarządu: PPE, ubezpieczenie na życie, opieka medyczna.
Ocena funkcjonowania polityki wynagradzania i opis zmian polityki wynagradzania w 2020
W 2020 roku dokonaliśmy zmian w elementach polityki wynagradzania. Wychodząc naprzeciw trendom rynkowym i procesom zmierzającym do spłaszczania struktury organizacyjnej Spółki, dokonaliśmy przebudowy naszego taryfikatora stanowisk pracy. W części dotyczącej pracowników objętych Ponadzakładowym Układem Zbiorowym Pracy, zredukowaliśmy liczbę klas zaszeregowania stanowisk pracy z 13 do 7. Uzyskaliśmy w ten sposób większą elastyczność w wewnętrznych migracjach pracowników pomiędzy zawodami. Jednocześnie, w oparciu o najnowsze dane rynkowe, podnieśliśmy wartość przedziałów płacowych (siatka płac), podwyższając tym samym stawki zasadnicze pracownikom, których stawki pozostawałyby poniżej nowych przedziałów płacowych. Wszystkie te zmiany zostały dokonane na drodze konstruktywnych negocjacji ze związkami zawodowymi.
Z uwagi na sytuację związaną z pandemią COVID-19, w uzgodnieniu ze związkami zawodowymi, zredukowaliśmy początkowo planowany budżet na wzrost wynagrodzeń zasadniczych z 3,5% do 1%. Przy czym podwyżki stawek zasadniczych wynikające z podwyższenia przedziałów płacowych, zostały w całości sfinansowane z jednoprocentowego budżetu przeznaczonego na podwyżki płac.
Dokonaliśmy konsolidacji systemów premiowych, włączając wybrane grupy sprzedawców do tych samych zasad premiowania, z zachowaniem ich odrębności w zakresie treści i wartości celów sprzedażowych. Wszyscy menedżerowie spoza obszaru bezpośredniej sprzedaży, również włączeni zostali do wspólnego mechanizmu premiowego (MBO), choć sama wartość premii i struktura ich celów premiowych pozostały dostosowane do treści pracy poszczególnych stanowisk. Stanowiska nie-menedżerskie i jednocześnie nie-sprzedażowe zostały wyłączone z systemów premiowych, a funkcje finansowych instrumentów motywacyjnych, zostały przeniesione na system nagród uznaniowych. Nagrody uznaniowe są realizowane w dwóch formatach – dostępne ad hoc przez cały rok dla pracowników nie sprzedażowych; oraz w ramach podsumowania największych sukcesów w roku, realizowane raz do roku, w których beneficjenci wybierani są spośród wszystkich pracowników.
Sytuacja związana z kryzysem COVID-19 spowodowała dodatkowe, tymczasowe działania w postaci wprowadzenia dodatków do wynagrodzenia dla pracowników salonów sprzedaży.
W okresie COVID-19 nieustannie, aktywnie uczestniczymy w społecznościach grupujących przedstawicieli funkcji zarządzania zasobami ludzkimi z różnych firm w celu wymiany doświadczeń i omawiania planów dostosowawczych wobec zmieniających się okoliczności rynkowych i prawnych. Nadal też uczestniczymy w przeglądach wynagrodzeń na rynku i dostosowujemy wynagrodzenia w wybranych obszarach zawodowych, w szczególności związanych z zawodami technologicznymi.
9.4 Sprawozdanie Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. na temat informacji niefinansowych za rok 2020
Do definiowania istotnych treści, zakresu informacji oraz wyznaczenia celów i wskaźników zastosowano normę PN - ISO 26000 oraz wytyczne GRI Standards oraz wewnętrzne narzędzie raportowania w międzynarodowej Grupie Orange – INDICIA. Niemniej jednak niniejsze sprawozdanie nie może być traktowane jako opracowane zgodnie z GRI Standards, a jedynie w oparciu o ww. standardy. Pełny raport zgodny ze standardami GRI Spółka przygotowuje oddzielnie w postaci Raportu Zintegrowanego.
Prezentowane dane obejmują Grupę Orange Polska z wyodrębnieniem spółki Orange Polska S.A. W skład Grupy Orange Polska wchodzą następujące podmioty*: Orange Polska S.A, Integrated Solutions sp. z o.o., TP Teltech sp. z o.o., BlueSoft sp. z o.o., Essembli sp. z o.o., Telefony Podlaskie S.A. Orange Retail S.A. Orange Energia sp. z o.o., Orange Szkolenia sp. z o.o., Pracownicze Towarzystwo Emerytalne Orange Polska S.A., Fundacja Orange, Telekomunikacja Polska sp. z o.o.
* Grupa posiada razem z T-Mobile po 50% udziałów w NetWorkS! sp. z o.o. Spółka została zaklasyfikowana w Sprawozdaniu jako wspólne działanie i nie jest przedmiotem niniejszego sprawozdania. Dodatkowo w grudniu 2020 Orange Polska przejął 100% udziałów w spółce Craftware sp. z o.o. Z uwagi na termin zakupu Spółka nie jest ujęta w niniejszym raportowaniu.
W sprawozdaniu zamieszczono dane niefinansowe zidentyfikowane podczas dialogu z interesariuszami i zawarte w strategii społecznej odpowiedzialności Grupy Orange Polska na lata 2016-2020 oraz innych dokumentach
85
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
strategicznych. O zawartości dokumentu zdecydowała istotność poszczególnych kwestii dla interesariuszy i dla Grupy. Sprawozdanie stanowi kontynuację raportów społecznych przygotowywanych w Grupie Orange Polska od 2006 roku oraz raportów zintegrowanych przygotowywanych od 2017 roku.
| ● | Obszar zarządczy |
Model biznesowy Spółki
Na model biznesowy Grupy Orange Polska składają się następujące elementy:
Licencje i regulacje
W celu świadczenia mobilnych usług telekomunikacyjnych Grupa korzysta z dostępu do częstotliwości radiowych. Spółka posiada licencje na użytkowanie częstotliwości w pasmach 800 MHz, 900 MHz,1800 MHz, 2100 MHz i 2600 MHz. Zakres pasma, jakim dysponujemy, wpływa na konkurencyjność Spółki i jakość świadczonych usług.
Sieć
Dysponujemy największą infrastrukturą sieciową w Polsce. Na topologię sieci składa się światłowodowa sieć szkieletowa i agregacyjna oraz sieć dostępowa. Istniejące sieci stanowią podstawę do świadczenia usług stacjonarnych i komórkowych. Aby zwiększyć efektywność infrastruktury sieciowej, zastępujemy tradycyjne technologie i rozwiązania, które są ukierunkowane głównie na połączenia głosowe, siecią konwergentną, zdolną do obsługi różnego rodzaju ruchu: głosowego, transmisji danych i wideo.
Produkty i usługi
Oferujemy szeroką gamę produktów i usług telekomunikacyjnych dla klientów indywidualnych, biznesowych
i hurtowych. W naszej ofercie łączymy usługi stacjonarne i mobilne, zapewniając stałą wysoką jakość połączeń dla różnych technologii.
Sprzedaż i dystrybucja
Zapewniamy dostępność do naszych produktów i usług wykorzystując różnorodne kanały kontaktu, w tym tradycyjne punkty sprzedaży (własne lub agencyjne), sieci niezależnych dystrybutorów (np. sklepy ze sprzętem elektronicznym), sprzedaż przez internet, telesprzedaż i sprzedaż bezpośrednią.
Obsługa klienta
Zapewniamy klientom obsługę poprzez rożne kanały kontaktu dostosowane do ich potrzeb: od tradycyjnych (punkty sprzedaży, Contact Center, kontakt osobisty, technik, kurier) poprzez zautomatyzowane kanały tj. USSD, IVR, SMS po nowoczesne kanały cyfrowe (aplikacje mobilne, serwisy społecznościowe, czat, poczta elektroniczna).
86
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
| ● | Ład korporacyjny |
Orange Polska S.A. jako spółka notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW) w Warszawie stosuje zasady ładu korporacyjnego zachowując krajowe i międzynarodowe standardy właściwego zarządzania spółką. Zasady ładu korporacyjnego regulują dokumenty takie jak Statut Orange Polska, Regulamin Zarządu, Regulamin Rady Nadzorczej oraz Regulamin Walnego Zgromadzenia. Dodatkowo Spółka stosuje Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW oraz Kodeks Etyczny.
Zarząd pełni rolę kierowniczą, wprowadza polityki i zasady dla zapewnienia wewnętrznej spoistości organizacji
i realizacji jej celów strategicznych. Członkowie Zarządu sprawują funkcję wykonawczą, a Członkowie Rady Nadzorczej – nadzorczą. Te dwie funkcje są rozłączne i ściśle przypisane do obu tych organów. W Radzie Nadzorczej zasiadają przedstawiciele akcjonariuszy, powoływani przez Walne Zgromadzenie. Aby zapewnić wysoką jakość podejmowanych decyzji, Rada Nadzorcza powołała określone komitety jako ciała doradcze - Komitet Audytowy, Komitet ds. Wynagrodzeń, Komitet ds. Strategii. Taki model ładu korporacyjnego zapewnia właściwe rozłożenie odpowiedzialności w Spółce oraz ścisłe określenie funkcji jej kluczowych organów, co przekłada się na proces podejmowania decyzji zarządczych.
Wartości Grupy Orange Polska są wpisane w Kodeks Etyki Orange Polska. Zasady Kodeksu są zgodne z tak fundamentalnymi normami, jak Powszechna Deklaracja Praw Człowieka czy zalecenia Międzynarodowej Organizacji Pracy. Nad realizacją zasad etycznych czuwa Komisja ds. Etyki, która przedstawia sprawozdanie ze swojej działalności pracownikom oraz Prezesowi Orange Polska i Komitetowi Audytowemu Rady Nadzorczej.
Spółka posiada wdrożone, utrzymywane i certyfikowane systemy zarządzania i system kontroli wewnętrznej. System zarządzania w Orange Polska S.A. jest certyfikowany na zgodność z międzynarodowymi standardami ISO – ISO 9001, 27001, 27018, 17025, 22301:2012. Przestrzeganie procedur i spełnianie wymagań międzynarodowych standardów jest regularnie audytowane wewnętrznie oraz poprzez zewnętrzne audyty nadzorcze, przeprowadzane przez uprawnione, niezależne podmioty. Spółka posiada również certyfikowany system obsługi klienta COPC (Customer Operations Performance Center).
W Orange Polska S.A. funkcjonuje system zarządzania ryzykiem opracowany na podstawie normy ISO 31000:2009. Dodatkowo, identyfikowane ryzyka są agregowane w grupy sobie podobnych (tzw. klastry) dla zachowania spójnego i efektywnego zarządzania ryzykami w całej Grupie Orange Polska. Elementem tego systemu jest klaster ryzyk społecznych odnoszących się do zdrowia i bezpieczeństwa ludzi, środowiska naturalnego, praw człowieka i podstawowych wolności oraz ryzyk klimatycznych.
| ● | Podejście do społecznej odpowiedzialności biznesu |
Grupa Orange Polska od kilku lat wdraża politykę społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) we wszystkich obszarach działalności. Strategia CSR Orange Polska 2016 – 2020 uwzględnia cele biznesowe Grupy i wpisuje się w ich realizację. Kluczowym elementem w tworzeniu strategii były wnioski z dialogu z interesariuszami, trendy rynkowe oraz wyzwania społeczne dla branży w Polsce i na świecie.
Fundamentem tej strategii jest:
| ● | Odpowiedzialne zarządzanie – wartości, zasady etyki, prawa człowieka, zgodność z wymogami, dialog z interesariuszami, łańcuch dostaw oraz kultura organizacyjna i odpowiedzialna komunikacja. |
Na tym fundamencie opierają się cztery filary strategii CSR:
| ● | Rozwój społeczny i cyfrowy – czynimy nowe technologie sprzymierzeńcem rozwoju ekonomicznego i społecznego. |
| ● | Bezpieczna sieć – chcemy, aby korzystanie z najnowszych technologii było proste i wolne od zagrożeń. |
| ● | Czyste środowisko – realizujemy nasze cele biznesowe z poszanowaniem zasad ekologii i w harmonii ze środowiskiem. |
| ● | Zaangażowany zespół – tworzymy kulturę współpracy, w której pracownicy czują się szanowani, pracują na rzecz realizacji wspólnych celów i mają wpływ na funkcjonowanie firmy. |
Odpowiedzialne zarządzanie i działania w ramach tych czterech filarów przyczyniają się do maksymalizowania pozytywnego i minimalizowania negatywnego wpływu na społeczeństwo, który jest analizowany w sześciu obszarach: gospodarka, innowacje, klienci, środowisko, społeczności i pracownicy.
| 1. | Obszar środowiskowy |
W Orange Polska istnieje polityka środowiskowa, która definiuje główne obszary korzystania z zasobów naturalnych oraz oddziaływania firmy na środowisko.
87
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
W ramach wymienionych dokumentów:
| ● | nadzorujemy procesy mogące mieć wpływ na środowisko zgodnie z wymogami prawa i innymi regulacjami dotyczącymi środowiska naturalnego, |
| ● | identyfikujemy nasz niekorzystny wpływ na środowisko naturalne, |
| ● | uwzględniamy kwestie związane ze środowiskiem przy wyznaczaniu celów i podejmowaniu decyzji oraz w realizacji działań ograniczających nasz wpływ na środowisko, |
| ● | monitorujemy zgodność emisji elektromagnetycznej z wymaganiami norm, |
| ● | staramy się ograniczać emisję dwutlenku węgla związaną z naszą działalnością, |
| ● | doskonalimy praktyki biznesowe oraz stosujemy rozwiązania technologiczne pozwalające na ograniczanie negatywnego oddziaływania na środowisko, |
| ● | prowadzimy dialog z interesariuszami oraz informujemy o działaniach związanych z ochroną środowiska, |
| ● | budujemy świadomość środowiskową wśród naszych pracowników oraz klientów, |
| ● | współpracujemy z naszymi dostawcami, by stosowali oni praktyki zgodne z naszą polityką środowiskową. |
Aby lepiej zarządzać wpływem na klimat Orange Polska stworzył w 2020 roku stanowisko doradcy ds. strategii klimatycznej Orange Polska (climate officer), który odpowiada za koordynację działań OPL zmierzających do realizacji celów środowiskowych.
Jako najbardziej istotny obszar wpływu naszego biznesu na otoczenie uznajemy wykorzystanie energii elektrycznej oraz związaną z tym emisję gazów cieplarnianych oraz generowanie elektrośmieci.
Podejmujemy kompleksowe działania związane z oszczędnością energii, które zostały ujęte w program Energy Optimisation. Spółka wdrożyła dotąd blisko 200 inicjatyw tj. wymiana urządzeń opartych na starszej technologii na bardziej nowoczesne i energooszczędne, modernizacja układów chłodzenia, wprowadzenie funkcjonalności obniżających zużycie energii itp. W latach 2015-2020 łączne oszczędności energii wyniosły 710 GWh. Przekłada się to na zmniejszenie emisji CO2 do atmosfery łącznie o 510 tys. ton. Oszczędności wynikające z realizacji projektów w roku 2020 i wcześniejszych wynoszą 209 GWh rocznie (w stosunku do roku bazowego 2015). W wyniku tego programu całkowite zużycie energii w Spółce zmniejszyło się w latach 2015-2019 o 6% – pomimo inwestycji w nowe technologie i rozwój nowych usług. Bez tych działań, zużycie energii wzrosłoby w omawianym okresie o 25%.
Kolejnym istotnym wpływem na środowisko naszej branży jest wykorzystanie sprzętu elektronicznego. Zachęcamy naszych klientów do utylizacji zużytego sprzętu komórkowego. W salonach Orange można nieodpłatnie oddać niepotrzebne telefony komórkowe i akcesoria do nich. Urządzenia multimedialne, takie jak modemy i dekodery, które są dzierżawione klientom na czas świadczenia usług telekomunikacyjnych odnawiamy, aby mogły być przekazane innym klientom. W 2020 roku odnowiliśmy i wprowadziliśmy ponownie na rynek 503 045 modemów, urządzeń multimedialnych i abonenckich urządzeń końcowych (CPE), co stanowiło około 60% wszystkich tego typu urządzeń w Polsce. W procesie odnowy zaoszczędzono około 39 ton plastyku, oraz ponad 1,1 miliona komponentów typu zasilacze czy okablowanie dołączane do urządzeń multimedialnych. Niezależnie od działań we własnym zakresie, z pomocą partnera zewnętrznego w 2020 roku odnowiliśmy i wprowadziliśmy ponownie do ponad 10 tys. urządzeń. Zgodnie z przyjętą strategią Grupy Engage 2025 naszym celem jest, aby do 2025 roku telefony po odnowie stanowiły docelowo 10% sprzedaży telefonów łącznie. Dlatego już dziś aktywnie uczestniczymy w przetargach w Grupie i na rynku krajowym, aby zapewnić tak duży wolumen telefonów po odnowie.
Technologia cyfrowa stwarza także szanse na wdrożenie bardziej innowacyjnych i zrównoważonych rozwiązań, promujących podejście energooszczędne i proekologiczne. Promujemy rozwiązania przyjazne środowisku, które pomagają w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych, poprzez usługi zastępujące tradycyjne formy komunikacji czy przesyłania dokumentów – tele- i wideokonferencje, elektroniczny obieg pism, e-usługi, e-faktury oraz tworzenie kompleksowych systemów teleinformatycznych dla administracji publicznej, przedsiębiorstw oraz społeczności lokalnych.
88
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Kluczowe wskaźniki środowiskowe
Dane środowiskowe * |
| |||||||||
Energia |
|
| Jednostka |
|
| 2019** |
|
| 2020** |
|
Zakres 1 |
|
|
|
|
|
| ||||
Bezpośrednie zużycie energii według pierwotnych źródeł energii |
|
|
|
|
|
| ||||
olej opałowy (wszystkie budynki, wszelkie wykorzystanie) |
| tys. m3 |
| 2,0 |
| 1,4 | ||||
gaz |
| tys. m3 |
| 2.306 |
| 2.014 | ||||
węgiel |
| tony |
| 51 |
| 13 | ||||
benzyna - samochody służbowe |
| litry ( w tys.) |
| 1.549 |
| 1.813 | ||||
diesel - samochody służbowe |
| litry ( w tys.) |
| 2.315 |
| 886 | ||||
Zakres 1 - energia całkowita |
| GWh |
| 85 |
| 62 | ||||
Zakres 1 - emisja CO2 (paliwa-gaz-węgiel) |
| tony (w tys.) |
| 11,9 |
| 9,2 | ||||
Zakres 1 - emisja CO2 (pojazdy) |
| tony (w tys.) |
| 9,8 |
| 6,5 | ||||
Zakres 1 - emisja CO2 z gazów cieplarnianych |
| tony (w tys.) |
| 5,3 |
| 7,1 | ||||
Zakres 1 – bezpośrednie emisje CO2 *** |
| tony (w tys.) |
| 21,7 |
| 22,8 | ||||
Zakres 2 - pośrednie energetyczne emisje CO2 |
| |||||||||
Zużycie energii - energia elektryczna |
| GWh |
| 552 |
| 541 | ||||
Zakres 2 - emisja CO2 (metoda location-based) |
| tony (w tys.) |
| 397 |
| 382 | ||||
Zakres 1 + 2 CO2 |
| tony (w tys.) |
| 424,5 |
| 404,6 | ||||
Zakres 3 |
|
| — |
| — | |||||
dystans służbowych podróży samolotem |
| km ( tys.) |
| 5.740 |
| 526 | ||||
dystans służbowych podróży pociągiem |
| km ( tys.) |
| 4.800 |
| 1.227 | ||||
Zakres 3 – emisja CO2 |
| tony (w tys.) |
| 1,4 |
| 1,3 | ||||
Całkowita emisja CO2 (zakres 1+2+3) |
| tony (w tys.) |
| 426 |
| 405 | ||||
KPI: zużycie energii elektrycznej/klient |
| kWh/klient |
| 25,8 |
| 26,2 | ||||
KPI: emisja CO2 wynikająca ze zużycia energii elektrycznej/klient |
| kg/klient |
| 18,6 |
| 18,5 | ||||
KPI: emisja CO2 podczas zużycia energii Zakres 1+2/klient |
| kWh klient |
| 29,8 |
| 29,2 | ||||
KPI: emisja CO2 (wszystkie energie Zakres 1+2+3 )/klient |
| kg/klient |
| 19,9 |
| 19,6 | ||||
Materiały |
| |||||||||
papier |
| tony (tys.) |
| 0,6 |
| 0,4 | ||||
Woda |
| |||||||||
zużycie wody |
| tys. m3 |
| 242,6 |
| 215,0 | ||||
Zarządzanie odpadami**** |
| |||||||||
ilość odpadów wewnętrznych ZSEE (sieć & tertiary) |
| tony |
| 112,2 |
| 38,5 | ||||
słupy drewniane |
| tony |
| 216,3 |
| 9,2 | ||||
kable |
| tony |
| 126,2 |
| 20,2 | ||||
baterie |
| tony |
| 92,6 |
| 3.670 | ||||
papier - karton |
| tony |
| 14,7 |
| 41,2 | ||||
inne odpady niebezpieczne (w tym PCB) |
| tony |
| 3,4 |
| 2,9 | ||||
inne nie niebezpieczne odpady |
| tony |
| 1.234 |
| 4.911 | ||||
całość odpadów |
| tony |
| 1.799 |
| 8.693 | ||||
Sprzęt elektroniczny i elektryczny |
| |||||||||
liczba telefonów zebranych i poddanych recyklingowi |
| szt. |
| 36.671 |
| 33.609 | ||||
liczba telefonów odnowionych i ponownie wprowadzonych na rynek |
| szt. |
| 8.561 |
| 11.515 | ||||
liczba urządzeń multimedialnych (broadband) odnowionych i ponownie wprowadzonych na rynek |
| tys. |
| 411 |
| 503 | ||||
Emisja pól elektromagnetycznych |
| |||||||||
zgodność z obowiązującymi normami |
|
| tak |
| tak | |||||
* Wskazane wskaźniki środowiskowe są tożsame dla Grupy i dla spółki Orange Polska ponieważ budynki i infrastruktura sieciowa, która jest podstawą obliczeń dotyczących energii, emisji gazów cieplarnianych, odpadów jest własnością Orange Polska. Emisje powstałe podczas podróży służbowych (spalanie – benzyny i oleju napędowego) liczone są dla Grupy Orange. Natomiast wskaźniki, tj. emisja pół elektromagnetycznych czy odzyskiwanie i odnowa telefonów są charakterystyczne tylko dla spółki Orange Polska.
89
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
** Na prezentowane dane roczne składają się dane realne za 1,2,3 kwartał oraz dane szacunkowe za 4 kwartał. Sprawozdawczość w zakresie środowiska oparta jest na raportowaniu do globalnej bazy danych Grupy Orange - INDICIA.
Zużycie energii elektrycznej w budynkach Orange Polska obliczane jest na podstawie wskazań z bazy energii elektrycznej (BEE), w której znajdują się odczyty z poszczególnych liczników energii elektrycznej.
Emisje GHG zostały obliczone w oparciu o Protokół GHG. Do obliczenia emisji gazów cieplarnianych wykorzystywany jest współczynniki emisji dla energii elektrycznej IEA (Międzynarodowa Agencja Energii). W Spółce nie występują emisje gazów biogenicznych.
*** Emisja bezpośrednia (Zakres1) gazów cieplarnianych to taka, która pochodzi ze źródeł (zasobów, procesów), które są w posiadaniu lub są kontrolowane przez organizację. Ze względu na wytyczne globalne i przyjęte cele monitorowane są tylko emisje CO2.
**** Odpady są generowane w trakcie likwidacji składników majątku/środków trwałych lub prowadzenia inwestycji/remontów. W poniższym zestawieniu można zaobserwować duże spadki niektórych pozycji – kable, słupy drewniane, zużyte urządzenia i duże wzrosty – baterie i inne odpady „nieujęte” w pozostałych pozycjach. Wzrost spowodowany jest procesem wymiany elementów infrastruktury sieciowej związanej z czasem eksploatacji i inwestycjami w nowe rozwiązania.
Kluczowe cele polityki środowiskowej i ich realizacja
Kluczowe cele w zakresie oddziaływania na środowisko zdefiniowane w strategii społecznej odpowiedzialności Orange Polska na lata 2016-2020 w filarze „czyste środowisko”:
|
| Realizacja |
|
| Realizacja |
| |
Cele w obszarze środowiskowym na lata 2016 – 2020* | w 2020 | w 2020 | |||||
(vs.2019) | skumulowana |
| |||||
Energia | |||||||
Zmniejszenie zużycia energii o 10 % |
| (2) | % | (15) | % | ||
Redukcja gazów cieplarnianych | |||||||
Zmniejszenie całkowitej emisji CO2 (Zakres 1+2+3) o 10 % |
| (5) | % | (20) | % | ||
Odzyskiwanie i odnowa | |||||||
50 % liczby urządzeń BB wprowadzonych na rynek stanowią urządzenia odnowione |
| 17 | % | 60 | % | ||
Materiały i zasoby naturalne | |||||||
zmniejszenie ilości papieru – zwiększenie % klientów korzystających z e-faktury do 78,2% |
| 1 | % | 79 | % | ||
Zarządzanie środowiskiem | |||||||
Zgodność z regulacjami – liczba naruszeń |
| Brak naruszeń |
| Brak naruszeń |
* w obliczeniach wartości skumulowanej za rok bazowy przyjęto 2015.
Odniesienie do ryzyk w obszarze środowiskowym
Ryzyko utraty zaufania i reputacji z powodu niewłaściwego przetwarzania odpadów niebezpiecznych
Działania w zakresie zarządzania odpadami prowadzone są od lat we współpracy ze sprawdzonymi partnerami biznesowymi, dlatego takie ryzyko należy uznać za niskie.
W firmie obowiązuje Polityka ochrony środowiska, która identyfikuje niekorzystny wpływ procesów na środowisko naturalne, kategoryzuje i monitoruje rodzaje odpadów, w tym niebezpiecznych. Spółka nadzoruje procesy mogące mieć wpływ na środowisko zgodnie z wymogami prawa i innymi regulacjami dotyczącymi środowiska naturalnego i stosuje rozwiązania technologiczne pozwalające na ograniczanie negatywnego oddziaływania na środowisko oraz zgodności z ustalonymi limitami.
Odpady ZSEE (zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny), zużyte baterie i akumulatory, kable i słupy telegraficzne utylizujemy pod ścisłą kontrolą we współpracujemy z podmiotami, które w pełni przejmują odpowiedzialność za dalsze postępowanie z odpadami i dokumentują poszczególne etapy oraz mają pozwolenie na gospodarowanie odpadami (rejestracja przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska).
Kwestie środowiskowe uwzględnione są również w umowach z dostawcami poprzez zapisy klauzuli CSR oraz Kodeks dla dostawców.
Ryzyko nieefektywnych procesów zbierania zużytego sprzętu elektronicznego
Wypełniamy ustawowy obowiązek w zakresie nieodpłatnego przyjęcia starego sprzętu w punktach sprzedaży oraz w zakresie osiągnięcia poziomów recyklingu dla danej kategorii odpadów. Orange Polska zarządza procesem odzysku urządzeń elektronicznych i monitoruje rezultaty w tym zakresie. Współpracujemy z organizacjami odzysku, zajmującymi się przetwarzaniem i recyklingiem odpadów, mamy również ofertę skupu zachęcającą klientów do pozbywania się niepotrzebnego sprzętu.
90
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Zużyty sprzęt klienci mogą zwrócić poprzez Punkty Obsługi Klienta lub poprzez platformę internetową, w ramach programu „Odkup telefon”, który polega na skupie używanych, sprawnych telefonów w zamian za bony rabatowe. Ponadto w firmie działa program odnowy urządzeń elektronicznych i ich ponownego wprowadzania na rynek.
Oddziaływanie pól elektromagnetycznych
Pola elektromagnetyczne wytwarzane przez urządzenia radiowe (wykorzystywane przede wszystkim w sieciach mobilnych, ale także stacjonarnych) mogą budzić obawy o ich niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi. Pogorszenie postrzegania tego zjawiska miałoby niekorzystny wpływ na działalność i wyniki takich operatorów jak Orange Polska. Gdyby w przyszłości badania naukowe w jakimś stopniu potwierdziły słuszność powyższych obaw, spowodowałoby to zapewne spadek zainteresowania mobilnymi usługami telekomunikacyjnymi, trudności inwestycyjne i zwiększone koszty związane z instalowaniem stacji bazowych i innych urządzeń bezprzewodowych, a także nasilenie sporów i roszczeń.
Orange Polska pomimo zaprzestania certyfikacji Systemu Zarządzania Środowiskowego zgodnie
z ISO14001:2015, dokłada wszelkich starań i dbałości w zachowaniu najwyższych standardów środowiskowych, aby wykluczyć niepokój u partnera społecznego wynikający z wrażenia braku transparentności działań we wprowadzaniu nowych technologii (testowaniu technologii 5G).
Zarządzanie wpływem na klimat
Orange Polska wpisuje się w globalny cel klimatyczny Grupy Orange, która planuje osiągnięcie neutralności klimatycznej netto w zakresie 1 i 2 do 2040 roku. W odniesieniu do tego celu. Orange Polska w pierwszym półroczu 2021 roku planuje przyjęcie polityki klimatycznej wraz z określeniem lokalnych celów w zakresie redukcji emisji CO2 oraz gospodarki obiegu zamkniętego. Obecnie problematyka związana z obszarem środowiskowym jest elementem strategii społecznej odpowiedzialności Orange Polska, która została opisana powyżej. Odrębna polityka w zakresie oddziaływania na klimat pozwoli na lepsze zarządzanie tym obszarem i stworzenie kompleksowego programu jej realizacji. Nadzór nad realizacją polityki sprawować będzie bezpośrednio Prezes Zarządu. Efekty polityki klimatycznej będą podlegały regularnym przeglądom przez Zarząd oraz przeglądom dorocznym przez Radę Nadzorczą. Polityka klimatyczna dla Orange Polska jest obecnie na etapie weryfikacji i akceptacji. Będzie ona integralnym elementem ogólnej strategii firmy, która zostanie przyjęta w 2021 roku.
Pierwszym krokiem w ramach zarządzania wpływem na klimat było stworzenie w 2020 roku stanowiska doradcy ds. strategii klimatycznej (climate officer), który odpowiada za koordynację działań Orange Polska w zakresie realizacji celów klimatycznych. Jego rolą jest opracowanie polityki klimatycznej oraz nadzorowanie jej realizacji w ścisłej współpracy z całą organizacją. Doradca ds. strategii klimatycznej podlega bezpośrednio Członkowi Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych.
Głównymi miernikami, jakie przyjęła Spółka w realizacji celów klimatycznych jest zużycie energii oraz emisja CO2. Miary dotyczą: emisji CO2 w zakresie 1 i 2. Spółka raportuje te wskaźniki w ramach raportowania niefinansowego od kilkunastu lat. Szczegółowe dane na temat wskaźników i metodologii zostały opisane, w części dotyczącej polityki środowiskowej. W ramach międzynarodowej Grupy Orange trwają też pracę nad rozszerzeniem wskaźnika o emisje w zakresie 3. Dodatkowo opracowane zostaną wskaźniki dotyczące udziału energii odnawialnej w miksie energetycznym oraz gospodarki obiegu zamkniętego, które będą raportowane od 2021 roku.
W ramach zarządzania ryzykiem w domenie ryzyk społecznych wyodrębnione zostały także ryzyka środowiskowe. Ryzyka te podlegają raz w roku standardowemu przeglądowi ryzyk oraz są raportowane Zarządowi i Radzie Nadzorczej. W obszarze ryzyk klimatycznych Grupa Orange definiuje ryzyka krótkookresowe w odniesieniu do rocznego planu strategicznego, średniookresowe jako plan strategiczny Engage 2025 obejmujący lata 2020-2025 i długoterminowe w perspektywie 2050 roku. Obecnie ryzyka środowiskowe Orange Polska określone są w perspektywie krótkoterminowej. Jedno z ryzyk klimatycznych zostało uznane za kluczowe, co oznacza, że podlega ono dodatkowej procedurze nadzoru - może stanowić podstawę do sporządzenia corocznego planu audytów wewnętrznych i oceny przez Komitet Audytowy.
Za najbardziej istotne ryzyko klimatyczne, które znalazło się także wśród TOP ryzyk uznano ryzyko negatywnego wpływu na klimat wynikające ze wzrostu zapotrzebowania na energię dla rozbudowującej się infrastruktury
i usług firmy. Analiza tego ryzyka pozwala na zaplanowanie strategicznych działań zmierzających do jego minimalizacji i wdrożenia odpowiednich akcji mitygujących – między innymi poprzez realizację programu optymalizacji energii oraz planu zakupu energii odnawialnej.
Ponadto wśród najbardziej istotnych ryzyk klimatycznych znalazły się kwestie zachowania ciągłości działania
w sytuacji, kiedy infrastruktura techniczna Orange jest narażona na uszkodzenia spowodowane między innymi klęskami żywiołowymi, których wzrost częstotliwości wynika ze zmian klimatycznych, oraz ryzyko związane z nieefektywnym zarządzaniem odpadami elektronicznymi, bez uwzględnienia wymogów gospodarki obiegu zamkniętego.
91
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Średnioterminowe ryzyka zostaną opracowane w 2021 roku i odnosić się będą do strategii Engage 2025 Grupy Orange. Ryzyka długoterminowe opracowane zostaną w perspektywie roku 2050. Na poziomie międzynarodowej Grupy Orange przeprowadzono projekt oceny ryzyka klimatycznego, który ma na celu określenie odporności fizycznej przedsiębiorstw w odniesieniu do scenariusza ocieplenia klimatu o więcej niż 3°C. Projekt ten, początkowo realizowany na terenie Francji, obejmował przegląd przeszłych skutków pod kątem zagrożeń klimatycznych i elementów sieci (centrum danych, węzeł dostępowy, kable, słupy, anteny itp.). W ten sposób określono klimatyczne progi wrażliwości, koncentrując się na najbardziej ryzykownych zagrożeniach (fale upałów, silne wiatry, intensywne opady, uderzenia pioruna, pożary). Na tej postawie Orange Polska opracowuje obecnie scenariusze lokalne.
Polityka klimatyczna oraz mapa ryzyk w tym obszarze jest opracowywana wspólnie z międzynarodową Grupą Orange i ekspertami Carbone4. Na poziomie lokalnym w zakresie oddziaływania na środowisko Orange Polska współpracuje z firmą Bureau Veritas a także organizacjami: społecznymi – UNEP GRID oraz branżowymi – Polską Izbą Informatyki i Telekomunikacji oraz Konfederacją Lewiatan.
| 2. | Obszar Pracowniczy |
Obszar pracowniczy w Orange Polska regulują przede wszystkim następujące dokumenty: Regulamin Pracy, polityki: mobilności, szkoleń i rozwoju, wynagradzania, różnorodności, inwestycji w jakość zdrowia i samopoczucia pracowników, BHP oraz Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy i Umowa Społeczna.
Regulamin Pracy
W Orange Polska S.A. organizację i porządek w procesie pracy, związane z tym prawa i obowiązki pracownika ustala Regulamin Pracy, który obejmuje m.in.
| ● | organizację pracy, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, |
| ● | systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy, |
| ● | termin, miejsce, czas i częstotliwość wypłaty wynagrodzenia, |
| ● | wykazy prac wzbronionych pracownikom młodocianym oraz kobietom, |
| ● | rodzaje prac i wykaz stanowisk pracy dozwolonych pracownikom młodocianym w celu odbywania przygotowania zawodowego, |
| ● | obowiązki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, w tym także sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym, |
| ● | sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. |
Treść Regulaminu Pracy i wszelkie w nim zmiany ustalane są przez pracodawcę w uzgodnieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi.
Kluczowe wskaźniki dotyczące zatrudnienia:
Zatrudnienie | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
| |
liczba zatrudnionych pracowników |
| 11.356 |
| 10.221 |
| 12.058 |
| 10.967 | |||||
liczba etatów |
| 11.339 |
| 10.211 |
| 12.034 |
| 10.952 | |||||
liczba zatrudnionych na pełny etat |
| 11.294 |
| 10.176 |
| 11.978 |
| 10.912 | |||||
liczba zatrudnionych na niepełny etat |
| 62 |
| 45 |
| 80 |
| 55 | |||||
liczba etatów zrealizowanych za pomocą firm outsourcingowych * |
| 3.166 |
| 2.514 |
| 3.203 |
| 2.534 | |||||
liczba osób na stanowiskach menedżerskich |
| 1.309 |
| 1.194 |
| 1.447 |
| 1.339 | |||||
* liczbę etatów zrealizowanych za pomocą firm outsourcingowych pokazujemy jako średnie wykonanie za dany rok.
Polityka Mobilności
Skuteczne wsparcie realizacji celów biznesowych Orange Polska przez procesy związane z zapewnianiem zasobów ludzkich tj. rekrutację, zarządzanie karierami oraz identyfikację i rozwój pracowników o wysokim potencjale zawodowym zapewnia Polityka Mobilności.
Polityka realizowana jest poprzez:
| ● | doradztwo w zakresie kształtowania ścieżek rozwoju pracownika, |
| ● | programy szkoleniowe wspierające rozwój kompetencji w różnych rolach zawodowych, |
| ● | programy stażowe i rozwojowe realizowane w obrębie Grupy. |
92
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Kluczowe wskaźniki dotyczące mobilności
Mobilność zawodowa | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
| |
liczba pracowników nowozatrudnionych |
| 427 |
| 239 |
| 492 |
| 311 | |||||
liczba odejść* |
| 1.422 |
| 1.149 |
| 1.489 |
| 1.218 | |||||
wskaźnik rotacji pracowników** |
| 2,8 | % | 2,1 | % | 3 | % | 2,4 | % | ||||
* liczba odejść uwzględnia wszystkie odejścia w tym odejścia dobrowolne (z przyczyn niedotyczących pracownika) i odejścia z inicjatywy pracodawcy, z pominięciem odejść w ramach Grupy, czyli kiedy np. pracownik odszedł z Orange Polska i zatrudniał się w TP Teltech
** wskaźnik rotacji uwzględniający wszystkie odejścia z wyłączeniem odejść dobrowolnych (z przyczyn niedotyczących pracownika) i odejść z inicjatywy pracodawcy oraz bez uwzględnienia odejść w ramach Grupy.
Rozwój i szkolenia
Orange Polska, jako firma technologiczna, stawia na rozwój pracowników dostosowany do wyzwań współczesnego świata. Swoje kompetencje pracownicy mogą rozwijać poprzez platformę Orange Learning w oparciu o ścieżki rozwojowe dla kluczowych kompetencji stworzone według zasady wiem-ćwiczę-pogłębiam. Jest to zbiór różnorodnych form rozwojowych - od krótkich pigułek wiedzy i filmów – wiem, przez e-learning i symulacje biznesowe, wirtualne klasy, webinary – ćwiczę, po społeczności edukacyjne, coaching, peer mentoring, mentoring, action learning – pogłębiam. Uzupełnieniem tych zasobów jest międzynarodowy program Orange Campus. Firma wspiera także tworzenie pracowniczych społeczności eksperckich. Wybrani eksperci prowadzą szkolenia w ramach programu Wiedzostrada, dzieląc się wiedzą w obszarze swojej specjalizacji z innymi pracownikami firmy.
W trafnym wyborze działań rozwojowych pomaga budowana w firmie kultura feedbacku oraz narzędzia, tj. informacja zwrotna 360 oraz Pulsometr, czyli comiesięczne szybkie badanie na temat realizacji celów i atmosfery w zespołach.
Rozwój menedżerów oparty jest o model lidera, na który składa się 10 zasad Lidera w akcji. W oparciu o te zasady oferujemy menadżerom dedykowane ścieżki rozwojowe oraz wspieramy tworzenie się społeczności liderów.
W 2020 roku pandemia spowodowała konieczność szybkiego dostosowania się do nowych potrzeb i realizacji działań rozwojowych wspierających pracę zdalną i hybrydowy model pracy. Opracowane zostały nowe moduły szkoleniowe zawierające krótkie, digitalne formy nastawione na rozwój kompetencji tj: efektywność własna i zespołu, współpraca i komunikacja, digital mindset, narzędzia pracy, zarządzanie stresem i wellbeing.
W zakresie wiedzy specyficznej dla Orange Polska i niezbędnej do wykonywania zadań, szkolimy również współpracowników Grupy.
Kluczowe wskaźniki dotyczące edukacji i rozwoju
Edukacja i rozwój* | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
| |
łączna liczba pracowników przeszkolonych (w tys.) |
| 10,1 |
| 11 |
| 10,3 |
| 11,2 | |||||
liczba partnerów przeszkolonych (w tys.) |
| 18 |
| 18 |
| 18,1 |
| 18 | |||||
łączna liczba godzin pracowników poświęconych na szkolenia (w tys.) |
| 300 |
| 272 |
| 302,6 |
| 272,5 | |||||
łączna liczba godzin partnerów poświęconych na szkolenia (w tys.) |
| 341,4 |
| 197,4 |
| 342,3 |
| 197,4 | |||||
Ocena pracownicza | |||||||||||||
% pracowników podlegających regularnym ocenom | 80,2 | % | 97 | % | 80,2 | % | 97 | % | |||||
% pracowników mających ustalone plany rozwojowe | 78,6 | % | 52,7 | % | 78,6 | % | 52,7 | % | |||||
% pracowników outsourcingowych podlegających regularnym ocenom * |
| 35,7 | % | 43,8 | % | 35,7 | % | 43,8 | % | ||||
% pracowników outsourcingowych mających ustalone plany rozwojowe** |
| 42 | % | 25,4 | % | 42 | % | 25,4 | % | ||||
* dane dotyczące edukacji dla Grupy Orange Polska dotyczą spółek Orange Polska S.A., Teltech, Integrated Solutions, Fundacja Orange, Orange Szkolenia i PTE Orange.
** Ocena i pracowników i menedżerów realizowana metodą feedbacku 360 i związane z nią plany rozwojowe realizowane są raz na 2 lata. Proces prowadzony był w 2018 i 2020 roku. Jedynie w obszarze pracowników pierwszej linii (obsługa klientów) realizowany jest coroczny proces rozmów rozwojowych. Ujednolicony proces oceny obejmuje spółki - Orange Polska S.A, Teltech, Integrated, Orange Energia, Fundacja Orange.
93
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Wynagradzanie
Polityka wynagrodzeń określa główne kierunki i zasady kształtowania wynagrodzeń w Orange Polska, wspierając pozyskiwanie, utrzymywanie oraz motywowanie najlepszych menedżerów i profesjonalistów. Wynagrodzenia są określane w sposób zapewniający równowagę i spójność w całej Grupie Orange.
Polityka wynagradzania jest zgodna z obowiązującymi regulacjami w zakresie prawa pracy i ładu korporacyjnego. Zasady wynagrodzeń dla pracowników Orange Polska S.A., którzy są objęci Ponadzakładowym Układem zbiorowym Pracy, powstają we współpracy ze związkami zawodowymi.
System wynagrodzeń składa się z:
| ● | wynagrodzenia zasadniczego – uwzględniającego rynkowe standardy wynagrodzeń dla poszczególnych stanowisk, oraz indywidualne kompetencje i kontrybucję pracowników oraz zasady braku dyskryminacji |
| ● | premii – system premiowania dedykowany jest dla stanowisk specjalistycznych sprzedażowych oraz dla całej kadry menadżerskiej i ma za zadanie motywowanie pracowników do osiągania wysokich wyników w pracy poprzez realizację wyznaczonych i uzgodnionych celów, wspierających wdrażanie strategii Spółki |
| ● | nagród uznaniowych |
| ● | benefitów |
| ● | składki na PPE – w Orange Polska składka wynosi 7%. |
Kluczowe wskaźniki
Wynagrodzenia | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
| |
średnie wynagrodzenie podstawowe (w zł.) |
| 7.402 |
| 8.093 |
| 7.423 |
| 8.070 | |||||
stosunek wynagrodzenia pracowników najniższego szczebla do płacy minimalnej |
| 140 | % | 130 | % | 141 | % | 131 | % | ||||
Zarządzanie różnorodnością w Orange Polska
W firmie przyjęliśmy też Politykę Zarządzania Różnorodnością, która obejmuje:
| • | tworzenie środowiska pracy otwartego na różnorodne sposoby myślenia; |
| • | budowanie kultury organizacyjnej czerpiącej z różnorodności; |
| • | zapewnienie pracownikom odpowiednich warunków do rozwoju; |
| • | wspieranie zaangażowania wszystkich pracowników; |
| • | podnoszenie jakości zarządzania ludźmi w firmie. |
Za realizację polityki odpowiada Komitet ds. równości płci w miejscu pracy oraz różnorodności w Orange Polska.
Orange Polska posiada certyfikat Gender Equality European and International Standard, jest też sygnatariuszem i opiekunem Karty Różnorodności w Polsce.
Kluczowe wskaźniki dla różnorodności
Różnorodność | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
| |
Dostęp do stanowisk |
| ||||||||||||
% kobiet w Grupie | 39,2 | % | 38,9 | % | 38,6 | % | 38,2 | % | |||||
% kobiet na stanowiskach menedżerskich |
| 34,5 | % | 34,8 | % | 33 | % | 33,1 | % | ||||
% kobiet w zarządzie | 27,3 | % | 33,3 | % | 21,7 | % | 18,2 | % | |||||
Stosunek podstawowego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn według zajmowanego stanowiska (wynagrodzenie mężczyzn to 100%) * |
| ||||||||||||
ogólnie |
| 79,8 | % | 80,2 | % | 80,2 | % | 81 | % | ||||
stanowiska niemenedżerskie | 81,8 | % | 81,4 | % | 82,4 | % | 81,7 | % | |||||
stanowiska menedżerskie | 81,1 | % | 85,8 | % | 82,9 | % | 85,8 | % | |||||
Wynagrodzenia kobiet w relacji do wynagrodzeń mężczyzn zatrudnionych na stanowiskach w tej samej klasie zaszeregowania(wynagrodzenie mężczyzn to 100%) | 97,2 | % | 97,2 | % | 97,7 | % | 97 | % | |||||
Osoby z niepełnosprawnościami |
| ||||||||||||
% zatrudnionych osób z niepełnosprawnościami |
| 1,9 | % | 2 | % | 2 | % | 2 | % | ||||
94
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
*dla lepszego wyjaśnienia kwestii różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn wprowadziliśmy dodatkowy wskaźnik dla klas zaszeregowania poszczególnych stanowisk. Wskaźnik ten pokazuje mniejsze różnice wynagrodzenia kobiet i mężczyzn na stanowiskach. Oznacza to, że różnice w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn wynikają z innego rozkładu zajmowanych stanowisk – więcej kobiet zajmuje stanowiska o niższym wynagrodzeniu (call center, pracownicy salonów) wobec stanowisk technicznych tj. inżynierowie sieci, informatycy, które zajmowane są głównie przez mężczyzn.
Środowisko pracy
W Orange Polska zapewniamy pracownikom przyjazne i bezpieczne środowisko pracy, które sprzyja integracji
i wpływa na lepsze samopoczucie w miejscu pracy. Wdrażamy konkurencyjny pakiet działań wspierających zdrowie i dobrostan pracowników w celu stworzenia warunków do rozwoju, większej kreatywności i zaangażowania w realizowane zadania. To z kolei pozwala na budowanie wartościowej oferty wspierającej pozyskiwanie i przywiązanie pracowników do firmy.
Cele określone w „Polityce inwestycji w jakość zdrowia i samopoczucia pracowników Orange Polska” realizujemy poprzez całościowe podejście do potrzeb pracowników w zakresie dobrostanu:
| ● | fizycznego - zapewniamy pracownikom kompleksową opiekę medyczną, wspieramy aktywność fizyczną pracowników, w tym także działalność klubów sportowych, promujemy zdrowy styl życia i tworzymy przyjazne i bezpieczne środowisko pracy, szczególnie w okresie pandemii koronawirusa, |
| ● | psychicznego – edukujemy w zakresie metod redukcji stresu, podejmujemy działania wspierające zachowanie równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym, dbamy o zdrowe relacje w pracy, wdrażamy kulturę feedbacku i doceniania, zapewniamy wsparcie psychologiczne w trudnych sytuacjach, |
| ● | społecznego - tworzymy kulturę współpracy, w której wszyscy pracownicy są szanowani, swobodnie realizują cele zawodowe i życiowe pasje oraz wspieramy zaangażowanie pracowników w działania społeczne w ramach wolontariatu pracowniczego. |
Pracownicy Orange mogą korzystać z następujących świadczeń i benefitów:
| ● | kompleksowa opieka medyczna - do końca maja 2020 w placówkach Grupy LUX MED, a od czerwca 2020 w PZU Zdrowie oraz placówkach współpracujących na terenie całego kraju, |
| ● | Pracowniczy Program Emerytalny, |
| ● | Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, który stanowi formę pomocy socjalnej adresowanej do potrzebujących wsparcia pracowników i emerytów, |
| ● | Centralnych Funduszy: Mieszkaniowego i Pomocy Społecznej, |
| ● | zniżek na produkty i usługi Orange oraz u partnerów Grupy w ramach programu Oferta dla Ciebie, |
| ● | imprez sportowych, turystycznych i kulturalnych, a także korzystać z karty FitProfit, |
| ● | pracy zdalnej oraz telepracy, |
| ● | działań promujących zdrowy styl życia – webinaria, wyzwania, konsultacje ze specjalistami, |
| ● | wsparcie psychologiczne wewnętrznego zespołu psychologów oraz zewnętrznych specjalistów. |
Wszystkie wymienione świadczenia są dostępne dla pracowników niezależnie od wymiaru etatu. Natomiast dla pracowników zatrudnionych na umowę o pracę na czas określony dostępna jest opieka medyczna i oferty promocyjne, natomiast nie są dostępne świadczenia wymagające długookresowych zobowiązań – typu Fundusz Świadczeń Socjalnych, Program Emerytalny.
Kluczowe wskaźniki dla obszaru warunków pracy
Warunki pracy | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
| |
% pracowników mających dostęp do opieki medycznej |
| 100 | % | 100 | % | 100 | % | 100 | % | ||||
% pracowników korzystających z Pracowniczego Programu Emerytalnego* |
| 85,3 | % | 86 | % | 83,9 | % | 84,1 | % | ||||
* PPE został uzupełniony o nowe spółki. Dostępny jest obecnie dla pracowników Orange Polska, Telefony Podlaskie, Orange Szkolenia, TP Teltech, Pracownicze Towarzystwo Emerytalne Orange Polska S.A., Fundacja Orange, Integrated Solutions sp. z o.o.
Bezpieczeństwo i Higiena Pracy (BHP)
Podejmowanie działań zapewniających bezpieczeństwo pracy wszystkim pracownikom, ochronę ich zdrowia oraz stałą poprawę warunków pracy reguluje Polityka BHP. Naszym celem jest włączenie elementów bezpieczeństwa i higieny pracy we wszystkie dziedziny działalności Orange Polska i na każdym poziomie zarządzania w sposób gwarantujący bezpieczne warunki pracy, umożliwiające każdemu aktywną realizację swoich codziennych obowiązków w przyjaznym środowisku pracy.
W roku 2020 działania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy skupiły się przede wszystkim na zapewnieniu pracownikom bezpieczeństwa w pracy i na ochronie ich zdrowia w czasie pandemii. Opracowano i wdrożono zasady bezpiecznej pracy w salonach sprzedaży, call center i biurach, zapewniono środki do dezynfekcji oraz środki ochrony
95
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
indywidualnej. Przygotowano również specjalne procedury postępowania w przypadku podejrzenia lub potwierdzenia zakażenia COVID-19.
Kluczowe wskaźniki w zakresie BHP
BHP | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
| |
liczba wypadków |
| 32 |
| 26 |
| 36 |
| 31 | |||||
wskaźnik częstotliwości wypadków* |
| 2,7 |
| 2,4 |
| nd |
| nd | |||||
liczba dni niezdolności do pracy związanych z wypadkami przy pracy |
| 1.120 |
| 859 |
| 1.449 |
| 1.076 | |||||
wskaźnik ciężkości wypadków ** |
| 35 |
| 33 |
| nd |
| nd | |||||
wypadki śmiertelne | 0 | 0 | 0 | 0 | |||||||||
wypadki ciężkie | 0 | 1 | 0 | 1 | |||||||||
wypadki pozostałe | 32 | 25 | 36 | 30 | |||||||||
% pracowników reprezentowanych w komisjach BHP, umowach ze związkami *** |
| 100 | % | 100 | % | 100 | % | 100 | % | ||||
stanowiska pracy, na których pracownicy są szczególnie narażeni na choroby zawodowe |
| Brak takich stanowisk | |||||||||||
*liczba osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy w przeliczeniu na 1000 zatrudnionych. Wskaźnik wyliczany jest dla każdej spółki oddzielnie. Wyliczenie jednego wskaźnika dla Grupy nie odzwierciedla poziomu wypadkowości.
**liczba dni absencji chorobowej przypadająca na 1 wypadek. Wskaźnik wyliczany jest dla każdej spółki oddzielnie. Wyliczenie jednego wskaźnika dla Grupy nie odzwierciedla poziomu wypadkowości.
*** Ze względu na poziom zatrudnienia i obowiązujące przepisy prawne Komisje BHP działają w Orange Polska i TP Teltech.
Dialog społeczny
Szanujemy prawo pracowników do zrzeszania się w związkach zawodowych i prowadzimy stały dialog z Partnerami Społecznymi. W ramach tego dialogu zawierane są między innymi porozumienia, umowy czy inne dokumenty, których sygnatariuszami są organizacje związkowe działające w Orange Polska S.A. W firmie działa także Rada Pracowników, z którą zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami konsultowane są stan, struktura i przewidywane zmiany zatrudnienia oraz działania mające na celu utrzymanie poziomu zatrudnienia, a także istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia.
W Orange Polska obowiązuje Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników(PUZP), zawarty z Partnerami Społecznymi, który reguluje między innymi zasady zatrudniania pracowników i rozwiązywania stosunku pracy, czas pracy, kwestię urlopów, zasady wynagradzania i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą oraz sprawy związane z BHP, szkoleniami, wsparciem socjalnym i opieką medyczną.
Zarząd Orange Polska S.A. zawiera również Umowę Społeczną z Partnerami Społecznymi. Obecna Umowa Społeczna, która została podpisana w dniu grudniu 2019 r., obowiązuję przez okres 2 lat. Umowa określa m.in. wielkość odejść dobrowolnych, pakiet finansowy dla pracownika odchodzącego z firmy w ramach odejść dobrowolnych, przewiduje możliwość podwyżek wynagrodzeń zasadniczych, wysokość dodatkowego odszkodowania dla pracowników, którzy osiągną wiek emerytalny w ciągu najbliższych czterech lat, miejsce i rolę mobilności wewnętrznej przy wsparciu programu alokacyjnego czy możliwość skorzystania z udziału w programie wsparcia w poszukiwaniu pracy (outplacement). Zapisy Umowy Społecznej 2020-2021 przewidują również kontynuowanie programu „przyjazne środowisko pracy” oraz utrzymanie pakietu opieki medycznej.
W dniu grudniu 2019 r. zostało również zawarte z Partnerami Społecznymi, Porozumienie na rok 2020, określające szczegółowe zasady postępowania w sprawach realizacji w roku 2020 Umowy Społecznej 2020-2021. W ramach tego Porozumienia określono limit odejść pracowników w 2020 r. na poziomie 1.250, zasady odejść dobrowolnych w 2020 r., wysokości odpraw oraz dodatkowych odszkodowań dla pracowników odchodzących w 2020 r. Porozumienie określa również zasady i kryteria doboru, jakie pracodawca stosuje wobec pracowników, którym wypowiada umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników.
W czerwcu 2020 r. Zarząd Orange Polska S.A. zawarł z Sygnatariuszami PUZP Protokół Dodatkowy dotyczący systemu nagród jubileuszowych z tytułu długoletniej pracy.
W czerwcu 2020 r. Zarząd Orange Polska S.A. podpisał z Partnerami Społecznymi Porozumienie dotyczące zmian do Umowy Społecznej 2020-2021, które mają na celu częściowe zrekompensowanie negatywnego wpływu pandemii COVID-19 na realizację celów biznesowych Orange Polska. Zgodnie z wynegocjowanym Porozumieniem poziom podwyżek wynagrodzeń zasadniczych w roku 2020 został zmniejszony wraz ze zmianą procesu ich przyznawania, a środki z Centralnego Funduszu zostały przesunięte na zwiększenie dofinansowania programu Akademii Witalności
96
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Orange ze szczególnym uwzględnieniem projektu Przyjazne Środowisko Pracy. Pracodawca zobowiązał się również do minimalizacji liczby wręczanych wypowiedzeń z tytułu zwolnień grupowych do końca 2020 roku co oznacza, że limit odejść pracowników w roku 2020 nie został w pełni wykorzystany.
W grudniu 2020 r. zostało zawarte z Partnerami Społecznymi Porozumienie określające szczegółowe zasady postępowania w sprawach realizacji w roku 2021 Umowy Społecznej 2020-2021. W ramach tego Porozumienia określono dla Orange Polska zasady odejść dobrowolnych oraz limit odejść pracowników w 2021 roku na poziomie 920.
Dodatkowo w TP Teltech sp. z o.o. obowiązuje Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy.
Kluczowe wskaźniki dla dialogu społecznego
Dialog społeczny | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
| |
liczba zakładowych związków zawodowych |
|
| 17 |
|
| 17 |
|
| 18* |
|
| 18* | |
% pracowników w związkach zawodowych |
|
| 32,4 | % |
| 32,4 | % |
| 31,4 | % |
| 31,1 | % |
% pracowników objętych PUZP |
|
| 97,1 | % |
| 97 | % |
| 94,8 | % |
| 94 | % |
*na podstawie danych dotyczących spółek Orange Polska S.A., TP Teltech sp. z o.o.
Kluczowe cele dla obszaru pracowniczego i ich realizacja
Kluczowe cele w zakresie obszaru pracowniczego zdefiniowane w strategii społecznej odpowiedzialności Orange Polska na lata 2016-2020 w filarze „Zaangażowany zespół” oraz w ramach poszczególnych polityk.
Cele w obszarze pracowniczym |
|
| Realizacja w 2020 |
|
Edukacja i rozwój |
|
|
| |
brak dysproporcji w dostępie do szkoleń z uwagi na płeć, wiek |
|
| Brak dysproporcji | |
Polityka różnorodności | ||||
35% kobiet na stanowiskach menedżerskich do 2020 r. |
|
| 32,4 | % |
1,5% osób z niepełnosprawnościami zatrudnionych w Orange Polska do 2020 r. |
|
| 2 | % |
Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk w obszarze pracowniczym
Ryzyko obrażeń fizycznych lub psychicznych
Praca w Orange Polska charakteryzuje się niskim ryzykiem wypadków przy pracy, co potwierdzają statystyki. Stosunkowo nieliczne wypadki zwykle należą do lekkich. Dlatego ryzyko związane z tradycyjnie rozumianym zdrowiem i bezpieczeństwem należy uznać za stosunkowo niewielkie.
W firmie funkcjonuje polityka w zakresie zdrowia, bezpieczeństwa oraz jakości życia. Wszyscy pracownicy przechodzą obowiązkowe i regularne szkolenia z zakresu BHP, a wypadki przy pracy oraz nieobecności w pracy są monitorowane i analizowane. Firma zapewnia swoim pracownikom opiekę medyczną, dofinansowanie aktywności fizycznej, a dodatkowo oferuje program prozdrowotny „Zdrowie na Tak”, który w szczególności dedykowany jest pracownikom z niepełnosprawnościami. W czasie pandemii firma zaoferowała swoim pracownikom dodatkowo szkolenia i wsparcie w zakresie organizacji pracy zdalnej, kondycji psychicznej i fizycznej, zdrowego stylu życia, zarządzania relacjami z bliskimi czy swoimi emocjami w okresie izolacji.
Kwestie zdrowia i bezpieczeństwa ludzi uwzględnione są również w umowach z dostawcami poprzez zapisy klauzuli CSR oraz Kodeksu dla dostawców.
Czynniki ryzyka związane z zasobami ludzkimi i dostosowaniem struktury organizacyjnej
Orange Polska i jego kierownictwo kontynuują proces zmiany kultury organizacyjnej w celu motywowania pracowników i promowania kultury ciągłego doskonalenia, a także usprawniania organizacji i infrastruktury tak, aby móc sprostać konkurencji oraz wdrażać nowe technologie i nowe, bardziej wydajne modele biznesowe w ramach programu transformacji. Jeżeli Orange Polska nie powiedzie się ukończenie tych transformacji, będzie to miało negatywny wpływ na marże operacyjne, pozycję firmy i jej wyniki finansowe, dlatego firma prowadzi proces odejść dobrowolnych oraz proces optymalizacji zatrudnienia. Regularne badania satysfakcji pracowników przeprowadzane są przez zewnętrznego konsultanta. W firmie opracowana została „Polityka inwestowania w jakość zdrowia i dobre samopoczucie pracowników Orange Polska”. Pracownikom oferowane są szerokie usługi medyczne w PZU Zdrowie,
97
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
w tym opieka psychologiczna. Dla pracowników odchodzących z firmy opracowano program Outplacementu oraz program „Mobility 2.0”.
| 3. | Obszar Społeczny |
Działania Fundacji Orange, która realizuje cele społeczne w imieniu Grupy Orange Polska, definiuje Strategia na lata 2019 – 2020. Obejmuje ona realizację celów w zakresie edukacji cyfrowej i zapobiegania cyfrowemu wykluczeniu poprzez prowadzenie długofalowych programów społecznych, opartych na rzetelnej diagnozie społecznych potrzeb i oczekiwań. Najważniejsze programy Fundacji Orange to: MegaMisja, #Superkoderzy, Pracownie Orange, a ich uzupełnieniem jest program wolontariatu pracowniczego oraz działania z obszaru bezpiecznego korzystania z nowych technologii przez dzieci i młodzież. Strategia kontynuuje realizację długofalowych programów realizowanych w latach 2016-2018.
Bezpieczne korzystanie z nowych technologii
Jednym z ważnych dla nas tematów jest bezpieczeństwo dzieci i młodzieży w internecie i przygotowanie młodych ludzi do świadomego korzystania z nowych mediów. Cele te są realizowane poprzez działania edukacyjne Fundacji Orange oraz usługi Grupy związane z bezpieczeństwem klientów. Wspieramy edukację dzieci ze szkół i przedszkoli w całej Polsce w kwestii zasad bezpiecznego korzystania z internetu. Fundacja Orange, we współpracy z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę, oferuje szereg narzędzi i materiałów edukacyjnych, takich jak platforma e-learningowa, portale informacyjne oraz broszury i zasady w wersji elektronicznej dla dzieci, rodziców i nauczycieli. Dorośli, zwłaszcza nauczyciele i specjaliści od edukacji, mogą uczestniczyć w konferencjach, seminariach i warsztatach, a także skorzystać z internetowego kursu dla rodziców i opiekunów, który pokazuje, jak chronić dzieci w internecie.
Ponadto w 2020 roku prowadzona była kampania Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę „Zadbaj o dziecięcy mózg!” promująca wprowadzanie domowych zasad ekranowych, której partnerem była Fundacja Orange. Kampania dotarła do 3 316 064 osób.
Kluczowe wskaźniki i cele
Bezpieczne korzystanie z nowych technologii |
|
| 2019 |
| 2020 |
| |
liczba rodziców i wychowawców, którzy skorzystali z materiałów edukacyjnych |
|
| 418.365 |
|
| 174.917 | |
liczba dzieci korzystających z działań edukacyjnych |
|
| 1.114.868 |
|
| 984.029 | |
liczba szkół, które uczestniczą w działaniach |
|
| 3.977 |
|
| 4.600 |
MegaMisja
MegaMisja to ogólnopolski program edukacyjny dla szkół podstawowych. Może być realizowany w ramach zajęć lub w świetlicy szkolnej. Adresujemy go do nauczycieli oraz dzieci w wieku 6 -10 lat. Naszym celem jest podniesienie wiedzy i cyfrowych kompetencji nauczycieli, wychowawców świetlic oraz ich uczniów. Zależy nam, by najmłodsi byli bezpiecznymi i świadomymi użytkownikami multimediów, a nauczyciele mieli dostęp do sprawdzonych materiałów, dzięki którym mogą prowadzić nowoczesne zajęcia dla dzieci. MegaMisja daje solidną bazę do mądrego i bezpiecznego poruszania się po świecie, w którym nie obędziemy się bez technologii. Ze względu na zamknięcie szkół i potrzebę wsparcia nauczycieli, w programie prowadzono szereg dodatkowych webinariów dla nauczycieli wspierających ich w radzeniu sobie z wyzwaniami edukacji zdalnej. Ze względu na zamkniecie szkół, widoczny był zmniejszony udział dzieci w zajęciach programu w 2020 roku.
Kluczowe wskaźniki i cele dla Programu MegaMisja
MegaMisja |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
liczba przeszkolonych dzieci |
|
| 7.000 |
|
| 3.000 | |
liczba przeszkolonych nauczycieli |
|
| 150 |
|
| 150 | |
zapewnienie szkolnych pomieszczeń wyposażonych w sprzęt informatyczny i pomoce edukacyjne |
|
| 150 |
|
| 150 |
#SuperKoderzy
#SuperKoderzy to ogólnopolski program edukacyjny skierowany do uczniów szkół podstawowych z klas 4-8. Jego kluczowym elementem jest nauka programowania ale realizowana w innowacyjny sposób, ponieważ nie na lekcjach informatyki, a na zajęciach przedmiotowych np. na przyrodzie, matematyce, historii, muzyce czy języku polskim. Wszystkie materiały dydaktyczne przygotowywane są w oparciu o obowiązującą podstawę programową. Młodzi #SuperKoderzy uczą się pracy zespołowej, rozwijają swoją kreatywność i umiejętności logicznego myślenia. Została również uruchomiona ścieżka dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Nauczyciele biorący udział w programie uczestniczą w profesjonalnych szkoleniach i zawsze mogą liczyć na wsparcie merytoryczne profesjonalnych
98
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
edukatorów. W 2020 roku do programu włączono nową ścieżkę edukacyjną. Ze względu na zamknięcie szkól prowadzono też cykl dodatkowych zajęć zdalnych dla dzieci – Poranki z SuperKoderami.
Kluczowe wskaźniki i cele dla Programu #SuperKoderzy
#SuperKoderzy |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
liczba przeszkolonych dzieci |
|
| 2.894 |
|
| 2.866 | |
liczba przeszkolonych nauczycieli |
|
| 300 |
|
| 280 | |
doposażenie szkół w sprzęt do nauki programowania |
|
| 150 |
|
| 140 |
Lekcja:Enter
Lekcja:Enter to projekt edukacji cyfrowej skierowany do nauczycieli, którego celem jest doskonalenie ich kompetencji cyfrowych. W latach 2020-2023 przeszkolonych zostanie ponad 75 tys. nauczycieli (15% z każdego województwa).Nauczyciele w ramach projektu przygotowywani są do korzystania z aktywizujących metod nauczania. W ramach szkoleń uczą się korzystać w sposób odpowiedzialny i kreatywny, z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, ze stron i portali edukacyjnych, e-zasobów oraz różnego rodzaju aplikacji. Praktycznym elementem szkoleń jest tworzenie przez nauczycieli własnych treści cyfrowych, które mogą w przyszłości wykorzystywać podczas prowadzonych przez siebie lekcji.
Projekt jest realizowany we współpracy z Fundacją Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego oraz Instytutem Spraw Publicznych. Działania w systemie regrantingowym realizowane są przez placówki doskonalenia nauczycieli we współpracy z samorządami lub organizacjami pozarządowymi. W roku 2020 udzieliliśmy dofinansowania i wspieraliśmy merytorycznie 54 projekty grantowe. Do projektu dołączyło 1739 szkół, a szkolenia rozpoczęło 7890 nauczycieli. Projekt jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Kwota dofinansowania to niemal 49 mln złotych.
Pracownie Orange i FabLaby
By ułatwić mieszkańcom małych społeczności dostęp do informacji, wiedzy i technologii, stworzyliśmy Pracownie Orange. Są to multimedialne pracownie zlokalizowane w małych miejscowościach. Firma je wyposażyła i pomaga w ich prowadzeniu. Ich zadaniem jest zapewnienie członkom społeczności dostępu do nowych technologii, szkoleń i warsztatów. Wspieramy animatorów w kierowaniu tymi nowoczesnymi i atrakcyjnymi placówkami poprzez profesjonalne szkolenia i pomoc finansową. Dotąd powstało 100 Pracowni Orange w całej Polsce. Uruchomiliśmy także internetową platformę wymiany wiedzy wraz z bazą gotowych do wdrożenia projektów i modułem grywalizacji, który wykorzystuje mechanizm gier do podnoszenia kompetencji społecznych i motywowania mieszkańców do działania na rzecz swojej okolicy. Realizowane w pracowniach projekty są skierowane do różnych grup odbiorców: dzieci i młodzieży, osób z niepełnosprawnościami, młodych matek oraz seniorów. W 2020 roku przeprowadzono proces wymiany sprzętu i doposażenia najstarszych pracowni. Przy 5 Pracowniach Orange uruchomiono makerspace’y (to przestrzeń która wspiera wykorzystanie nowych technologii w duchu DIY).
Dodatkowo w dwóch miastach – w Warszawie i Gdańsku Orange Polska utworzył FabLab – otwarte miejsce skierowane do osób, które chcą nauczyć się twórczo korzystać z nowych technologii. W FabLabie oferujemy wsparcie doświadczonych edukatorów, profesjonalny sprzęt oraz bezpłatne warsztaty dla dzieci i młodzieży. Jednym z projektów realizowanych przez FabLab w Gdańsku jest też projekt wspierający kobiety na rynku pracy. FabLab w Warszawie uruchomił natomiast cykl zajęć dla dzieci i młodzieży „FabLab w domu”. FabLaby i wybrane Pracownie Orange zaangażowały się też w produkcję przyłbic dla personelu medycznego z wykorzystaniem druku 3D.
Kluczowe wskaźniki i cele dla Programu Pracownie Orange
Pracownie Orange |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
utrzymanie aktywnych Pracowni |
|
| 65 |
|
| 81 | |
liczba lokalnych liderów przeszkolonych w zakresie kompetencji cyfrowych i organizacyjnych |
|
| 138 |
|
| 46 | |
liczba mieszkańców miejscowości z dostępem do Pracowni |
|
| 585.000 |
|
| 729.000 |
Program wolontariatu pracowniczego
W Orange Polska od 16 lat działa największy w Polsce program wolontariatu pracowniczego. Nasi pracownicy dzielą się wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniem z innymi, ucząc dzieci, jak świadomie i mądrze korzystać
z internetu oraz realizują autorskie projekty dla społeczności lokalnej przy wsparciu Fundacji. W 2020 r. z uwagi na pandemię, zakres wolontariatu i jego charakter musiał się szybko zmienić i dopasować do nowych potrzeb. Wolontariusze, skoncentrowali się na przeciwdziałaniu skutkom pandemii (szyjąc maseczki, drukując przyłbice 3D, dostarczając do szpitali środki ochrony osobistej, posiłki czy robiąc zakupy dla seniorów).
99
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Kluczowe wskaźniki dla programu wolontariatu pracowniczego
Wolontariat pracowniczy |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
liczba wolontariuszy |
|
| 3.497 |
|
| 1.148 | |
liczba godzin wolontariackich |
|
| 25.590 |
|
| 8.400 |
Sponsoring
Orange Polska posiada politykę w zakresie sponsoringu. Strategia sponsoringowa Orange Polska jest pochodną globalnej strategii sponsoringowej Grupy Orange. W strategicznym obszarze sponsoringu, jakim jest obecnie muzyka, Orange Polska tworzy projekty ogólnopolskie, kompleksowe, długofalowe, skierowane do jak najszerszego grona swoich klientów (obecnych i potencjalnych). Orange Polska S.A. angażuje się w projekty długofalowo, a nie jednorazowo. Realizacja kluczowych projektów sponsoringowych jest zatwierdzana przez Zarząd Orange Polska. W celu realizacji strategii centralizacji zarządzania projektami sponsoringowymi w Grupie Orange Polska powołany został Komitet ds. Sponsoringu.
Kluczowe wskaźniki dla sponsoringu
Ze względu na pandemię COVID-19 w roku 2020 nie odbyły się stacjonarne festiwale muzyczne Orange. Zostało zrealizowane wydarzenie online – Open’er Festival Powered by Orange TAKE ME THERE – retransmisje 23 najlepszych koncertów z ostatnich 10 edycji Open’er Festival. Wydarzenie objęło 30 godzin koncertów online. Uruchomionych zostało ponad 113 godzin streamów.
Kluczowe wskaźniki dla sponsoringu
Sponsoring |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
Sponsoring muzyczny – Orange Warsaw Festival, Open’er Festival Powered by Orange i Kraków Live Festival | |||||||
liczba uczestników |
|
| 230.000 |
|
| n/d | |
ekwiwalent reklamowy publikacji (w mln zł) |
|
| 10,3 |
|
| n/d | |
liczba publikacji |
|
| 3.524 |
|
| n/d |
Darowizny
W ramach polityki darowizn Orange Polska posiada sformalizowane zasady funduszu darowizn, które określa decyzja Członka Zarządu ds. Strategii i Spraw Korporacyjnych.
Orange Polska przestrzega jasnych i przejrzystych zasad przyznawania darowizn:
| ● | każda darowizna wymaga analizy i rekomendacji, |
| ● | każda darowizna jest akceptowana przez Prezesa Zarządu Orange Polska, |
| ● | każda darowizna jest realizowana na podstawie umowy darowizny w formie pisemnej, |
| ● | wszystkie darowizny realizowane są przelewami i rejestrowane w systemach księgowych Orange Polska, |
| ● | w każdej umowie jest zawarte postanowienie o konieczności potwierdzenia realizacji darowizny zgodnie z przedmiotem darowizny. |
Dodatkowo Orange Polska nieodpłatnie uruchamia specjalne numery charytatywne SMS, z których całkowity dochód przekazywany jest na cele społeczne, m.in. wsparcie akcji i programów społecznych, pomoc w sytuacjach klęsk żywiołowych i katastrof czy ratowaniu życia lub zdrowia ludzi.
Od wielu lat udostępniamy SMS charytatywny m.in. Caritas Polska, Fundacji Polsat, Fundacji TVN, Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy, Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia. W 2020 r. numery zostały uruchomione dla 15 organizacji, które otrzymały łącznie ponad 7,2 mln zł.
Kluczowe wskaźniki dla darowizn
Darowizny |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
wysokość udzielonego wsparcia w postaci darowizn (w mln zł) |
|
| 9,3 |
|
| 11,3 |
Kluczowe cele dla obszaru społecznego i ich realizacja
Kluczowe cele w zakresie społecznym zdefiniowane w strategii Fundacji Orange na lata 2019-2020, która jest kontynuacją strategii 2016-2018.
100
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
|
| Wynik |
|
|
| ||
Cele w obszarze społecznym | skumulowany | Cel |
| ||||
2016-2020 | (2016 - 2020) |
| |||||
Bezpieczne korzystanie z nowych technologii |
|
|
|
|
|
| |
liczba rodziców i wychowawców, którzy skorzystali z materiałów edukacyjnych |
|
| 2.432.699 |
|
| 2.000.000 | |
liczba dzieci korzystających z działań edukacyjnych |
|
| 4.487.881 |
|
| 3.400.000 | |
liczba szkół, które uczestniczyły w Programie |
|
| 16.363 |
|
| 12.800 | |
MegaMisja |
|
| |||||
liczba przeszkolonych dzieci |
|
| 30.000 |
|
| 26.000 | |
liczba przeszkolonych nauczycieli |
|
| 1.100 |
|
| 1.100 | |
zapewnienie szkolnych pomieszczeń wyposażonych w sprzęt informatyczny i pomoce edukacyjne |
|
| 1.100 |
|
| 1.100 | |
#SuperKoderzy i #Zaprogramuj przyszłość |
|
| |||||
liczba przeszkolonych dzieci |
|
| 31.157 |
|
| 30.800 | |
liczba przeszkolonych nauczycieli |
|
| 2.502 |
|
| 2.180 | |
doposażenie szkół w sprzęt do nauki programowania |
|
| 895 |
|
| 900 | |
Pracownie Orange |
|
| |||||
utrzymanie aktywnych Pracowni (ze 100 utworzonych) |
|
| 81 |
|
| 50 | |
liczba lokalnych liderów przeszkolonych w zakresie kompetencji cyfrowych i organizacyjnych |
|
| 205 |
|
| 100 | |
liczba mieszkańców miejscowości z dostępem do Pracowni |
|
| 729.000 |
|
| 450.000 | |
Implementacja działalności FabLab w Pracowniach |
|
| 30 |
|
| 20 |
Cele w obszarze wolontariatu |
|
| Realizacja 2020 | * |
| Cel |
|
% pracowników zaangażowanych w wolontariat |
|
| 11 | % |
| 20 | % |
% wolontariuszy zaangażowanych w wolontariat kompetencji |
|
| 3 | % |
| 25 | % |
* Z uwagi na pandemię zakres i charakter akcji wolontariackich został zmieniony.
Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk w obszarze społecznym
Negatywny wpływ nowych technologii na dzieci i młodzież
Istnieje ryzyko, że Orange Polska będzie postrzegany jako operator dostarczający usługi, które mają niekorzystny wpływ na zachowania i zdrowie dzieci i młodzieży. Temat negatywnego wpływu nowych technologii na dzieci i młodzież jest coraz częściej obecny w mediach i może wpłynąć na decyzje zakupowe nowych i satysfakcję obecnych klientów.
Poprzez programy edukacyjne Fundacji Orange, tj. MegaMisja, #SuperKoderzy, Pracownie Orange, działania na rzecz bezpieczeństwa dzieci w sieci oraz współpracę z partnerami społecznymi i instytucjami publicznymi firma edukuje dzieci, rodziców i nauczycieli na temat mądrego i bezpiecznego korzystania z nowych technologii upowszechniając materiały edukacyjne, scenariusze lekcji, poradniki dla wszystkich grup wiekowych, wpierając kampanie informacyjne. Firma wspiera też badania na temat postaw dzieci i młodzieży wobec nowych technologii, aby lepiej odpowiadać na potrzeby społeczne. Dodatkowo Orange Polska oferuje usługi kontroli rodzicielskiej w telefonach, tj. Chroń dzieci w sieci czy Bezpieczny Starter. Orange Polska stworzył platformę internetową www.orange.pl/razemwsieci, gdzie można znaleźć informacje na temat odpowiedzialnego i bezpiecznego korzystania z mediów cyfrowych.
| 4 | Prawa człowieka |
Z uwagi na model biznesowy i charakter łańcucha dostaw polityka w zakresie praw człowieka formułowana jest na poziomie międzynarodowym przez Grupę Orange. Poza ogólnymi ramami Konwencji Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) oraz zasad Global Compact, Grupa przestrzega Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka. Działania grupowe w odniesieniu do poszanowania podstawowych praw człowieka koncentrują się na 3 głównych liniach:
| ● | relacje z pracownikami, |
| ● | relacje z dostawcami, |
| ● | prywatność i wolność wypowiedzi. |
101
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Kwestie odnoszące się do respektowania praw człowieka zawarte są w Kodeksie Etyki Orange Polska. W Orange Polska wprowadzono Kodeks dla dostawców. Jego celem jest zachęcenie do stosowania i poszanowanie tych praw i regulacji oraz upewnienie się, iż są one odpowiednio i efektywnie stosowane. Dostawca zobowiązuje się do przestrzegania praw człowieka i unikania angażowania się w jakiekolwiek przypadki ich naruszenia.
Kodeks obejmuje obszary takie, jak:
| ● | odpowiedzialność społeczna, w tym swoboda zgromadzeń i prawo do negocjacji zbiorowych, praca niewolnicza, praca dzieci, różnorodność i niedyskryminowanie, wynagrodzenia, czas pracy, BHP; |
| ● | odpowiedzialność środowiskowa - ochrona środowiska, zasoby naturalne i gospodarowanie odpadami; |
| ● | zabronione praktyki biznesowe - polityka antykorupcyjna, konkurencja, sponsoring, dotacje polityczne, pranie pieniędzy oraz bezpieczeństwo i ochrona danych. Kodeks został upubliczniony i wpisany do umów z dostawcami. |
Kodeks dostawców jest wprowadzony poprzez klauzulę CSR, która jest obowiązkowa dla umów zakupowych. Strony zobowiązują się przestrzegać oraz podejmować niezbędne starania w celu zobowiązania swoich pracowników, dostawców i podwykonawców do przestrzegania przepisów krajowych, europejskich i międzynarodowych dotyczących standardów etycznych i odpowiedzialnego zachowania, w tym m.in. przepisów dotyczących praw człowieka, ochrony środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa osób oraz zrównoważonego rozwoju. Zobowiązują się przeciwdziałać naruszeniom w obszarze praw człowieka i podstawowych wolności oraz zagrożeniom dla zdrowia i bezpieczeństwa osób oraz środowiska. Oświadczają, że będą wymagać od swoich pracowników, dostawców i podwykonawców powstrzymywania się od zatrudniania dzieci, wykorzystywania pracy przymusowej oraz będą zwalczać wszelkie przejawy dyskryminacji.
Kluczowe wskaźniki dla obszaru związanego z prawami człowieka
Prawa człowieka | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
| |
liczba szkoleń pracowników na temat etyki i praw człowieka (h) |
|
| 5** |
|
| 156 |
|
| 5** |
|
| 156 | |
liczba szkoleń partnerów na temat etyki i praw człowieka (h) |
|
| 22 |
|
| 28 |
|
| 22 |
|
| 28 | |
% przeszkolonych pracowników działu zakupów * |
|
| 94 | % |
| 100 | % |
| 94 | % |
| 100 | % |
% nowych umów zawierających Kodeks dla dostawców |
|
| 100 | % |
| 100 | % |
| 100 | % |
| 100 | % |
% nowych umów zakupowych zawierających klauzulę CSR * | 100 | % |
| 100 | % | 100 | % |
| 100 | % | |||
Praca dzieci | |||||||||||||
działania zidentyfikowane jako niosące ze sobą istotne ryzyko wykorzystania pracy dzieci |
|
| W Grupie nie stwierdzono takich zagrożeń | ||||||||||
Praca przymusowa | |||||||||||||
działania zidentyfikowane jako niosące ze sobą istotne ryzyko wykorzystania pracy przymusowej |
|
| W Grupie nie stwierdzono takich zagrożeń | ||||||||||
Dyskryminacja | |||||||||||||
całkowita liczba przypadków dyskryminacji |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak | |
Prawo do prywatności | |||||||||||||
liczba uzasadnionych skarg i naruszeń w zakresie naruszenia prywatności |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak | |
Prawo do bezpieczeństwa | |||||||||||||
% produktów podlegających ocenie norm bezpieczeństwa |
|
| 100 | % |
| 100 | % |
| 100 | % |
| 100 | % |
liczba skarg i naruszeń w zakresie bezpieczeństwa produktów |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak | |
Naruszenia praw człowieka | |||||||||||||
liczba skarg dotyczących zagrożenia dla praw człowieka * |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak |
|
| Brak | |
* Nowe działania wprowadzone w 2019 w Orange Polska S.A.
** Pracownicy przechodzący w ramach spółek Grupy lub od partnerów nie przechodzą ponownie szkolenia etycznego.
102
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
Kluczowe cele dla obszaru związanego z prawami człowieka i ich realizacja
Kluczowe cele w zakresie praw człowieka zdefiniowane w strategii społecznej odpowiedzialności Orange Polska na lata 2016-2020.
Cele o obszarze prawa człowieka |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
% pracowników, którzy ukończyli szkolenie etyczne |
|
| 100 | % |
| 100 | % |
Klauzule Compliance jako standard w umowach z dostawcami |
|
| Tak |
|
| Tak |
|
% nowych umów zawierających Kodeks dla Dostawców |
|
| 100 | % |
| 100 | % |
% nowych umów zakupowych zawierających klauzulę CSR |
|
| 100 | % |
| 100 | % |
% pracowników zakupów przeszkolonych w zakresie praw człowieka |
|
| 94 | % |
| 100 | % |
Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk w obszarze praw człowieka
Orange Polska bardzo poważnie traktuje wszelkie kwestie związane z przestrzeganiem praw człowieka. Szczególną dbałość przywiązuje do prawa człowieka w zakresie ochrony prywatności i ochrony danych osobowych.
Naruszenie bezpieczeństwa informacji, w tym danych osobowych
W celu zapobieżenia ewentualnym kradzieżom, nieuprawnionym modyfikacjom lub przetwarzaniu danych osobowych klientów i pracowników oraz danych osobowych powierzonych do przetwarzania przez Orange Polska, wdrożyliśmy zabezpieczenia zgodne z międzynarodowymi standardami i wprowadzamy proces oceny oraz przeciwdziałania skutkom naruszenia praw i wolności osób fizycznych, których dane przetwarzamy.
W Spółce działa certyfikowany System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji, zgodny z normą ISO/IEC 27001:2013. Orange Polska S.A. uzyskał certyfikat zaświadczający stosowanie normy ISO/IEC 27018:2014. Spółka regularnie odnawia certyfikaty FIRST oraz Trusted Introducer dla jednostki CERT Orange Polska.
Ze względu na charakter współczesnych zagrożeń w zakresie technologii informatycznych stosowanych do przetwarzania informacji, w tym danych osobowych, pomimo podejmowanych działań zapobiegawczych nie da się całkowicie wyeliminować ryzyka naruszenia bezpieczeństwa tych informacji.
Rozporządzenie ogólne o ochronie danych osobowych (RODO) ułatwia dochodzenie odszkodowań w ramach odpowiedzialności cywilnej. Ewentualne naruszenie bezpieczeństwa danych osobowych może mieć znaczące niekorzystne skutki dla renomy Grupy oraz wiązać się z poważną odpowiedzialnością (potencjalnie również karną), co może mieć negatywny wpływ na przyszłe wyniki finansowe Orange Polska. Zgodnie z RODO i normą ISO 29134:2017 oraz wytycznymi Grupy Roboczej art. 29 od 2018 roku działa proces oceny oraz przeciwdziałania skutkom naruszenia praw i wolności osób fizycznych, których dane są przetwarzane przez Orange Polska Przeprowadziliśmy również dedykowane szkolenia, którymi objęci byli pracownicy i współpracownicy Orange Polska.
Niewolnictwo praca przymusowa, praca dzieci
Ryzyko pracy niewolniczej lub przymusowej jest marginalne (niematerialne) w przypadku operacji wewnętrznych i głównych dostawców krajowych, natomiast może się pojawić w globalnym łańcuchu dostaw. Dlatego polityka praw człowieka została sformułowana i jest wdrażana przez Grupę Orange na poziomie międzynarodowym.
Na poziomie kraju w Orange Polska umowy zakupowe z dostawcami zawierają klauzulę CSR i zgodności, Kodeks etyki oraz Kodeks postępowania dostawców, obejmujący między innymi kwestie zdrowia ludzkiego, bezpieczeństwa i ochrony. Dla dostawców i innych interesariuszy dostępny jest lokalny system informowania
o nieprawidłowościach „zapytaj etyka”.
Ryzyko złych warunków pracy
Ryzyko złych warunków pracy oceniane jest w Orange Polska jako niskie. Orange Polska wprowadził „Politykę inwestowania w jakość zdrowia i dobre samopoczucie pracowników Orange Polska”, której jednym z elementów jest przestrzeganie zasad BHP oraz tworzenie przyjaznego środowiska.
Potencjalnie ryzyko może wystąpić na poziomie dostawców świadczących usługi na rzecz Orange Polska
– w obszarach takich jak outsourcing personalny, outsourcing procesów, partnerzy techniczni. Kwestie zdrowia i bezpieczeństwa ludzi uwzględnione są w umowach z dostawcami poprzez zapisy klauzuli CSR oraz Kodeks dla dostawców oraz Kodeks etyki. Zgłoszeń nieprawidłowości w tym obszarze można dokonać poprzez lokalny system informowania „zapytaj etyka”, który jest dostępny dla pracowników i dostawców.
| 5 | Przeciwdziałanie korupcji i łapownictwu |
Elementem budowania ładu korporacyjnego jest Program Zarządzania Zgodnością, a ważnym obszarem zadań funkcji zarządzania zgodnością jest Polityka Antykorupcyjna zapewniająca pracownikom zestaw zasad, które muszą być
103
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
przestrzegane we wszystkich naszych działaniach biznesowych oraz wskazanie zabronionych zachowań, które mogą stanowić przypadki korupcji lub płatnej protekcji. Uzupełnieniem tej Polityki są Wytyczne zawierające szczegółowe zasady i normy oraz odniesienia do konkretnych warunków i sytuacji. Orange Polska stosuje zasadę zerowej tolerancji wobec korupcji wyrażoną w Polityce. Zasada ta musi być stosowana przez wszystkich pracowników, współpracowników i partnerów biznesowych działających w naszym imieniu.
W ramach wsparcia Programu Zarządzania Zgodnością wdrożyliśmy proces, który ma zoptymalizować i zharmonizować procedury analizy ryzyka w zakresie zapewnienia zgodności i zapobiegania nadużyciom. Celem tego procesu jest szczegółowa analiza naszych partnerów pod kątem ryzyka korupcji, nadużyć finansowych, nieprzestrzegania sankcji ekonomicznych, prania brudnych pieniędzy i finansowania terroryzmu. Zagadnienia związane z zarządzaniem zgodnością są raportowane Komitetowi Audytowemu Rady Nadzorczej w następujących obszarach: etyka, ogólna zgodność z przepisami prawa i regulacjami, zwalczanie nadużyć finansowych, bezpieczeństwo i działania antykorupcyjne. Działania funkcji zarządzania zgodnością, wyniki planowych kontroli, a także wyniki kontroli zapoczątkowanych zgłoszeniem nieprawidłowości są monitorowane przez Komitet Audytowy na podstawie okresowo składanych raportów.
Orange Polska zapewnia pracownikom aktualny i odpowiedni poziom wiedzy w zakresie zasad zarządzania zgodnością. W 2020 r. udostępniliśmy nowy program obligatoryjnych szkoleń antykorupcyjnych obejmujący
e-learning oraz dodatkowe warsztaty online dla zespołów szczególnie eksponowanych na ryzyko. Wszyscy pracownicy, a także interesariusze zewnętrzni, mają możliwość zgłoszenia potencjalnych przypadków braku zgodności za pomocą udostępnionych kanałów.
Kluczowe wskaźniki dla obszaru zarządzania zgodnością
Przeciwdziałanie korupcji i łapownictwu | Orange Polska S.A. | Grupa Orange Polska |
| ||||||||||
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
| |
liczba pracowników, którzy ukończyli szkolenie z zarządzania zgodnością |
|
| 194 |
|
| 9.057 |
|
| 281 |
|
| 9.066 | |
liczba partnerów, którzy ukończyli szkolenie z zarządzania zgodnością |
|
| 87 |
|
| 7.688 |
|
| 91 |
|
| 7.738 | |
liczba godzin szkoleniowych pracowników w zakresie zarządzania zgodnością (w tys.) |
|
| 0,8 |
|
| 16 |
|
| 0,87 |
|
| 16 | |
liczba godzin szkoleniowych partnerów w zakresie zarządzania zgodnością (w tys.) |
|
| 0,2 |
|
| 11,2 |
|
| 0,2 |
|
| 11,3 | |
całkowita wartość finansowa i rzeczowa darowizn na rzecz partii politycznych, polityków i instytucji o podobnym charakterze |
|
| Grupa nie finansuje tego rodzaju | ||||||||||
Kluczowe cele dla obszaru związanego z zarządzaniem zgodnością i ich realizacja
Kluczowe cele w zakresie praw człowieka zdefiniowane w strategii społecznej odpowiedzialności Orange Polska na lata 2016-2020.
Cele w obszarze przeciwdziałania korupcji i łapownictwu |
|
| 2019 |
|
| 2020 |
|
zmniejszenie ryzyka związanego z korupcją – zero tolerancji dla korupcji |
|
| Brak naruszeń |
|
| Brak naruszeń |
Odniesienie do najbardziej istotnych ryzyk w zarządzaniu zgodnością
Ryzyko łapownictwa i korupcji
Orange Polska dokonuje cyklicznej analizy i oceny ekspozycji na ryzyko korupcji. Obszary szczególnie eksponowane na ryzyko korupcji są kontrolowane między innymi pod kątem prawidłowego stosowania obowiązujących regulacji wewnętrznych i zewnętrznych oraz skuteczności stosowanych mechanizmów ograniczających ryzyko wystąpienia nieprawidłowości.
Zarząd i Spółka kierują się zasadą „zero tolerancji dla korupcji”, zapisaną w polityce antykorupcyjnej. Zasada ta została uzupełniona o system szczegółowych procedur i instrukcji wewnętrznych adresowanych szeroko (do całej organizacji) lub do poszczególnych obszarów i grup pracowników, ze względu na specyfikę wykonywanych obowiązków.
Wprowadzone regulacje wewnętrzne określają podejście do standardów współpracy z partnerami biznesowymi
(w tym zasad przyjmowania i wręczania zaproszeń i podarunków), ze szczególnym uwzględnieniem osób pełniących funkcje publiczne, sposobu przeprowadzania transakcji, podejmowania współpracy z dostawcami czy udzielania wsparcia i darowizn.
104
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
SŁOWNIK POJĘĆ SPECJALISTYCZNYCH
4G – standard telefonii komórkowej czwartej generacji, zwany również zamiennie LTE (Long Term Evolution)
5G – standard telefonii komórkowej piątej generacji (standard sieci komórkowej będący następcą standardu 4G)
Access Fee – opłata abonamentowa (abonament miesięczny w nowych planach taryfowych, obejmujący darmowe minuty)
ARPO (Average Revenue Per Offer) – średni przychód na ofertę
AUPU (Average Usage per User) – średni czas połączeń na abonenta
BSA (Bitstream Acces Offer) – oferta hurtowego dostępu szerokopasmowego
CATV – telewizja kablowa
EBITDAaL (EBITDA after Leases) – odpowiada zyskowi z działalności operacyjnej przed amortyzacją i utratą wartości środków trwałych i wartości niematerialnych, pomniejszonemu o koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu leasingu oraz skorygowanemu o wpływ dekonsolidacji spółek zależnych, programów rozwiązania stosunku pracy, kosztów restrukturyzacji, znaczących roszczeń, spraw sądowych i pozostałych ryzyk, jak również innych znaczących jednorazowych zdarzeń.
F2M (Fixed to Mobile Calls) – połączenia do sieci komórkowych (z sieci stacjonarnej)
FBB – stacjonarny szerokopasmowy dostęp do Internetu
Gospodarstwo domowe w zasięgu sieci światłowodowej – gospodarstwo domowe (mieszkanie w budynku wielorodzinnym lub dom jednorodzinny) w zasięgu naszej sieci światłowodowej z możliwością świadczenia usługi z prędkością co najmniej 100 Mb /s
Internet mobilny do użytku stacjonarnego (wireless for fixed) – oferta szerokopasmowego dostępu w technologii LTE dedykowana do użytkowania w ramach strefy domowej lub strefy biurowej, w skład której wchodzi router stacjonarny (strefa domowa) oraz duże (lub nielimitowane) pakiety danych, która stanowi substytut stacjonarnego dostępu szerokopasmowego i jest oferowana przez wszystkich operatorów komórkowych w Polsce, łącznie z Orange Polska
FTE – w przeliczeniu na pełne etaty
FTTH – światłowód bezpośrednio do mieszkania
ICT (Information and Communication Technologies) – obszar usług telekomunikacji i informatyki
ILD (International Calls) – połączenia międzynarodowe
IP TV (TV over Internet Protocol) – protokół umożliwiający transmisję sygnałów telewizyjnych przez Internet
Liquidity Ratio (wskaźnik płynności) – środki pieniężne oraz niewykorzystane linie kredytowe podzielone przez dług do spłaty w ciągu najbliższych 18 miesięcy
LLU (Local Loop Unbundling) – uwolnienie pętli lokalnej
LTE (Long Term Evolution) – standard przesyłu danych w telefonii komórkowej (4G)
M2M (Machine to Machine) – telemetria
MTR (Mobile Termination Rates) – stawki za zakończenie połączeń w sieciach komórkowych
MVNO (Mobile Virtual Network Operator) – operator wirtualnej sieci telefonii komórkowej
Net Gearing (dźwignia finansowa netto) – dźwignia finansowa netto po uwzględnieniu zabezpieczeń =
Dług netto po uwzględnieniu zabezpieczeń podzielony przez dług netto po uwzględnieniu zabezpieczeń + kapitały własne
Organic Cash Flow (organiczne przepływy pieniężne) – organiczne przepływy środków pieniężnych netto, tj. przepływy pieniężne z działalności operacyjnej – wydatki inwestycyjne (poniesione lub należne) + wpływy ze sprzedaży aktywów
„RAN”(umowa) – umowa w zakresie współkorzystania z radiowych sieci dostępowych
SAC (Subscriber Acquisition Cost) – koszt pozyskania abonenta
SIMO – oferta obejmująca tylko kartę SIM bez urządzenia
SMP (Significant Market Power) – znacząca pozycja rynkowa
SRC (Subscriber Retention Cost) – koszt utrzymania klienta
Strefa Domowa(Strefa Biurowa w przypadku klientów biznesowych) – obszar w zasięgu zdefiniowanych stacji bazowych pokrywających daną lokalizację (mieszkania lub firmy)
UKE – Urząd Komunikacji Elektronicznej
UOKiK – Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
USO (Universal Service Obligation) – oferta usług powszechnych
105
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Orange Polska oraz Orange Polska S.A. w 2020 roku |
VDSL – łącze w technologii VDSL
Internet szybkich prędkości – z ang. VHBB – łącze szerokopasmowe o prędkości powyżej 30 Mb/s
VoIP (Voice over Internet Protocol) – protokół umożliwiający przesyłanie głosu poprzez Internet
WLL (Wireless Local Loop ) – bezprzewodowa pętla lokalna
WLR (Wholesale Line Rental) –hurtowa odsprzedaż abonamentu
106